Açık Nefrektomi Nedir? Hangi Hastalıklar İçin Kullanılır?

 

Böbrekler, vücudun en önemli organlarından biridir ve kişinin genel sağlığının korunmasında önemli bir göreve sahiptir. Gıdaların sindirimi ile oluşan atık maddeleri süzerek idrar yolu ile dışarı atmakla görevli olan böbrekler aynı zamanda vücuttaki bazı minerallerin ve suyun dengesini sağlar, çeşitli hormonları salgılar ve D vitamininin vücut tarafından kullanılabilir hale getirilmesini mümkün kılar. Bu görevleri yerine getiren sistemde yaşanan sorun bazı durumlarda böbrek yetmezliği ile sonuçlanabilir. Bu durumda da hasta olan böbrek alınabilir. Her iki böbrekte de sorun olması halinde iki böbrek birden alınarak yerine gönüllü vericiden ya da kadavradan böbrek nakledilir. Hasta olan tek ya da çift böbreğin alınması açık ameliyat yöntemiyle yapılacaksa açık nefrektomi işlemi gerçekleştirilir. Peki, açık nefrektomi nedir? Başka hangi hastalıklar için kullanılır?

Nefrektomi Nedir?

“Nefrektomi nedir?” sorusu hasta olan böbreğin vücuttan uzaklaştırılması işlemidir şeklinde yanıtlanabilir. Bazı durumlarda hayati önem taşıyan böbrek sisteminin çalışmasında sorunlar meydana gelebilir. Bu durum da vücutta ürenin kreatinin artmasına ve böbrek yetmezliğine, böbrek kanseri ya da böbrek dokusunun hasarına sebebiyet verebilir.

Açık Nefrektomi Nedir?

Hasta böbreği vücuttan çıkarma işlemi açık ameliyat yöntemi ya da laparoskopik nefrektomi ameliyat yöntemi ile yapılır. İşlem açık ameliyat yöntemi ile gerçekleştirilirse bu açık nefrektomidir. Ancak bazı durumlarda hastanın uzun süre anestezi altında kalması doktor tarafından uygun bulunmaz ve açık nefrektomiye alternatif olarak kapalı nefrektomi yöntemi tercih edilir. Açık nefrektomi operasyonunu gerekli kılan bazı durumlar aşağıdaki gibidir:

• Kronik böbrek yetmezliğinde alıcı ve donörün birlikte olması gereken vakalar
• Böbrek kanseri
• Böbrek kanserlerinde tümörün çıkarılması
• Böbrek yaralanmaları
• Pankreas sorunları
• Pankreasta görülen rahatsızlıklar
• Polikistik böbrek hastalıkları
• Polikistik böbrek hastalıklarının görüldüğü vakalar

Nefrektomi, radikal nefrektomi ve parsiyel nefrektomi olarak iki sınıfta toplanır. Parsiyel nefrektomi, tümörlü dokunun çıkarılması işlemidir. Radikal nefrektomi ise sağlam böbrek dokusunu bırakmanın mümkün olmadığı durumlarda böbreğin tümünün çıkarılması işlemidir. Her iki böbreğin de hasarlı olması durumunda böbreklerin tümü vücuttan uzaklaştırılmalı ve hastaya böbrek nakli yapılmalıdır. Açık nefrektomi işleminde donör ve alıcı bir arada bulunur. İşlemden önce hem donöre hem de alıcıya tahliller yapılır ve bu tahlillerin uyumlu olması durumunda da operasyon başlatılır.

Açık Parsiyel Nefrektomi

Parsiyel nefrektomi, böbrek kanseri olan hastalarda yalnızca tümörlü dokunun alınması ve sağlam dokunun bırakılması işlemidir. Bu işlemde cerrah, kesi açarak tümöre ulaşır. Bu nedenle bu operasyonlarda da açık nefrektomi yöntemi kullanılır. bu işlem sırasında karın duvarına kesi açılır ve böbrekte kanama yaşanmaması için böbrek damarları klemplenir. Tümörlü doku çıkarıldıktan sonra klemp alınır ve böbreğin kan akışı yeniden sağlanır. Bu operasyonun süresi bozulmuş ya da kanserli dokunun büyüklüğüne göre farklılık gösterir. Ancak ortalama süre 1-2 saattir. Bu işlemden sonra hasta 1 hafta içerisinde taburcu edilir. Taburcu edilen hastaların bu süreçte bol sıvı tüketmesi, kontrollerini ihmal etmemesi ve yaralar tam iyileşene kadar ağır egzersizlerden kaçınması önemlidir.

Açık parsiyel nefrektomi işlemini gerekli kılan durumlar ise şöyledir:

• Böbrek damarlarının tıkanık olması
• Böbrek kanserleri
• Böbrek yetmezliği
• Böbreklerin kanlanmasında problem olması
• Tedavi edilemeyen enfeksiyon durumu
• Böbrekte meydana gelen yaralanmalar
• Diğer böbreğin işlevinin de bozulma ihtimali
• Doğuştan oluşan böbrek anomalileri

Açık Radikal Nefrektomi

“Açık radikal nefrektomi nedir?” sorusu da şu şekilde yanıtlanabilir:

Radikal nefrektomi, böbrek kanserini tedavi etmede sık kullanılan tedavi yöntemidir. Genel olarak böbrek kanserinin ileri evrelerinde böbrek kısmen çıkarılamaz ve böbrekle böbrek yağ dokusu tamamen alınır. Bu işlem radikal nefrektomidir. Radikal nefrektomi, açık nefrektomi ya da laparoskopi nefrektomi şeklinde yapılabilir. Bazı durumlarda da kapalı ameliyat yöntemi işlem sırasında açık nefrektomi olarak devam ettirilir. Açık radikal nefrektomi de genel anestezi kullanılır. Ardından kaburgaların altına kesi atılarak böbreğe ulaşılır.

Açık Nefrektomi Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

Açık nefrektomi ameliyatı, böbreklerin hasta olması, kanser riski taşınması ya da polikistik böbrek varlığı durumunda uygulanır. Açık nefrektomi işlemini gerekli kılan durumlar ise şöyledir:

• Böbrek kanseri
• Böbrek taşlarına bağlı hasarlar
• Böbreklere kan sağlama probleminden kaynaklanan kontrolsüz hipertansiyon durumunda
• Böbreklerin enfeksiyon oluşturma riski
• Doğuştan gelen böbrek anomalileri
•  Böbrek yetmezliğinin kronikleştiği alıcı ve donörün birlikte olmasının gerektiği anlar
• Travmadan kaynaklanan yaralanmalar

Açık Nefrektomi Nasıl Yapılır?

Açık nefrektominin iki farklı uygulanma şekli bulunur. İlki açık parsiyel (kısmi) nefrektomi ve diğeri de açık radikal nefrektomi operasyonudur. Açık parsiyel (kısmi) nefrektomi operasyonu, böbrek kanseri hastalarında kanserli dokunun alınması ve sağlam olan dokunun bırakılmasıdır. Bu işlemi gerçekleştiren cerrah, karın duvarına kesi atarak tümöre ulaşır. İşlem sırasında kanama olmaması adına da böbrek damarları kapatılır. Tümör bulunan dokunun çıkarılmasının ardından da bu damar yeniden açılarak böbreğe kan gitmesi sağlanır. İşlem ortalama 1 ya da 2 saat kadar sürer. Açık radikal nefrektomi operasyonu da yine böbrek kanseri için uygulanır. İlerlemiş olan böbrek kanseri vakalarında kanserli doku çok fazla yayılım göstermişse bu dokunun çıkarılması tek başına yeterli olmaz. Bu durumda da radikal nefrektomi operasyonu uygulanır ve böbrek tamamen alınır. Böbreğin tamamen alınmasının ardından diğer böbreğin sağlıklı olup olmadığı önem taşır. Bu nedenle kalan böbrekte kanserli doku, dokunun ilerleme riski, enfeksiyon riski varsa bu böbrek de alınır ve hastaya böbrek nakledilir.

Nefrektomi Ameliyatı Nasıl Yapılır?

İşleme göre hastanın karnının birkaç farklı noktasından yapılan bu işlem için 15-20 cm'lik kesi açılır ve böbrek vücudun dışına alınır. Bu işlemin ardından da dren yerleştirilir ve bu dren işlemden 3-4 gün sonra çıkarılır.

Nefrektomi Bilateral Nedir?

Her iki böbreğin de çıkarılmasıdır. Bu işlem için kaburgaların 2-3 cm kadar altından kaburgalara paralel olacak 40-60 cm’lik bir kesi atılır ve işlem gerçekleştirilir.

Parsiyel Nefrektomi Ameliyatı Nedir?

“Parsiyel nefrektomi nedir?” sorusu da lokalize yani bölgesel böbrek kanserinde kullanılan bir tedavi yöntemidir şeklinde yanıtlanabilir. Bu tedavinin amacı tümörden etkilenen böbrek parçasını çıkarmak ve geriye mümkün olan miktarda sağlıklı böbrek dokusu bırakmaktır.

Nefrektomi Ameliyatı Kaç Saat Sürer?

Nefrektomi ameliyatı ortalama 30 ile 90 dakika arasında sürer. Ancak tümör boyutu 10 cm'den daha büyük olan işlemler 120 dakikayı bulabilir.

Radikal Nefrektomi Nedir?

Radikal nefrektomi, parsiyel nefrektomi işleminin uygulanmasının mümkün olmadığı durumlarda böbrek ya da böbreklerin tamamen çıkarılmasıdır. Bu işlemin amacı böbreğin tümünü ve etrafındaki yağlı dokuyu almaktır.

Ameliyattan Sonra

Ameliyattan sonra rahat nefes almanıza yardımcı olmak için çok uykulu olabilirsiniz ve şeffaf bir yüz maskesi ile oksijen verilebilir. Cerrah, idrarınızı boşaltmak için mesanenize bir kateter yerleştirmiş olacaktır. Ameliyat sırasında dren takılarak bölgede toplanan herhangi bir kan veya sıvının güvenli bir şekilde akabilmesi sağlanır. 1-2 gün sonra çıkarılır. Dehidrasyonu önlemek için 'damla' olarak da bilinen bir intravenöz infüzyona bağlı olabilirsiniz. Ameliyatınızın ertesi günü yataktan kalkabilirsiniz. Göğüs enfeksiyonu veya kan pıhtısı (tromboz) geliştirme riskinizi azalttığından, güvenli olduğu anda harekete geçmeniz önerilir. Bağımsız hareket edene kadar alt bacaklarınızın etrafına bazı destek çorapları giyeceksiniz. Bu, kanın damarlarınızda akmasını sağlamak ve kan pıhtısı (derin ven trombozu) geliştirme riskini azaltmak içindir. Tansiyonunuz, nabzınız, oksijen seviyeniz ve ateşiniz sık sık kontrol edilecektir. Hemşireler ayrıca cildinizi düzenli olarak kontrol edecek ve herhangi bir doku hasarını önlemek için düzenli pozisyon değişikliklerini teşvik edecektir.

Evde iyileşme 3 ayı bulur. Birkaç hafta boyunca kendinizi çok yorgun hissetmeniz çok normaldir. Ameliyattan sonraki 6 hafta boyunca yorucu egzersizlerden ve ağır kaldırmaktan kaçınılmalıdır. Bu süre zarfında yaptığınız egzersiz miktarını kademeli olarak artırmalısınız. Eve geldiğinizde yaranıza pansuman yaptırmanıza gerek yoktur. Normal şekilde banyo yapabilir ve duş alabilirsiniz. Hastaneye kabulünüzü takip eden haftalarda kan pıhtıları (venöz tromboembolizm) geliştirme riskiniz yüksektir ve 6 hafta boyunca giymeniz için size destek çorapları verilecektir. Aktif kalırsanız, riski azaltmaya yardımcı olacaktır. Baldırınız şişer, kızarır ve ağrırsa veya göğüs ağrısı veya nefes almada zorluk yaşarsanız mutlaka doktorunuza görünmelisiniz.