İnsan vücudunda var olan kök hücre, bir tür temel hücredir. Bu hücre vücutta bulunduğu ortama ve ihtiyaca göre farklı hücrelere dönüşerek sağlıklı yeni dokuların oluşturulmasına yardımcı olur. Kök hücreye yönelik gerçekleştirilen tedavi de zarar görmüş dokulardaki hücrelerin onarımına yardım eder. Kök hücreler kişinin kendi yağ dokusundan elde edilerek birçok hastalığın tedavisinde kullanılır. Özellikle estetik cerrahi, ortopedi, dermatoloji ve kardiyoloji bölümlerinde kök hücre tedavisinden yararlanılır. Peki, kök hücre tedavisi nedir? Nasıl gerçekleştirilir?
“Kök hücre nedir?” sorusu şu şekilde yanıtlanabilir:
Vücutta tüm organ ve dokuların yapısını oluşturan hücreler kök hücrelerdir. Organizmada yer alarak tüm hücrelere dönüşebilen kök hücreler, ana hücre olarak da tanımlanır. Bu özelliği ile hasar gören ya da hastalanan tüm organ ve dokuların yenilenmesinde rol oynar. Bu rolü ile ihtiyaç duyulan hücreye dönüşür ve belirli nedenlerle oluşan organ kaybı ya da hasarını onarır. Aynı zamanda bölünebilen yapıya sahip olan bu hücreler, aynı türden olan kök hücrelerin oluşumunda da rol oynar. Bu aşamada da kan ya da kan hücrelerine dönüşebilir. Kök hücreler farklı türlerde bulunur ve bebek henüz anne karnındayken gelişimin ilk anlarında önemli rol oynayarak doku ve organların oluşumunu sağlar.
Kök hücre; kemik iliği, embriyonik dokular ve yağ dokusundan elde edilebilir. Yağ dokuları, yağ dokusu hücrelerinin çoğaltılması ve korunmasında avantaja sahiptir. Kök hücreyi yağ dokusundan elde etmek kolay bir işlem olduğundan ve hastalarda daha az rahatsızlık yarattığından yağ dokusu ideal bir kaynaktır. Ayrıca yağ dokularından üretilen kök hücreler oldukça güçlü bir yapıya sahiptir. Yağ dokusu toplama ilk olarak bölgenin belirlenmesi ile başlar. Belirlenen bu alanlar genellikle karın, uyluk dış ve kalçadır. Ardından işlem için lokal anestezi uygulanır ve 30 ml yağ özel şırınga ile aspire edilerek alınır. Bu şırıngalara 2 ya da 3 kez steril serum fizyolojik solüsyonu uygulanarak şırıngalar 30 dakika kadar bekletilmek üzere kapatılır. Bu sürenin sonunda üstte kalan sıvı atılarak çökelti elde edilir. Kalan yağın bulunduğu enjektör de kapalı bırakılarak işlem için laboratuvara gönderilir.
Kök hücre tedavisi pek çok hastalığın tedavisi için kullanılır. Bu hastalıklar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
İnsan vücudundaki tüm yapıların kökenini oluşturan kök hücre, pek çok hastalığın tedavisinde kullanılır. Kök hücreler kişinin kendisinde ya da uyumlu / yarı uyumlu donörden alınarak hasta kişiye nakledilir. Böylelikle hastanın hasar gören organ ve dokularının yenilenmesi sağlanır. Önceleri yalnızca kemik iliğinden alınabilen kök hücre teknoloji ve tıbbın gelişmesi sayesinde kordon kanından da alınarak uygulanabilir. Son dönemlerde yumurtadan ve yağ dokusundan da elde edilmektedir. Bu tedavi beyin, kalp ve sinir sistemi hastalıkları başta olmak üzere doğuştan gelen enzimatik sistem ya da metabolizmadan kaynaklı anormallikleri düzeltmek, Hasar görmüş organ ve dokuları iyileştirmek, hasarlanan ya da hastalanan kemik iliğini iyileştirmek ve bağışıklık sistemindeki baskılanmayı gidermek adına uygulanır.
Günümüz tıbbi koşullarında kök hücre tedavisi kordon kanı, kemik iliği ve periferik kandan alınarak uygulanır. Bu tedavi otolog ve allojenik nakil şeklinde gerçekleşir. Kişinin kendisinden alınan hücrenin kendi vücudunda bulunan hasarlı bölgeye nakledilmesi otolog nakildir. Allojenik nakil de diğer donörlerden alınan hücrelerin hasta kişiye nakledilmesi işlemidir. Bu tedavi bazı durumlarda haploidentik nakil şeklinde de gerçekleştirilir. Bu nakil işleminde kök hücre kişinin kendisinden alınamaz ya da uygun donör bulunamaz. Bu durumda yarı uyumlu donörden kök hücre alınarak tedavi gerçekleştirilir. Kişi için en uygun olan kök hücre alındığında hastanın damar yolu ya da hasarlı bölgesine enjekte edilir. Bu tedavinin başarılı sonuç vermesi kişinin yaşadığı hastalığa bağlıdır.
Kök hücre bağışımı 18-50 yaş arasında ve sağlıklı olan herkes yapabilir. Kök hücre bağışından en sık kandan alınan kök hücre ile yapılır. Bu nakil işleminde vericiye 4-5 gün boyunca 2 kez ilaç verilir ve böylelikle hücrelerin kana karışması sağlanır. Ardından kan özel bir cihaza bağlanır ve 2 ile 4 saat boyunca böyle kalır.
Türkiye'de kök hücre tedavisi yapan hastaneler ve işlemin fiyat aralığı merak edilen konular arasındadır. Yüze kök hücre tedavisi fiyatları uygulama yapılacak alanın boyutuna göre farklılık gösterir. Dize kök hücre tedavisi fiyatları da aynı şekilde işlem yapılacak alan özelindedir.