Öpücük Hastalığı Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

 

Öpücük hastalığı, tıp literatüründe enfeksiyöz mononükleoz olarak da adlandırılan ve Epstein-Barr virüsü nedeniyle yaşanan bir hastalıktır. Bu hastalık ağız, vücut ve boğaz salgıları ile kişiden kişiye bulaşır. Özellikle tükürük yolu ile bulaşması nedeniyle öpücük hastalığı olarak da adlandırılır. Sıklıkla ergenlik döneminde görülse de her yaştan insan tarafından yaşanabilir. Çoğu insan bu hastalığı 1 yaş civarında geçirir ancak küçük çocuklarda belirti görülmediğinden tanı konulamaz. Peki EBV enfeksiyonu nedir? Nasıl geçer?

Öpücük Hastalığı Nedir? EBV Virüsü Nedir?

“EBV nedir?” sorusu konu hakkında merak edilen konular arasında. Mono hastalığı, enfeksiyöz mononükleoz gibi isimlerle de anılan öpücük hastalığı, Epstein-Barr virüsü kaynaklı yaşanan ve bulaşıcı olan hastalıklardan biridir. Ancak diğer virüsler de nadir olarak bu hastalığa sebebiyet verebilir. EBV virüsü genel olarak gençlerde görülür.

Öpücük Hastalığı Neden Olur?

“Öpücük hastalığı neden olur?” diye merak ediyorsanız bu hastalığın virüs kaynaklı olduğunu bilmelisiniz. EBV, uçuğun yaşanmasına neden olan Herpes virüsü ailesindendir ve dünya genelinde yaygın olan virüslerdendir.

Öpücük Hastalığı Nasıl Bulaşır?

“Öpücük hastalığı nedir?” sorusu kadar bu hastalığın nasıl bulaştığı da merak edilen konular arasında. İşte “Öpücük hastalığı nasıl bulaşır?” sorusunun yanıtı: Bu hastalık tükürük yolu ile bulaşır. Hastalığa neden olan virüsü taşıyan kişilerin boğazında bulunan virüs öpüşme, kişisel bakım ürünlerinin ortak kullanımı, hapşırma ve öksürme ile etrafa yayılır. Virüsün vücuttaki inkübasyon periyodu uzundur. Bu nedenle taşıyıcılar bu virüsü vücutlarında bulunduğunun farkında olmayabilir. Bu virüs enfeksiyonun ardından boğazda 3 aydan uzun bir süre bulunabilir ve etrafa saçılmaya devam edebilir. Bu virüsü diğer bulaşma yolu bardak, kaşık, çatal ve kişisel bakım ürünlerinin ortak kullanımıdır. Ayrıca kan yolu ile de bulaşır.

Öpücük Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Enfeksiyöz mononükleoz, virüs vücuda girdikten sonra 4-8 hafta sonra belirti yaratır ve bu virüs için kuluçka süresidir. Öpücük hastalığı belirtileri ise vakaların %50’sinde bu kuluçka süresinin sonunda ortaya çıkar. Çocuklarda ise herhangi bir belirti gözlemlemek neredeyse imkansızdır. EBV hastalığı çocuklarda genellikle fark edilmeden iyileşme gösterir. Ancak belirli nedenlerle çocukların %10’unda bazı belirtiler gözlemlenebilir. Yetişkinlerde öpücük hastalığı nadir görülen bir hastalıktır. Bunda yetişkinlerin ergenlik döneminde bu enfeksiyonu geçirip bağışıklık kazanması etkilidir. Yetişkinlerde öpücük hastalığı tedavisi bu nedenle kısa sürer. Tipik olarak 2 ay süren hafif belirtiler ise şöyledir:

• Enerji azlığı,
• Halsizlik,
• İştahsızlık,
• Titreme,
• Yorgunluk.

 

İleri aşama EBV belirtileri ise dirençli ateş, bademciklerde şişme, boğazda kızarıklık ve ağrı, baş ağrısı, gece terlemesidir. Bu hastalığın görüldüğü vakaların 3/1’inde bademcikler beyazımsı bir zarla kaplıdır. Bazı vakalarda karaciğer veya dalakta şişme ile ağrı bir semptom tablosu oluşabilir.

Öpücük Hastalığı İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

“Enfeksiyöz mononükleoz nedir? Risk faktörleri nelerdir?” sorusu da merak edilen konular arasında. Bu hastalık için riskli grupta bulunan bireyler aşağıdaki gibidir:

• 15-30 yaş arası genç ve öğrenciler,
• Doktorlar,
• Hasta bakıcılar,
• Hemşireler,
• Tıp stajyerleri,
• Kanser gibi bağışıklık sistemini baskılayan hastalığı olanlar,
• Öpücük hastalığı kanser hastaları için de risklidir. Kemoterapi sonrası alınan ilaçlarla bağışıklık sisteminin baskılanması ile yaşanabilir.

 

Öpücük Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

“Öpücük hastalığı nasıl geçer?” sorusu detaylı bir tanı aşamasını gerekli kılar. Enfeksiyöz mononükleoz ayırıcı tanı için hastanın yaşı önemli bir faktördür. Özellikle 15-25 yaş arası kişilerde görülen enfeksiyöz mononükleoz tanısı için en yardımcı semptomlar şişmiş lenf bezleri, yüksek ateş ve boğaz ağrısıdır. Enfeksiyöz mononükleoz tanı kriterleri arasında antikor testleri ve tam kan sayımı bulunur. Virüsle enfekte olmuş kişilerin kan testi sonucunda normalden yüksek miktarda lenfosit hücresi görülür. Ayrıca beyaz kan hücreleri olağandışı görünüme sahiptir. Karaciğer fonksiyonları anormaldir. Trombositler ve nötrofiller normalden daha azdır. Tanılamada hastaya fiziki muayene uygulanır ve tanıyı kolaylaştıracak kan testleri istenir.

Öpücük Hastalığı Tedavisi Nedir? Öpücük Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

EBV tedavisi olan bir hastalık değildir. Bununla birlikte yüksek ateş, boğazda ağrı ve bademciklerde şişmenin azalması için hastaya ilaçlar reçete edilebilir. Hastaya herhangi bir tedavi uygulanmasa bile bu hastalık 1-2 ay içinde kendi kendine düzelir. Hastada bazı komplikasyonların gelişmesi durumunda da multidisipliner tedavi uygulanarak ciddi vakalarda gastroenterolog, enfeksiyon hastalıkları uzmanı, nörolog, kardiyolog veya hematolog ve diğer tıbbi uzmanlar birlikte hareket edebilir. Hafif olgularda ise belirtileri azaltmaya yönelik bir tedavi uygulanır. Evde uygulanan tedavilerde de bol sıvı tüketimi, yatak istirahati, sıcak tavuk çorbası tüketimi önerilir. Peki öpücük hastalığı ne kadar sürer? EBV kaç günde geçer? İyileşme 2-4 haftalık bir süreci kapsar. Ancak bazı vakalarda bu süre 6 ayı bulabilir.

Öpücük Hastalığı Ne Yemeli?

“Öpücük hastalığına ne iyi gelir?” sorusu da konu hakkında sıklıkla merak edilir. Öpücük hastalığı beslenme ve iyi dinlenme gerektiren bir süreci kapsar. Enfeksiyöz mononükleoz klinik belirtiler gösteren iyileşme sürecinde hasta yorucu fiziksel aktivitelerden uzak durmalı ve bol bol dinlenmeli. Hastaların yeterince sıvı tüketmesi de bu süreçte önemli. İyileşme sürecinde bağışıklığı destekleyen besinlerin tüketilmesi de gerekli. Bu nedenle beslenme rutinine arpa, dolmalık biber, domates, elma, esmer pirinç, Hindistan cevizi yağı, somon, tam tahıllı besinler, yeşil çay, yeşil yapraklı sebzeler, zeytinyağı gibi antienflamatuar ve antioksidan özelliği olan besinler eklenmelidir. Hastaların iyileşme döneminde uzak durması gereken besinler de alkol, beyaz pirinç, beyaz undan yapılmış ekmek, makarna, bisküvi, kraker gibi atıştırmalıklar, kızartılmış yemekler, şekerli atıştırmalıklardır.

EBV virüsü tekrarlar mı?

“Öpücük hastalığı tekrarlar mı?” diye merak ediyorsanız bu hastalığın bir kez geçirildiğinden kişide bağışıklık yarattığını ve hayat boyu bir daha tekrar etmediğini bilmelisiniz.

EBV virüsü kanser yapar mı?

Enfeksiyöz mononükleoz bulguları burkitt lenfoma, nazofarenks kanseri gibi bazı kanser türleri ile ilişkilidir. Ancak kesin olarak kansere neden olduğuna dair net bir bilgi bulunmamaktadır.

Bebeklerde Öpücük Hastalığı

Bebeklerde öpücük hastalığı sıradan bir üst solunum yolu enfeksiyonu ile karıştırılabilir. Bebeklerde öpücük hastalığı belirtileri ateş, bademciklerde büyüme ve beyaz iltihaplanma, baş ağrısı, boğaz ağrısı, cilt döküntüsü, dalakta büyüme, karaciğerde büyüme, tüm vücut lenf bezelerinde büyüme, vücutta halsizlik ve yorgunluk şeklinde görülebilir. Öpücük hastalığı bebeklerde 15-20 gün kuluçka süresine sahiptir. Bebeklerde öpücük hastalığı tedavisi virüs etkin özellikte olduğundan antibiyotik ile etkisiz olabilir.