Anjiyo Nedir? Nasıl Yapılır?

 

Kalp damar hastalıklarını teÅŸhis etmek adına kullanılan bir tetkik yöntemi olan anjiyo, ani geliÅŸen kalp krizlerinde hayat kurtaran bir yöntemdir. Bu tetkik ile kalbe giden damarlardaki problem görülebilir ve tedavi süreci bu doÄŸrultuda planlanabilir. Kalp damar tıkanıklığının tespit edilmesi ve tedavi sürecinde önemli bir yere sahip olan bu tetkik, el bileÄŸinden ve kasıktan olacak ÅŸekilde iki farklı yöntem kullanılarak uygulanır. Anjiyo olarak da adlandırılan “Anjiyografi nedir? DiÄŸer hangi hastalıklarda kullanılır?” gibi soruların yanıtlarını ve daha fazlasını sizler için derledik.

Anjiyo Nedir?

“Anjiyo nedir?” diye merak ediyorsanız anjiyografi olarak da adlandırılan bu tetkikin, koroner damarların filminin çekilmesi olduÄŸunu bilmelisiniz. 1960’lı yıllarda keÅŸfedilen bu yöntem, eskiden atardamarların kesilmesi ile uygulanırken geliÅŸen teknoloji sayesinde yalnızca iÄŸne ile gerçekleÅŸtirilir. Ameliyat olarak nitelendirilmeyecek bir prosedür olan anjiyo kolesterol, kalp spazmı ve kalp krizi gibi durumlar söz konusu olduÄŸunda hayat kurtarıcı olabilir. Bu prosedür ile kalp damarlarının tıkanıklığı ya da darlığı saptanır ve bu yöntemin farklı türleri bulunur.

Anjiyo Türleri

BT anjiyografi: Bu yöntemde damar yolu ile hastaya kontrast madde verilir. Ardından bilgisayarlı tomografi ile görüntüleme saÄŸlanır.

Kateter anjiyografi: Kateter ile hastaya kontrast madde verilerek görüntüleme X ışınları ile gerçekleÅŸtirilir.

Koroner anjiyografi: Kalbi besleyen ve kalp etrafından bulunan damarlar görüntülenir.

MR anjiyografi: Bu yöntemde kontrast madde duruma göre verilir ya da verilmez ve ardından da görüntüleme manyetik rezonans ile yapılır.

Pulmoner anjiyografi: AkciÄŸerleri beslemekle görevli olan damarlar görüntülenir.

Renal anjiyografi: Böbrekleri beslemekle görevli olan damarlar görüntülenir.

Serebral anjiyografi: Beyin içinde ve etrafında bulunan damarlar görüntülenir.

 

Anjiyo Hangi Hastalıklar Ä°çin Kullanılır?

Bir tanı yöntemi olan anjiyo aÅŸağıdaki durumlar için uygulanır:

• Hastanın ÅŸiddetli göÄŸüs aÄŸrısı yaÅŸaması
• Hastada kalp kapak hastalığı olması
• Bypass olan hastayı kontrol etmek için
• Hastada koroner darlık belirtilerinin olması
• Bilgisayarlı anjiyoda ÅŸüphe yaratan durumların görülmesi
• 40 yaÅŸ üzerinden olan hastanın önemli bir ameliyata girecek olması
• Hastada kalp krizi durumu olması
• Koroner arter hastalığı ÅŸüphesinin farklı testler sonucunda çıkması
• Efor testi sonucunun pozitif çıkması
• Balon tedavisi uygulanan ya da stent takılan hastaları kontrol etmek
• Hastanın kalp ameliyatı dışında diyabet olması

 

 

Anjiyo Öncesi Yapılması Gerekenler

Anjiyo iÅŸlemi öncesinde bazı hazırlıklar yapılır. Hastaların bu hazırlıklara uyması son derece önemlidir. Yapılması gereken hazırlıklar aÅŸağıdaki gibidir:

• Hasta gece 24.00’dan itibaren yemek yememeli ve sabah kahvaltı yapmamalıdır.
• Hastanın kullanması gereken ilaçlar varsa yanında getirmesi ve kullanmadan önce doktoruna danışması önemlidir.
• Diyabet hastaları sabah kan ÅŸekerini düÅŸüren ilaçlar kullanıyorsa Ä°lacını almak için aç gelmeli ve doktoruna danışmalıdır.
• Hastanın anjiyografi iÅŸlemi sonrasında Böbrek hasarının geliÅŸmemesi adına bol bol su içmesi önemlidir.
• Ä°ÅŸlem öncesinde küpe, yüzük, gözlük gibi eÅŸyaların çıkarılması gerekir.
• Ä°ÅŸlem kol damarlarından ya da kasıktaki damarlardan yapılabilir. Bu nedenle kasıktaki damarlardan da yapılabilir ve buna hazırlık olmak adına her iki kasık bölgesi de tıraÅŸ edilmelidir.

Anjiyo Öncesi Hazırlıklar ve Testler

Ä°ÅŸlem öncesinde doktorunuz tıbbi durumunuz, saÄŸlığınız, ek hastalık ÅŸikayetleriniz ve düzenli olarak kullandığınız ilaçlar hakkında bilgi alır. Buna ek olarak sıkılaÅŸma deÄŸerleri, karaciÄŸer ve böbrek fonksiyon testleri, tam kan sayımı gibi önemli testler yapılır. Ayrıca nabız muayenesi de yapılır. Böylelikle anjiyo iÅŸleminin El bileÄŸi ya da kasıktan yapılıp yapılmayacağına karar verilir. Hasta eÄŸer kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsa bunu doktoruna bildirmelidir. Doktor gerekli gördüÄŸü durumlarda ilacı kesecektir. Hastanın anjiyo iÅŸlemine kadar yapılan tüm test sonuçlarını yanında bulundurması da ayrıca önemlidir.

Anjiyo Nasıl Yapılır? 

Ä°ÅŸlem genellikle hastanın saÄŸ kasık bölgesinde atardamar ile gerçekleÅŸtirilir. Ancak damarın tıkalı olması gibi sebeplerle kullanılamaması durumunda hastanın dirsek, kol altı, el bileÄŸi ya da sol kasık bölgelerinde bulunan atardamar tercih edilir. Ä°ÅŸlemde görüntüleme yapılmak istenen damarın yapısına uygun, damarı zedelemeyecek ve pıhtı oluÅŸturmayacak ince borucuklar tercih edilir. Ä°ÅŸlem 10-20 dakika kadar sürer. Ancak damarın anatomik yapısına ve hastanın bypass geçirip geçirmediÄŸine baÄŸlı olarak bu süre 20-30 dakikayı bulabilir. Uygulama yapılacak bölge lokal anestezi ile uyuÅŸturulur. Ä°ÅŸlemin tamamlanmasının ardından kanamayı durdurmak adına 15-20 dakika kadar bası uygulaması yapılır. Kanamanın durması ile sıkı bandaj uygulanır ve hasta 4-6 saat kadar yatarak dinlendirilir. Bu sürenin sonunda da hasta taburcu edilir.

Anjiyo Hangi Durumlarda Yapılamaz?

Anjiyo için yarar ve zarar deÄŸerlendirilmesi yapılarak uygulama yapılması gereken bazı durumlar bulunur. Hastanın böbrek yetmezliÄŸi durumu bunlardan biridir. Bunun yanı sıra hastanın akli dengesinin olmaması, hamileliÄŸin ilk 3 ayı, kansızlık, hastanın yakın zamanda inme geçirmiÅŸ olması, kontrol edilemeyen hipertansiyon, iÅŸlemde kullanılan maddeye karşı alerji olması, damarlarda hasar olması, aşırı kanamaya neden olabilecek kanama sorunları da diÄŸer durumlardır.

 

Anjiyo Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?

Anjiyo iÅŸleminden sonra hasta dinlenmek üzere yatağına götürülür. Ardından hastanın tansiyonunu, kalp ritmini ve kandaki oksijen düzeyini takip etmek adına makinelere baÄŸlanır. Ä°ÅŸlemin tamamlanmasının ardından kasık ya da el bileÄŸindeki kateter çekilir ve kanama olmaması için bölgeye baskı uygulanır. Ardından kum torbaları yerleÅŸtirilir. Bu süreçte hastanın sırt üstü pozisyonda kalması gerekir ve 4 ya da 6 saatin ardından kanama kontrol edilerek gerekli görüldüÄŸünde kum torbası kaldırılır. Tüm bu iÅŸlemlerin ardından hastanın bol bol su içmeye özen göstermesi önemlidir. Taburcu olduktan sonra kabız olmamak adına lifli besinler de tüketilmelidir. Hasta 2-3 kadar araç kullanmamalı ve ağır kaldırmamalıdır.