Diz Protezi
Vücudun neredeyse tüm yükünü taşıyan dizlerde farklı sebeplerle ağrılar yaşansa da bu ağrıların en yaygın nedenlerinden biri de kıkırdak yapıda yaşanan aşınma ve yıpranmalardır. Kireçlenme olarak da adlandırılan bu durum için en etkili çözümlerden biri de diz protezi tedavisidir.
Diz Protezi Nedir?
“Diz protezi nedir?” merak edilen konu başlıklarından biridir. Bu protez sistemi, çeşitli sebeplerle yıpranmış olan diz eklemini metaller ve implanttan oluşan malzeme ile kaplama tekniğidir. Bu ameliyatta hedeflenen şey bozulmuş eklem yüzeyleri arasındaki teması kesmek ve böylelikle ağrı çekmeden kolaylıkla yürümeyi sağlayan bir eklem elde etmektir.
Diz Protezi Çeşitleri Nelerdir?
Diz protezi çeşitleri yarım diz protezi ve total olarak da adlandırılan yarım diz protezi olarak iki farklı gruba ayrılır. Yarım diz protezinde dizin bozuk olan kısmı değiştirilir. Tam diz protezinde de dizin bozuk olan iki ya da üç kısmı aynı anda değiştirilir.
Diz Protezi Hangi Durumlarda Uygulanır?
“Diz protezi neden yapılır ve hangi durumlarda uygulanır?” merak edilen diğer konu başlıklarıdır. Dizlere protez uygulaması eklem aşınması olan hastalarda uygulanır. Bu aşınma yaşın ilerlemesi, enfeksiyon, romatizmal hastalık ve kişinin yaşadığı travmalar sonucunda oluşabilir. Dizdeki kıkırdağın aşınması sonucu oluşan hareket kısıtlılığı, yürümede güçlük çekme, ağrı ve sürtünme gibi sorunlar için uygulanan bazı tedavilerden sonuç alınmadığında da protez uygulaması tercih edilir.
Diz Protezi Ameliyatı Nasıl Yapılır?
“Diz protezi ameliyatı nasıl yapılır?” sorusuna bu ameliyat için açık cerrahi yöntem kullanılır şeklinde yanıt verilebilir. Bu ameliyat ile ilk olarak bozulma yaşanan, yıpranma gözlemlenen eklem yüzeyleri temizlenir. Bu işlem sırasında da dizkapağı çıkarılmaz ve kemiklerin uçlarında bulunan alanlar çıkarılarak kemik üzerine protez yerleştirilir. Dizin normal fonksiyonunu devam ettirebilmesi adına da uyluk kemiği ile kaval kemiği üzerine yerleştirilir. Bu yerleştirme işlemi ile kemik teması kesilir ve kişinin yaşadığı ağrı ortadan kalkar. Bunun yanında robotik diz protezi ameliyatı da açık cerrahi yöntemle gerçekleştirilir.
Bilgi talep formunu doldurarak Diz protezi ameliyatı ile ilgili merak ettiklerinizi öğrenebilirsiniz.
Temelinde birçok farklı neden bulunsa da diz ağrısı uzun yıllar boyunca yaşanıyorsa artrittir. Bu durum travmatik artrit, romatoit artrit ve osteoartrit gibi farklı şekillerde görülebilir.
Osteoartrit: Diz kemiklerinin uçlarında yastık görevi gören kıkırdak dokuda zamanla yumuşama ve bunun bir sonucu olarak da aşınma ve yıpranma görünür. Kaybolan bu kıkırdak hareket halindeyken kemiklerin birbirine sürtünmesine ve ağrıların yaşanmasına neden olur. Ayrıca kemiklerin sürtünmesi ile eklem hasarı da başlar. Osteoartrit olarak adlandırılan bu durum genellikle 50 yaş üzerinde olan ve aile geçmişinde diz aşınması durumu yaşanmış kişilerde ortaya çıkar.
Eklem yangısı (enflamatuvar artrit): Eklemi kaplayan kıkırdak dokunun şişmesi ve iltihaplanmasıdır. Bu durum ilerleme gösterdikçe kıkırdak dokusunda aşınma meydana gelir ve eklem yapısı sertleşir.
Zedelenme- travmatik artrit: Bu durum genellikle dizin ciddi bir şekilde incinmesi sonucu gelişim gösterir. Kişinin düşmesi ya da dizine kötü bir darbe alması ile ekleminde zedelenme görülür. Bu zedelenme doğru bir şekilde iyileşme göstermezse ekleme fazla miktarda ağırlık binebilir. Bu durumda da zamanla kıkırdak aşınması yaşanır.
Diz protezi ameliyatı gereken hastada şikayetler ve belirtilerin iyi gözlemlenmesi son derece önemli. Ayrıca radyolojik sonuçlar da bu aşamada iyi değerlendirilmeli. Çünkü protez uygulamasının en büyük amaçlarından biri de kişide konfor yaratmaktır. Diz protezi uygulamasını gerekli kılan en önemli etken de hastanın yürüme problemi yaşıyor olmasıdır. Özellikle hastanın daha önce yürüyebildiği mesafeyi yürürken diz ağrısı yaşaması ameliyatı gerekli kılar. Bunun yanında hasta merdiven inip çıkmada güçlük çekiyorsa, hareket anında dizinden sesler geliyorsa, sandalyeye oturduğunda kalkamıyorsa, dizdeki şekil bozukluğu filmde görülebiliyorsa ve geceleri ağrı yaşanıyorsa kişiye protez uygulanır.
Ameliyattan önce hasta genel muayeneden geçirilir. Bu muayene ile hastanın genel sağlık durumuna bakılır ve yaşadığı şikâyetler gözlemlenir. Kişinin yaşadığı ek rahatsızlıklar bulunuyorsa bu hastalıkların kontrolleri de gerçekleştirilir. Elde edilen bu bulgulara ek olarak hastanın diz hareketi, kas gücü ve bacağının durumu hakkında değerlendirme adına fiziki muayene yapılır. Bu aşamada hastanın dizindeki tahribatın yarattığı şekil bozukluğunun derecesini tespit etmek adına da radyolojik görüntüleme işlemi uygulanmalıdır. Son aşamada hastada enfeksiyon olup olmadığı dikkatle incelenir. Bu doğrultuda da hasta dahiliye, cildiye ve diş bölümlerinden kontrolden geçirilerek ameliyata uygunluğu ölçülür. Ameliyata uygun bulunan ve ameliyat tarihi kesinleşen hastaya özel bir sabun/şampuan verilerek 1 gün önce yıkanması istenir. Böylelikle vücutta bulunan ve ameliyattan sonra enfeksiyon riski yaratabilen mikropların vücuttan uzaklaştırılması sağlanır.
Diz protezi fiyatları sıklıkla merak edilen konuların
başında gelir. Diz protezi ameliyatı fiyatları kişiye uygulanacak olan protezin
malzemesine, ameliyatta kullanılacak tekniğe ve hastanın genel durumuna göre
farklılık gösterir. İşlemden sonra hastanın hastanede ne kadar süre kalacağı da
diz protezi fiyatları açısından belirleyicidir.
Bu ameliyat uygulaması 45 dakika ile 1 saat kadar sürer. Ancak bu sürenin hastanın genel durumuna göre farklılık göstereceği bilinmelidir.
Kişinin diz protezi ameliyatı sonrası bazı noktalara dikkat etmesi gerekir. Peki, diz protezi ameliyatı sonrası dikkat edilmesi gerekenler nelerdir? Dikkat edilmesi gerekenler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Ameliyattan sonra hasta diz protezini fazla zorlayacak hareketlerden ve uzun süren çömelme gibi pozisyonlardan uzak durulmalıdır. Ancak kişi ameliyattan sonra yürüyebilir, koşabilir, yüzebilir ve bisiklet sürebilir.
- Protezin uzun ömürlü kullanımı adına kişinin kilo kontrolünü sağlaması ve düzenli egzersiz yapması da önemlidir.
- Ameliyat olan hastaların diş ve benzeri ameliyatlardan önce diz protezi tedavisi gördüğünü bildirmesi de önemlidir.
“Diz protezi ameliyatı sonrası şiddetli ağrı yaşanır mı?” sorusunun yanıtı merak edilen konular arasındadır. Diz protezi ameliyatı sonrası ağrı yaşanabilir. Ancak ameliyattan önce ve sonra hastaya uygun dozlarda verilen ilaçlarla ağrı minimum düzeye çekilebilir. Ameliyattan sonraki ağrı ilk 24 saat içinde yaşanır ve zamanla giderek azalır. Ameliyattan 2-3 hafta sonra dikişlerin alınmasıyla da kişide ağrı yaşanabilir.
“Diz protezi ameliyatı sonra beslenme nasıl olmalıdır?” hastaların ve hasta yakınlarının merek ettiği konulardan bir diğeridir. Bu dönemde hastaların özel bir diyet uygulaması gerekmez ancak kişinin kilo kontrolünü iyi bir şekilde sağlaması önemlidir. Bu nedenle hasta dengeli beslenmeye özen göstermelidir.
Diz protezi ameliyatı sonrası merdiven çıkma ve ameliyattan sonra ne zaman yürüneceği merak edilen konular arasındadır. Ameliyattan çıkan hastalar aynı gün ya da 1 gün sonra ayağa kaldırılır ve baston yardımı ile yürümesi sağlanır. Hastanın bu süreçte yürüyeceği mesafe genel durumu ile yakından ilgilidir. Bu süreci takip eden 1-2 gün sonra da hastanın merdiven çıkması sağlanır. Hasta yürürken baston kullanımını 2 hafta sonra bırakmalıdır.
Diz protezi ameliyatı sonrası egzersizler arasında uyluk önü ve arkasını güçlendirecek yürüme, merdiven çıkma bulunur. Bunu yanında düz bacak kaldırma, diz kıvırma ve yastıkla yapılan bastırma hareketleri de diz protezi egzersizleri arasındadır. Peki, diz protezi ameliyatı sonrası egzersiz hareketleri nelerdir?
Kuadriseps egzersizleri: Bu egzersizin yapılması için sırt yatağın başına dayanmalıdır ve bacaklar uzatılmalıdır. Ardından bacağın arka kısmı yatağa güçlü bir şekilde bastırılmalıdır. Böylelikle diz kapağını kalçaya doğru çeken kasların sıkılaşması sağlanır. Yapılacak bir diğer egzersiz ise sırt üstü yatar pozisyondayken diz tam düz pozisyondayken ayak yukarı kaldırılır ve 5 saniye kadar beklenir ve ardından başlangıç pozisyonu alınır.
Protez gevşemesi yaşanabilir bir durumdur. Bu gevşeme durumu enfeksiyon kaynaklı olabilir. Protez gevşemesi olarak adlandırılan belirtiler şu şekildedir:
- İlk belirti ağrıdır. Özellikle erken dönemde hasta ayağının üzerine bastığında ağrı yaşanabilir. Sonraki dönemlerde de kişi bu ağrıyı uyurken yaşayabilir.
- Hareket esnasında kişinin daha önce duymadığı sesleri alması belirti olabilir.
- Bacak şeklinde değişimlerin olması da protezin gevşeme belirtisidir.
- Daha önce rahatlıkla yapılabilen kıvırma gibi hareketleri yaparken güçlük yaşanması mutlaka dikkate alınmalıdır.
Enfeksiyon, diz protezi için uygulanan ameliyatlardan sonra en sık karşılaşılan sorunların başında gelir. Bu bağlamda “Diz protezi ameliyatı sonrası enfeksiyon belirtileri nelerdir?” sorusuna şu şekilde yanıt verilebilir:
- Hastanın yaşamadığı türden ağrılar yaşaması
- Bölgede kızarıklık, şişme olması
- Hastanın ateşinin çıkması / üşümesi
Diz protezi ameliyatı sonrası BT ve MR çekilip çekilmeyeceği merak edilen konular arasındadır. Son yıllarda tıp alanında gerçekleşen gelişmeler neticesinde diz protezlerinin hepsi BT ve MR gibi radyolojik görüntülemelerin çekilmesine uyumludur.
Kişinin ameliyattan sonra pıhtı sorunu yaşamaması adına 3 hafta boyunca varis çorabı kullanması gereklidir. Bununla birlikte hastaya yalnızca 3 haftalık süreç boyunca kullanması adına kan sulandırıcı ilaçlar da verilir.
“Diz protezi kaç yıl dayanır?” sıklıkla sorulan konulardan bir diğeridir. Diz protezinden çok protezin içinde bulunan materyalin ömrü bulunur ve bu materyalin ömrü ortalama 25 yıldır. Ancak bu süre hastanın protezi kullanım şekli ile doğrudan ilgilidir
Ameliyattan sonra işlem uygulanan bölgede bir miktar şişlik ve ödem olabilir. Bu şişlik ve ödemler ise zamanla kendi kendine azalır.
“Diz protezi ameliyatı sonrası ne zaman iyileşir?” sorusuna hastanın ayağa kalkması ameliyattan hemen sonradır şeklinde yanıt verilebilir. Ancak kişinin baston kullanmadan yürüyebilmesi ise 2 haftayı bulur.
Yorum Ekle
