İnsan vücudunda var olan kök hücre, bir tür temel hücredir. Bu hücre vücutta bulunduÄŸu ortama ve ihtiyaca göre farklı hücrelere dönüÅŸerek saÄŸlıklı yeni dokuların oluÅŸturulmasına yardımcı olur. Kök hücreye yönelik gerçekleÅŸtirilen tedavi de zarar görmüÅŸ dokulardaki hücrelerin onarımına yardım eder. Kök hücreler kiÅŸinin kendi yaÄŸ dokusundan elde edilerek birçok hastalığın tedavisinde kullanılır. Özellikle estetik cerrahi, ortopedi, dermatoloji ve kardiyoloji bölümlerinde kök hücre tedavisinden yararlanılır. Peki, kök hücre tedavisi nedir? Nasıl gerçekleÅŸtirilir?
“Kök hücre nedir?” sorusu ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir:
Vücutta tüm organ ve dokuların yapısını oluÅŸturan hücreler kök hücrelerdir. Organizmada yer alarak tüm hücrelere dönüÅŸebilen kök hücreler, ana hücre olarak da tanımlanır. Bu özelliÄŸi ile hasar gören ya da hastalanan tüm organ ve dokuların yenilenmesinde rol oynar. Bu rolü ile ihtiyaç duyulan hücreye dönüÅŸür ve belirli nedenlerle oluÅŸan organ kaybı ya da hasarını onarır. Aynı zamanda bölünebilen yapıya sahip olan bu hücreler, aynı türden olan kök hücrelerin oluÅŸumunda da rol oynar. Bu aÅŸamada da kan ya da kan hücrelerine dönüÅŸebilir. Kök hücreler farklı türlerde bulunur ve bebek henüz anne karnındayken geliÅŸimin ilk anlarında önemli rol oynayarak doku ve organların oluÅŸumunu saÄŸlar.
Kök hücre; kemik iliÄŸi, embriyonik dokular ve yaÄŸ dokusundan elde edilebilir. YaÄŸ dokuları, yaÄŸ dokusu hücrelerinin çoÄŸaltılması ve korunmasında avantaja sahiptir. Kök hücreyi yaÄŸ dokusundan elde etmek kolay bir iÅŸlem olduÄŸundan ve hastalarda daha az rahatsızlık yarattığından yaÄŸ dokusu ideal bir kaynaktır. Ayrıca yaÄŸ dokularından üretilen kök hücreler oldukça güçlü bir yapıya sahiptir. YaÄŸ dokusu toplama ilk olarak bölgenin belirlenmesi ile baÅŸlar. Belirlenen bu alanlar genellikle karın, uyluk dış ve kalçadır. Ardından iÅŸlem için lokal anestezi uygulanır ve 30 ml yaÄŸ özel şırınga ile aspire edilerek alınır. Bu şırıngalara 2 ya da 3 kez steril serum fizyolojik solüsyonu uygulanarak şırıngalar 30 dakika kadar bekletilmek üzere kapatılır. Bu sürenin sonunda üstte kalan sıvı atılarak çökelti elde edilir. Kalan yağın bulunduÄŸu enjektör de kapalı bırakılarak iÅŸlem için laboratuvara gönderilir.
Kök hücre tedavisi pek çok hastalığın tedavisi için kullanılır. Bu hastalıklar aÅŸağıdaki gibi sıralanabilir:
İnsan vücudundaki tüm yapıların kökenini oluÅŸturan kök hücre, pek çok hastalığın tedavisinde kullanılır. Kök hücreler kiÅŸinin kendisinde ya da uyumlu / yarı uyumlu donörden alınarak hasta kiÅŸiye nakledilir. Böylelikle hastanın hasar gören organ ve dokularının yenilenmesi saÄŸlanır. Önceleri yalnızca kemik iliÄŸinden alınabilen kök hücre teknoloji ve tıbbın geliÅŸmesi sayesinde kordon kanından da alınarak uygulanabilir. Son dönemlerde yumurtadan ve yaÄŸ dokusundan da elde edilmektedir. Bu tedavi beyin, kalp ve sinir sistemi hastalıkları baÅŸta olmak üzere doÄŸuÅŸtan gelen enzimatik sistem ya da metabolizmadan kaynaklı anormallikleri düzeltmek, Hasar görmüÅŸ organ ve dokuları iyileÅŸtirmek, hasarlanan ya da hastalanan kemik iliÄŸini iyileÅŸtirmek ve bağışıklık sistemindeki baskılanmayı gidermek adına uygulanır.
Günümüz tıbbi koÅŸullarında kök hücre tedavisi kordon kanı, kemik iliÄŸi ve periferik kandan alınarak uygulanır. Bu tedavi otolog ve allojenik nakil ÅŸeklinde gerçekleÅŸir. KiÅŸinin kendisinden alınan hücrenin kendi vücudunda bulunan hasarlı bölgeye nakledilmesi otolog nakildir. Allojenik nakil de diÄŸer donörlerden alınan hücrelerin hasta kiÅŸiye nakledilmesi iÅŸlemidir. Bu tedavi bazı durumlarda haploidentik nakil ÅŸeklinde de gerçekleÅŸtirilir. Bu nakil iÅŸleminde kök hücre kiÅŸinin kendisinden alınamaz ya da uygun donör bulunamaz. Bu durumda yarı uyumlu donörden kök hücre alınarak tedavi gerçekleÅŸtirilir. KiÅŸi için en uygun olan kök hücre alındığında hastanın damar yolu ya da hasarlı bölgesine enjekte edilir. Bu tedavinin baÅŸarılı sonuç vermesi kiÅŸinin yaÅŸadığı hastalığa baÄŸlıdır.
Kök hücre bağışımı 18-50 yaÅŸ arasında ve saÄŸlıklı olan herkes yapabilir. Kök hücre bağışından en sık kandan alınan kök hücre ile yapılır. Bu nakil iÅŸleminde vericiye 4-5 gün boyunca 2 kez ilaç verilir ve böylelikle hücrelerin kana karışması saÄŸlanır. Ardından kan özel bir cihaza baÄŸlanır ve 2 ile 4 saat boyunca böyle kalır.
Türkiye'de kök hücre tedavisi yapan hastaneler ve iÅŸlemin fiyat aralığı merak edilen konular arasındadır. Yüze kök hücre tedavisi fiyatları uygulama yapılacak alanın boyutuna göre farklılık gösterir. Dize kök hücre tedavisi fiyatları da aynı ÅŸekilde iÅŸlem yapılacak alan özelindedir.