444 3 703

Hipofiz Bezi tümörleri nedir, tedavisi nasıl yapılır?

 

Hipofiz bezi, beynin tabanında yer alan ve vücut hormonlarının üretiminde merkezi bir rol oynayan küçük ama hayati bir bezdir. Hipofiz bezi tümörleri, bu bezde anormal hücrelerin büyümesi sonucu oluÅŸur ve vücudun hormon dengesi üzerinde ciddi etkiler yapabilir. Bu tür tümörler genellikle iyi huylu olsa da, büyüklükleri ve hormon üretimini nasıl etkilediklerine baÄŸlı olarak, vücudun çeÅŸitli sistemlerinde farklı belirtiler ortaya çıkabilir. Hipofiz bezi tümörlerinin belirtilerini tanımak, erken teÅŸhis ve tedavi sürecinde kritik bir rol oynar.

Hipofiz Bezi Tümörü Nedir?

Hipofiz bezi tümörü, beynin alt kısmında yer alan ve vücut hormonlarının düzenlenmesinde kritik bir rol oynayan hipofiz bezinde meydana gelen anormal hücre büyümesidir. Hipofiz bezi tümörleri genellikle iyi huylu (benign) olup kanserli deÄŸildir ancak büyüklüÄŸü, konumu ve salgıladığı hormona baÄŸlı olarak vücutta önemli saÄŸlık sorunlarına yol açabilir. Bu tümörler hormon salgılayabilir veya hormon üretimini engelleyebilir bu da vücudun çeÅŸitli fonksiyonlarında dengesizliklere neden olabilir. Hipofiz bezi tümörleri çoÄŸu zaman yavaÅŸ büyür ve belirti vermeyebilir ancak büyüdüklerinde baÅŸ aÄŸrısı, görme bozuklukları, hormonal dengesizlikler gibi belirtilerle kendini gösterebilir.

Hipofiz Bezi Neden Olur?

Hipofiz bezi tümörlerinin kesin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte bazı faktörlerin bu tümörlerin oluÅŸumuna katkıda bulunabileceÄŸi düÅŸünülmektedir. Hipofiz bezi tümörlerinin oluÅŸumuna neden olabilecek faktörler ise aÅŸağıdaki gibidir:

  • Ailede hipofiz bezi tümörü veya diÄŸer endokrin tümörlerle iliÅŸkili genetik bozuklukların bulunması kiÅŸinin bu tür tümörlere yatkın olma riskini artırabilir.
  • Hipofiz bezi tümörleri genellikle hücrelerde meydana gelen rastgele genetik mutasyonlar sonucu oluÅŸur. Bu mutasyonlar hücrelerin kontrolsüz bir ÅŸekilde büyümesine ve tümörleÅŸmesine neden olabilir.
  • Hipofiz bezinin iÅŸlevlerini düzenleyen hormonların dengesizliÄŸi bezde hücre büyümesini uyarabilir ve tümör oluÅŸumuna katkıda bulunabilir.
  • Bazı çevresel faktörler veya yaÅŸam tarzı unsurları, tümör geliÅŸiminde rol oynayabilir ancak bu konuda spesifik kanıtlar sınırlıdır.
  • Vücudun bağışıklık sisteminin anormal çalışması da hücre büyüme kontrolünü etkileyebilir ve tümör geliÅŸimine yol açabilir.

Hipofiz Bezi Tümörü Yan Etkileri Nelerdir?

Hipofiz bezi tümörlerinin yan etkileri tümörün büyüklüÄŸüne, konumuna ve hormon üretimini nasıl etkilediÄŸine baÄŸlı olarak deÄŸiÅŸebilir. Hipofiz bezi, optik sinirlere yakın bir konumda bulunduÄŸundan tümör büyüdükçe bu sinirler üzerinde baskı yapabilir. Bu durum görme alanında daralma, çift görme veya görme kaybı gibi sorunlara yol açabilir.

Tümörün büyümesi kafatası içinde basınç artışına neden olabilir ve bu da baÅŸ aÄŸrılarına yol açabilir. Bu baÅŸ aÄŸrıları genellikle kronik ve inatçı olabilir. Tümör hipofiz bezinin normal hormon üretimini engelleyebilir bu da hipopitüitarizm adı verilen bir duruma yol açabilir. Bu durum tiroit, böbrek üstü bezleri ve üreme organları gibi diÄŸer hormon üreten organların iÅŸlevlerini olumsuz etkileyebilir.

Bazı hipofiz tümörleri belirli hormonları aşırı miktarda üretebilir. Bu cushing sendromu, aşırı büyüme hormonu) veya aşırı prolaktin gibi spesifik sendromlara neden olabilir. Hormon dengesizlikleri sürekli yorgunluk, enerji düÅŸüklüÄŸü ve halsizlik gibi belirtilere yol açabilir. Ayrıca cinsel istekte azalma, erkeklerde erektil disfonksiyon ve kadınlarda adet düzensizlikleri gibi sorunlara neden olabilir. Hipofiz bezi tümörleri depresyon, anksiyete, duygu durum deÄŸiÅŸiklikleri ve hafıza problemleri gibi psikolojik etkilere yol açabilir. Tümörün neden olduÄŸu hormonal deÄŸiÅŸiklikler ciltte kalınlaÅŸma, akne artışı, aşırı terleme veya saç dökülmesi gibi fiziksel belirtilere neden olabilir.

Ä°yi Huylu Hipofiz Bezi Tümörü Nedir?

Ä°yi huylu hipofiz bezi tümörü hipofiz bezinde meydana gelen ve kanserli olmayan ancak yine de vücutta çeÅŸitli sorunlara yol açabilen bir tümör türüdür. Bu tür tümörler hücrelerin kontrolsüz bir ÅŸekilde büyümesi sonucu oluÅŸur ancak vücudun diÄŸer bölgelerine yayılmaz. Hipofiz bezindeki iyi huylu tümörler genellikle adenoma olarak adlandırılır. Bu tümörler hipofiz bezinin hormon üretimini etkileyerek hormonal dengesizliklere, baÅŸ aÄŸrılarına, görme bozukluklarına ve diÄŸer sistemik problemlere yol açabilir. Ä°yi huylu olmalarına raÄŸmen büyüklüklerine ve salgıladıkları hormonlara baÄŸlı olarak ciddi semptomlara neden olabilir.

Hipofiz Tümörü Tedavisi

Hipofiz bezi tedavisi tümörün büyüklüÄŸüne, hormon üretip üretmediÄŸine ve hastanın genel saÄŸlık durumuna baÄŸlı olarak deÄŸiÅŸir. Hipofiz bezi tümörü belirtisi için uygulanan tedavi yöntemleri çeÅŸitlilik gösterir.

Büyük ya da semptomlara yol açan hipofiz tümörleri genellikle cerrahi müdahale ile çıkarılır. Cerrahi tedavi, özellikle tümör görme sinirlerine baskı yapıyorsa veya hormon dengesizliklerine neden oluyorsa tercih edilir. Cerrahi müdahale sonrasında ya da cerrahiye uygun olmayan hastalarda, tümör hücrelerini küçültmek veya büyümesini durdurmak için radyoterapi kullanılabilir. Hormon üreten tümörler, hormon üretimini durdurmak veya azaltmak amacıyla ilaçlarla tedavi edilebilir. Prolaktinoma gibi bazı hipofiz tümörlerinde ilaç tedavisi ilk seçenek olabilir. EÄŸer tümör hipofiz bezinin hormon üretimini etkiliyorsa, eksik hormonların yerine konması için hormon replasman tedavisi uygulanabilir.

Hipofiz Bezi Tümörü Ameliyatı Sonrası Ä°yileÅŸme Süreci

Hipofiz bezi tümörü ameliyatı sonrası iyileÅŸme süreci ameliyatın kapsamına, tümörün büyüklüÄŸüne ve hastanın genel saÄŸlık durumuna baÄŸlı olarak deÄŸiÅŸebilir. Ameliyat sonrası hastanede kalış süresi genellikle birkaç gün ile bir hafta arasında deÄŸiÅŸir. Bu süre zarfında hastanın durumu yakından izlenir ve olası komplikasyonlar kontrol edilir. Ameliyat sonrası hastalarda görme bozuklukları ve baÅŸ aÄŸrısı gibi belirtiler hızla düzelebilir, ancak bu süreç kiÅŸiden kiÅŸiye deÄŸiÅŸebilir.

Ameliyat sonrasında hipofiz bezinin hormon üretimi etkilenebilir. Bu durumda hastaların hormon seviyeleri düzenli olarak kontrol edilir ve gerekli görülürse hormon replasman tedavisi uygulanabilir. Tam iyileÅŸme birkaç hafta ile birkaç ay sürebilir. Bu süre zarfında hastaların ağır fiziksel aktivitelerden kaçınmaları, düzenli doktor kontrollerine gitmeleri ve verilen tedavi planına uymaları önemlidir. Hipofiz bezi tümörü ameliyatı geçiren hastaların uzun vadeli izlem altında olmaları gerekir. Tümörün tekrar etme riski veya hormon dengesizliklerinin ortaya çıkma olasılığı nedeniyle düzenli kontroller önemlidir.

KAYNAK: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pituitary-tumors/symptoms-causes/syc-20350548

SIK SORULAN SORULAR

Hipofiz bezi tümörü baÅŸ aÄŸrısına neden olabilir. Hipofiz bezi beynin alt kısmında, kafatasının tabanında yer aldığı için tümör büyüdükçe çevredeki dokulara ve sinirlere baskı yapabilir. Bu baskı baÅŸ aÄŸrılarına yol açabilir. BaÅŸ aÄŸrıları genellikle sürekli ve donuk bir ÅŸekilde hissedilir ve özellikle sabahları daha ÅŸiddetli olabilir. Hipofiz bezi tümörlerine baÄŸlı baÅŸ aÄŸrıları tümörün büyüklüÄŸüne ve konumuna baÄŸlı olarak deÄŸiÅŸebilir.

Hipofiz bezi tümörü bulanık görme yapabilir. Hipofiz bezi optik sinirlerin yakınında bulunur. Tümör büyüdüÄŸünde bu sinirler üzerinde baskı yaparak görme bozukluklarına neden olabilir. Bulanık görme, çift görme veya görme alanında daralma gibi görme problemleri hipofiz bezi tümörlerinin sık görülen belirtilerindendir. Özellikle tümör büyükse veya optik sinirlerin bulunduÄŸu bölgeye yakınsa bu tür görme bozuklukları daha belirgin hale gelir.

Hipofiz bezi tümörüne baÄŸlı aÄŸrı genellikle baÅŸ aÄŸrısı ÅŸeklinde kendini gösterir. Hipofiz bezi tümörünün bulunduÄŸu bölgede kafatasının ön kısmında veya gözlerin arkasında lokalize olabilen bir aÄŸrı hissedilebilir. Donuk ve sürekli baÅŸ aÄŸrısı genellikle donuk, baskılayıcı bir aÄŸrı ÅŸeklindedir ve sürekli olabilir. AÄŸrı sabahları daha ÅŸiddetli olabilir ve gün boyunca azalabilir. Tümör büyüdükçe ve çevresindeki dokulara daha fazla baskı uyguladıkça baÅŸ aÄŸrısının ÅŸiddeti artabilir. BaÅŸ aÄŸrısı genellikle görme bozuklukları (bulanık görme, çift görme) ile birlikte görülebilir.

Hipofiz bezi tümörü genellikle beyin tabanında yer alan hipofiz bezinde geliÅŸen iyi huylu (benign) veya nadir durumlarda kötü huylu (malign) bir tümördür. Hipofiz bezi vücudun hormonal dengesini kontrol eden önemli bir yapıdır bu nedenle tümörün tehlikeli olup olmadığı, tümörün boyutu, büyüme hızı ve salgıladığı hormonlar gibi faktörlere baÄŸlıdır.

Web ve Tıbbi Yayın KuruluGüncellenme Tarihi: 27.09.2024 15:58Yayınlanma Tarihi: 13.12.2021 00:00
Yorum Ekle


KATEGORÄ°LER