Keyifle yediÄŸiniz yemek sonrasında karnınızdaki o dolu ve rahatsız edici his: hazımsızlık! Herkes bir noktada bu hissi yaÅŸar. En sevdiÄŸiniz yiyecekler eÅŸsiz bir ziyafette olmanın keyfini yaÅŸatabilir. Ancak yaÅŸadığınız hazla çok hızlı yer ya da yiyecekleri çok tüketirseniz, sık sık hazımsızlık yaÅŸamanız kaçılmaz olur. Yemekten hemen sonra rahatsız edici karın ÅŸiÅŸliÄŸi ya da üst midenizde aÄŸrı ve yanma hissi, hazımsızlığın semptomları arasında. Ancak dispepsi olarak adlandırılan bu durum bir rahatsızlık deÄŸil, mide kaynaklı problemlerin bir belirtisidir. Bu belirtileri azaltmak ve midenizi sakinleÅŸtirmek için basit çözümler bulmak isteyebilirsiniz. “Midede hazımsızlık için ne yapmalı?” ve daha fazla sorunun yanıtını sizler için bir araya getirdik:
“Hazımsızlık nedir?” sorusuna üst karın bölgesinde yaÅŸanan bir rahatsızlıktır ÅŸeklinde yanıt verilebilir. Mide rahatsızlığını tanımlayan bu durum, karnınızda aÄŸrı ya da yanma hissinin yaÅŸanmasına neden olabilir. Genel olarak mide ekÅŸimesi ile karıştırılan bu durumun yaÅŸanma sıklığı kiÅŸiden kiÅŸiye farklılık gösterir. Dispepsi olarak da adlandırılan bu durum, genellikle yemek yemeye baÄŸlı olarak geliÅŸse de kullandığınız ilaçlar ve enfeksiyonlar nedeniyle de yaÅŸanabilir. Bazı hastalarda yaÅŸanan aÄŸrı göÄŸüs bölgesine de yayılır ve göÄŸüs aÄŸrısı hissi yaÅŸatır. Ancak genellikle yemek yeme ve içme eylemi sonrasında görülen dispepsi, az miktarda yemek yeseniz dahi aşırı yemek yemiÅŸ hissi yaÅŸamanıza neden olabilir. BaÅŸlı başına bir hastalık olmayan, çeÅŸitli nedenlerle ortaya çıkarak karın rahatsızlığı yaratan semptomları tanımlayan dispepsi de ilaç kullanımı kadar soruna yol açabilecek olası nedenlerin kaldırılması da tedavide etkilidir.
Hazımsızlık belirtileri her yemek sonrasın yaÅŸanabileceÄŸi gibi dönem dönem de kendini gösterebilir. Dispepsi sorununu sık sık yaşıyorsanız yaygın olarak yemek sırasında erken doygunluk hissi yaÅŸayabilirsiniz. Bu nedenle yemeÄŸin az bir kısmını yeseniz dahi kendinizi tok hisseder ve yemek yemeyi sonlandırabilirsiniz. Yaygın belirtilerden bir diÄŸeri de üst karın bölgesinde yaÅŸanan aÄŸrı. Bu aÄŸrı zaman zaman göÄŸüs bölgesine yayılır ve göÄŸüs aÄŸrısı yaÅŸadığınız hissi yaÅŸatır.
Bu belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
“Hazımsızlık neden olur?” sorusu da dispepsi hakkında merak edilen konular arasında. KiÅŸinin yaÅŸadığı bu durum, pek çok nedene baÄŸlı olarak geliÅŸmiÅŸ olabilir. Bu soruna kiÅŸinin alışkın olmadığı besinleri ve içecekleri tüketmesi, ilaçları kullanması neden olabilir. Ancak beslenme alışkanlıklarında küçük düzenlemelerle kolaylıkla kontrol altına alınır. Yaygın nedenler ÅŸu ÅŸekilde sıralanabilir:
Dispepsi durumunu sık sık yaşıyorsanız, gün içinde yediklerinizi ve yaÅŸadığınız ÅŸikayetleri not almaya özen göstermelisiniz. Böylelikle hangi besinleri tükettiÄŸinizde hazımsızlık ve ÅŸiÅŸkinlik yaÅŸadığınızı kolaylıkla tespit edebilirsiniz. Bunun sonucunda da beslenme rutininizde gerekli deÄŸiÅŸiklikleri yapabilirsiniz.
Midede hazımsızlık ile yaÅŸadığınız ÅŸikayetler geçici olabilir ve yaÅŸadığınız ÅŸikayetler sonrasında beslenme düzeninizi deÄŸiÅŸtirerek durumun ÅŸiddetini azaltabilirsiniz. Ancak ÅŸikayetleri sık sık yaşıyor ve yaÅŸadığınız ÅŸikayetler 2 haftadan uzun sürüyorsa mutlaka uzman bir destek almalısınız. Fonksiyonel hazımsızlık durumunda genellikle tükettiÄŸiniz gıdaları sindirememekten kaynaklı bir rahatsızlık yaÅŸarsınız. Bu durumda da doktorunuz ayrıntılı öykünüzü alır ve daha yapılan tetkikleri, ilaçlar kullanımlarını inceler. Böylelikle kullanılan ilaçların etkileri gözden geçirilmiÅŸ olur. Ardından detaylı ir fiziki muayeneden geçerek yeni tetkik planını doktorunuzdan alırsınız. Doktorunuz bu aÅŸamada MR, kolonoskopi ve endoskopi gibi yöntemlere baÅŸvurabilir. Bu görüntüleme yöntemlerinde midede yara ya da helikobakter çıkmazsa fonksiyonel hazımsızlık teÅŸhisi alırsınız. YaÅŸadığınız dispepsi durumuna aÅŸağıdaki durumlar eÅŸlik ediyorsa mutlaka bir uzmana baÅŸvurmalısınız. Bu belirtiler:
“Hazımsızlığa ne iyi gelir?” sorusuna yanıt aranarak tedavi gerçekleÅŸtirilir. Ancak yaÅŸanan durumun bir hastalık deÄŸil bir semptom olduÄŸu unutulmamalıdır. Bu nedenle teÅŸhis ile altta yatan rahatsızlıklara iliÅŸkin teÅŸhis konulur ve ardından tedavi süreci planlanır. Tedavinin en önemli parçası da kiÅŸinin beslenme düzeninin planlanmasıdır. Bu nedenle tedavi sürecinde dispepsi tedavi sürecinde kiÅŸinin az ve sık beslenmeye özen göstermesi ve küçük öÄŸünler tercih etmesi oldukça önemli. Ayrıca bu öÄŸünler mümkün olduÄŸunca yavaÅŸ tüketilmesi ve iyi çiÄŸnenmelidir. Bunun yanında aşırı yaÄŸlı ve baharatlı besinlerden, asitli içecekler ve kafeinden de uzak durulmalıdır. Turunçgiller ve domatesler de asit içeriÄŸi ile tüketimi azaltılması gereken besinlerdir. Ayrıca sindirim sistemini düzenlemede yardımcı olan Probiyotikler ve lifli besinler de diyete dahil edilmelidir. Ek olarak yemeÄŸin ardından ilk birkaç saat boyunca yatılmamalıdır. Son olarak kiÅŸinin hareketli bir yaÅŸam tarzını benimsemesi, egzersizlerini öÄŸünlerden 1 saat önce yapmaya özen göstermesi de oldukça önemli.
“Hazımsızlık nasıl geçer?” sorusuna yanıt ve yaÅŸanan rahatsızlığa çözüm arayan kullanıcılar, doÄŸru besinleri tüketmeye özen gösterir. Peki, hazımsızlığa yol açan besinler nelerdir? Baklagiller, süt ve süt ürünleri, yulaf, bulgur, muz, kepekli besinler, lahana, portakal, mısır ve elma gibi besinler hazımsızlığa neden olabilir. Bu nedenle bu besinleri kontrollü ve belirli aralıklarla tüketmeye özen göstermelisiniz.
Hazımsızlığa iyi gelen yiyecekler; anason, elma sirkesi, rezene, tarçın, zencefil, toz kimyon, ananas suyu, papatya ve nane ÅŸeklinde sıralanabilir. Bu yiyecekler, sindirim ve mide sistemini destekler ve rahatlamasını saÄŸlar. Bu sebeple hazımsızlıktan kurtulmak istiyorsanız bu besinleri beslenme rutininize dahil etmelisiniz.
Fonksiyonel ve psikolojik hazımsızlık, kiÅŸinin yaÅŸam kalitesi ile doÄŸrudan ilgilidir. YaÅŸam tarzınızda yapacağınız küçük deÄŸiÅŸikliklerle durumun yaÅŸanma sıklığı ve ÅŸiddetinin büyük oranda önüne geçebilirsiniz. Bu hususta yapabileceÄŸiniz en önemli deÄŸiÅŸimlerden biri, beslenme düzeniniz olmalıdır. Beslenme düzeni için yukarıda sunduÄŸumuz önerilere dikkat edebilirsiniz. Buna ek olarak daha hareketli bir yaÅŸam tarzını benimseyebilirsiniz. Böylelikle yaÅŸam kalitenizi artırabilirsiniz.
Hazımsızlığa Ne İyi Gelir?
“Hazımsızlık ve ÅŸiÅŸkinliÄŸe ne iyi gelir?” sorusuna yanıt arıyorsanız beslenme ve yaÅŸam ÅŸeklinde farklılık yaratmanız gerektiÄŸini bilmelisiniz. Ek olarak hayatınızdaki stresi de yönetebilmelisiniz. Bunun yanında yaÅŸadığınız belirtileri takip etmeli ve 2 haftadan fazla sürmesi durumunda da bir uzmandan yardım almalısınız.
Hazımsızlık Hangi Hastalıkların Habercisidir?
“Hazımsızlık hangi hastalıkların habercisidir?” yaÅŸanan semptomlar hakkında merak edilen konular arasındadır. Hazımsızlık durumu bir belirti olduÄŸundan arka planda farklı rahatsızlıklar olabilir. Bu hastalıklar; tiroid hastalığı, mide hastalıkları, ülser, mide enfeksiyonları, gastro- özofageal reflü, sindirim sistemi hastalıkları, gastroparezi, iritabl bağırsak sendromu ve kronik pankreatit ÅŸeklinde sıralanabilir.