İyot Eksikliğinde Görülen Hastalıklar

20 / HAZ
2022

Dünyada iyot eksikliği yaşayan 30 milyona yakın insan olduğunu ve bunun doğrudan beslenme ile ilişkili olduğunu biliyor musunuz?

İyot eksikliği durumunun kontrol altına alınması için beslenmeye dikkat edilmesi şart. Vücut için birçok önemli mekanizmada işlevi bulunan iyot, boyunda bulunan tiroid bezlerinin çalışmasında da etkili. İyotun vücutta eksik olması ile beyin ve sinir sisteminin gelişimi, vücut enerjisi ve tiroid hormonunun fonksiyonu gibi alanlar etkilenir. İyot eksikliği ayrıca önlenebilir zeka geriliğinin en önemli sebeplerinden biridir. İyotun yetersiz olması ile daha birçok hastalık görülebilir. Peki, iyot eksikliğinde hangi hastalık görülür?

İyot Eksikliğinde Hangi Hastalık Olur?

İyot eksikliği hastalıkları özellikle hamilelerde ve bebeklerde kalıcı sorunlar yaratabilir. İyot eksikliği nedeniyle ilk guatr hastalığı görülür. İyot eksikliği özellikle hamilelerde ölü doğuma ve düşüğe neden olabilir. Bunun yanında bu eksikliği yaşayan kişilerde odaklanma sorunları ve hiperaktivite de görülebilir. Bu eksikliğin sürekli yaşanması durumunda da tiroid kanseri görülme riski yüksek olur. Bunun yanı sıra ağızda kuruluk, kas ağrıları, tükürük üretiminde azalma ve hafızada zayıflık gibi sorunlar da yaşanabilir.

Tiroid sağlığını destekleyen, çocuklarda büyümeye yardımcı olan, cilt sağlığı ve beyin fonksiyonlarını koruyan ve kanserin önlenmesinde yardımcı olan iyot, eksik olduğu durumlarda şu hastalıklara neden olur:

• Regl düzensizliği
• Damar sertliği
• Düşük doğurganlık hızı
• Fibrokistik meme rahatsızlığı
• Kabızlık
• Kas güçsüzlüğü
• Kilo vermede zorluk
• Meme kanseri
• Saç dökülmesi

İyot Eksikliğini Önlemek İçin Neler Yapılmalıdır?

“İyot eksikliğinde hangi hastalık oluşur?” sorusu kadar iyot eksikliğini önlemek adına hangi önlemlerin alınması gerektiği de merak edilenler arasında. İyot eksikliğini önlemek adına yapılması gereken en önemli şey beslenme. Brokoli, ıspanak, kara lahana, karnabahar, soya fasulyesi, şalgam ve turp gibi besinler iyot eksikliği yaşayan kişiler tarafından tüketilmemeli. Bu besinler iyotun tiroid bezinde tutulmasını zorlaştırır ve guatr hastalığının oluşmasına neden olur. Toplumda görülen iyot eksikliğini gidermek adına normal tuz içerikleri iyotlu tuza çevrilmiştir. Bu nedenle mutfakta kullanılan normal tuzu iyotlu tuz ile değiştirmek günlük alınması gereken iyotu sağlamak adına yeterlidir. Ancak iyot ihtiyacını karşılamak adına fazla tuz tüketmemeye de özen gösterilmelidir.  

İyot Eksikliğinde Tüketilmesi Gereken Gıdalar

Tuzlu su balıkları zengin birer iyot deposudur. Bu balıklar mezgit, ton balığı ve derin deniz balıklarıdır. Balık ürünlerinin yanı sıra taze meyve ve sebze tüketimi de bu iyot bakımından gereklidir. Bu bakımdan gerekli olan gıdalar kabak, kuru erik, ıspanak, sarımsak, pazı, soya fasulyesi ve kuru fasulye olarak sıralanabilir. Yumurta, süt ve süt ürünleri de bu bakımdan zengin besin kaynaklarıdır. 1 kase yoğurt günlük alınması gereken iyotun %60’ını, 1 bardak süt %40’ını ve 1 yumurta da %20’sini karşılar.

İyot yetersizliği hastalıkları ile mücadelede uygulanmasını gerekenler bir diğer şey ise şöyle:

İyot eksikliğinin kontrol altına alınmasında iyotlu tuz kullanmak gerekli. Ancak iyotlu tuz ısı, nem ve ışıktan etkilenir. Bu nedenle kapaklı bir kapta, dolapta ve kuru bir ortamda muhafaza edilmelidir. Ayrıca yemeklere piştikten sonra ya da sofrada tuz eklenmelidir.