Dikkate Alınmalı: Gırtlak Kanseri Belirtileri
Gırtlak kanseri belirtileri boyun ve baş bölgesinde yaygın görülen kanser türlerinden biridir. Tıp literatüründe larinks olarak da adlandırılan bu kanser türü özellikle alkol ve sigara kullanan kişilerde görülür. Larinks kanserinin yarattığı ilk belirti sesin kısılmasıdır. Gırtlaktaki herhangi bir noktada ortaya çıkabilen bu kanser türü, gırtlağın işlevlerini de engellediğinden kişide ses kısıklığının yanı sıra nefes alamama, yemek yemede zorlanma gibi sorunlara sebebiyet verebilir.
Gırtlak Kanseri Nedir?
“Larinks nedir?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir:
Gırtlak solunum sisteminin en önemli parçalarından biridir. Nefes ve yemek borusunu birbirinden ayıran gırtlak ses üretiminin yapılmasında da görevlidir. Gırtlak, alt, üst ve orta olarak üç farklı bölümden oluşur. Bu bölümler konuşma, yutma ve solunumda görev alır. Gırtlak kanseri, hücrelerde meydana gelen kontrolsüz büyümesi ve çoğalması ile oluşur.
Gırtlak kanserinin oluşumunda en büyük etkenin tütün ürünlerinin kullanımı olduğu düşünülmektedir. Gırtlak kanseri erkeklerde kadınlara oranda daha sık görülür. Gırtlak kanserin ilerleyişi çok hızlı olduğu için hastalığın erken tespit edilip tedaviye başlanılması çok önemlidir.
Gırtlak Kanseri Çeşitleri Nelerdir?
“Gırtlak kanseri nedir? Çeşitleri nelerdir?” sorusu da merak edilen konular arasında. Bu kanser türü başladığı hücre tipine göre adlandırılır. Bunlar:
Adenokarsinom gırtlak kanseri: Bu kanser gırtlak yüzeyine dağılmış ve mukus üreten hücrelerde başlar.
Skuamöz hücre tipi gırtlak kanseri: Gırtlak kanserinin %95’ine yakınıdır. Bu kanser türü de yayıldığı bölgeye göre adlandırılır. Bunlar:
- Orofarengeal kanser (Ağzın hemen arkasında başlar.)
- Nazofarengeal kanser (Boğazın arkasında başlar.)
- Glottik kanser (Ses tellerinde başlar.)
- Subglottik kanser (Ses tellerinin altında başlar.)
- Supraglottik kanser (Ses tellerinin üstünde başlar.)
Nadir görülen gırtlak kanseri türleri: Küçük tükürük bezi tümörleri, melanom, hodgkin olmayan lenfoma, sarkomlar, ekstramedüller plazmasitom.
Gırtlak Kanseri Dereceleri Nelerdir?
Gırtlak kanseri, kanserli hücrelerin görünümüyle düşük ve yüksek dereceli gırtlak kanseri olarak ikiye ayrılır:
- Düşük dereceli gırtlak kanseri: Bu derecede kanser hücreleri kaynaklandığı hücrelere benzer. Bu derecedeki kanserlerin yayılma olasılığı düşüktür ve yavaş büyür.
- Yüksek dereceli gırtlak kanseri: bu derecede kanser hücrelerinin farklılaşması fazladır. Bu derecedeki kanser hücreleri çoğalma eğilimindedir ve daha hızlı bir şekilde çoğalır.
Gırtlak Kanseri Evreleri Nelerdir?
Gırtlak kanseri evreleri bulunan bir kanser türüdür:
- Evre 1: Kanser hücreleri yalnızca gırtlağın iç astar kısmındadır.
- Evre 2: Küçük boyutta olan tümör gırtlağın dışına taşınır.
- Evre 3: Daha büyük boyutta olan tümör, tiroit bezinin iç kısmına veya gırtlağın üst kısmına doğru büyür. Ses tellerinden birini de etkileyebilir.
- Evre 4: Tümör yemek borusu, soluk borusu veya tiroit bezine yayılabilir. Son evredir.
Gırtlak Kanseri Neden Olur?
“Gırtlak kanseri neden olur?” diye merak ediyorsanız bu kanser türünün neden geliştiğinin henüz kesin olarak keşfedilmediğini bilmelisiniz. Ancak uzmanlar bu kanserin gelişimde birçok faktörün rol oynadığını düşünmekte. Özellikle sigara ve alkol alışkanlığı bulunan kişilerde gelişme riski yüksek. Cinsiyet dağılımına bakıldığında da erkeklerde oran kadınlara göre daha yüksek.
Gırtlak Kanseri Belirtileri Nelerdir?
“Gırtlak kanseri belirtileri nelerdir?” sorusu da merak edilen konular arasında. Gırtlak kanseri tüm kanserlerde olduğu gibi erken evrelerde belirti göstermeyebilir. Gırtlak kanserinde ilk belirti çoğunlukla uzun süren ses kısıklığıdır. Kanserin ilerlemesine bağlı olarak belirtilerde değişiklik gösterebilir. Gırtlak kanserinin en sık görülen belirtileri ise nefes darlığı, yutma güçlüğü ve ses kısıklığıdır. bunun dışında gırtlak kanserinin belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Ses kısıklığı,
- Nefes darlığı, nefes alırken zorlanma,
- Yutkunurken zorlanma veya ağrı hissi,
- Nefesde kötü koku,
- Boyun bölgesinde şişlik,
- Tekrarlayan boğaz ağrısı,
- Öksürük,
- Kanlı balgam gelmesi,
- Kulak ağrısı,
- Burun kanaması,
- İştahsızlık ve açıklanamayan ani kilo kaybı.
Gırtlak kanserinin erken teşhis edilememesi durumunda belirtiler artar ve kanser yayılmaya başlayabilir. Özellikle aşırı derecede tütün ürünleri ve alkol kullanan kişilerin daha dikkatli olması gerekir. Belirtilerden bazıları boğaz enfeksiyonun da görülebildiği için 2 haftadan uzun sürmesi durumunda uzmana başvurulmalıdır.
Gırtlak Kanseri Risk Faktörleri Nelerdir?
Gırtlak kanserinin oluşumunu etkileyen veya yakalanmayı kolaylaştıran bazı risk faktörleri vardır bunlar genel olarak:
Türün ürünleri ve alkol kullanımı: Gırtlak kanserine yakalanma riskini artıran en büyük faktörler arasında tütün ve alkol kullanımı yer alır. Kullanım miktarının artmasına bağlı olarak kansere yakalanma olasılığı da artar. Sigara kullanımının yanı sıra sigare ve tütün ürünlere maruziyet gırtlak kanseri risk faktörleri arasındadır.
Genetik faktörler: Diğer kanser türlerinde de olduğu gibi ailesinde gırtlak kanseri öyküsü olanların hastalığa yakalanma ihtimali daha fazladır.
Yaş ve cinsiyet: 60 yaş ve üzeri olmak gırtlak kanserine yakalanmada risk faktörüdür. Bunun yanında erkeklerin gırtlak kanserine yakalanma ihtimali erkeklerde kadınlara oranda 5 kat daha fazladır.
Beslenme alışkanlıkları: Fazla miktarda işlenmiş gıda, kırmızı et ve kızarmış yiyeceklerin tüketilmesi gırtlak kanserine yakalanma ihtimalini yükseltir. A ve E vitaminin az tüketilmesi gırtlak kanserinin oluşmasında etki gösterebilir.
HPV virüsü: Bazı bilimsel çalışmalar sonucunda cinsel yolla bulaşan HPV virüsünün gırtlak kanserine neden olabildiği görülmüştür.
Kimyasal maddelere maruz kalma: Çalışma koşullarına göre talaş, asbest, nikel, sülfürik asit sisi, boya dumanı, formaldehit gibi kimyasal maddelere maruz kalanların gırtlak kanserine yakalanma ihtimali daha fazladır. Bunun dışında boya, kozmetik ve petrol sanayisinde çalışanların hastalığa yakalanma riski artar.
Reflü hastalığı: Mide asidinin ağıza geri gelmesiyle ses kısıklığı ve hasarlar oluşabilir. Reflü hastalığı yaşayan kişilerin gırtlak kanserine yakalanma ihtimali daha fazladır.
Gırtlak Kanseri Nasıl Anlaşılır?
“Gırtlak kanseri nasıl anlaşılır?” sorusu da sıklıkla merak edilir.
Tüm kanserlerde olduğu gibi gırtlak kanserin de erken teşhis ile tedavide başarı oranı çok daha yüksek olur. Belirtilerden biri veya birkaçını yaşayan hastalar fazla vakit kaybetmeden kulak burun boğaz uzmanına başvurmalıdır. İlk olarak doktor fiziki muayene yapar. Muayenede boğazda oluşabilecek yumrular, yanaklar, dudaklar, ağız içi , burun ve kulaklar incelenir. Tüm bu fiziki muayene sonrası teşhisin doğrulanması için bazı testler ve görüntüleme teknikleri kullanılır. İlk aşamada fiziksel muayene sonrası nazendoskopi adı verilen endoskopi işlemi yapılır. Ucundan küçük kamera bulunan tüp ile gırtlak bölgesi incelenir. Nazendoskopi için herhangi bir hazırlık yapılmasına gerek yoktur. Gırtlak kanserinin tanısında en sık kullanılan yöntemlerden biri laringoskopi adı verilen, ses tellerini ve boğazın incelenmesini sağlayan görüntüleme yöntemidir. Nazendoskoinin yeterli olmadığı durumlarda kullanılır. Genel veya lokal anestezi eşliğinde ucunda küçük bir kamera bulunduran laringoskop ile gırtlak ve boğaz detaylı olarak incelenir. Şüpheli bir durum görülmesi durumunda biyopsi alınarak patoloji laboratuvarına gönderilir. Patoloji sonucuna göre kesin olarak kanser tanısı konulabilir. Teşhis sonrası kanserin bulunduğu bölgeyi, boyutunu ve başka organlara yayılımının olup olmadığını öğrenmek için bazı tanı ve testler uygulanabilir. Bu tanı yöntemleri arasında en yaygın olanları bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme, boyun ultrasonografisi ve pozitron emisyon tomografisidir.
Gırtlak Kanseri Tedavisi Nasıldır?
Gırtlak kanseri teşhisi ile tedavi süreci başlatılır. Bu süreçte radyoterapi, kemoterapi ve tedavi adımları hastanın ihtiyaçlarına göre belirlenir. Erken evrede olan hastalar için radyasyon veya organ koruyucu cerrahi prosedürler kullanılır. Bu süreçte larinks cerrahi uygulama ile kısmen çıkarılabilir. Ancak kanserin ileri evrede olması ile boyundan açılan küçük kesi ile kanser dokuları çıkarılır. Kalan dokular için hastanın durumuna göre ek radyoterapi de verilir. Bu türden işlemlerin ardından hastanın ön boyun bölgesine yapay solunum açıklığı yerleştirilir. Bu geçici solunum açıklığı bazı hastalar tarafından geçici süreyle kullanılırken bazı hastalarda nefes borusunun durumuna göre yaşam boyu kullanılabilir. Tedavisi ameliyatla mümkün olmayan hastalar için de radyoterapi, kemoterapi ya da her ikisi birlikte verilebilir.
Gırtlak kanserinin tedavisi hastanın yaşına, kanserin boyutuna, dokusuna, farklı organlara yayılımına ve hastanın sağlık durumuna göre farklılık gösterebilir. Hastanın durumuna göre cerrahi operasyon, kemoterapi ve radyoterapi uygulamaları yapılır. Gırtlak kanseri tedavi yöntemleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
Endoskopik Lazer Cerrahisi: Daha çok erken evre gırtlak kanserlerinde uygulanan bu cerrahi yöntemde hiç bir kesi uygulanmadan endoskopik yöntemle yapılır. Bu işlemin hastaya uygulanabilmesi için hastanın ağız ve boğaz yapısının işleme uygun olması gerekir. Endoskopik lazer cerrahisi genel anestezi altında tümörün belli bir kısmının veya tamamının yok edilmesi ile gerçekleştirilir. Ağız içi lazer ameliyatı sonrası hastalarda yutma ve konuşma gibi kalıcı hasarlara yol açılmaz. İyileşme süresi tümörün boyutuna ve bulunduğu yere göre farklılık gösterebilir.
Larenjektomi Ameliyatı: Bu ameliyat türünde tümörlü hücreler veya kanserden etkilenen kısımlar cerrahi olarak çıkartılır. Kısmı larenjektomi ameliyatı boyunda küçük bir kesi açılarak veya hiç kesi açılmadan ağız yoluyla yapılabilir. Kısmı larenjektomi sonrası hastada konuşmakta ve nefes almada zorluk görülebilir. Ama bu durum kalıcı değildir. Total larenjektomi ameliyatında ise hasta sesini tamamen kaybeder. Hastanın iletişimini sağlayabilmesi için konuşma cihazı gibi ses protezleri önerilir. Bunun yanında hastada yutkunma, tat ve koku duygularında sorunlar oluşabilir.
Boyun Diseksiyon Ameliyatı: Boyun diseksiyon ameliyatı yönteminde kanserli hücrelerin yayılmasına bağlı olarak lenf bezlerinin çıkarılması gerekebilir. Buna bağlı olarak o bölgede bulunan kas ve sinir dokuları da çıkarılabilir. Bu yöntem yan etkilerinin fazla olabileceğinden her hastaya uygulanmaz.
Kemoterapi Uygulaması: Bu uygulama cerrahi öncesi veya sonrası yapılabilir. Ameliyat öncesi uygulanan kemoterapi ile tümör küçültülerek ameliyata elverişli hale getirilebilir. Kemoterapi genellikle radyoterapi ile kombine olarak uygulanır.
Radyoterapi Uygulaması: Gırtlak kanserinin ilk evrelerinde radyoterapi tedavisi uygulanır. Radyoterapi ameliyat öncesi veya sonrası kanserin tekrardan oluşmasını engellemek içinde uygulanır. Hastalığın ilerleyen evrelerinde kemoterapi ile birlikte uygulanarak kombine tedavi gerçekleştirilir. Radyoterapi nefes almada zorluk ve yutkunma gibi promlerin azalmasına yardımcı olabilir.
Gırtlak Kanserinden Korunmak İçin Nelere Dikkat Edilmeli?
Gırtlak kanseri tedavisi kadar bu kanserden korunma da önemlidir. Kanser türleri arasında nadir rastlanan bir türdür. Ancak dünya genelinde alkol ve sigara tüketiminin yoğun olması nedeniyle görülme oranı son yıllarda artmıştır. Bu kanser türünden korunmak adına alkol ve sigara kullanımı bırakılmalı, sağlıklı bir beslenme düzeni takip edilmeli, petrol ve boya sanayisi gibi alanlarda çalışılırken gerekli önlemler alınmalıdır. Bu süreçte erken teşhisin önemi de unutulmamalıdır.
Bilgi talep formunu doldurarak gırtlak kanseri tedavisi ile ilgili merak ettiklerinizi öğrenebilirsiniz.
İlk teşhis ve tedavisi kulak burun boğaz doktorları tarafından yapılır.
Ölümcül bir hastalık olan gırtlak kanserinde hastanın yaşam süresi tümörün yerine, boyutuna, cinsine, yayılımına ve hastanın tedaviye verdiği yanıta göre farklılık gösterir. Uygun tedavinin ardından hastaların 5 yıl hayatta kalma süreleri aşağıdaki gibidir:
- 1.evre gırtlak kanseri %90,
- 2.evre gırtlak kanseri %70,
- 3.evre gırtlak kanseri %60,
- 4.evre gırtlak kanseri %40.
Akciğer, karaciğer, kemikler, boyundaki yumuşak dokular, dil kasları ve boyun kasları, dil tabanı, gırtlak boyunca, lenf bezleri, ses telleri, soluk borusu, tiroit bezi, yemek borusu, yutak bölgesine yayılabilir.
Ameliyat kısmi gerçekleştiriliyorsa ameliyatın ardından ses telleri korunabilir. Bu türden ameliyatların hemen ardından hastada konuşma zorluğu görünse de ses bir süre sonra eski haline gelebilir. Ancak gırtlağın tamamen alındığı ameliyatlardan sonra hastalar sesini kaybeder. Bu türden uygulamanın ardından hastanın durumuna göre cihaz ve farklı konuşma teknikleri kullanılır.
Tedavinin ardından normal beslenmenin başlandığı dönemde hasta asitli ve baharatlı gıdalardan uzka durmalıdır.
Yapılan araştırmalara göre gırtlak kanseri yaş aralığı ortalama olarak erkeklerde 66, kadınlarda 63'tür.
Gırtlak kanseri kendisi ilk olarak ses kısıklığı ve yutkunma problemleri ile gösterebilir.
Gırtlak kanserinde görülen ses kısıklığı, yutkunma sorunları, nefes alamama, öksürük ve diğer belirtilerin 2 haftadan uzun sürmesi durumunda uzmana başvurulması gerekir.
Gırtlak kanserinde sigara kullanım yılına bağlı olarak hastalığa yakalanma ihtimali de artar. Sigara kullanımın kansere yol açabildiği gibi tütün ürünlerine maruziyette kansere yol açabilir.
Gırtlak kanserinin erken teşhisinde tedavi çoğunlukla başarıyla sonuçlanır. Gırtlak kanserinde ölüm oranı oldukça düşüktür.
Yorum Ekle
