Fazla Tuzun Sağlığa Verdiği 10 Zarar

 

İçeriğindeki minerallerle yaşam için önemli olan tuz, aşırı tüketildiğinde önemli sağlık sorunlarına neden olabilir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından sunulan verilere göre günde 6 gram (1 silme çay kaşığına denk gelir.) alınması vücut için yeterli. Ancak işlenmiş gıdaların tüketimiyle günlük tuz tüketimi 16-18 gramı bulmakta ve tuzun zararları artmakta. Peki hem yemeklere katılan hem de işlenmiş gıdalarla bolca alınan tuz insan sağlığını nasıl etkiler? İşte 14-20 Mart Dünya Tuza Dikkat Haftası'na özel derlediğimiz yazı ve fazla tuz tüketimi sonrası zararları:

Tuzun Vücut için Önemi Nedir?

Klor ve sodyum elementlerinin bir araya gelerek oluşturduğu bir bileşik olan tuz; vücut için önemli bir klor ve sodyum kaynağıdır. Sodyum, hücre dışı ortamın pozitif yüklü iyonudur. Klor da negatif yüklü iyonudur. Bu nedenle vücutta klor ve sodyum iyon seviyesinde yaşanacak değişim fizyolojik dengenin bozulmasına neden olabilir ve bu hücrelerin zarar görmesi anlamına gelir. Buna ek olarak sodyum, vücuttaki su moleküllerinin doku boşluklarına yerleşmesinde rol oynar. Bu rolüyle de vücut sıvılarının üretimi, kan basıncı ve böbrek fonksiyonları gibi kritik görevlere sahiptir.

Günlük Tuz İhtiyacı Ne Kadardır?

Tuz hem yemeklerde kullanılır hem de işlenmiş gıdalarda bulunur. Bu nedenle genel sağlığın korunması adına günlük alınması gereken tuz miktarı doğru belirlenmelidir. Yapılan araştırmalara göre yetişkin bir insanın günlük 6 gram tuza ihtiyacı var. Bu yaklaşık 1 çay kaşığı tuz anlamına gelir. Bu oranda yaklaşık 2,4 gram sodyum da bulunur. Bu oranlardan fazla alınan tuz ve içeriğindeki bileşenler ise vücuttan böbrekler yoluyla uzaklaştırılır. Ancak aşırı tüketilen tuz bazı durumlarda böbreklerden atılamaz ve vücutta fazla tuz belirtileri ortaya çıkabilir.

Tuz Tüketimini Azaltmanın Yöntemleri Nelerdir?

14-20 Mart Dünya Tuza Dikkat Haftası kapsamında derlediğimiz bilgilere göre tuz tüketimini aşağıdaki yöntemlerle azaltabilirsiniz:

• Yiyecekleri tuz yerine baharatlarla tatlandırabilirsiniz.
• Yemek masasına tuzluk koyma alışkanlığını bırakmalısınız.
• Marketten alacağınız paketli ürünlerin sodyum içeriğini mutlaka kontrol etmelisiniz. Ürünlerdeki sodyum miktarını 2.5 ile çarparak tuz miktarını öğrenebilirsiniz.
• Zeytin, turşu, ketçap gibi besinler aşırı tuz içerdiğinden bu besinleri kontrollü tüketmelisiniz.
• Kereviz, ıspanak ve enginar gibi sebzelerin tuz içeriği yüksektir. Bu nedenle bu tür sebzeleri pişirirken az miktarda tuz eklemelisiniz.

Az Tuz Tüketmenin Zararları Nelerdir?

Az tuz tüketiminin zararları var. Çünkü tuzun yapısında bulunan klor ve sodyum, vücudun sıvı dengesi ve organların fonksiyonlarında önemli bir role sahip. Az tuz tüketimi ile yeterli miktarda alınamayan klor ve sodyum nedeniyle birtakım sağlık sorunları oluşabilir. Bu sorunlardan biri sinir sisteminin etkilenmesi ve beyin ödeminin gelişmesidir. Sodyum düşüklüğü durumunda sık görülür. Sodyum düşüklüğü ayrıca kramp, baş ağrısı, kas güçsüzlüğü, bulantı ve kusma gibi belirtilere de neden olur. Sodyum tüketiminin 2,5 gramın altına düşmesi durumunda da kalp hastalığı riski artar ve erken ölüm oranı yükselir. Bu nedenle günlük alınan tuz oranı 6 gramdan az olmamalıdır.

Fazla Tuz Tüketiminin Zararları Nelerdir?

“Fazla tuzun zararları nelerdir?” diye merak ediyorsanız fazla tuzun zararları maddeler halinde aşağıdaki gibidir:

1.Bağışıklığı düşürür

Aşırı tuz tüketimi yabancı maddeler ve bakterilere karşı savaşan koruyucu fonksiyonu azaltarak bağışıklık sistemini zayıflatır.

2.Böbrek taşı oluşumuna yol açabilir

Aşırı tuzlu beslenme nedeniyle idrarla kalsiyum atılımı artar. Bunun sonucunda da böbrek taşı oluşumu yaşanır.

3.Böbreklere zarar verir

Tuzlu beslenme şekli böbrek hücreleri içindeki basıncın artmasına neden olur. Bunun sonucunda da idrar protein atılımı artar ve uzun dönemde böbrekte kalıcı hasar meydana gelebilir.

4.Damarlara hasar verir

Aşırı tuz tüketimi damar yapısını bozar ve kan basıncını yükselterek damar hastalığına bağlı demans yaşanmasını hızlandırır.

5.Göz bozuklukları ve görme kayıplarına neden olabilir

Aşırı tuz yüksek tansiyona neden olur. Bunun sonucunda da diyabet ve körlüğe kadar varan göz bozuklukları yaşanabilir.

6.İnsülin direncini artırabilir

Aşırı tuz ve yüksek sodyum, kandaki leptin düzeyini yükseltir. Bunun sonucunda da karın bölgesinde bulunan yağ hücreleri çoğalır. Karın bölgesi yağlanması ile bel çevresi genişler ve insülin direnci artar.

7.Kemik sağlığını olumsuz etkiler

Fazla tuz tüketimi kemiklerden kalsiyum serbestleşmesine, böbreklerden kalsiyum kaybına yol açar. Bunun sonucunda da osteoporoz görülebilir.

8.Meniere hastalığına neden olabilir

Aşırı tuz tüketimi ile vücutta su tutulumu ve iç kulak basıncının artması görülebilir. Bunun sonucunda da Meniere hastalığının belirtileri görülebilir. Bu hastalık kusma, denge problemleri, bulantı ve şiddetli baş dönmesi ile karakterize bir hastalıktır. Hastalığın tedavisinde tuzsuz diyet önemlidir.

9.Mideye hasar verir

Aşırı tuz ve yüksek sodyum, mide mukozasında hasar oluşturur. Bunun sonucunda da helikobakter pilori midede daha uzun süreli yerleşir ve hasar yaratarak kanser gelişimine neden olabilir.

10.Tansiyonu yükseltir

Tuzlu beslenme ile kan basıncı yükselir ve kan basıncını düşürmek için tansiyon düşürücü ilaçlarının alımı artar. Çünkü tuz tansiyon ilaçlarının etkisini azaltır.

Fazla Tuz Tüketimi Hangi Hastalıklara Yol Açar?

“Fazla tuz tüketimi hangi hastalıklara yol açar?” sorusunun yanıtı da aşağıdaki gibidir:

• Böbrek hastalıkları,
• Eklem ağrısı,
• Hipertansiyon,
• İnme,
• İnsülin direnci,
• Kalp yetmezliği,
• Katarakt,
• Mide kanseri belirtileri,
• Multiple skleroz aktivasyonu,
• Osteoporoz (kemik erimesi),
• Ödem,
• Şişmanlık.