17 Haftalık Gebelik

 

17 haftalık gebelik anne adaylarının genellikle bulantı ve kusma gibi rahatsızlık veren hamilelik belirtilerini geride bıraktığı, daha huzurlu ve keyifli bir döneme geçtikleri bir süreçtir. İkinci trimesterin ortasına denk gelen bu dönemde anneler genellikle daha konforlu bir hamilelik yaşar ve düşük riski gibi olumsuz ihtimaller büyük ölçüde azalır. Gebeliğin 17.haftası ile ilgili merak edilenleri sizler için derledik.

17 Haftalık Bebek Gelişimi

 Döllenme sonucu oluşan tek hücreli zigot, haftalar boyunca seri mitoz bölünmeler geçirerek hücre sayısını hızla  çoğaltmaktadır. Bu durum da 17 haftalık bebeğin kilosunu ve boyunu artırmaktadır. Bebek neredeyse nar  büyüklüğündedir. Bu hafta içinde beklenen fetal uzunluk ve ağırlık tablosu şu şekildedir:

•  Gebelik Yaşı (Hafta) 17. hafta
•  Ağırlık (g) 100-150 gram
•  Uzunluk (cm) 11-13 cm

 Bireysel farklılıklar her zaman söz konusudur ve bu değerlerin tüm bebeklerde aynı olması beklenmez. Özellikle hamileliğin ilk iki haftası döllenme sürecidir ve bazı durumlarda döllenme tahmini ortalama süreden daha geç gerçekleşebilir. Bu kayıtlarda bebek 17 haftalık görünse de aslında biraz daha küçük olduğu anlamına gelebilir. Dolayısıyla boy ve ağırlık değerleri belirtilen aralığın biraz altında olsa bile endişe edilecek bir durum yoktur. Referans noktanız bebeğinizin ilerleyen haftalarda büyümeye devam edip etmediği olmalıdır.

17 Haftalık Bebekte Sistemlerin Gelişimi ve Yeni Kazanılan Beceriler

Hamilelik başladığında minik yavrunuz sadece tek hücreden (zigot) oluşmaktadır. Zigot, döllenmeden itibaren b bebek haline gelmiştir. Hamilelik boyunca hücre sayısı hızla artmış; hücreler dokuları, dokular organları, organlar sistemler toplamından da organizmayı yani bebeği meydana getirmiştir.

• Sinir Sistemi: Beyin kafatasının genişlemesi sayesinde büyüme ve gelişme için gereken boşluğu bulur ve hızla büyümeyi s beyin vasıtasıyla bebek dış çevre ile beyin arasındaki bağlantıyı kurarak vücudun uyarılara yanıt vermesini başlar. Omurilik geliştikçe emme ve yutma gibi refleksler de bebekte oluşmaya devam eder. Bunlar doğum sonrasında bebeğin beslenmesi ve hayatta kalması için crucial davranışlardır.
• Dolaşım Sistemi: Kalp kanı damarlara pompalama görevini etkin bir şekilde yerine getirir ve dakikada yaklaşık 140-150 kez atar. Bu ritimle günde 30-40 litre kan pompalayabilir.
• Sindirim Sistemi: Sindirim sistemini oluşturan yapılar ve organlar önceki haftalarda şekillenir ve bu hafta işlevini en iyi şekilde gerçekleştirmek için hızla olgunlaşır. Yek, amniyotik sıvıyı yutar ve bu sıvıyı sindirim yolunda ilerletir. Amniyotik sıvının içindeki üre, protein, laktik asit vb. maddelerin yutulması ve sindirilmesi sonucunda bağırsaklarda atık oluşmaya başlar. Bu atığa mekonyum denir ve doğuma kadar birikmeye devam eder, doğum sonrasında bebeğin ilk dışkısı olur.
• Solunum Sistemi: Solunum sistemi gelişimini en son tamamlayan sistemdir ve gebeliğin 17. haftasında bile çalışma rutinlerine başlamıştır. Akciğerler genişler ve içinde bronşçuklar oluşur. Akciğerler amniyotik sıvı ile dolup taşar ve bu nedenle göğüs solunum hareketleri yaparak yükselip alçalır.
• Destek ve Hareket Sistemi: İskelet sisteminin çoğu hala kıkırdak yapıdadır. Bebek annenin yediği yiyeceklerden veya anne beslenmesi yetersiz olduğunda annenin rezervlerinden kalsiyum toplamaya başlar. Bu durum kıkırdak yapıların aşama aşama kemikleşme sürecine girdiğini gösterir. Kaslar geliştikçe bağlı oldukları organlar da işlevlerini daha rahat yerine getirir. Bebek gelişmiş yüz kasları sayesinde çeşitli ifadeler oluşturabilir, ağzını açıp kapatabilir ve gözlerini hareket ettirebilir.
• Boşaltım Sistemi: Fetal taramada görüntülendiği üzere böbrekler ve üzerlerindeki adrenal bezler (böbreküstü bezleri) mevcuttur. Böbrek içinde bulunan ve glomerulus olarak adlandırılan yapılar kanı süzerek fetal idrar oluşturur.
• Üreme Sistemi: Hem erkek hem de kız bebeklerin dış üreme sistemleri artık belirgin hale gelmiştir. Bu durum akla "17 haftalık bir bebeğin cinsiyeti anlaşılır mı?" sorusunu getirir. Gelecek birkaç hafta bu sorunun cevabı bir sürprizdir. Ultrason muayenesi sırasında bebekten uygun bir pozisyona geçmesi beklenirse doktorunuz bebeğin cinsel organını görebilir ve cinsiyet hakkında yorum yapabilir. Kızlarda vajina, fallop tüpleri ve rahim oluşmaya başlar. 17 haftalık gebelik erkek bebek görüntüsü için de testisler olgunlaşmıştır ancak hala karın bölgesinin üst kısmındadır ve skrotuma inmemiştir.
• Bağışıklık Sistemi: 14 haftalık bebeğin bağışıklık sistemi dendritik hücreler üreterek yabancı maddelere karşı savunma geliştirmeye başlar. İlerleyen haftalarda anneden alınan antikorlar plasenta aracılığıyla bebeğe geçer ve bu durum bebeğin savunma sistemini güçlendirir. Bebek için bir diğer bağışıklık yardımcısı verniks kazeozadır. Bu katman amniyon sıvısının deriye doğrudan temasını önleyerek bebekten amniyotik sıvıdan enfeksiyon kapmasına engel olur.

17 Haftalık Bebekte Duyu Organları ve Gelişim Özellikleri

Beynin kontrolünde çalışan duyusal organlar göz, kulak, deri, burunörler sayesinde ses, tat, sıcaklık, basınç, ışık ve koku gibi dış uyarıları algılayarak beyne iletir. Beyin bu bilgiyi değerlendirir ve bir yanıt oluşturarak ilgili duyu organına geri gönderir. Bu nedenle 17.haftada görme, işitme, dokunma, tat alma ve koklama duyuları çalışmaya başlar ve bu da beynin ne kadar geliştiğine işaret eder. 17 haftalık gebelik görüntüsü gelişiminin yanı sıra duyuların gelişimi de aşağıdaki gibidir:

• Göz ve Görme Duyusu: Gözler henüz ideal pozisyonunu almamıştır. Ayrı konumda bulunan gözler zamanla birbirine yakınlaşarak yüzdeki doğru yerlerine yerleşir. Göz kasları artık gözleri yuvalarında hareket ettirebilecek kapasiteye erişmiştir ancak göz kapaklarının açılıp kapanma yeteneği hala gelişme aşamasındadır.
• Kulak ve İşitme Duyusu: Kulak şekli oluşmuştur fakat kulaklar hala başın üzerindeki doğru konuma gelmemiştir. İşitme reseptörleri gelişimini sürdürür ancak anne sesini duyacak seviyeye henüz ulaşmamıştır.
• Deri ve Dokunma Duyusu: Cilt altı yağ depolama işlemine devam eder. Zamanla saydam deri katmanlaşıp bebek cildini meydana getirir. Deri altına biriken yağ tabakası ilerleyen dönemlerde bebek için hem ısı yalıtımı sağlar hem de enerji ve ısı üretimi için kullanır. Ancak bu fonksiyonların gerçekleştirilebilmesi için yeterli birikim henüz oluşmamıştır. Bu nedenle vücut ısısını izole etmeye yardımcı olan lanugo tüylerinin miktarı artmaya devam eder. Avuç içleri, cinsel organlar ve ayak tabanlarındaki deri üzerinde bulunan duyu reseptörlerinin gelişmesi sayesinde bebek bu bölgelerdeki sıcaklık, basınç ve benzeri dokunma duygularını algılayabilecektir.
• Dil ve Tatma Duyusu: Hamileliğin 17. haftasında dildeki tat tomurcukları amniyotik sıvıdaki tatları hissedebilir hale gelir. Amniyotik sıvının tadının ne olduğunu merak ediyorsanız pirüvik asit, laktik asit, kreatinin, üre proteinler ve annenin tükettiği besinlerin karışımından oluşur. Bebek her yutkunduğunda bu maddelerin tatlarını da algılar.
• Burun ve Koklama Duyusu: Bebeğin tat alma yeteneği ile birlikte koku alma yeteneği de gelişir. Bebek ağızdan ve burundan giren sıvının hem tadını hem de kokusunu alır.

17 Haftalık Gebelik Annedeki Değişiklikler Nelerdir?

Bebekte hızlı bir gelişim yaşandığı hamilelik sürecinde 17 haftalık gebelik annedeki değişiklikler de söz konusudur. 17. haftada annenin psikolojik ve duygusal değişimlerle birlikte fiziksel dönüşümler de yaşanır. Anne adayının karnı bu dönemde belirgin hale gelirken rahmin büyüklüğü yaklaşık 5 cm'ye ulaşır. Ayrıca vücudun diğer bölümlerinde de çeşitli farklılaşmalar görülür. Bu dönemde anne adayının kilosunda 2,25 ile 6 kg arasında bir artış normal kabul edilir ve beslenmesine bu haftadan itibaren daha fazla özen göstermesi gerekir.

Hamileliğin 17. haftasından itibaren vajinal akıntılara da önem vermelidir. Genellikle beyaz veya açık sarı olan bu akıntılar enfeksiyon veya iltihap belirtisi değildir. Akıntının yoğun olması durumunda ped kullanabilir. Naylon iç çamaşırı ve taytlar gibi akıntının enfeksiyona dönüşmesine yol açabilecek giysilerden kaçınılmalıdır. Eğer akıntıya eşlik eden rahim ve kasık ağrısı olursa enfeksiyon olasılığına karşı doktorunuza başvurmanız gerekir. Enfeksiyonun en belirgin işareti ise kötü kokulu, yeşil sarı renkte bir akıntıdır.

17 haftalık gebelikte anne adayının dikkat etmesi gereken önemli noktalardan biri banyo sırasında vajinayı doğrudan suya maruz bırakmamaktır. Bu durum vajinanın pH değerini düşürerek çeşitli akıntılara ve kanamalara neden olabilir. Bu dönemde ayrıca kramp ağrıları da sıklıkla yaşanır. Bununla karşılaşıldığında dinlenmek en iyi çözüm olacaktır. Eğer kramp ağrısı şiddetlenirse ılık bir kompres uygulamak yarar sağlayabilir. Diğer değişimler de aşağıdaki gibidir:

• Kilo artışı: Anne adayının kilo alması hareket kabiliyetini sınırlar. Kilo artışınız ortalamanın üstünde ise iç organlara uygulanan baskı sonucunda solunum, sindirim ve dolaşım sistemlerinde rahatsızlık hissedebilirsiniz.
• Deri yüzeyinde kaşıntı ve çatlak oluşumu: İlk başta hafif kaşıntılarla beliren deri çatlakları daha sonra pembe, sarı veya mor renkte çizgiler şeklinde görülür. Bu çatlaklar muhtemelen sizinle kalıcı hale gelir. Bu yüzden çatlakların oluşumundan sonra değil öncesinde önlem almanız faydalı olacaktır. Doktorunuzun tavsiye ettiği çatlak önleyici kremler bu süreçte size destek olacaktır.
• Vücut salgılarında artış ve ödem: Gebelik hormonlarının artması kan basıncını yükseltir ve vücut sıvılarının miktarını artırır. Sonuç olarak vajinal akıntı, ter ve mukus gibi salgılarda artış normaldir. Vücuttaki bu artış ödemi de kolaylaştırabilir. Bu nedenle 17. ödem görülmesi mümkündür.
• Bel ve bacaklarda ağrı: Bebeğin büyüme süreci ve annenin kilo alması bel ve bacaklardaki yükü artırır. Bu ekstra yük bedenin ağırlık merkezini değiştirerek ağrılara yol açar.
• Mide yanması ve hazımsızlık: Gebelik hormonları mide ve bağırsak kaslarının hareketlerini yavaşlatarak sindirim sürecini de ağırlaştırabilir.
• Hemoroid: Hemoroitlerin oluşumunda hamilelikte iki ana etken vardır. İlki rahmin genişlemesi ve bebeğin ağırlığının artması sonucu bağırsaklara baskı yapılmasıdır. İkinci etken ise gebelik hormonlarının etkisiyle bağırsak hareketlerinin yavaşlaması ve kabızlık oluşmasıdır.
• Göğüslerde büyüme ve hassasiyet: Gebelik hormonlarının artışına paralel olarak 17 haftalık gebelik döneminde süt bezleri uyarılır. Bunun sonucunda süt kanalları süt üretmeye başlar ve biriken süt göğüslerin şişip gerginleşmesine sebep olur. Gerilen göğüsler hassaslaşır ve kıyafetle temas eden göğüsler anne adayını rahatsız eder.

17. Hafta Gebelikte Sık Görülen Semptomlar Nelerdir?

Peki 17 haftalık gebelikte neler olur? 17. hafta hamilelik belirtileri genellikle şunları içerir:

• Anne adayları bu dönemde hafif bir ağırlık hissi yaşayabilir. Bu bebeğin gelişimi ve rahmin genişlemesi sonucu ortaya çıkan normal bir durumdur.
• Hormonal değişiklikler ve artan rahim basıncı kabızlığa sebep olabilir.
• Gebelik hormonları cilt lekelerinin oluşmasına yol açabilir.
• Rahmin büyümesi mideye baskı yapar ve mide yanması veya hazımsızlığı tetikleyebilir.
• Artmış kan akışı ve hormon seviyeleri burun tıkanıklığına neden olabilir.
• Hamilelik sırasında kan hacmi artar ve bu bazen baş dönmesine neden olabilir.
• Bebeğin beslenmesi için vücudun ekstra enerji harcaması yorgunluğa yol açar.
• Göğüsler süt üretmeye başladıkça büyür ve hassaslaşır.
• Hamilelikte vücut ağırlığının artması, özellikle bel ve bacaklarda ağrılara sebep olabilir.

Peki 17 haftalık gebelik kaç aylık?

Hamileliğin ilerlemesiyle beraber anne ve baba adayları doğum konusunda heyecanlanmaya başlar. 17 haftalık bir hamilelik yaklaşık olarak 3 ay 3 haftadır.

17. Hafta Gebelik Riskleri Nelerdir?

17. hafta genelde bir kadının hamileliğinin ikinci trimesterına rastlar ve çoğu zaman en konforlu dönem olarak kabul edilir. Ancak belli riskler mevcuttur. Amniyon kesesinin yırtılması ya da delinmesi sonucunda ortaya çıkan bu durum erken doğuma yol açabilir. Hamilelik sürecinin 37 haftadan önce tamamlanması erken doğum anlamına gelir ve bebekte sağlık sorunlarına neden olabilir. Kadınların gebelik esnasında demire daha fazla ihtiyaç duymaları sebebiyle yeterince demir alamayan anne adaylarında anemi görülebilir.

Hamilelik sırasında beliren bu diyabet türü hem anne hem de bebeğin sağlığını riske atabilir. Preeklampsi genellikle 20. haftadan sonra baş gösteren bu durum, yüksek tansiyon ve protein kaçağı ile tanımlanır. Bu risklerin çoğu düşük olasılıkla gerçekleşir ve düzenli doktor ziyaretleri sayesinde erken tespit ve kontrol altına alınabilir.

İpuçları

Nihayet gebeliğinizi doyasıya yaşayacağınız döneme geldiniz. Çünkü 2. trimester genellikle 1 ve 3. trimesterlere kıyasla daha az semptomlar içeren bir dönemdir. Ancak yine de bazı belirtiler sorun oluşturabilir. Hamilelik belirtilerini minimize etmek için aşağıdaki tavsiyelere uymak yardımcı olacaktır.

• Bel ve bacak ağrılarını hafifletmek için kilonuzu kontrollü bir şekilde arttırmaya özen gösterin.
• Dikkatli ve yavaş kilo alımı cildinize genişlemesi için esneklik sağlar ve çatlakların oluşumunu engeller. Çatlak kremleri ya da doğal bitkisel yağlar kullanarak cildinizi nemlendirme, kalıcı izlerin oluşumunu azaltır.
• Müsait olduğunuz zamanlarda biraz uzanmak ve bacaklarınızı yastıkla destekleyip hafifçe yukarıya kaldırmak, bel ve bacak ağrılarınızı ve ödemi azaltabilir.
• Ara sıra ve küçük miktarlarda yemek yiyerek reflü, mide yanması ve sindirim sorunlarına karşı önlem alabilirsiniz.
• Gebeliğin 17. haftasından itibaren bebeğin anneden aldığı kalsiyum miktarı her geçen gün artar. Kendi kalsiyum rezervlerinizde kayba uğramamak için kalsiyumdan zengin gıdalar tüketmelisiniz.

17 Haftalık Gebelikte Kaç Kilo Alınmalı?

Bebek hızlı bir şekilde büyürken annenin de kilo alması doğaldır. Eğer 17 haftalık gebelikte ne kadar kilo almanız gerektiğini merak ediyorsanız yaklaşık 2,5-4,5 kilo almanız beklenir. Ancak bazen gebelik döneminde anne adayları mide bulantısı ve iştahsızlık gibi semptomları daha yoğun yaşayabilir ve bu durum kilo almakta zorlanmaya yol açabilir. Bu gibi durumlarda sürecin düzenli bir şekilde izlenmesi ve annenin ilerleyen haftalarda kilo kazanmasının sağlanması önemlidir.

17 Haftalık Gebelikte Beslenme Nasıl Olmalı?

Peki 17 haftalık gebelik ne yemeli? Bebek annenin yediği gıdaları plasenta aracılığıyla alır ve beslenir. Dolayısıyla 17 haftalık gebelikte beslenme hem anne hem de bebek sağlığı için önem taşır. Bu nedenle aşağıdaki beslenme önerilerini uygulamanızda fayda var.

• Bebeğin kemik gelişimini desteklemek ve annenin diş kaybını ile iskelet sistemi ağrılarını azaltmak amacıyla kalsiyumdan zengin yiyecekler tüketmelisiniz. Haşhaş, susam, badem ve chia tohumları, sardalya, somon, fasulye ve mercimek gibi gıdalar iyi seçenekler olabilir.
• Gün boyunca en az 2 litre su içmeye dikkat edin.
• Ara sıra ve küçük porsiyonlarda yemek yeme alışkanlığını benimseyin. Bu şekilde sindirim sistemine bağlı rahatsızlıkları minimuma indirebilirsiniz.
• Lifli gıdaların tüketimini arttırın.
• Dengeli beslenmeye özen gösterin ve protein, karbonhidrat, yağ, vitamin ve mineral açısından çeşitlilik sağlayın.
• Sebze ve meyveleri mevsiminde ve taze olarak tüketmeye özen gösterin.

Gebelik sürecinde yaygın bir yanılgı, "iki canlıyım" düşüncesiyle iki kişilik yemek tüketmektir. İlk üç ay normal beslenme alışkanlıklarınızı sürdürmeniz ve sonrasında günlük kalori alımınızı sadece 300-350 kalori artırmanız önerilir. Bu miktar, günde yaklaşık 2200-2900 kaloriye denk gelir.

Egzersiz Önerileri

Hayatın her evresinde bedenin sistemlerinin optimal performans için spor ve egzersiz önemlidir. Doktorunuzun onayıyla ve sağlık durumunuz uygun olduğu kadar 17 haftalık gebelik döneminde orta tempoda yürüyüş, omurgayı kuvvetlendiren esnetme hareketleri, pilates, yüzme, yoga gibi egzersiz seçeneklerini değerlendirebilirsiniz.

17 Haftalık Gebelikte Kontrol Listesi

• Eğer hala genetik anormallik riskini belirleyen üçlü veya dörtlü tarama testlerini yaptırmamışsanız, hamileliğinizin 17. haftasında bu testleri yaptırabilirsiniz.
• Üçlü tarama testi 16 haftalık gebelik ile 18. haftalar arası, dörtlü tarama testi ise 16-22. haftalar arasında, anneden alınan kan örneği üzerinden gerçekleştirilir. Bu testler ile bebekte trizomi 18, trizomi 21, nöral tüp defektleri gibi genetik anormalliklerin var olma ihtimali hesaplanır.
• Eğer üçlü ve dörtlü tarama testi sonuçları sizi endişelendiriyorsa ve bebeğinizin sağlığından emin olmak istiyorsanız, 17 haftalık hamilelikte amniyosentez yaptırabilirsiniz.
• Hamileliğinizin 18. haftasında sizin ve bebeğiniz için ne gibi durumların söz konusu olduğunu öğrenin. Böylece yeni haftada karşılaşacağınız durumlara hazırlıklı olabilirsiniz.
• 17 haftalık gebelik erkek bebek ya da kız bebek cinsiyetini öğrendiyseniz, isim seçmek için araştırmalara başlayabilirsiniz.

KAYNAK: https://www.thebump.com/pregnancy-week-by-week/17-weeks-pregnant

SIK SORULAN SORULAR