Baş Ağrısına Ne İyi Gelir?

Dünya Sağlık Örgütü'ne göre baş ağrısı, yılda en az bir kez yetişkin nüfusun yarısını etkileyen en yaygın sinir sistemi bozukluğudur. Baş ağrılarının en yaygın nedeni kas gerginliğidir. Bunun yanında yüksek ateş, migren, sinüzit, kafa travması ve viral enfeksiyonlar da ağrılara neden olur. Baş ağrıları stres kaynaklı da yaşanabilir. Bu faktörlere bağlı olarak sık sık yaşanan ağrıları önlemenin ilk adımı, ne tür bir ağrının yaşandığının belirlenmesidir. Bunun için ağrıların belirtileri yakından takip edilmelidir. İşte “Baş ağrısı nasıl geçer? Baş ağrısı neden olur?” gibi soruların yanıtları:

Baş Ağrısı Nedir?

Başın herhangi bölgesinde oluşan ağrı, her yaştan insanın tecrübe ettiği bir sinir sistemi bozukluğudur. Yaşana bu ağrıların büyük bir bölümü iyi huyludur ancak kötü seyirli olan ağrılar erken müdahaleyi gerektirir. Bu nedenle ağrıların belirtileri çok iyi takip edilmelidir. Özellikle ağrı şikayeti ile acil servise başvuran hastalar, acil servis hekimleri tarafından dikkatle analiz edilir. Ardından duruma neden olan faktörleri yakından incelemek adına çeşitli radyolojik görüntüleme yöntemlerine ve laboratuvar tekniklerine başvurulur.

Baş Ağrısı Çeşitleri Nelerdir?

Farklı ağrı tipleri bulunur. Hatta Uluslararası Baş Ağrısı Derneği, ağrıları 14 ana gruba ve yüzlerce alt gruba ayırır. Dünya Sağlık Örgütü’nün sunduğu veriler, neredeyse herkes hayatının bir bölümünde bu ağrıyı yaşadığını göstermekte. Bu ağrılar başın herhangi bir kısmından kaynaklı olarak oluşan ağrı hissi olarak tanımlansa da yaşanan durumun ciddiyeti kişi özelinde farklılık gösterir. 38 derece ve üzeri ateş, ensede sertlik, kusma, konuşmada güçlük çekme, deride döküntü, görme kaybının yaşanması ya da vücudun bir kısmının felç olması gibi şikayetlerin yaşandığı ağrılar, acil müdahaleyi gerekli kılar.

Birçok farklı türde ağrı bulunur. Baş ağrısı çeşitleri aşağıdaki gibidir:

Gerilim Tipi Baş Ağrısı: En yaygın olarak görülen ağrı çeşitlerinden biridir ve genellikle 20 yaş üzerinde olan kadınlarda yaşanır. Gerilim tipi baş ağrısı yaşayan kişiler, ağrının başın etrafını sıkı bir şekilde saran bant şeklinde bir his yarattığını ifade eder. Bu türden bir ağrının kaynağında da kafatası ve boyundaki kasların gerilmesi vardır. Özellikle stres ya da vücudun yanlış bir pozisyonda uzun süre kalması bu ağrının yaşanmasındaki yaygın faktörler arasındadır.

Küme Tipi Baş Ağrısı: Zonklama yapmayan ancak göz arkası ya da yüzün bir tarafında belirgin bir şekilde yanıcı his yaratan bir ağrıdır. Bu türden bir ağrının yaşanması durumunda burun akıntısı ve gözlerde sulanma gibi belirtiler de duruma eşlik eder. Uzun süre devam edebilen bu ağrı bazı durumlarda 6 hafta kadar sürebilir. Hatta bu ağrılar haftanın her günü ortaya çıkabilir ve bunun nedeni kesin olarak belirlenmemiştir. Nadir olarak yaşanan bu ağrı türü genellikle 20 ile 40 yaş arasındaki erkeklerde yaşanır.

Migren: Migren, ciddi seyirli bir ağrı türüdür. Genellikle yüzün yalnızca bir yarısında ortaya çıkan zonklama şeklinde yaşanır. Bu ağrı tipi kendi içerisinde farklı alt türlere ayrılır. Bunlardan biri de kronik migrendir. Kronik migren tipi ağrı, 1 ay boyunca 15 gün süreyle yaşanır. Bir diğer migren türü de hemiplejik migrendir. Bu tip migrende hasta ağrı yaşamasa bile sersemlik, bulantı ve görme problemleri yaşar. Bazı hastalara buna ek olarak çeşitli görsel belirtiler de eşlik eder. Bu süreçte kişiler parıltılar, kör nokta, yanıp sönen ışıklar gibi görsel sorunlar yaşayabilir.

Gök Gürültüsü Baş Ağrısı: Hızlı bir şekilde ortaya çıkan bu ağrı, ciddi seyirli ilerler. Belirti vermeden aniden başlayan bu ağrı, 5 dakika kadar sürer. Beyindeki kan damarlarını ilgilendiren bu ağrı acil müdahaleyi gerekli kılan problemlere bağlıdır.

Yüksek Tansiyon Baş Ağrısı: Kan basıncının yükselmesine bağlı olarak ağrı yaşanabilir. “Tansiyona bağlı baş ağrısı nasıl geçer?” diye merak ediyorsanız bu türden bir ağrıda mutlaka tıbbi destek almalısınız. Tansiyon kaynaklı ağrı, başın her ili tarafını da etkiler ve kişinin fiziksel aktivitesi ile de kötüleşme gösterir. Bu türden bir ağrıya ek olarak görme kaybı, nefes darlığı, burunda kanama ve göğüs ağrısı gibi belirtiler eşlik eder.

Baş Ağrısı Nedenleri Nelerdir?

“Baş ağrısı neden olur?” merak edilen konular arasındadır. Ağrının sebepleri yaşanan ağrı tipine göre farklılık gösterir. Bu hususta baş ağrısı nedenleri aşağıdaki gibidir:

• Primer tipi baş ağrıları genellikle genetik yatkınlığı olan kişilerde çevresel faktörlerle beyin damarları genişler ve kimyasal maddeler açığa çıkarak sinirleri uyarır ve ağrı yaratır.
• Bazı kişiler travma sonrasında ağrı yaşayabilir.
• Sinüslerin iltihaplanması ile yüz bölgesindeki boşluklarda basınç hissinin yaşanmasına ve ağrının gelişmesine neden olur.
• Bazı baş ağrıları, beyindeki omurilik sıvısının azalmasına bağlı olarak yaşanır.
• Doğum yapan kadınların %40’ında doğum sonrasında 1 hafta içinde ağrı yaşanabilir. Bunun en önemli nedeni östrojen seviyesindeki değişikliktir.

Sürekli Baş Ağrıları Neden Olur?

“Sürekli baş ağrısı neden olur?” sorusu şu şekilde yanıtlanabilir: Sürekli baş ağrısı ve halsizlik beyin tümörü, menenjit benzeri enfeksiyonlar, travmaya neden olan beyin hasarı, inme, kafa içi basıncının çok yüksek ya da çok düşük olması, aşırı ilaç kullanımı kronik baş ağrılarının sebepleridir. Sık sık yaşanan ağrının altında başka bir hastalığın olup olmadığı mutlaka incelenmelidir.

Baş Ağrıları Nasıl Teşhis Edilir?

Baş ağrısı bölgeleri ve sebepleri gözden geçirilerek durum kolaylıkla teşhis edilebilir. Teşhiste ilk olarak hastanın tıbbi öyküsü alınır. Bu hususta doktor hastaya birtakım sorular sorar ve bu sorular yardımı ile yaşanan ağrının şiddeti, süresi ve buna neden olarak faktörler tanımlanır. Teşhis aşamasında hastaya sorulan sorular şu şekildedir:

• Ne sıklıkla başınız ağrıyor?
• Baş ağrınız ne kadar sürüyor?
• Ağrı ne şiddette yaşanıyor?
• Stres seviyeniz nedir?
• Uyku alışkanlığınız?
• Baş ağrınız ne zamandır devam ediyor?
• Ailenizde baş ağrısı şikayeti olan başka biri var mı?
• Günden kaç bardak çay/kahve tüketiyorsunuz?
• Ağrı ile birlikte yaşadığınız ışığa ve sese aşırı duyarlılık, baş ağrısı mide bulantısı, halsizlik gibi şikayetler de var mı?
• Fiziksel aktivite anında başınız ağrıyor mu?
• Baş ağrınız zonklama şeklinde mi yoksa keskin bir ağrı mı?
• Günün hangi saatinde ağrı yaşıyorsunuz?
• Başınızın hangi bölümü ağrıyor?

 

Bu soruların ardından doktor ağrıya neden olabilecek yüksek ateş, bulantı ve kusma, enfeksiyon, baş dönmesi, bilinç kaybı, yüksek tansiyon, zihinsel karışıklık, kaslarda uyuşma, denge sorunları, görme sorunları ve aşırı yorgunluk gibi belirti ve semptomlarını arar. Bu aşamada MR veya BT istenebilir. Başka bir durumun tespit edilmesi için de çeşitli laboratuvar incelemeleri gerekli görülebilir.

Baş Ağrısı Nasıl Geçer? Baş Ağrıları Nasıl Tedavi Edilir?

“Baş ağrısı nasıl geçer?” sorusuna yanıt aranırken ilk olarak altta bir sağlık sorunun olup olmadığı tüm detaylarıyla araştırılır ve durum bir hastalık kaynaklı yaşanıyorsa konunun uzmanı olan hekimden gerekli tedavi alınır. Bunun dışında yaşanan bir durumda nöroloji uzmanı, kişinin tıbbi geçmişini öğrenir ve gerekli muayene sonrasında tedavi sürecini planlar. Tedavi sürecinde denenen çok sayıda ilaç bulunur. Ancak bu tedavideki ana hedef duruma neden olan tetikleyici faktörleri azaltmak, ağrı anında beliren damar kaynaklı sorunları baskılamak ve sinir sistemindeki hassasiyeti gidermektir. Bu süreçte kişiye uygulanan tedavi koruyucu ve atak olmak üzere farklılık gösterir. Bu tedavilerin seçilmesinde kişinin yaşadığı ağrı, belirleyici faktördür. Örneğin, hasta ağrıyı ayda 1 kez olacak şekilde 1-2 kez yaşıyorsa atak tedavisi uygulanır. “Baş ağrısını ne geçirir?” sorusuna yanıt aranırken koruyucu ve önleyici tedavi ise durumun birkaç ay içinde 4 ve üzerinden ataklar şeklinde yaşanmasını halinde uygulanır. Bu süreçte her gün ilaç alınması gerekir. Bu ilaçlar da tedaviyi uygulayan doktor tarafından reçete edilir. Bu tedaviler dışında birtakım alternatif tedavi yöntemleri de kullanılır. Bunlar:

 

• Gerilim tipi ağrılar için geri iletim ve gevşeme eğitimi olarak da adlandırılan biofeedback
• Migren ağrılarında akupunktur
• Kronik şekilde yaşanan ağrılarda aromaterapi, derin doku masajı ve bitkisel ürünler

Baş Ağrısından Korunmanın Yolları

Yaşanan ağrıların tedavi sürecinde durumun yaşanmasına engel olmak adına kişi yaşam tarzında birtakım değişiklikler yapmalıdır. İlk olarak ağrıya neden olan tetikleyiciler tespit edilmeli, ağrının günün hangi saatinde yaşandığı takip edilmeli ve hangi aktivitelerden sonra ağrı yaşandığı mutlaka not alınmalıdır. Mümkünse not alınan bu faktörler azaltılmalıdır. Bunun yanında kişi alkol kullanıyorsa bu kullanımı sınırlamalıdır. Nitrat içeren gıdalar da ağrıya neden olur. Bu türden işlenmiş gıdaların tüketimi de mutlaka azaltılmalıdır. Kişinin uyku düzeni de ağrıları etkileyen faktörler arasındadır. Bu nedenle düzenli ve yeterli bir uyku düzeni takip edilmelidir. Uzun süreli cep telefonu ya da bilgisayar kullanımı sonrasında kişinin ense kaslarında yorulma ve ağrılar oluşabilir. Bu nedenle sık sık pozisyon değiştirilmelidir. Açlık da bir baş ağrısı tetikleyicidir. Bu nedenle gün içinde öğünlerde atlama yapılmamalıdır. Bir diğer tetikleyici de strestir. Engellenebilir bir durum olmayan stres için stresi yönetebilme becerisi kazanma gibi bir önlem alınabilir.

Boyun Baş Ağrısına Neden Olur mu?

Genel kanının aksine ağrılar her zaman baş kaynaklı rahatsızlıklar ya da beyinden kaynaklı değildir. Bu ağrılar boyun ve ense kaynaklı da olabilir. Tam da bu noktada “Enseden gelen baş ağrısı neden olur?” sorusu akıllara gelebilir. Bu soru, boyunda yer alan yapıların bozukluğu nedeniyle boyun kaynaklı ağrılar yaşanır şeklinde yanıtlanabilir.

Baş Ağrısına Ne İyi Gelir?

“Baş ağrısına ne iyi gelir?” sorusu şu şekilde yanıtlanabilir:

• Boyun ve şakak arasında kalan kasların masaj ya da ılık kompres ile rahatlatılması
• Migren atağının yaşanması ile alın bölgesine soğuk presler konulması
• Gerilim tipi ağrılarda sıcak havlu ya da ısıtma pedinin kafa arkasına yerleştirilmesi
• Kasları gevşeten hareketlerin, yoga ya da meditasyonun yapılması
• Migren yaşanması halinde karanlık ve sessiz bir odada uykuya dalınması
• Yeterli sürede uyumak