Hidrosefali

Hidrosefali, beyinde sıvı birikmesini tanımlar ve hidro – su, sefali – baş anlamına gelir. Hidro olarak vurgulanan su, beyin omurilik sıvısıdır. Beyin omurilik sıvısı gün boyunca devamlı üretilir ve geri emilir. Bu sıvının temelde 3 görevi bulunur. Bu görevler beynin beslenmesini desteklemek ve atıkların taşınmasına yardımcı olmak, omurilik ve beyne gelen darbelerin zararlarını minimuma indirmek, omurilik ve beyin arasında dolaşmak ve beyindeki basınç değişikliklerini düzenlemek şeklinde sıralanabilir. Ancak normalden fazla beyin omurilik sıvısı beyin dokularının zarar görmesine neden olabilir ve bu durum da beyindeki fonksiyonlarda bir dizi bozulmalar meydana getirebilir.

Hidrosefali Nedir?

“Hidrosefali nedir?” sorusunun yanıtı da merak edilenler arasındadır. Beyim omurilik sıvısı oluşumu ve emilimi arasındaki bozukluk sonucu oluşan bir rahatsızlıktır. Bu bozukluklardan biri olan beyin omurilik sıvısı dolanımındaki tıkanıklık, emilimin gereğinden fazla olması ya da bozuk olması ile gerçekleşebilir. Her yaşta ortaya çıkabilen bu durum genellikle bebekler ve 60 yaş üstü yetişkinlerde görülür. Bu rahatsızlığın ilerlemesi erken teşhis ve tedavisine, altta yatan rahatsızlıkların olup olmadığına bağlıdır.

Hidrosefali Nedenleri Nelerdir?

“Hidrosefali neden olur?” diye merak ediyorsanız, bu rahatsızlığın birden çok nedeninin olduğunu bilmelisiniz. Bu nedenler aşağıdaki gibidir:

• Beyin omurilik sıvısının akmasına engel olan tıkanıklık
• Kan damarlarının beyin omurilik sıvısını emme kabiliyetinde azalma
• Beyin omurilik sıvısının üretiminde artış

Beyinde omurilik sıvısının normalden fazla olması sonucu beyin baskı altında kalır. Bu baskı sonucunda da beyin ödemi oluşur. Bazı durumlarda da bu rahatsızlık bebek doğmadan önce başlar. Bunun nedenleri de şöyledir:

• Genetik
• Hamilelikte annenin geçirdiği sitomegalovirüs, toksoplazmozis, kızamıkçık, frengi ve kabakulak
• Bebeğin anne karnındayken omurganın bir bölgesinde açıklık kalması

Bu rahatsızlığın bebek ve çocuklarda görülmesinin nedenleri de genel olarak şöyledir:

• Kafada görülen travmalar
• Merkezi sinir sisteminde yaşanan enfeksiyonlar
• Merkezi sinir sisteminde oluşan tümörler
• Erken doğan bebeklerde doğumda ya da doğumun ardından yaşanan beyin kanaması

Hidrosefali Belirtileri Nelerdir?

Hidrosefali belirtileri ve şikayetlerinin erken dönemde tanınması ve gerekli önlemin alınmasına önem verilmelidir. Çünkü bu rahatsızlık kalıcı beyin hasarlarına neden olabilir. Bu durumun belirtileri ise hastalığın evresine ve yaşına göre farklılık gösterir.

Bebeklerde hidrosefali belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Kusma
• Büyümede yavaşlama
• Uyuklama
• Dokunmaya zayıf tepki verme
• İştahsızlık
• Epileptik nöbetler
• Başın hızlı büyümesi
• Başın normalden büyük olması
• Kas kuvvetinde azalma
• Bıngıldaklarda şişkinlik ya da gerginlik olması
• Gözlerin aşağıda sabitlenmesi

Daha büyük bebek ve çocuklarda görülen belirtiler ise şöyledir:

• Aşağıya doğru sabitlenmiş gözler
• Çift görme ya da görmede bulanıklık
• Sinirlilik
• Baş ağrısı
• Kafada anormal genişleme
• Ani kişilik değişimi
• İdrar kaçırma
• Uyku hali
• Halsizlik
• Kusma ya da mide bulantısı
• Zayıf koordinasyon
• Denge kaybı
• İştahta azalma
• Epileptik nöbetler
• Konuşma ve yürümede gerileme

Yetişkinlerde hidrosefali belirtileri de şöyle sıralanabilir:

• Uykulu bir mod
• Baş ağrısı
• Görme sorunları
• Denge kaybı
• Sık idrara çıkma
• Mesane kontrolünü kaybetme
• Hafıza, düşünme ve konsantrasyon problemleri

Yaşlılarda hidrosefali belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Hafıza kaybının yaşanması
• Yürümede güçlük çekme
• Koordinasyonun ya da dengenin kaybolması
• Düşünme veya muhakeme becerilerinin gerilemesi
• Sık idrara çıkma
• Mesane kontrolünü kaybetme

Hidrosefali Teşhisi Nasıl Yapılır?

Hidrosefali hastalığı teşhisi için beyin tomografisi, beyin MR, ultrasonografi, beyin omurilik sıvısının incelenmesi ve basıncının ölçümü gibi yöntemlerden faydalanılır.

Hidrosefali Tedavisi Nasıldır?

Hidrosefali tedavisi için tıbbi, cerrahi ve endoskopik üçüncü ventrikülostomi gibi yöntemler kullanılır. Tıbbi tedavide, normal basınçlı durum için beyin omurilik salgısını azaltan bazı ilaçlar kullanılabilir. Cerrahi tedavide de beyin boşlukları içerisinde bulunan fazla sıvı, cilt altından ince bir boru yardımı ile vücudun diğer boşluklarına iletilir. Endoskopik üçüncü ventrikülostomi tedavisinde ise beyin omurilik sıvısının dolaşım yollarındaki tıkanıklığının açılmasına yönelik işlemler uygulanır.

Doktora Ne Zaman Başvurulmalı?

Hidrosefali ameliyatı ve tedavisinin gerçekleşmesi için olası belirtilerin gözlemlenmesi durumunda zaman kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.

Hidrosefali Hastaları Nelere Dikkat Etmeli?

“Hidrosefali hastaları yürüyebilir mi?” ve “Hidrosefali kendiliğinden geçer mi?” gibi sorular da merak edilen konu başlıkları arasındadır. Hidrosefali gibi karmaşık bir rahatsızlık karşısında durumu iyi yönetebilmek adına doktordan detaylı bilgi alınmalıdır. Bu süreçte de rutin kontroller aksatılmamalı ve süreç boyunca doktor önerilerine uyulmalıdır.

Hidrosefali Hastaları Ne Kadar Yaşar?

Hidrosefali hastalarının ömrü çoğu kişi için uzun ve problemsizdir. Ancak bu durum, tedavisi gerçekleştirilmemiş rahatsızlıklar için geçerli değildir. Bu nedenle erken tanının konulması ve uygun tedavi sürecinin kısa sürede başlatılması önemlidir.