Adet Öncesi Gerginlik Sendromu (PMS) Nedir?

06 / EKM
2022

PMS hemen hemen her kadının yaşadığı bir durumdur. Her yıl yaklaşık 12 kez regl olan bir kadın regl öncesi dönemini hayatı boyunca en az bir kez PMS sendromu yaşayarak geçirir. Kişinin duygudurumunu, sosyal yaşantısını ve iş hayatını olumsuz yönde etkileyen bu sendrom doğru uygulamalarla kontrol altına alınabilir. Peki PMS nedir? Nasıl kontrol altına alınabilir?

Adet Öncesi Gerginlik Sendromu (PMS) Nedir?

“PMS ne demek?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir:    

Açılımı adet öncesi gerginlik sendromu olan premenstrüel sendrom; reglden hemen önce kadında halsizlik, baş ağrısı, memelerde şişkinlik, gaz, kilo alma, depresif olma ve huzursuzluk gibi istenmeyen belirtilere neden olarak yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen bir durumdur. Regl olan kadınların yaklaşık %12’sinde görülen bu durum her kadında farklı şikayetlere neden olur. Regl kanamasının başlamasından 10 gün öncesinde de yaşanabilir bir durumdur ancak reglin bitmesi ile birlikte sona erer. Ancak yaşanan şikayetler kişinin rutin yaşantısını hem sosyal hem de klinik açıdan olumsuz yönde etkileyecek kadar şiddetliyse bu durumun psikolojik rahatsızlığa ilerlediğini gösterir. Bu rahatsızlık geç luteal faz bozukluğu veya premensturel disforik bozukluk olarak adlandırılır.

Adet Öncesi Gerginlik Sendromunun Nedenleri Nelerdir?

PMS dönemi yaşanan sendromun nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak regl döngüsünün ikinci yarısında görülen hormon seviyelerindeki ani iniş çıkışların bu durumun yaşanmasına neden olduğu düşünülmektedir. Bu ani çıkışlara kadın vücudundaki bazı sistemler aşırı yanıt verir ve bunun sonucunda PMS sendromu yaşanabilir ve PMS dönemi cinsel istek artışı görülebilir. Bunun dışındaki nedenler ise şöyledir:

• Hormon seviyelerinde yaşanan ani dalgalanmalar,
• Magnezyum ve çinko mineral seviyeleri azlığı,
• Nörotransmitter ve prostaglandin kimyasalların miktarlarındaki dengesizlik,
• Psikosomatik sorunlar,
• A ve B vitaminleri başta olmak üzere diğer vitamin seviyelerinin yetersiz olması,
• Vücutta suyun aşırı şekilde tutulması.

Adet Öncesi Gerginlik Sendromunun Belirtileri

PMS kişide ağır şiddette yaşanıyorsa bu durum vücuttaki tüm organları etkiler ve bunun sonucunda da bazı belirtiler gözlemlenir. Ancak PMS belirtileri bazı dönemlerde de hafif seyirlidir. En sık görülen belirtiler aşağıdaki gibidir:

• Ağlama hissi,
• Aşırı uykuya isteği,
• Baş ağrıları,
• Kolay sinirlilik,
• Bulantı veya kusma,
• Ciltte yağlanma ve akne oluşumu,
• Çarpıntı,
• Depresyon,
• Duygusal hassasiyet,
• Enerji azlığı,
• İntihara meyilli olma,
• İştahın artması veya azalması,
• Kabızlık,
• Kilo alma,
• Konsantre güçlüğü,
• Tüm vücutta şişlik ve ağrı,
• Ses veya kokulara karşı hassasiyet,
• Sıcak basmaları,
• Suç işlemeye eğilim,
• Şiddetli eklem ağrıları,
• Uykusuzluk.

Adet Öncesi Gerginlik Sendromu (PMS) Nasıl Teşhis Edilir?

“PMS dönemi nedir? Tanısı nasıl konulur?” sorusu da merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir:

Öncelikle bu sendroma işaret eden belirtilerin kişide rutin olarak yaşanıp yaşanmadığı ve regle yakın dönemde bu belirtilerin şiddeti net bir şekilde öğrenilir. Tüm belirtilerin reglden sonra en geç 3 gün içinde geçmediği de ayrıca araştırılır. Bu nedenle kişiden yaşadığı belirtileri 2-3 ay yakından izlemesi ve izlemenin arka arkaya 3 menstrüel döngüde yapılması istenir. Ardından belirtilerin şiddetiyle ilgili skorlama tekniği kullanılır. Belirtiler bu aşamada ruhsal ve fiziksel olarak ayrı değerlendirilmeye alınarak tanı konulur.

Adet Öncesi Gerginlik Sendromu (PMS) Nasıl Tedavi Edilir?

“PMS nedir tedavisi var mıdır?” diye merak ediyorsanız yaşanan bu durumun nedeni tam olarak bilinmediğinden kanıtlanmış bir tedavisi olmadığını bilmelisiniz. Ancak yaşanan belirtileri baskılamak adına PMS için ilaç yöntemi kullanılır. Bunun yanında kişinin kanında yaşanan hormon seviyelerinin ani şekilde dalgalanması da engellenmek ya da azaltılmak amaçlanır. Tedavide kullanılan yöntem ve adet öncesi artan panik-depresyonu azaltan ilaçlar da en şiddetli şekilde görülen belirtiye yöneliktir. Kullanılan başlıca tedavi yöntemleri şöyledir:

• Ağrı kesici ya da iltihap giderici ilaçlar kullanılır. Bu ilaçların belirtiler başladığı anda kullanılması önemlidir. Regl kanasından sonraki 3.günde de bırakılmalıdır.
• Bu dönemde beslenmeye de dikkat edilmesi önerilir. Bazı besinler yaşanan belirtilerin şiddetlenmesine neden olabilir.
• Düzenli egzersiz de önerilenler arasında. Böylelikle belirtiler daha az şiddette yaşanır.
• Hormon ilaçları olarak bilinen GnRH analogları reçete edilebilir. Bu ilaçlar yumurtalıklarını görevini geçici olarak engeller. Böylelikle progestron ve östrojen hormonlarının kandaki seviyeleri düşürülür. Bu ilaçlar mutlaka doktor onayı ve önerisi ile kullanılmalıdır. Aksi takdirde çok ciddi yan etkilerin yaşanmasına sebebiyet verebilir.
• Kişiye ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanı tarafından ilaçlar da reçete edilir ve PMS tedavisi gerçekleştirilir.
• Denenen tüm yöntemlerden herhangi bir başarı elde edilmediyse rahimin alınması yöntemine başvurulabilir. Bu işlemle rahim ve yumurtalıklar cerrahi olarak çıkarılır. Ancak çok nadir uygulanan bir yöntemdir.
• Kişiye meditasyon, yoga gibi yöntemlerle stresi azaltması da tavsiye edilir.

PMS Tipleri Nelerdir?

“PMS sendromu nedir? Türleri nelerdir?” sorusu da şu şekilde yanıtlanabilir:

• Birinci tip: En sık olarak görülen PMS sendromu türüdür. Genellikle regl dönemine yakın günlerde başlar.

• İkinci tip: Yumurtlama dönemi ile birlikte belirtilerin başlayıp 1-2 gün içinde kendiliğinden düzelmesidir. Ancak regl öncesi dönemde yeniden ortaya çıkar.
• Üçüncü tip: Yumurtlama ile beraber belirtiler başlar ve bu belirtiler artış göstererek doruk noktasına ulaşır.

Adet Öncesi Gerginlik Sendromu Daha Çok Kimlerde Görülür?

pms dönemi belirtileri dünyadaki kadınların %88'inde değişik düzeylerde görülür. Ancak yaşın artması ile ters orantılı olarak yaşanan şikayetlerin şiddeti de azalır. Bunun yanında kadının doğum sayısı arttıkça da şikayetlerin şiddeti artar. Ayrıca annesinde PMS durumu olan kadınların bu şikayetleri yaşaması daha olasıdır.

Adet Öncesi Gerginlik Sendromu Nasıl Yönetilir? PMS Sendromu Nasıl Geçer?

“PMS sendromu nasıl geçer?” diye merak ediyorsanız yapabileceğiniz bazı şeyler olduğunu bilmelisiniz. İşte bu süreci yönetmenizi sağlayacak şeyler:

• Psikolojinizi olumlu yönde etkileyecek alışkanlıklar kazanmalısınız.
• Bu dönemleri dinlenerek ve keyifli aktiviteler yaparak geçirmelisiniz.
• Bu dönemde yaşadığınız her durumu bir günlüğe not edebilirsiniz. Böylelikle bir sonraki dönemde gerekli önlemleri alabilirsiniz.
• Sancıları hafifletmek adına sıcak kompres uygulaması yapabilirsiniz.
• Fiziksel olarak daha aktif bir süreç geçirmelisiniz. Bu dönemde yoga, meditasyon ve yürüyüş yapabilirsiniz.
• Bu dönemde şeker, kafein, alkolü azaltmalısınız. PMS sendromu bitkisel tedavisi için bol su tüketmeli ve spazm giderici bitki çayı, tam tahıl, meyve, sebze tüketmelisiniz.

Bilgi talep formunu doldurarak Adet Öncesi Gerginlik Sendromu (PMS) ile ilgili merak ettiklerinizi öğrenebilirsiniz.