Çocuklarda demir eksikliği ve tedavisi
Samsun Büyük Anadolu Hastanesi Çocuk SaÄŸlığı ve Hastalıkları Bölümü'nden Filiz GebeÅŸoÄŸlu, "Çocuklarda demir eksikliÄŸi ve tedavisi" hakkında önemli bilgiler verdi.
BebeÄŸinize 6. aydan itibaren demir içerikli ek gıdalar verilmesini belirten Samsun Büyük Anadolu Hastanesi Çocuk SaÄŸlığı ve Hastalıkları Bölümü'nden Filiz GebeÅŸoÄŸlu, "Demir eksikliÄŸinin büyüme geliÅŸme ve beslenmeyle yakın iliÅŸkisi vardır. Diyetteki demirin % 10 nu emildiÄŸi için çocukluk döneminde diyetle günlük 8-15 mg demir alınması gerekir. SaÄŸlam ve zamanında doÄŸan bir bebekte depolardaki demir ilk 5-6 aydaki kan yapımı için yeterlidir. DüÅŸük doÄŸum ağırlıklı ve erken doÄŸan bebeklerde demir depoları daha önce tükenir ve diyetteki demir önem kazanır. YenidoÄŸan ve süt çocuÄŸunun temel besini süttür. Ne yazık ki anne sütü ve inek sütündeki demir miktarı yetersizdir. Anne sütünün en önemli üstünlüÄŸü içerdiÄŸi demirin % 49 unun emilmesidir. Ä°nek sütündeki demirin sadece %10'u emilir. Yine de anne sütü alsa bile 6. aydan itibaren demir içeren ek gıdalar baÅŸlanmalıdır." dedi.
Buz yada toprak yeme hissi demir eksikliğinden kaynaklanıyor
ÇocuÄŸunuz buz ya da toprak yeme isteÄŸi hissediyorsa demir eksikliÄŸi ile karşı karşıyasınız diyen Çocuk SaÄŸlığı ve Hastalıkları Bölümü'nden Uzm. Dr. Filiz GebeÅŸoÄŸlu, "Toprak veya buz yeme hissi demir eksikliÄŸine baÄŸlı olarak kansızlık belirtisi olduÄŸu gibi, kansızlığın baÅŸlandıç sebepleri de olabiliyor. Çocukların büyük kısmı ilk 2 yaÅŸta çok süt tükettiÄŸi için 6-24 ayda demir eksikliÄŸine sık rastlanmaktadır. Demir emilimini engelleyen gıdaların fazla alımı da eksikliÄŸi tetikler. Daha büyük çocuklarda kansızlık görüldüÄŸü zaman demirin yetersiz alımı dışında kan kaybı da düÅŸünülmelidir. Demir eksikliÄŸinde büyüme, motor geliÅŸim, davranış ve biliÅŸsel fonksiyonlar, bağışıklık sistemi, deri ve mukozalarda deÄŸiÅŸiklikler oluÅŸmaktadır. Solukluk, halsizlik, iÅŸtahsızlık, huzursuzluk, sık enfeksiyon çok rastlanan bulgulardır. Demir eksikliÄŸi olan hastalar buz ya da toprak gibi deÄŸiÅŸik maddeler yiyebilirler. Hızlı beyin büyümesinin ve psikomotor becerilerin kazanıldığı süt çocukluÄŸu döneminde demir eksikliÄŸi zeka düzeyinde kalıcı düÅŸüklüÄŸe neden olabilir." diye konuÅŸtu.
Demir eksikliÄŸi genetik geçiÅŸli bir hastalıktır
Uygun tedavi ile demir eksikliÄŸi sorununun ortadan kaldırılabileceÄŸini ifade eden Uzm. Dr. Filiz GebeÅŸoÄŸlu, "Demir eksikliÄŸinde önce depo demiri, sonra kan demiri azalır ve arkasından kansızlık eklenir. Türkiye'de demir eksikliÄŸinin mutlaka talasemi (Akdeniz anemisi) taşıyıcılığından ayrılması gerekir. Genelde %2-3 oranında olan bu kansızlık güney bölgelerde %10-15'e ulaşır. Genetik geçiÅŸli bir hastalık olduÄŸu için aile taraması önemlidir. Demir eksikliÄŸinde yeterli miktarda demire yanıt hem tanı koydurucudur, hem de tedavide önem taşır. Demir tedavisi sırasında kabızlık ve karın aÄŸrısı en sık rastlanan yan etkilerdir. Günlük tedavi dozu 6 mg/kg ağız yolu ile alınan demirdir. Demir tedavisi günde 2-3 doza bölünerek öÄŸün aralarında yapılmalıdır. Bu ÅŸekilde verildiÄŸinde emilim daha iyi olur ayrıca mide bağırsak sistemi yan etkileri de en aza iner. Nadiren ciddi demir emilimi bozukluÄŸunda enjeksiyon ÅŸeklinde de demir tedavisi yapılabilir." dedi.
Gıdaların demir emilimi üzerindeki etkisi büyük
Çocuk SaÄŸlığı Ve Hastalıkları Uz. Dr. Filiz GebeÅŸoÄŸlu son olarak, "SaÄŸlam çocuk takibinde her 6 aylık bebeÄŸe 1 mg/kg gün ÅŸeklinde demir takviyesi yapılmasında fayda vardır. Beraberinde demirden zengin et, yumurta, meyvalar, karaciÄŸer, yeÅŸil yapraklı sebzeler, kuru yemiÅŸ ve kaşık mamaları takviyesi bebeÄŸin ayına göre diyete eklenmelidir. Demir emilimini kolaylaÅŸtıran limon, mandalina, portakal bol miktarda verilirken; demir emilimini azaltan çay verilmemelidir. Beslenme düzeni iyi bile olsa ilk 1 yaÅŸta her bebeÄŸe tam kan sayımı yapılıp kansızlık düzeyi araÅŸtırılmalıdır. Bebek cilt rengi her zaman kansızlık konusunda tam bilgi vermeyebilir. Çok soluk görünmesine karşın kansızlığı olmayan pek çok çocuk vardır. Kansızlık ve demir eksikliÄŸi saptanan bebeÄŸe demir depolarını doldurmak için 6 ay tedavi verilmelidir. 3 ve 6 yaÅŸta da birer kez kan sayımı yapılmasında fayda vardır.
Ä°lk 6 ayda tercihen anne sütü, anne sütü yoksa demir katkılı formül mamalar alınmalıdır. Ä°nek sütüne bir yaşından önce geçmek sakıncalıdır. Bir yaÅŸtan sonra ise günlük süt alınımı 500 cc yi geçmemelidir. Prematüre ve yetersiz demir alan bebeklere günlük 2-4 mg/kg demir takviyesi yapılması uygundur.
Yorum Ekle
