PSA Testi Nedir?
Erkeklerde yaygın görülen rahatsızlıklardan biri olan prostat, PSA ile bağlantılıdır. Peki, PSA nedir? Açılımı prostat spesifik antijen olan PSA, prostatın kendisi tarafından salgılanır ve meni kıvamını sağlar. Bu işleve sahip olan enzim, prostat dokusunda yoğun bir şekilde bulunur. Fakat bazı durumlarda prostatın hücre bütünlüğü zarar görür. Bunun sonucunda da kana geçişinde artma ve kandaki değerinde yükselme yaşanır. Prostat kanserinde görülen kanda PSA yükselmesi dokuların bazı durumlarda hücre bütünlüğünün bozulması ile ilgilidir. Kan örneği ile yapılan PSA testi ile prostat kanserinde erken tanı mümkün olur. Testin yapılması ile prostat kanserine bağlı yaşanan ölüm oranlarında azalma yaşanmıştır.
PSA Testi Nedir?
Açılımı prostat spesifik antijen olan PSA, prostat tarafından üretilen meninin kıvamını düzenlemeye yardımcı olan bir enzimdir. Prostat tarafından üretilen PSA’nın çok az bir kısmı kanda dolaşır. Ancak prostat enfeksiyonları, prostatın iyi huylu olarak büyüme göstermesi ve prostat kanseri gibi durumlarda PSA değişen miktarda kana geçer. Bu nedenle kanda bulunan PSA seviyesi ve bu seviyede meydana gelen değişimler prostat hastalıklarının niteliği hakkında bilgi verir.
Prostat spesifik antijen testi değerlendirmesi yapılırken serbest ve total PSA değerleri göz önünde bulundurulmalıdır. Peki, total PSA nedir? Total PSA testi, hem serbest dolaşan prostat spesifik antijen miktarını hem de kan plazmasında bulunan proteinlere bağlı olan prostat spesifik antijenleri ölçer.
Kanda dolaşım gösteren prostat spesifik antijenlerin büyük bir bölümü proteinlere bağlıdır. %5-35 arasındaki prostat spesifik antijenler ise herhangi bir proteine bağlı değildir ve bu şekilde dolaşır. Bu da serbest PSA olarak tanımlanır. Prostat kanserini erken evrede teşhis etmek için ilk total PSA değeri belirlemesi yapılır. Bu değerlendirmede değerler normalin üzerinde ise kandaki proteinlere bağlı olmayan serbest PSA düzeyine ve total PSA oranına bakılır.
PSA Yüksekliği Nedir?
Prostat dokusunda ve menide yoğun bir miktarda bulunan prostat spesifik antijen, kana az miktarda salınır. Ancak BPH olarak adlandırılan iyi huylu prostat büyümesinde büyüme gerçekleştikçe PSA kan değeri normal bir miktarda artış gösterir. Anormal derecede PSA yüksekliği ise şu durumlarda gerçekleşir:
- Ejekülasyon
- İdrar yolu ameliyatları(TUR)
- İdrar retansiyonu (glob vezikal)
- Prostat biyopsisi
- Prostat enfarktüsü
- Prostat iltihabı
- Prostat kanseri
- Prostat masajı
PSA Değeri Kaç Olmalı?
Aslında PSA değerine bakarak kanser değerlendirmesi yapmak oldukça güçtür. PSA değerinin 1 ng/ml’nin altında çıktığı durumlarda bile %6.6 hastada prostat kanseri bulunabilir. Bunun yanında PSA değerinde artış oldukça kansere yakalanma riski de artar. PSA değer tablosu ile bu değer 3,1 - 4 ng/ml arasında bir orana ulaştığında hastaların %26,9’sı prostat kanseri bulguları verir.
PSA Neden Yükselir?
Prostat kanserli hastalarda kompleks halde olan PSA, iyi huylu durumlara göre daha fazla miktarda salgılanır. Kanda bulunan bu düzey prostat kanserinin yanı sıra prostat büyümesi ve prostat enfeksiyonu gibi durumlarda da yükselir. Peki, PSA değeri nasıl düşürülür? 5-alfa reductase ve saw palmetto içeren ilaçlar bu değeri düşürür. Ancak bu değerin düşmesi özellikle kanser teşhisinde olumsuz sonuçlara neden olabilir. Bu nedenle bu ilaçlar yalnızca doktor kontrolü ve onayı ile alınmalıdır.
Yorum Ekle
