Addison Hastalığı Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

 

Nadir görülen hastalıklardan biri olan Addison hastalığının temel nedeni böbreküstü bezlerinin yeterli hormonları salgılamamasıdır. Erken evrede tedavi edilmediğinde krize yol açar ve kişinin hayatı için tehlikeli bir boyut kazanır. Bu hastalık genellikle 30 ile 50 yaş arasında teşhis edilir. İlaçla tedavi edilebilen Addison hastalığı belirgin olarak aşırı yorgunluk, kilo kaybı, tuz tüketme isteği ve iştahsızlık şeklinde kendini belli eder. Peki Addison hastalığı nedir?

Addison Hastalığı Nedir?

Böbreküstü bezlerinin salgılaması gereken hormonların biri ya da daha fazlasını yetersiz miktarda üretmesi sonucu ortaya çıkan bir endokrinolojik hastalıktır ve nadir görülür.

Addison Hastalığının Çeşitleri Nelerdir?

Kişideki adrenal yetersizliği primer (birincil) adrenal yetersizlik ve sekonder (ikincil) adrenal yetersizlik şeklinde ortaya çıkar.

Primer (birincil) adrenal yetersizlik: Adrenal korteksin hasar alıp, yeterli düzeyde hormon üretmediği durumdur. Genellikle otoimmün hastalık sonucu oluşum gösterir. Bu durumda belirlenemeyen bir sebeple bağışıklık sistemi adrenal korteksi yabancı olarak görür ve saldırarak yok etmeye çalışır.

Sekonder (ikincil) adrenal yetersizlik:

Böbreküstü bezini uyaran hormonun salgılandığı hipotalamus ve hipofiz bezlerine etki eden hastalıklar nedeniyle böbrek üstü bezinin yetersiz uyarılmasıdır.

Addison Hastalığının Nedenleri Nelerdir?

“Addison hastalığı neden olur?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir:

• Bağışıklık sisteminin böbreküstü bezine saldırması
• Böbrek üstü bezlerinin kanaması
• Böbreküstü bezlerinin verem hastalığı
• Diğer kanserlerin böbrek üstü bezlerine metastaz yapması
• Mikrobik hastalıklar

Addison Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Addison hastalığı belirtileri birkaç ay içinde yavaş yavaş ortaya çıkar. Belirtiler genellikle tuz tüketme isteği, karın ağrısı, baş dönmesi, aşırı yorgunluk, bulantı ve kusma, güçsüzlük, kilo kaybı, kas ve eklem ağrıları ve iştahsızlıktır. Hastalıkla ortaya çıkan bulgular da baş, boyun, el, sırt ve diş eti mukozasında kan basıncı düşüklüğü, koyulaşma, kasık bölgesi ve koltuk altında kılların azalması ve cinsel isteğin azalmasıdır.

Addison Hastalığının Tanısı

Hastalığın erken evrede teşhis edilmesi güçtür. Tanı konulması için uyarı testi ve kortizol düzeyi testi gerekir. Bu hastalığın sekonder adrenal yetersizlikten ayırt edilmesi için de kanda ACTH düzeyine bakılır.

Addison Hastalığı Tedavisi

Addison hastalığı tedavisi eksik olan hormonu yerine koyma şeklindedir ve genel olarak hayat boyu süren bir tedaviyi gerekli kılar.

Addison Hastalığı Hangi Hormonların Eksikliğinde Görülür?

Addison hastalığı görülmesi aşağıdaki hormonların eksikliği ile olur. Bu hormonlar: Androjen, glukokortikoid ve mineralokortikoiddir.

Addison Krizinden Korunmak İçin Bunlara Dikkat!

• Addison hastaları, hastalığını tanımlayan ve gerekli durumlarda yapılacaklar hakkında bilgi sunan bilgi kartı olan bilekliği takmalıdır.
• Hastalar ilaçlarını düzenli almalı ve asla aksatmamalıdır.
• Travma, enfeksiyon, kan kaybı, fiziki stres gibi durumlarda ilaç dozunun artması gerekebilir. Doz arttırıldığında adrenal kriz yaşandığında hasta mutlaka doktora götürülmelidir.
• Hastalığa sahip kadınların gebelik süreçlerini kadın doğum ve endokrinoloji uzmanları ile sıkı takip içinde geçirmesi önemlidir.

Addison Hastalığı Hamileliği Engeller mi?

Bu hastalık hamilelik için engel teşkil etmez. Yani addison hastası olan kadınlar da sağlıklı bir hamilelik süreci geçirebilir. Ancak hamilelik süreçte mutlaka hem kadın doğum uzmanına hem de endokrinoloji uzmanına rutin olarak gidilmelidir.

Kimler Risk Altındadır?

“Addison hastalığı nedir tıp literatüründe riskli grup kimdir?” sorusu tip 1 diyabet, hashimoto gibi otoimmün hastalığı olanlar riskli gruptadır şeklinde yanıtlanabilir.

Addison Hastalığı İçin Evde Bakım

Addison hastaları yanlarında her zaman bir tıbbi uyarı kartı taşımalı. Ayrıca hasta yanında mutlaka yedek ilaç ve glukokortikoid enjeksiyon kiti taşımalıdır. Hastanın yıllık kontrollerini düzenli yaptırması da önemli.