Anksiyete Nedir?

 

Sınavdan önce neden titrediğinizi veya iş görüşmesinden önce neden avuçlarınızın terlediğini hiç merak ettiniz mi? Bu endişeli duygular, vücudun kendisini önemli bir olaya hazırlamasının doğal bir yoludur. Olay başladığında nasıl sakinleştiğinizi de fark eder, daha kolay nefes almaya başlarsınız ve kalbiniz hızla çarpmayı bırakır. Böyle bir kaygı aslında sizi daha uyanık kıldığı için daha iyi performans göstermenize yardımcı olur. Bununla birlikte, bazı insanlar geçerli ve net bir neden olmaksızın kaygı veya kaygı atakları yaşar. Siz de endişelerinizi kontrol etmekte zorlanıyorsanız ve tekrar eden bu endişe duyguları günlük aktivitelerinizi yapmanızı etkiliyorsa bu bir anksiyete bozukluğu olabilir. Peki, anksiyete nedir?

Anksiyete (Kaygı Bozukluğu) Nedir?

“Anksiyete bozukluğu nedir?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir:

Anksiyete bir diğer adıyla kaygı, korku ve huzursuzluk hissidir. Huzursuz olmaya, terlemeye ve kalp atışının hızlanmasına neden olabilir. Örneğin, iş hayatınızda zor bir sorunla karşı karşıya kaldığınızda ya da önemli bir karar verirken endişeli hissedebilirsiniz. Bu endişe sizde enerjinin artması ya da duruma daha fazla odaklanma gibi tepkiler yaratabilir. Ancak anksiyete de durum tam tersidir. Yani aşırı endişe yaratan durumlar karşısında ortaya çıkan korku geçmez ve bunaltıcıdır.

Sosyal Anksiyete Nedir?

“Sosyal anksiyete nedir?” merak edilen konu başlıklarından bir diğeridir. Sosyal kaygı, bireyin toplum içerisinde yaşadığı kaygı ve korku durumlarını tanımlar. Toplum içerisinde yaşadığınız korku ve kaygıyı ölçmek istiyorsanız sosyal anksiyete testi yaptırabilirsiniz.

Anksiyete Belirtileri Nelerdir?

“Anksiyete krizi nedir?” sorusunun yanıtı bu durumun yarattığı belirtilerdedir. İşte anksiyete belirtileri:

Anksiyetede bedensel belirtiler:

• Baş ağrıları
• Baş dönmesi
• Bayılma hissi
• Bulantı
• Karın ağrısı
• Çarpıntı
• Göğüs ağrısı
• Göğüste sıkıntı
• İrritabilite
• Karıncalanma
• Kaslarda gerginlik
• Kolay yorulma
• Nefes darlığı
• Sersemlik
• Titreme
• Uyuşukluk

Anksiyetede psikolojik belirtiler:

• Çıldırma korkusu
• Endişe
• Kaygı ve huzursuzluk
• Gerginlik
• Rüyada gibi hissetme,
• Konsantrasyon güçlüğü
• Kontrolü kaybetme korkusu
• Ölme korkusu
• Panik hissi
• Uyku bozukluğu

Anksiyete Kimlerde Daha Sık Görülür?

“Anksiyete nedir belirtileri?” sorusu kadar kimlerde daha sık görüldüğü de merak konusudur. Yapılan istatistiklere göre bu durumun kadınlarda görülme oranı erkeklere göre daha yüksek. Bunun yanında çocukluğunda ebeveynlerinin aşırı korumacı tavırlarına maruz kalmış ya da olumsuz bir çevrede sindirilmiş bir şekilde büyüyen kişilerde daha sık görülür. Yani bu durum çocuklukla sıkı bir şekilde bağlantılıdır. Bireyin çocuklukta maruz kaldığı travmalar, olumsuzluk ve mutsuzluklar arttığında bu duygu durumunun yaşanma riski de aynı şekilde artar. Ek olarak ailede anksiyete olması da riski artırır çünkü bu kaygı bozukluğu genetik geçişli bir rahatsızlıktır.

Anksiyete Türleri Nelerdir?

“Anksiyete bozuklukları nedir?” diye merak ediyorsanız işte bu sorunun yanıtı:

• Fobik bozukluklar (agorafobi, özgül fobiler, sosyal fobi)
• Obsesif kompulsif bozukluk
• Panik bozukluk
• Travma sonrası stres bozukluğu
• Yaygın anksiyete bozukluğu

 

Anksiyetede Çocukluk Döneminin Önemi

“Anksiyete nedir nasıl geçer?” sorusu kadar bu durumun çocukluk döneminde nasıl kazanıldığı da merak edilenler arasında. Bu dönemdeki anksiyete nedir kısaca; çocukluk döneminde yaşanan travmalar, beynin korku işleme mekanizmasının hassaslaşmasına yol açar ve bireyin strese neden olan unsurlar karşısında fazla duyarlı olmasını sağlar. Bu dönemde ortaya çıkan kaygı bozukluklarında hem genetik hem de çevre etkilidir. Bu nedenle çocukluk dönemi iyi gözlemlenmeli ve kaygı bozukluğu belirtisinde mutlaka bir uzmandan yardım alınmalı.

Anksiyete Neden Olur?

Anksiyete bozukluğu diğer pek çok ruhsal zorun gibi nedeni anlaşılamamış bir durumdur. Bu durum bazı bireylerde aşırı travmatik bir durum sonrasında gelişebilirken bazı bireylerde sebepsiz ortaya çıkabilir. Yaygın olarak görülen anksiyete, beyinde bulunan bazı kimyasalların (serotonin ve neropinefrin) dengesizleşmesi sonucunda görülür. Bu duruma ayrıca vücudun biyolojik süreci, genetik ve çevresel deneyimler de eşlik eder. Bu nedenle tüm bu faktörler anksiyete tedavisi sürecinde bir bütün olarak değerlendirilir.

Anksiyete Tanısı Nasıl Konur?

“Anksiyete ne demek?” sorusu kadar bu rahatsızlığın tanısının nasıl konulduğu da merak edilenler arasında. Kişinin sürekli olarak yaşadığı kaygılı düşünceler hem günlük hayatını hem de sosyal çevresini etkilemeye başladıysa alanında uzman biri tarafından anksiyete testleri uygulanmalı ve doğru tanı konulmalıdır. Ardından gerekli görüldüğünde anksiyete ilaçları verilmelidir.

Anksiyete Tedavisi Nasıl Yapılır?

“Anksiyete nasıl geçer?” diye merak ediyorsanız bu durumun ilaç ve terapi ile tedavi edilebildiğini bilmelisiniz. Bu nedenle anksiyete bozuklukları için mutlaka bir psikiyatri uzmanına başvurulmalıdır. Tedavide kullanılan anksiyete ilacı ile kaygı semptomlarının giderilmesi amaçlanır. Konuşma ve bilişsel davranışçı terapi ile de kişide olumlu düşünceler öğrenilir.

Anksiyete İle Başa Çıkma Yöntemleri Nelerdir?

Anksiyete belirti gösteren bir durumdur. Bu nedenle belirtilerle ortaya çıkan anksiyete krizi durumunda yapılabilecek bazı yöntemler bulunur. Anksiyete bozukluğu olanların yorumları ve uzman görüşlerinin sunduğu yöntemler:

• 3-3-3 kuralı: Kaygı krizi yaşandığı an 3-3-3 kuralı ile sakin kalınabilir. Bu kuralın uygulanması; etrafa bulunan üç şeyin ismini söyleme, duyulan üç sesi söyleme, parmaklar, bilekler ve kolu olacak şekilde vücudun üç bölümünü oynatmadır.
• Ayağa kalkma ve vücudu dik tutma: Korku hissedildiğinde vücut bilinçaltından gelen bir dürtüyle öne doğru eğilir. Bu durumun temelinde dürtüsel olarak akciğerleri ve kalbi korumak vardır. Bu nedenle aşırı kaygı ve korku yaratan durumlarda mutlaka ayağa kalkılmalı, dik durulmalı ve vücuda her şeyin normal olduğu mesajı verilmelidir.
• İçinde bulunulan ana konsantre olma: Gelecekte olacaklara odaklanmak yerine şimdiki zamana odaklanmadır.
• Kaygı randevusu: Kaygıya neden olan tüm detaylar bir yere not edilerek günün belli zamanları kaygıya ayrılabilir.
• Kendini meşgul etme
• Nefes egzersizleri
• Şekerden uzak durma: Fazla şeker tüketimi kaygıyı tetikler.

 

Düzenli Anksiyete ile Anksiyete Bozukluğu Arasındaki Fark Nedir?

Kaygınızın bir bozukluk olup olmadığını görmek için kullanabileceğiniz hızlı bir kontrol listesi:

Düzenli kaygı

• Faturalar, iş görüşmeleri, testler veya diğer önemli olaylar hakkında endişelenmek. Halka açık bir gösteri veya büyük bir toplantı öncesi midenizde kelebekler uçuşuyor hissi.
• Tehlikeli bir nesne, yer veya durumdan korkma. Örneğin sokakta size havlayan bir sokak köpeği.
• Sevilen birinin kaybı gibi travmatik bir olaydan hemen sonra üzüntü veya endişe.
• Kişisel ve çevrenizde hijyen sağlama takıntısı.

 

Anksiyete bozukluğu

• Belirgin bir sebep olmaksızın sürekli ve aşırı endişe duyma, günlük aktiviteleri gerçekleştirmede zorlanma.
• Başkaları tarafından olası incelemelere maruz kalabileceğiniz sosyal veya performansla ilgili durumlardan korkmak. Aşağılayıcı veya utanç verici şekilde davranmaktan korkma.
• Asansöre binme korkusu gibi kaçışın mümkün olmayacağına inanmak gibi, bir nesne veya yerden irrasyonel korku.
• Geçmişte aşırı derecede travmatik bir olaya maruz kaldıktan sonra tekrarlanan geri dönüşler, rüyalar.
• Aşırı ve tekrarlayan temizlik yapmak ve etrafınızdaki şeyleri ve nesneleri yeniden düzenlemek.
• Belirgin bir sebep olmadan “öleceğim” gibi sinirsel duygularla birlikte tekrarlayan panik ataklar ve sürekli başka bir atak geçirme korkusu.

Anksiyete Testi Nasıl Yapılır?

“Anksiyete nedir psikoloji alanında nasıl test edilir?” sorusu da merak edilenler arasında. Kaygı durumu ile doktora başvuran kişiler hem mental hem de fiziksel olarak detaylı incelenir. Bu incelemede kişinin yaşadığı duruma neden olabilecek madde kullanımı ya da tıbbi bir rahatsızlık araştırılır. Ardından hasta ile düşünceleri, duyguları ve davranışları hakkında soru cevap şeklinde anksiyete testi yapılır. Bu teste verilen cevaplar neticesinde de tedavi süreci başlatılır.