İyot Eksikliğinde Görülen Hastalıklar

20 / HAZ
2022

Dünyada iyot eksikliÄŸi yaÅŸayan 30 milyona yakın insan olduÄŸunu ve bunun doÄŸrudan beslenme ile iliÅŸkili olduÄŸunu biliyor musunuz?

Ä°yot eksikliÄŸi durumunun kontrol altına alınması için beslenmeye dikkat edilmesi ÅŸart. Vücut için birçok önemli mekanizmada iÅŸlevi bulunan iyot, boyunda bulunan tiroid bezlerinin çalışmasında da etkili. Ä°yotun vücutta eksik olması ile beyin ve sinir sisteminin geliÅŸimi, vücut enerjisi ve tiroid hormonunun fonksiyonu gibi alanlar etkilenir. Ä°yot eksikliÄŸi ayrıca önlenebilir zeka geriliÄŸinin en önemli sebeplerinden biridir. Ä°yotun yetersiz olması ile daha birçok hastalık görülebilir. Peki, iyot eksikliÄŸinde hangi hastalık görülür?

İyot Eksikliğinde Hangi Hastalık Olur?

Ä°yot eksikliÄŸi hastalıkları özellikle hamilelerde ve bebeklerde kalıcı sorunlar yaratabilir. Ä°yot eksikliÄŸi nedeniyle ilk guatr hastalığı görülür. Ä°yot eksikliÄŸi özellikle hamilelerde ölü doÄŸuma ve düÅŸüÄŸe neden olabilir. Bunun yanında bu eksikliÄŸi yaÅŸayan kiÅŸilerde odaklanma sorunları ve hiperaktivite de görülebilir. Bu eksikliÄŸin sürekli yaÅŸanması durumunda da tiroid kanseri görülme riski yüksek olur. Bunun yanı sıra ağızda kuruluk, kas aÄŸrıları, tükürük üretiminde azalma ve hafızada zayıflık gibi sorunlar da yaÅŸanabilir.

Tiroid saÄŸlığını destekleyen, çocuklarda büyümeye yardımcı olan, cilt saÄŸlığı ve beyin fonksiyonlarını koruyan ve kanserin önlenmesinde yardımcı olan iyot, eksik olduÄŸu durumlarda ÅŸu hastalıklara neden olur:

• Regl düzensizliÄŸi
• Damar sertliÄŸi
• DüÅŸük doÄŸurganlık hızı
• Fibrokistik meme rahatsızlığı
• Kabızlık
• Kas güçsüzlüÄŸü
• Kilo vermede zorluk
• Meme kanseri
• Saç dökülmesi

Ä°yot EksikliÄŸini Önlemek Ä°çin Neler Yapılmalıdır?

“Ä°yot eksikliÄŸinde hangi hastalık oluÅŸur?” sorusu kadar iyot eksikliÄŸini önlemek adına hangi önlemlerin alınması gerektiÄŸi de merak edilenler arasında. Ä°yot eksikliÄŸini önlemek adına yapılması gereken en önemli ÅŸey beslenme. Brokoli, ıspanak, kara lahana, karnabahar, soya fasulyesi, ÅŸalgam ve turp gibi besinler iyot eksikliÄŸi yaÅŸayan kiÅŸiler tarafından tüketilmemeli. Bu besinler iyotun tiroid bezinde tutulmasını zorlaÅŸtırır ve guatr hastalığının oluÅŸmasına neden olur. Toplumda görülen iyot eksikliÄŸini gidermek adına normal tuz içerikleri iyotlu tuza çevrilmiÅŸtir. Bu nedenle mutfakta kullanılan normal tuzu iyotlu tuz ile deÄŸiÅŸtirmek günlük alınması gereken iyotu saÄŸlamak adına yeterlidir. Ancak iyot ihtiyacını karşılamak adına fazla tuz tüketmemeye de özen gösterilmelidir.  

Ä°yot EksikliÄŸinde Tüketilmesi Gereken Gıdalar

Tuzlu su balıkları zengin birer iyot deposudur. Bu balıklar mezgit, ton balığı ve derin deniz balıklarıdır. Balık ürünlerinin yanı sıra taze meyve ve sebze tüketimi de bu iyot bakımından gereklidir. Bu bakımdan gerekli olan gıdalar kabak, kuru erik, ıspanak, sarımsak, pazı, soya fasulyesi ve kuru fasulye olarak sıralanabilir. Yumurta, süt ve süt ürünleri de bu bakımdan zengin besin kaynaklarıdır. 1 kase yoÄŸurt günlük alınması gereken iyotun %60’ını, 1 bardak süt %40’ını ve 1 yumurta da %20’sini karşılar.

Ä°yot yetersizliÄŸi hastalıkları ile mücadelede uygulanmasını gerekenler bir diÄŸer ÅŸey ise ÅŸöyle:

İyot eksikliğinin kontrol altına alınmasında iyotlu tuz kullanmak gerekli. Ancak iyotlu tuz ısı, nem ve ışıktan etkilenir. Bu nedenle kapaklı bir kapta, dolapta ve kuru bir ortamda muhafaza edilmelidir. Ayrıca yemeklere piştikten sonra ya da sofrada tuz eklenmelidir.