Çocuklarda İştah Artıran 15 Etkili Öneri

 

Çocuğun dengeli ve sağlıklı beslenmesi her ebeveynin ortak hassasiyeti ve ortak sorunlarından biri. Özellikle büyük bir titizlikle seçilen sebze ve meyveler, özenle hazırlanan dengeli tabaklar karşısında engel olan iştahsızlık, anne ve babaların çaresiz kalmasına sebebiyet verebiliyor. Siz de çocuğunuzun iştahsızlığıyla mücadele ediyorsanız işte bu mücadelede size yardımcı olacak 12 etkili öneri:

İştah Nedir?

Çocuklarda iştahsızlık önerileri sunmadan önce “İştah nedir?” sorusunu detaylı olarak yanıtlamak gerekiyor: İştah, besinlere karşı bilinçli olarak duyulan isteği tanımlıyor. Bu istek ve kontrolde ise mide başta olmak üzere bağırsak, hormonal sistem ve santral sistem rol oynuyor. Bunun yanı sıra genetik, aile ve çevresel faktörler de kişinin iştahı üzerinden belirleyici olabiliyor.

İştahsız Çocuk Nedir?

İştahsızlık, çocukluk döneminde sık görülen semptomlardan biri. Bu semptom sosyal, davranışsal ve organik nedenlerden kaynaklanabiliyor. Bu durumda çocuk fiziki muayeneden geçmeli, aile öyküsü ve beslenme anamnezi alınmalıdır.

Çocuklarda İştahsızlık Nedenleri Nelerdir?

Çocuklarda iştahsızlık nedenleri aşağıdaki gibidir:

• Ailenin yemekleri yedirmede ısrarcı tavrı. Bunun yerine yemek keyifli sunumlarla ara ara verilmelidir.
• Ailenin farkında olmadan beslenmede çocuğa yanlış örnek oluşturması.
• Beslenmenin ödül veya ceza olarak kullanılması.
• Çocuklara büyük porsiyonlarda yemek sunulması. Bu çocukların yemekten korkmasına neden olabilir. Yemek küçük porsiyonlarla verilmelidir.
• Çocukların başkalarıyla kıyaslanması.
• TV ve telefonla yemek yedirmek.
• Genetik de çocuklardaki iştahsızlıkta etkili bir faktördür.
• Ekonomik, sosyal ve çevresel şartlar.

 

Ebeveynler özellikle “2 yaşındaki çocuğun iştahını ne açar? 4 yaşındaki çocuğum yemek yemiyor.” gibi şikayetlere yanıt arar. Bu türden şikayetler ilk olarak tutumlar ve çocuğa sunulan yemeğin porsiyonları bakımından değerlendirilmelidir. Bu süreçte çocuklarda iştah açan yiyecekler ve yemek tarifleri denenebilir. 3 yaş iştah açıcı şurup gibi ek destekler düşünülüyorsa ve çocuğun iştahsızlığı sağlığı tehdit edebilecek boyuttaysa mutlaka bir uzmandan yardım alınmalıdır.

İştahsızlığa Neden Olan Hastalıklar Nelerdir?

Çocuklarda iştahsızlığa neden olan hastalıklar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Akut – kronik hastalıklar,
• Çölyak hastalığı,
• Enfeksiyonlar,
• Hipotiroidizm,
• İshal,
• Kabızlık,
• Karaciğer – böbrek fonksiyon bozuklukları,
• Kardiyak ve solunumsal problemler,
• Malabsorbsiyon sendromları,
• Malign hastalıklar,
• Mide bağırsak sistemi problemleri,
• Reflü semptomları,
• Tüberküloz,
• Yutma güçlüğü.

Çocuklarda İştah Açmak İçin Ne Yapmalı?

“Çocuklarda iştah açmak için ne yapmalı?” diye merak ediyorsanız ilk olarak her yöntemin her çocukta aynı etkiyi yaratmayacağını bilmelisiniz. Çocuklarda beslenme rutininde süt, meyve suyu ve su gibi içecek miktarı yemek öncesinde ve yemek yerken sınırlı tutulmalıdır. Çocuğun yemeğini kendisi yemesi yönünde teşvik edilmesi de ayrıca gereklidir. Ancak porsiyonu çocuğun kendisi belirlemelidir. Çocuğun yemesi gereken sağlıklı besinle ilgili ısrarcı tavır takılmamalı, besin belirli aralıklarla tekrar sunulmalıdır. Çocukların yeni bir besine alışması için 20 kez denemesi önemlidir. Yemek saatleri ve öğünler düzenli olmalı, tüm aile sofraya aynı anda oturmalı, yemeğin süresi 30 dakika ile sınırlanmalıdır. Öğün aralarında çocuklara çikolata, cips gibi iştah kesen yiyecekler verilmemelidir.

Çocukta İştahsızlık Nasıl Tedavi Edilir?

“Çocuğun iştahı nasıl açılır?” sorusunu soran ebeveynlerin en merak ettiği konulardan biri de çocuklarda iştahsızlık tedavisidir. Tedavide iştahsız bir çocuk öncelikle yaşına uygun gelişip gelişmediği yönünde değerlendirilmelidir. Ardından fiziksel kontrol edilmeli ve bu kontrolde bağırsak paraziti, kansızlığı, ateşi olup olmadığı, çinko değeri, kulak ve boğaz sağlığı, grip ve nezle gibi nefes almada güçlük yaratan üst solunum yolları enfeksiyonları gözden geçirilmelidir. Çocukta iştahsızlık tedavisi için multidisipliner bir yaklaşım uygulanır. Bu süreçte psikiyatrist, diyetisyen, psikolog ve gerekli olması durumunda fizyoterapist birlikte hareket eder. İlk olarak iştahsızlık yaratan hastalık olup olmadığı araştırılır ve varsa tedavi edilir. Hastalık olmaması durumunda da “Çocuklarda iştahsızlık nasıl giderilir?” sorusunun yanıtı uzman doktor tarafından yanıtlanarak ebeveynlere tavsiyeler sunulur.

Çocuklarda İştah Artıran 15 Öneri:

• Çocuklar yeni bir besine ortalama 10 denemeden sonra alışır. Bu nedenle ilk denenen besinlerde sabırlı olmalısınız.
• Çocuklarda doğru beslenme alışkanlığının temelleri ek gıda döneminde atılır. Bu nedenle pütürlü gıdaya geçişi 7. aydan itibaren başlatmalısınız. Ek gıda sürecinde de kendisi yemesi yönünde çocuğunuzu desteklemelisiniz.
• Sofraya mutlaka tüm aile birlikte oturmalı ve yemek yalnızca sofrada yenir mesajını vermelisiniz. Çok az yiyip sofradan kalkmak isteyen çocuğunuza zorla yemek yedirmemeli, acıkmasını sağlayarak sonraki yemek saatini beklemesini sağlamalısınız. Yemek süresini de 30-35 dakika ile sınırlamalı ve süre bitiminde sofrayı kaldırmalısınız.
• Enerjinizi çocuğunuzu doğru besinlere alıştırmakla harcamalısınız. Örneğin brokoliyi sevdirmek konusunda ısrarcı olmak yerine enerjinizi ve sabrınızı yumurta, et, tahıl, balık ve süt ürünlerinde harcamalısınız.
• Doğru beslenme alışkanlıklarıyla çocuğunuza örnek olmalısınız.
• Abur cubur öğünlerden önce vermemelisiniz.
• Alternatif yaratmamalısınız. Ailelerin sıklıkla hataya düştüğü noktalardan biri çocuğun sevmediği yemek karşısında alternatif yaratmaya gitmesidir. Bunun yerine sofrada ne varsa yenilir mesajını vermelisiniz.
• Yemeği ödül ve ceza olarak kullanmamalısınız.
• Sevdirmek istediğiniz sebzeleri çocuğunuzun ilgisini çekecek şekilde hazırlamalısınız.
• Çocuğunuzun açlık tokluk hissini algılayabilmesi için öğünleri 3-4 saat ara ile yapmalısınız.
• Çocuğunuzun fiziksel, duygusal ve sağlıksal sorunu olup olmadığını iyi gözlemlemeli ve gerektiğinde uzman desteği almalısınız.
• Yemeği televizyon, telefon izleterek değil yalnızca sofrada yedirmelisiniz.
• Yemek yerken çocuğun parmaklarını kullanmasına, yemekle oynamasına, dökmesine göz yumun. Her lokmadan sonra ağzını, masayı silmekten kaçının.
• Çocuk doğduğunu söyleyip masadan kalktığında buna saygı duyun.
• Çocuğunuzu yemek ve sofra hazırlık süreçlerine mutlaka dahil edin.

 

Çocukların İştahını Ne Açar? Çocuklarda İştah Açıcı Yiyecekler Nelerdir?

“Yemek yemeyen çocuğa nasıl davranmalı?” sorusu da merak edilenler arasında. Bu süreçte çocuğunuzun beslenmesini iştah açan besinlerle destekleyebilirsiniz. İşte bu besinler:

• Proteinler (yumurta, kırmızı et, kabuklu yemişler, tavuk, baklagiller)
• Vitamin ve mineraller (sebzeler, meyveler, tahıllar ve baklagillerle süt, yoğurt, peynir)
• Yüksek kalorili besinler (fıstık ezmesi, ev yapımı muzlu yoğurt, peynirli kek, ev yapımı pizza, muzlu süt, muhallebi, sütlaç)
• Lif kaynakları (kuru meyvelerden yapılmış hoşaf, kuru kayısı, kuru incir)

 

Çocuğunuzun yaşadığı iştahsızlık hızlı kilo vermesine neden olmasına başladıysa doktor veya diyetisyen desteği almalısınız.