Kuduz Hastalığı Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

 

Kuduz hastalığı evcil hayvanlar ile yabani memeli hayvanların hastalanmasına neden olan bir tür virüs hastalığıdır. Türkiye’de görülen kuduz vakalarının %90’ı köpeklerden kaynaklanır. Erken müdahalenin önemli olduğu bu hastalıkta semptomlar başladıktan sonra tedavisi pek mümkün değildir. Bu nedenle ölüm riski bir hayli yüksektir. Bu riskten korunmak adına kuduz riskine neden olan temas ya da yaralanma durumlarında mutlaka kişiye kuduz aşısı yaptırılmalıdır. Bu hastalıkla ilgili merak edilenleri ve bilinmesi gerekenleri 28 Eylül Dünya Kuduz Günü adına sizler için derledik.

Kuduz Hastalığı Nedir?

“Kuduz hastalığı nedir?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir: Enfekte olan hayvanların salyasından insanlara geçen ölümcül bir virüs hastalığıdır. Bu hastalık genel olarak ısırma ile bir canlıdan diğerine bulaşır. Türkiye’de kuduz olma ve bunun bulaştırma oranı en yüksek hayvan türleri at, keçi, inek, eşek, köpek, kedi, domuz, kokarca, kirpi, ayı, kurt, çakal, köstebek, yarasa, sansar ve tilkidir. Erken müdahalenin son derece önemli olduğu bu hastalıkta semptomlar görüldüğünde hemen hemen her vakada ölüm yaşanır. Bu sebeple kuduza yakalanma riski olan kişilerin korunmak için kuduz aşısı yaptırması zorunludur. Peki kuduz insanı kaç günde öldürür? Ölüm, kişide belirtilerin başlamasıyla günler içinde yaşanır.

Kuduz Hastalığı Türleri

Kuduz hastalığının iki çeşidi bulunmaktadır. Kuduz hastalığı türleri aşağıdaki gibidir:

Felçli kuduz hastalığı: Ortaya çıkması uzun süren kuduz hastalığı türüdür. Bu hastalarda yavaş seyirde gelişen felç durumu yaşanır ve hastalar yaşamını yitirir.

Öfkeli kuduz hastalığı: Bu durumu yaşayan kişilerde düzensiz ve hiperaktif davranışlar gözlemlenir. Bunun yanı sıra kişi endişelidir, uyuyamaz, bilinci bulanıktır, ağzında aşırı derecede köpürme ve tükürük bulunur.

Kuduz Hastalığı Belirtileri

Kuduz hastalığı belirtileri genel olarak grip hastalığının belirtileri ile benzerdir ve günlerce sürebilir. Bu aşamanın sonrasında da aşağıdaki belirtiler gözlemlenir:

• Ajitasyon
• Akıl karışıklığı
• Anksiyete
• Aşırı tükürük üretimi
• Ateş
• Baş ağrısı
• Halüsinasyonlar
• Hiperaktivite
• Isırılan bölgede duyu değişikliği
• Kısmi felç
• Kusma
• Mide bulantısı
• Uykusuzluk
• Yutma güçlüğü nedeniyle sudan korkma

 

Kuduz Hastalığı Nedenleri

Bu enfeksiyonun en önemli nedeni kuduz virüsüdür. Bu virüs enfekte olan canlının tükürüğü ile yayılım gösterir. Memeli türlerin tamamı bu virüsü diğer türlere bulaştırır ve kuduz hastalığı insan yayılımı da gösterir. Nadir vakalarda da enfekte olan tükürük, açık yara, ağız ya da göz gibi dokularla temas ederek geçebilir. Yani enfekte olmuş bir hayvanın kişide açık duran kesik ya da yarayı yalaması ile meydana gelebilir. Daha da nadir durumlarda virüs, organ ve doku nakli alıcısına enfekte bir organ ile taşınabilir. Bunun yanı sıra kuduz olmuş bir hayvanın sütü ya da etinin çiğ olarak tüketilmesi de bulaşma nedenleri arasındadır. Diğer nedenler de şöyle sıralanabilir:

• Afrika ve Güneydoğu Asya ülkeleri başta olmak üzere kuduzun yaygın bir şekilde yaşandığı ülkelere seyahat etmek ve yaşamak
• Önlem almadan yarasa mağaralarında bulunmak
• Kuduz virüsü ile laboratuvar ortamından temas etmek

Kuduz Hastalığı Nasıl Bulaşır?

“Kuduz hastalığı nasıl bulaşır?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir: Kuduz virüsü ile enfekte olmuş bir hayvanın ısırığı en yaygın bulaşma nedenidir. Kuduz hayvanın salyasından taşınan bu virüs ısırık nedeniyle açılan yara gibi derideki açıklıktan vücuda girer. Virüsün ısırık dışı bulaşma yolu da virüsün aerosol parçacıklarının solunum yolu ile alınması ya da kuduz olmuş hayvanın kişinin yaralı cildini, ağzını, gözlerini ya da burnunu yalamasıdır. Peki insandan insana kuduz bulaşır mı? Bu hastalık virüsle enfekte olmuş yarasa ya da hayvanların ısırması ile tükürükle bulaşır. Bu hastalıkla enfekte olmuş bir insanın bir diğer insana bulaştırmasına dair bildirilmiş bir vaka yoktur.

Kuduz Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Kuduz hayvan tarafından ısırılan bir bireye virüsün bulaşıp bulaşmadığını tespit eden bir yol yoktur. Belirtiler başladığında da geç kalınmıştır. Bu sebeple virüse maruz kalma olasılığı olan kişilerin en kısa sürede kuduz aşısı yaptırması önemlidir ve zorunludur.

Kuduz Hastalığının Tedavisi

“Kuduz hastalığının tedavisi var mı?” diye merak ediyorsanız işte bu sorunun yanıtı: Etkili bir kuduz hastalığının tedavisi bulunmaz. Çok az sayıda insan bu hastalıktan kurtulmuştur. Bu nedenle virüse maruz kalan kişilerin bir dizi aşı olması gerekir. Bu aşı vücuda virüsle savaşmayı öğretir.

Kuduz Hastalığı Nasıl Önlenir?

“Kuduz hastalığı bulaşıcı mı? Önlenebilir mi?” sorusu da merak edilenler arasındadır. Bu durumun yaşanma riskini azaltmanın en etkili yolu kuduz hayvanlarla temas etmemek ve bu hayvanlarla temas eden evcil hayvanları en kısa sürede aşılatmaktır. Seyahate çıkacak bireyler de kuduz aşısı yaptırmayı düşünmelidir.

Hayvan Isırması Sonrası Ne Yapılmalıdır?

Kuduz tedavisi olmadığından hayvan tarafından ısırılan kişiler en kısa sürede tıbbi yardım almalıdır. Isırılan bölge en kısa sürede sabun ve bol su ile temizlenmelidir.

Kuduz Hastalığı Kuluçka Süresi

Kuduz hastalığı kuluçka süresi de merak edilen konular arasında. Kuduz kuluçka süresi, kuduz virüsü ile enfekte olmuş bir hayvan tarafından ısırılan anı takiben genel olarak 14-90 gündür. Bu süre küçükbaş hayvanlarda 3 ay, at ve sığırlarda da 6 aya kadar uzayabilir. İnsanlardaki en uzun kuluçka süresi de 19 yıldır. Kuluçka süresinde bu hastalığın evreleri de kuluçka evresi, prodrom, akut nörolojik dönem, koma ve ölümdür.

Kuduz Aşısı

Kuduz virüsüne yakalanma riski yaşıyorsanız en etkili önlem aşı olmaktır. Günümüzde yapılan kuduz aşısı eski yıllardaki aşılara göre yan etkisi yok denecek kadar azdır ve daha etkilidir. Bu aşı ilk gün, 3.gün, 7. gün, 14. gün, 28. gün ve 90. gün tarihlerinde koldan 1 doz olacak şekilde uygulanır. Riskin çok yüksek olduğu durumlarda da kuduz antiserumları kullanılır.