Keyifle yediğiniz yemek sonrasında karnınızdaki o dolu ve rahatsız edici his: hazımsızlık! Herkes bir noktada bu hissi yaşar. En sevdiğiniz yiyecekler eşsiz bir ziyafette olmanın keyfini yaşatabilir. Ancak yaşadığınız hazla çok hızlı yer ya da yiyecekleri çok tüketirseniz, sık sık hazımsızlık yaşamanız kaçılmaz olur. Yemekten hemen sonra rahatsız edici karın şişliği ya da üst midenizde ağrı ve yanma hissi, hazımsızlığın semptomları arasında. Ancak dispepsi olarak adlandırılan bu durum bir rahatsızlık değil, mide kaynaklı problemlerin bir belirtisidir. Bu belirtileri azaltmak ve midenizi sakinleştirmek için basit çözümler bulmak isteyebilirsiniz. “Midede hazımsızlık için ne yapmalı?” ve daha fazla sorunun yanıtını sizler için bir araya getirdik:
“Hazımsızlık nedir?” sorusuna üst karın bölgesinde yaşanan bir rahatsızlıktır şeklinde yanıt verilebilir. Mide rahatsızlığını tanımlayan bu durum, karnınızda ağrı ya da yanma hissinin yaşanmasına neden olabilir. Genel olarak mide ekşimesi ile karıştırılan bu durumun yaşanma sıklığı kişiden kişiye farklılık gösterir. Dispepsi olarak da adlandırılan bu durum, genellikle yemek yemeye bağlı olarak gelişse de kullandığınız ilaçlar ve enfeksiyonlar nedeniyle de yaşanabilir. Bazı hastalarda yaşanan ağrı göğüs bölgesine de yayılır ve göğüs ağrısı hissi yaşatır. Ancak genellikle yemek yeme ve içme eylemi sonrasında görülen dispepsi, az miktarda yemek yeseniz dahi aşırı yemek yemiş hissi yaşamanıza neden olabilir. Başlı başına bir hastalık olmayan, çeşitli nedenlerle ortaya çıkarak karın rahatsızlığı yaratan semptomları tanımlayan dispepsi de ilaç kullanımı kadar soruna yol açabilecek olası nedenlerin kaldırılması da tedavide etkilidir.
Hazımsızlık belirtileri her yemek sonrasın yaşanabileceği gibi dönem dönem de kendini gösterebilir. Dispepsi sorununu sık sık yaşıyorsanız yaygın olarak yemek sırasında erken doygunluk hissi yaşayabilirsiniz. Bu nedenle yemeğin az bir kısmını yeseniz dahi kendinizi tok hisseder ve yemek yemeyi sonlandırabilirsiniz. Yaygın belirtilerden bir diğeri de üst karın bölgesinde yaşanan ağrı. Bu ağrı zaman zaman göğüs bölgesine yayılır ve göğüs ağrısı yaşadığınız hissi yaşatır.
Bu belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
“Hazımsızlık neden olur?” sorusu da dispepsi hakkında merak edilen konular arasında. Kişinin yaşadığı bu durum, pek çok nedene bağlı olarak gelişmiş olabilir. Bu soruna kişinin alışkın olmadığı besinleri ve içecekleri tüketmesi, ilaçları kullanması neden olabilir. Ancak beslenme alışkanlıklarında küçük düzenlemelerle kolaylıkla kontrol altına alınır. Yaygın nedenler şu şekilde sıralanabilir:
Dispepsi durumunu sık sık yaşıyorsanız, gün içinde yediklerinizi ve yaşadığınız şikayetleri not almaya özen göstermelisiniz. Böylelikle hangi besinleri tükettiğinizde hazımsızlık ve şişkinlik yaşadığınızı kolaylıkla tespit edebilirsiniz. Bunun sonucunda da beslenme rutininizde gerekli değişiklikleri yapabilirsiniz.
Midede hazımsızlık ile yaşadığınız şikayetler geçici olabilir ve yaşadığınız şikayetler sonrasında beslenme düzeninizi değiştirerek durumun şiddetini azaltabilirsiniz. Ancak şikayetleri sık sık yaşıyor ve yaşadığınız şikayetler 2 haftadan uzun sürüyorsa mutlaka uzman bir destek almalısınız. Fonksiyonel hazımsızlık durumunda genellikle tükettiğiniz gıdaları sindirememekten kaynaklı bir rahatsızlık yaşarsınız. Bu durumda da doktorunuz ayrıntılı öykünüzü alır ve daha yapılan tetkikleri, ilaçlar kullanımlarını inceler. Böylelikle kullanılan ilaçların etkileri gözden geçirilmiş olur. Ardından detaylı ir fiziki muayeneden geçerek yeni tetkik planını doktorunuzdan alırsınız. Doktorunuz bu aşamada MR, kolonoskopi ve endoskopi gibi yöntemlere başvurabilir. Bu görüntüleme yöntemlerinde midede yara ya da helikobakter çıkmazsa fonksiyonel hazımsızlık teşhisi alırsınız. Yaşadığınız dispepsi durumuna aşağıdaki durumlar eşlik ediyorsa mutlaka bir uzmana başvurmalısınız. Bu belirtiler:
“Hazımsızlığa ne iyi gelir?” sorusuna yanıt aranarak tedavi gerçekleştirilir. Ancak yaşanan durumun bir hastalık değil bir semptom olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle teşhis ile altta yatan rahatsızlıklara ilişkin teşhis konulur ve ardından tedavi süreci planlanır. Tedavinin en önemli parçası da kişinin beslenme düzeninin planlanmasıdır. Bu nedenle tedavi sürecinde dispepsi tedavi sürecinde kişinin az ve sık beslenmeye özen göstermesi ve küçük öğünler tercih etmesi oldukça önemli. Ayrıca bu öğünler mümkün olduğunca yavaş tüketilmesi ve iyi çiğnenmelidir. Bunun yanında aşırı yağlı ve baharatlı besinlerden, asitli içecekler ve kafeinden de uzak durulmalıdır. Turunçgiller ve domatesler de asit içeriği ile tüketimi azaltılması gereken besinlerdir. Ayrıca sindirim sistemini düzenlemede yardımcı olan Probiyotikler ve lifli besinler de diyete dahil edilmelidir. Ek olarak yemeğin ardından ilk birkaç saat boyunca yatılmamalıdır. Son olarak kişinin hareketli bir yaşam tarzını benimsemesi, egzersizlerini öğünlerden 1 saat önce yapmaya özen göstermesi de oldukça önemli.
“Hazımsızlık nasıl geçer?” sorusuna yanıt ve yaşanan rahatsızlığa çözüm arayan kullanıcılar, doğru besinleri tüketmeye özen gösterir. Peki, hazımsızlığa yol açan besinler nelerdir? Baklagiller, süt ve süt ürünleri, yulaf, bulgur, muz, kepekli besinler, lahana, portakal, mısır ve elma gibi besinler hazımsızlığa neden olabilir. Bu nedenle bu besinleri kontrollü ve belirli aralıklarla tüketmeye özen göstermelisiniz.
Hazımsızlığa iyi gelen yiyecekler; anason, elma sirkesi, rezene, tarçın, zencefil, toz kimyon, ananas suyu, papatya ve nane şeklinde sıralanabilir. Bu yiyecekler, sindirim ve mide sistemini destekler ve rahatlamasını sağlar. Bu sebeple hazımsızlıktan kurtulmak istiyorsanız bu besinleri beslenme rutininize dahil etmelisiniz.
Fonksiyonel ve psikolojik hazımsızlık, kişinin yaşam kalitesi ile doğrudan ilgilidir. Yaşam tarzınızda yapacağınız küçük değişikliklerle durumun yaşanma sıklığı ve şiddetinin büyük oranda önüne geçebilirsiniz. Bu hususta yapabileceğiniz en önemli değişimlerden biri, beslenme düzeniniz olmalıdır. Beslenme düzeni için yukarıda sunduğumuz önerilere dikkat edebilirsiniz. Buna ek olarak daha hareketli bir yaşam tarzını benimseyebilirsiniz. Böylelikle yaşam kalitenizi artırabilirsiniz.
Hazımsızlığa Ne İyi Gelir?
“Hazımsızlık ve şişkinliğe ne iyi gelir?” sorusuna yanıt arıyorsanız beslenme ve yaşam şeklinde farklılık yaratmanız gerektiğini bilmelisiniz. Ek olarak hayatınızdaki stresi de yönetebilmelisiniz. Bunun yanında yaşadığınız belirtileri takip etmeli ve 2 haftadan fazla sürmesi durumunda da bir uzmandan yardım almalısınız.
Hazımsızlık Hangi Hastalıkların Habercisidir?
“Hazımsızlık hangi hastalıkların habercisidir?” yaşanan semptomlar hakkında merak edilen konular arasındadır. Hazımsızlık durumu bir belirti olduğundan arka planda farklı rahatsızlıklar olabilir. Bu hastalıklar; tiroid hastalığı, mide hastalıkları, ülser, mide enfeksiyonları, gastro- özofageal reflü, sindirim sistemi hastalıkları, gastroparezi, iritabl bağırsak sendromu ve kronik pankreatit şeklinde sıralanabilir.