Hafife Alınmaması Gereken Bir Durum: İşitme Kaybı

 

İşitme kaybı; işitme yolları, kulak ve beyindeki işitme merkezine ait yapıların herhangi birinin fonksiyon görmemesi sonucunda ortaya çıkan durumdur. Bu probleme çeşitli hastalıklar, genetik özellikler ve gürültü gibi farklı faktörler neden olabilir. Bu durumun nedenlerini, nasıl tanı konulduğunu ve tedavisi olup olmadığını merak edenler için 3 Mart Dünya Kulak ve İşitme Günü’ne özel yazımızda derledik.

İşitme Kaybı Nedir?

“İşitme kaybı nedir?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir:

İşitmede kayıp, kulak başta olmak üzere işitme ile ilgili yol ve yapıların anatomik, fiziksel, fizyolojik ve kimyasal nedenlerle etkilenerek fonksiyon kaybı yaşaması ile karakterize bir durumdur. Bu durumda etkili olan anatomik nedenler tümör, enfeksiyon; fizyolojik nedenler elektrolit, sıvı; fiziksel nedenler basınç değişimi, yüksek ses; kimyasal nedenler de ilaçlardır. Bu durum genellikle ileri yaş grubundaki kişiler ile gürültülü seslere maruz kalanlarda görülür.

İşitme Kaybı Belirtileri Nelerdir?

Bazı kişiler duyma problemleri yaşar ancak farkında olmayabilir. Ancak bazı belirtilere bakarak kişinin işitme fonksiyonunda kayıplar yaşayıp yaşamadığını anlaması mümkündür. İşitme kaybı belirtileri genel olarak aşağıdaki gibidir:

• Etraftaki çoğu kişinin boğuk bir sesle mırıldanarak konuştuğunu düşünmek,
• İzlenen ya da dinlenen sesi etraftakileri rahatsız edecek seviyede açma ihtiyacı,
• Sohbet ederken söylenenleri takip etmekte güçlük çekme,
• Konuşma sırasında söylenenlerin sık sık tekrar edilmesini isteme,
• Kalabalık ortamlarda sesleri net algılayamama,
• Özellikle çocuklar ve kadınlarla konuşurken anlamada zorlu yaşama,
• Telefonla konuşurken karşı tarafı duymada zorluk çekme,
• Ünsüz harfleri çıkarırken sorun yaşama.

 

İşitme Kaybı Dereceleri Nelerdir?

Kişinin yaşadığı işitme kaybı dereceleri için işitme testi uygulanır. Bu testte ölçüm desibel ile belirlenir. Buna göre işitme kaybı dereceleri ise şöyledir:

• Normal işitme 10 db (Aşırı düşük ses) ile 25 desibel (db) (Günlük konuşma sesi),
• Çok hafif işitme kaybı 26 db-40 db,
• Hafif derecede işitme kaybı 41 db-55 db,
• Orta derecede işitme kaybı 56 db-70 db,
• Ağır işitme kaybı 71 db-90 db,
• Derin işitme kaybı 91 db ve üzeri.

İşitme Kaybı Neden Olur?

“İşitme kaybı neden olur?” diye merak ediyorsanız bu durumun doğumdan itibaren olabildiği gibi belli bir yaştan sonra aniden ya da yavaş yavaş gelişebildiğini bilmelisiniz. İleri yaşlarda sık görülen işitme kaybı nedenleri ise şöyledir:

• Tümör ya da enfeksiyonlar: işitme ya da işitmeye komşu olan yapılardaki enfeksiyon ve tümörlerin işitme yol ve yapılarına zarar vermesidir. Çocuklarda işitme kaybına neden olan en sık durum sık tekrar eden orta kulak enfeksiyonlarıdır. Geçirilen enfeksiyonlarla kemik ve kulak zarı yapılarının anatomik işlevi ile bütünlüğü bozulur. Bu da duyma sorunlarının yaşanmasına neden olur.
• Kafa içi basınç artışı: Kafa içinde basınç artışına neden olan durum ya da lezyonların işitme sinirlerine baskı yapmasıdır.
• Ani gerçekleşen travma ya da kazanın işitme ile ilgili anatomik yapıları hasara uğratmasıdır.

İşitme Kaybı Tipleri Nelerdir?

İşitme kaybı tipleri aşağıdaki gibidir:

• İletim tipi işitme kaybı: Seslerin orta veya dış kulaktan geçmesini engelleyen bir durumun yarattığı işitme kaybıdır. Bu durum tekrar eden kulak enfeksiyonu geçiren veya kanallarına yabancı cisimler sokan çocuklarda daha yaygın yaşanır. Tedavi altta yatan nedene göre ilaçla ya da cerrahi teknikle uygulanır.
• Mikst tip işitme kaybı: Hem iletim hem de sensorinöral işitme kayıplarının birlikte bulunduğu durumdur.
• Sensorinöral işitme kaybı: İç kulak ya da sesleri beyne ileten işitme sinirinde gelişen hasarlar sebebiyle görülür ve en yaygın yaşanandır. Yaş, yaralanma, bazı ilaçlar, genetik hastalık, yüksek sese maruz kalma nedeniyle görülebilir.

 

İşitme Kaybı Tanısı Nasıl Konulur?

Kulakta işitme kaybı tedavisi için doğru tanı önemlidir. Tanı için öncelikle hastanın şikayetleri alınır ve hastaya detaylı fiziki muayene uygulanır. Otoskop ile dış kulak yolunda zara yapışmış kulak kiri, yabancı cisim, kulak zarı ya da dış kulak yolunda iltihaplanma, kulak zarında delinme, zarın renginin değişmesi, zarın arkasın iltihabi sıvı birikmesi gibi durumlar değerlendirilir. Tanı aşamasında bazı testler de kullanılır. Bu testler:

• Akustik refleks testi,
• Konuşma odyometrisi,
• Saf ses odyometrisi,
• Timpanometri.

Ani İşitme Kaybı Nedenleri Nelerdir?

Kişinin işitme sisteminde yaşadığı kayıp nedeni teşhis edildikten sonra neden yönelik tedavi planı uygulanır. Bu plana göre hasta yüksek desibelli bir sese maruz kalmışsa kaybın kalıcı ya da geçici olup olmadığı değerlendirilir. Ani işitme kaybı nedenleri tedavi süreci işitmeye ait iç taraftaki ve kulak zarındaki yapıların hasarının boyutuna göre hekim tarafından belirlenir.

İşitme Kaybı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

“İşitme kaybı tedavisi var mı?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir:

İşitmede kayıp yaşanmasına neden olan sorun yabancı cisim ya da dış kulak yolunda buşonsa aspirasyon yöntemi, hassas cımbız ya da buşonu eritici damlalar kullanılarak temizlenmesi yeterli olabilir. Kişinin yaladığı problem orta veya dış kulak enfeksiyonuysa antibiyotik tedavileri, burun tıkanıklığını açan ilaçlar, şişliği ve ödemi azaltarak ağrıyı giderecek antiinflamatuar tedavi uygulanır. Sorun kulak zarı arkasında kronik iltihaplı sıvı birikimi ya da zar yırtılmasına neden olabilecek bir durumsa kulak zarına timpanostomi tüpü takılabilir.

Ameliyatla Kulak Duymaması Tedavisi

Kulak zarının arkasında, orta kulak bölgesinde enfeksiyonlar ya da kireçlenmeye bağlı işlev kaybı yaşanıyorsa ameliyat ile bu kemiklerin yerine sesi ileten protez cihaz konabilir. Bir diğer yöntem olan koklear implantta işitme sinirine direkt olarak sesi ileten implant yerleştirilebilir. Bu yöntemlerin yanı sıra destekleyici olarak sesi güçlendiren ve artıran özel kulaklıklar, işitme cihazları, dudak okuma yöntemleri gibi seçenekler de kullanılabilir. Menier gibi bir hastalık olması durumunda orta kulaktaki sıvı dengesini düzenleyebilecek ilaçlar hastaya verilebilir. Kulak sinirine hasar veren ilaçlar nedeniyle işitme kaybı yaşanıyorsa ilaç dozu azaltılır ya da ilaç değiştirilir. Bazı kişiler tek kulakta işitme kaybı yaşayabilir. Tek kulak işitme kaybı tedavisi acil yapılmalıdır.

İşitme Kaybına Karşı Alınacak Önlemler Nelerdir?

Bu durumun yaşanmaması adına gürültülü ortamlarda kulak koruyucu kullanma, gürültülü ortamlardan uzak durma, doktorun belirlediği aralıklarla işitme testleri yaptırma gibi önlemler alınabilir. İşitme kayıp yaşadığınızı düşündüren belirtiler yaşıyorsanız ve özellikle tek kulağınızda ani işitme kaybı meydana geliyorsa hemen bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.