Adet Düzensizliği Neden Olur? Nasıl Tedavi Edilir?
Belki de 20'li yaşların ortasındasınız ve on yıldan fazla bir süredir düzenli adet gördükten sonra aniden döngünüz saat gibi davranmayı kesiyor. Hamile değilsiniz ve menopoza yakın da değilsiniz. Peki sorun ne? Adet düzensizliği her zaman bir sorunun işareti değildir. Düzensiz dönemleri nasıl tanımlayacağınız, adet düzensizliği sebepleri ve ne zaman doktora görünmeniz gerektiği hakkında bilmeniz gerekenleri sizler için derledik.
Adet Düzensizliği Nedir?
“Adet düzensizliği nedir?” sorusu kişinin normal döngüsünden daha erken ya da geç regl olmasıdır şeklinde yanıtlanabilir. Menstrüal siklus, kişinin ergenlik döneminde yaşadığı ilk kanamadan menopoz döneminde yaşayacağı son kanamaya kadar her ay düzenli olarak tekrarlanır. Bu tekrarlama 21 ile 35 günde birdir. 28 günde bir olarak da ifade edilebilir. Kişide adet düzensizliği nedenleri saptanabilmesi için reglin gerçekleştiği ilk gün ile bir sonraki regl döneminde ilk kanama arasındaki gün sayısı takip edilmeli ve not edilmelidir. Bu süre 21 günden az ve 35 günden fazla aralıkla gerçekleşmişse regl düzensizliğinden söz edilebilir. Bunun yanında 3 ya da daha fazla periyotta regl olması, regl miktarı ve süresinin rutin döngüden daha az ya da fazla olması da regl düzensizliğidir. Regl düzenini etkileyen bozukluklar şöyledir:
- Regl kanaması miktarının normalden fazla olması (Hipermenore)
- Kanamanın normalden az miktarda gelmesi (Hipomenore)
- Düzensiz tekrar eden ve fazla gelen kanama (Menometroraji)
- Regl süresinin uzaması (Menoraji)
- Regl kanamasının düzensiz olması (Metroraji)
- İki regl tekrarının 35 günden daha fazla olması (Oligomenore)
- İki regl tekrarının 21 günden daha az olması (Polimenore)
Düzensiz Döngü Uzunlukları ve Nedenleri
- Ergenler: 21-45 gün aralığının dışındaki döngüler
- Yetişkinler: 24-38 gün aralığının dışındaki döngüler
İşte döngülerin düzensiz olmasının nedenlerinden bazıları:
Neden Önemli?
Sürekli düzensiz olan döngüler kişinin sağlık sorunları yaşamasına neden olabilir. Ayrıca regl döngüsü kalp sağlığı, metabolizma, uyku, doğurganlık ve daha fazlasıyla ilgilidir. Bu nedenle olası sorunların mümkün olduğunca erken teşhis edilmesi ve sürecin bir uzman tarafından takip edilmesi önemlidir.
Adet Düzensizliği Neden Olur?
“Adet düzensizliği neden olur?” diye merak ediyorsanız işte bu sorunun yanıtı:
Genellikle hafif geçen düzensiz dönemlerin nedenleri:
- Perimenopoz
- Birincil yumurtalık yetmezliği (POI)
- Yeme bozuklukları (anoreksiya nervoza veya bulimia)
- Aşırı egzersiz
- Tiroid disfonksiyonu (çok fazla veya çok az tiroid hormonu)
- Kontrolsüz diyabet
- Cushing sendromu (vücudun strese tepkisinde kullanılan kortizol hormonunun yüksek seviyeleri)
- Adrenal bez ile ilgili sorun
- Hormonal doğum kontrolü (doğum kontrol hapları, enjeksiyonlar veya implantlar)
- Hormon içeren rahim içi araçlar (RİA)
- Rahim boşluğunda yara izi (Asherman sendromu)
- Epilepsi veya zihinsel sağlık sorunlarını tedavi eden ilaçlar gibi ilaçlar
Ağır veya uzun süreli regl kanamasının yaygın nedenleri şunlardır:
- Ergenlik (döngülerin yumurtlama ile ilişkili olmayabileceği)
- Polikistik over sendromu (PCOS) (düzensiz fakat ağır kanama)
- Rahim miyomları (rahim kasının iyi huylu büyümeleri)
- Endometrial polipler (rahim zarının iyi huylu büyümesi)
- Adenomyozis (rahim duvarında uterus astarının varlığı)
- Lösemi, trombosit bozuklukları, pıhtılaşma faktörü eksiklikleri veya (daha az yaygın) von Willebrand hastalığı gibi kanama bozuklukları
- Hamilelik komplikasyonları (düşük)
Dismenorenin (regl ağrısı) yaygın nedenleri şunlardır:
- Endometriozis (rahim zarı rahim dışında büyür)
- Rahim anormallikleri (fibroidler veya adenomyozis)
- RİA'lar
- Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara bağlı pelvik yara izi
- Ağır regl akışı
Adet Düzensizliği Belirtileri
Regli düzensizliği bazı belirtilerle takip edilebilir. İşte adet düzensizliği belirtileri:
- Ağrı, kramp veya kusma
- Baş dönmesi
- Bir regl döngüsünün 21 günden kısa ve 35 günden az olması
- Kansızlık
- Reglin 2 günden az veya en fazla 7 günden fazla sürmesi
- Sık regl olma ya da uzun süre hiç olmama
- Sürekli yorgunluk
- Şiddetli kanama
Adet Düzensizliği Tanısı Nasıl Konur?
“Adet düzensizliğine ne iyi gelir?” sorusunun yanıtını almak adına tanılama yapılır. Bunun için hastanın ayrıntılı anamnezi alınır. Ayrıca regl kanamalarının aralığı, süresi ve miktarı da detaylı olarak öğrenilir. Ek olarak aile öyküsü de alınarak kişinin kullandığı ilaçlar ve menopoz durumu da sorgulanır. Kişiye fiziki ve jinekolojik muayene uygulanır. Ardından ultrason ya da gerekli olduğunda da histeroskopi ile rahim içi ayrıntılı olarak incelenir. Rahim ağzı kanseri şüphesi durumunda smear testi ve rahimden biyopsi alınır. Bunun yanında yumurtlama olup olmadığı serum progesteron testi ile gözden geçirilir. Detaylı laboratuvar testleriyle de hormonal inceleme gerçekleştirilir.
Adet Düzensizliği Nasıl Tedavi Edilir?
“Adet düzensizliği ne iyi gelir? Tedavisi nasıldır?” sorusunun yanıtı için regl düzensizliğine neden olan faktörün saptanması önemlidir. Bu hususta kişiye uygulanan jinekolojik muayene, laboratuvar testleri ve radyolojik tetkikler ile tanılama gerçekleştirilerek buna uygun adet düzensizliği için ilaç ya da cerrahi tedavi yöntemi belirlenir. Rahimde ya da rahim ağzında bulunan miyom veya polip durumunda laparoskopik histeroskopi uygulanır. Bunun dışındaki nedenler genellikle hormonal düzensizlikle ilgilidir. Bu durumda da ilaçlı tedavi uygulanır ve adet düzensizliği zararları giderilir.
Adet Geciktiğinde Ne Yapılmalıdır?
Aşağıdaki belirtilerden herhangi biriyle karşılaşırsanız vakit kaybetmeden doktorunuza görünmelisiniz:
- 90 gündür regl görmeme
- Dönemler arasında kanama
- Her 21 günden daha sık regl görme
- Her 35 günden daha az sıklıkta regl görme
- Reglin 1 haftadan fazla sürmesi
- Reglin aniden düzensizleşmesi
Regl kanalarının normal döngüsü 21 ile 35 gündür. Bu dönem her kadında farklılık gösterdiğinden 21 en erken ve 35 ise en geç gerçekleşmesi gereken dönemdir. Kişinin 15 günde adet görme nedenleri bazı kronik hastalıklardan, erken menopozdan, hızlı kilo alıp vermeden, ağır egzersizlerden, ani iklim ve çevre değişimlerinden, pıhtılaşma bozukluklarından ya da karaciğer ve böbrek hastalıklarından kaynaklı olabilir. Bu nedenle araştırılmalıdır.
“Korunmasız ilişki adet düzensizliği yapar mı?” sorusuna verilebilecek en doğru yanıt korunmasız ilişki sonucu gebelik durumu yaşanırsa bu regl düzensizliğine neden olabilir şeklindedir. Mutlaka kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurulmalıdır.
“Adet düzensizliği için hangi bölüme gidilir?” diye merak ediyorsanız mutlaka kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurmalısınız.
“Adet düzensizliği için hangi doktora gidilir?” sorusunun yanıtı kadın hastalıkları ve doğum uzmanıdır.
“40 yaşından sonra adet düzensizliği neden olur?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir: 40 yaşından sonra adet düzensizliği beklenen bir süreçtir. Bu süreçte yumurtalamanın bitmesi anlamına gelen menopoz görülür. 30 yaşından sonra adet düzensizliği ve 40’lı yaşlardaki düzensizliklerin temel sebebi yumurtlama kalitesinin düşmesidir.
“Adet düzensizliği neye yol açar?” sorusunun yanıtı: Genel olarak hormonal değişim kaynaklı görülen regl düzensizliği depresyon, kişide ağrıların yaşanması, hormonal dengenin etkilenmesi gibi durumlara neden olur.
“Adet düzensizliği kilo aldırır mı?” diye merak ediyorsanız bu dönemde hormonlar ve metabolizmada görülen değişimler nedeniyle vücudun su tutma düzeyinin artacağını bilmelisiniz. Bu nedenle adet düzensizliği karın şişkinliği ve kilo alma şeklinde bir etki yaratabilir.
“Adet düzensizliği kaç yaşında başlar?” sorusunun yanıtı da yumurtalama kalitesinin bittiği 40’lı yaşlardan sonra regl düzensizliği başlar. 12 yaş adet düzensizliği ise son derece normal bir durumdur.
“Adet düzensizliği karın ağrısı yapar mı?” diye merak ediyorsanız karın ve kasıklardaki ağrının regl gecikmesi olduğu dönemlerde artabileceğini bilmelisiniz.
“Adet düzensizliği kısırlığa yol açar mı?” sorusu şu şekilde yanıtlanabilir: Regl düzensizliğine neden olan hormonal sebepler, menopozal durum ya da polikistik over hastalığı tespit edildiğinde kısırlık da görülebilir.
“Adet düzensizliği kaç yaşına kadar normal?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir: Türkiye’de regl olma yaşı 11 ile 14 arasındadır. Reglin başladığı ilk yıllarda düzensizlikler olabilir ve bu durum 2-3 yıl içerisinde düzelir.
Yorum Ekle
