Solunum Sistemi Hastalıkları Nelerdir?

 

Solunum sistemi hastalıkları, solunum sistemi ve buna bağlı organlarda gelişen hastalıkları ifade eder. Fizyolojik bir süreci içeren solunumla yaşam için gerekli olan oksijen sağlanır. Bunda görevli olan solunum sistemi, solunum yolları ve akciğerler olmak üzere iki bölüme ayrılır. Peki solunum sistemi hastalıkları nelerdir? Nasıl tedavi edilir? İşte bu sorunun yanıtları:

Üst Solunum Yolu Hastalıkları Nelerdir?

• Alerjik rinit
• Anjin
• Farenjit
• Grip
• Larenjit
• Nazal polipler
• Orta kulak iltihabı
• Rinit (nezle)
• Sinüzit
• Tonsilit (bademcik iltihabı)

Rinit

Üst solunum yolu hastalıkları arasında olan rinit, insanlarda en sık görülen viral enfeksiyondur. Rinit, burun içini kaplayan mukozanın enflamasyonunu ifade eder. Rinitler alerjik rinit, enfeksiyöz rinit, non alerjik veya nonenfeksiyöz rinit olmak üzere üç gruba ayrılır. Aşırı duyarlılık ve genetik alerjik rinitte etkilidir. Enfeksiyöz rinitlerde virüsler ön plandadır. Nonalerjik-nonenfeksiyöz rinitlerin nedeni de östrojen etkisi, stres, trakeotomi ve larenjektomidir.

Rinit Belirtileri:

• Burunda tıkanıklık,
• Burun, göz veya damakta kaşıntı,
• Gözaltında koyu çizgiler ve şişkinlik,
• Hapşırma,
• Koku almada zorluk,
• Burunda kanama,
• Ses değişikliği,
• Sulu ve bol burun akıntısı.

Farenjit

Farenks mukozasının iltihabi bir hastalığıdır. Farenksin birdenbire başlayan enfeksiyonu akut, tekrarlayan uzun süreli enfeksiyonu ise kronik faranjittir. Farenjit beta enfeksiyonu, gastroözefageal reflü, tedavisi iyi gerçekleşmeyen akut farenjit, kronik sinüzit, kronik öksürük gibi durumlarda kronikleşebilir.

Farenjit Tanı yöntemleri: Tanıda boğaz kültürü kullanılır.

Tedavi: Antibiyotik verilerek semptomatik tedavi uygulanır. Farenjitin bulaşıcıdır. Bu nedenle korunma çok önemlidir.

Larenjit

Solunum sistemi hastalıkları ve tedavileri larenjit inflamasyonu için de geçerlidir. Bu durum genellikle 6 ay ile 6 yaş arası çocuklarda görülür. Genellikle de soğuk havalarda ortaya çıkar. Nedeni genelde virüsler, vücut direncinin düşmesi, yetersiz beslenmedir.

Larenjit belirtileri: Yetişkinlerde yüksek ateş, öksürük, ağrı ve ses kısıklığı ile seyreder. Ancak çocuklarda daha ağır bir tablo gözlemlenir. Çocuklarda 2-3 gün önceden başlayan hafif ateş, burunda akıntı, öksürük, ses kısıklığı gelişir.

Tanı Yöntemleri: Klinik belirti ve bulgulara dayanılarak tanı konur. Ayrıca grafiler çekilir ve çocuklarda da kan gazlarına bakılır.

Tedavi: Tıbbi tedavi yapılır.

Anjin

Üst solunum yolu hastalıkları belirtileri arasında anjin de bulunur. Bu hastalık bademcik ve yutağın iltihaplanması ile karakterize bir hastalıktır. Genellikle de çocuklarda görülür.

Anjin belirtileri:

• Ağızda kötü koku,
• Ani başlayan ateş,
• Ateş yükselmesi,
• Bademcik ve yutakta kızarıklık ile şişlik nedeniyle hastanın ağzını zor açması,
• Bademciklerin üzerinde apseler, iltihaplı akıntı,
• Boğaz ağrısı,
• Boğazda ağrı, kuruluk, yanma ve kaşınma hissi,
• Bulantı,
• Bulantı, kusma, iştahsızlık,
• Burun akıntısı ya da burun tıkanıklığı,
• Burun akıntısı,
• Çene altı lenf bezlerinde ağrı,
• Dilin paslı ve şişmesi,
• Gıcık öksürüğü,
• Kol ve bacaklarda ağrı,
• Öksürük, ses kısıklığı,
• Yutma güçlüğü ve ağrı.

Anjin Komplikasyonlar:

• Orta kulak iltihabı,
• Kalp ve eklem romatizması,
• Sinüzit,
• Kronik anjindir.

Anjin Tanı Yöntemleri: Klinik belirti ve bulgulara göre tanı konur. Hastalık etkeninin tespiti için boğaz kültürü taraması yapılır.

Tonsillit

Tonsillit bir bademcik enfeksiyonudur. Akut tonsillit iyileşmeden 4 haftadan uzun sürerse kronik tonsillit adını alır. Genel olarak çocukları etkiler. Okul öncesi çocuklar için virüsler etkili olurken daha büyük çocuklarda bakterileri etkendir.

Belirtiler:

• Ani başlayan üşüme ve titremeyle birlikte ateş,
• Baş ağrısı,
• Boğaz ağrısı,
• Çocuklarda letarji (uyku hali), karın ağrısı, kusma, febril konvülziyonlar,
• Kırgınlık, eklem ağrıları ve kulağa yansıyan ağrı,
• Servikal lenfadenopatiler,
• Tonsiller hiperemik (kızarık) ve hipertrofik (aşırı büyük) durumlar,
• Yutma güçlüğü.

 

Alt Solunum Yolu Hastalıkları Nelerdir?

• Akciğer hastalıkları (pnömoni (zatürre), Plevral Efüzyon (plörezi), ampiyen, pnömotoraks, hematoraks, hidrotoraks, atelektazi, pulmoner ödem, Pulmoner Hipertansiyon, amfizem, akciğer kanseri)
• Akut bronşit/ Bronşiolit
• Astım
• Astım bronşiyole (astım bronşiyal)
• Bronşektazi enfeksiyonu
• KOAH alevlenmesi
• Kronik bronşit
• Verem (TBC-Tüberküloz)

Bronşit

Solunum sistemi hastalıkları belirtileri arasında bronşitte bulunur. Bronşların iltihaplanmasıdır. Bu hastalığın 2 yılda bir tekrar etmesi ve en az 3 ay sürmesi kronik bronşit durumuna işaret eder.

Bronşit belirtileri:

• Ateş,
• Balgam,
• Efor dispnesi,
• Göğüste yanma,
• Hemoptizi, (kan tükürme)
• Hırıltılı solunum ve solunum güçlüğü,
• Öksürük,
• Siyanoz.

Bronşit Tanı Yöntemleri: Fiziki muayene, iyi alınmış anamnez, akciğer grafileri, bronkografi, bronkoskopi, tam kan sayımı ve kan gazlarının değerlendirilmesiyle tanı konur.

Bronşiolit

Bronşiollerin iltihaplanmasıdır. Akut başlayabileceği gibi farenjit, larenjit veya bronşit sonucunda da görülebilir. 

Belirtiler:

• 39-40 °C ateş,
• Burun kanadı solunum,
• Dehidratasyon,
• Hızlı solunum,
• Interkostal kaslarda ve supraklavikular çukurlarda solunumla içeri doğru çekilmeler,
• Nöbet halinde inatçı öksürük,
• Oksijen yetersizliğine bağlı derinin morarması (Siyanoz),
• Soluk alırken ıslık sesi çıkması (Wheezing),
• Solunum güçlüğü.

Tanı Yöntemleri: Muayene ve akciğer grafileri ile tanı konulur.

Tedavi: Hastanede acil tedavi gereklidir.

Astım Bronşiyole (Astım Bronşit)

Astın bronşit alt solunum yolu hastalıkları arasındadır. Genetik yatkınlık önemlidir.

Belirtiler:

• Göğüste sıkışıklık,
• Hırıltılı ve hışırtılı solunum,
• Kuru öksürük,
• Nefes darlığı,
• Sıklıkla geceleri gelen ve uykudan uyandıran inatçı öksürük.

Tanı Yöntemleri: İyi alınmış anamnez, akciğer grafileri, sekresyon incelemeleri, alerjik testler, solunum fonksiyon testleri tanı koymada yardımcı olur.

Tedavi: Tıbbi tedavi uygulanır.

Bronşektazi

Bronşların elastik dokusunun ve kas yapısında bazı bozulmalara başlı olarak yaşanan genişlemedir. Bu duruma çocukluk döneminde sık yaşanan solunum yolu enfeksiyonları, enfeksiyonlar ve bağışıklık sistemindeki bozukluklar neden olur.

Belirtiler:

• Alevlenme dönemlerinde hemoptizi,
• Balgam çıkarma (Balgam özellikle sabahları çıkarılır. Kötü kokulu, pürülan ve bazen de kanlı olabilir.),
• Çomak parmak bulgusu,
• Ekspirasyonda zorlanma,
• Göğüs ağrısı,
• Kronik öksürük,
• Nefes darlığı,
• Siyanoz,
• Yorgunluk,

Tedavi: Bronşların temizlenmesi tedavide önemli bir basamaktır. Bronşektazili bölge sınırlıysa cerrahi tedaviye başvurulabilir. Solunum yetmezliğine giden vakalarda akciğer transplantasyonu yapılmaktadır.

Solunum Sistemi Hastalıkları ve Korunma Yolları

Solunum sistemi hastalıkları ve korunma yolları merak edilen konular arasında. Özellikle kış aylarında solunum sistemi hastalıkları artar. Solunum yollarında hastalığa neden olan enfeksiyonlar, hapşırma ya da öksürme ile ortaya saçılan damlacıklarla bulaşır. Bu hastalıklardan korunmak adına alınabilecek önlemler aşağıdaki gibidir:

• Dengeli ve sağlıklı bir beslenme düzeni uygulanmalı.
• Günde 6 saat uyumaya özen gösterilmeli.
• Hareketli bir yaşam tarzı benimsenmeli.
• Kapalı ortamlar kış ayları da dahil olmak üzere sık sık havalandırılmalı.
• Eller sık sık yıkanmalı.
• Özellikle hapşırma ve öksürme sonrası eller mutlaka temizlenmeli.
• Klozet kapağı her tuvalet kullanımı sonrası kapatılmalı ve sifonu çekilmeli.
• Kalabalık ortamlardan olabildiğinde kaçınılmalı.

Solunum Sistemi Hastalıkları Nasıl Bulaşır?

“Solunum sistemi hastalıkları nasıl bulaşır?” diye merak ediyorsanız bunun bulaşmaya neden olan etkenin canlı kalabilme özelliğine göre farklılık gösterdiğini bilmelisiniz. Etken doğrudan bulaşma ile duyarlı kişiyle olan yakın temasla damlacık ile geçer. Dolaylı bulaşmada ise havada asılı kalan damlacık çekirdeği ile bulaşma yaşanır. Bunun yanında el, eşya ve besin maddeleri ile de bulaşma gerçekleşir.

Solunum Sistemi Hastalıklarında Beslenme

Solunum sistemi hastalıklarında beslenme tedavi sürecinde önemlidir. Bu nedenle hastalık döneminde kişinin alacağı için protein miktarı arttırılmalıdır. Ayrıca beslenme ile alınan enerjinin %50’sinin karbonhidratlardan gelmesi önemlidir. Ancak karbonhidrat kaynağı olarak kompleks karbonhidratlar tercih edilmelidir. Hastanın vitamin ve mineral gereksiniminde A, B, C, D, E, K, Omega-3 ve omega-6 yağ asitleri, magnezyum, selenyum, çinko içeren besinlere ağırlık verilmelidir.

Solunum Sistemi Hastalıkları Tedavi Yöntemleri

“Üst ve alt solunum yolu hastalıkları nelerdir?” diye merak ediyorsanız tedavinin her hastalık özelinde farklılık gösterdiğini bilmelisiniz. Ayrıca solunum sistemi hastalıkları tedavi yöntemleri için mutlaka tıbbi yardım almanız gerektiğini de unutmamalısınız.