Fazla Tuzun Sağlığa Verdiği 10 Zarar

 

Ä°çeriÄŸindeki minerallerle yaÅŸam için önemli olan tuz, aşırı tüketildiÄŸinde önemli saÄŸlık sorunlarına neden olabilir. Dünya SaÄŸlık Örgütü tarafından sunulan verilere göre günde 6 gram (1 silme çay kaşığına denk gelir.) alınması vücut için yeterli. Ancak iÅŸlenmiÅŸ gıdaların tüketimiyle günlük tuz tüketimi 16-18 gramı bulmakta ve tuzun zararları artmakta. Peki hem yemeklere katılan hem de iÅŸlenmiÅŸ gıdalarla bolca alınan tuz insan saÄŸlığını nasıl etkiler? Ä°ÅŸte 14-20 Mart Dünya Tuza Dikkat Haftası'na özel derlediÄŸimiz yazı ve fazla tuz tüketimi sonrası zararları:

Tuzun Vücut için Önemi Nedir?

Klor ve sodyum elementlerinin bir araya gelerek oluÅŸturduÄŸu bir bileÅŸik olan tuz; vücut için önemli bir klor ve sodyum kaynağıdır. Sodyum, hücre dışı ortamın pozitif yüklü iyonudur. Klor da negatif yüklü iyonudur. Bu nedenle vücutta klor ve sodyum iyon seviyesinde yaÅŸanacak deÄŸiÅŸim fizyolojik dengenin bozulmasına neden olabilir ve bu hücrelerin zarar görmesi anlamına gelir. Buna ek olarak sodyum, vücuttaki su moleküllerinin doku boÅŸluklarına yerleÅŸmesinde rol oynar. Bu rolüyle de vücut sıvılarının üretimi, kan basıncı ve böbrek fonksiyonları gibi kritik görevlere sahiptir.

Günlük Tuz Ä°htiyacı Ne Kadardır?

Tuz hem yemeklerde kullanılır hem de iÅŸlenmiÅŸ gıdalarda bulunur. Bu nedenle genel saÄŸlığın korunması adına günlük alınması gereken tuz miktarı doÄŸru belirlenmelidir. Yapılan araÅŸtırmalara göre yetiÅŸkin bir insanın günlük 6 gram tuza ihtiyacı var. Bu yaklaşık 1 çay kaşığı tuz anlamına gelir. Bu oranda yaklaşık 2,4 gram sodyum da bulunur. Bu oranlardan fazla alınan tuz ve içeriÄŸindeki bileÅŸenler ise vücuttan böbrekler yoluyla uzaklaÅŸtırılır. Ancak aşırı tüketilen tuz bazı durumlarda böbreklerden atılamaz ve vücutta fazla tuz belirtileri ortaya çıkabilir.

Tuz Tüketimini Azaltmanın Yöntemleri Nelerdir?

14-20 Mart Dünya Tuza Dikkat Haftası kapsamında derlediÄŸimiz bilgilere göre tuz tüketimini aÅŸağıdaki yöntemlerle azaltabilirsiniz:

• Yiyecekleri tuz yerine baharatlarla tatlandırabilirsiniz.
• Yemek masasına tuzluk koyma alışkanlığını bırakmalısınız.
• Marketten alacağınız paketli ürünlerin sodyum içeriÄŸini mutlaka kontrol etmelisiniz. Ürünlerdeki sodyum miktarını 2.5 ile çarparak tuz miktarını öÄŸrenebilirsiniz.
• Zeytin, turÅŸu, ketçap gibi besinler aşırı tuz içerdiÄŸinden bu besinleri kontrollü tüketmelisiniz.
• Kereviz, ıspanak ve enginar gibi sebzelerin tuz içeriÄŸi yüksektir. Bu nedenle bu tür sebzeleri piÅŸirirken az miktarda tuz eklemelisiniz.

Az Tuz Tüketmenin Zararları Nelerdir?

Az tuz tüketiminin zararları var. Çünkü tuzun yapısında bulunan klor ve sodyum, vücudun sıvı dengesi ve organların fonksiyonlarında önemli bir role sahip. Az tuz tüketimi ile yeterli miktarda alınamayan klor ve sodyum nedeniyle birtakım saÄŸlık sorunları oluÅŸabilir. Bu sorunlardan biri sinir sisteminin etkilenmesi ve beyin ödeminin geliÅŸmesidir. Sodyum düÅŸüklüÄŸü durumunda sık görülür. Sodyum düÅŸüklüÄŸü ayrıca kramp, baÅŸ aÄŸrısı, kas güçsüzlüÄŸü, bulantı ve kusma gibi belirtilere de neden olur. Sodyum tüketiminin 2,5 gramın altına düÅŸmesi durumunda da kalp hastalığı riski artar ve erken ölüm oranı yükselir. Bu nedenle günlük alınan tuz oranı 6 gramdan az olmamalıdır.

Fazla Tuz Tüketiminin Zararları Nelerdir?

“Fazla tuzun zararları nelerdir?” diye merak ediyorsanız fazla tuzun zararları maddeler halinde aÅŸağıdaki gibidir:

1.Bağışıklığı düÅŸürür

Aşırı tuz tüketimi yabancı maddeler ve bakterilere karşı savaÅŸan koruyucu fonksiyonu azaltarak bağışıklık sistemini zayıflatır.

2.Böbrek taşı oluÅŸumuna yol açabilir

Aşırı tuzlu beslenme nedeniyle idrarla kalsiyum atılımı artar. Bunun sonucunda da böbrek taşı oluÅŸumu yaÅŸanır.

3.Böbreklere zarar verir

Tuzlu beslenme ÅŸekli böbrek hücreleri içindeki basıncın artmasına neden olur. Bunun sonucunda da idrar protein atılımı artar ve uzun dönemde böbrekte kalıcı hasar meydana gelebilir.

4.Damarlara hasar verir

Aşırı tuz tüketimi damar yapısını bozar ve kan basıncını yükselterek damar hastalığına baÄŸlı demans yaÅŸanmasını hızlandırır.

5.Göz bozuklukları ve görme kayıplarına neden olabilir

Aşırı tuz yüksek tansiyona neden olur. Bunun sonucunda da diyabet ve körlüÄŸe kadar varan göz bozuklukları yaÅŸanabilir.

6.Ä°nsülin direncini artırabilir

Aşırı tuz ve yüksek sodyum, kandaki leptin düzeyini yükseltir. Bunun sonucunda da karın bölgesinde bulunan yaÄŸ hücreleri çoÄŸalır. Karın bölgesi yaÄŸlanması ile bel çevresi geniÅŸler ve insülin direnci artar.

7.Kemik sağlığını olumsuz etkiler

Fazla tuz tüketimi kemiklerden kalsiyum serbestleÅŸmesine, böbreklerden kalsiyum kaybına yol açar. Bunun sonucunda da osteoporoz görülebilir.

8.Meniere hastalığına neden olabilir

Aşırı tuz tüketimi ile vücutta su tutulumu ve iç kulak basıncının artması görülebilir. Bunun sonucunda da Meniere hastalığının belirtileri görülebilir. Bu hastalık kusma, denge problemleri, bulantı ve ÅŸiddetli baÅŸ dönmesi ile karakterize bir hastalıktır. Hastalığın tedavisinde tuzsuz diyet önemlidir.

9.Mideye hasar verir

Aşırı tuz ve yüksek sodyum, mide mukozasında hasar oluÅŸturur. Bunun sonucunda da helikobakter pilori midede daha uzun süreli yerleÅŸir ve hasar yaratarak kanser geliÅŸimine neden olabilir.

10.Tansiyonu yükseltir

Tuzlu beslenme ile kan basıncı yükselir ve kan basıncını düÅŸürmek için tansiyon düÅŸürücü ilaçlarının alımı artar. Çünkü tuz tansiyon ilaçlarının etkisini azaltır.

Fazla Tuz Tüketimi Hangi Hastalıklara Yol Açar?

“Fazla tuz tüketimi hangi hastalıklara yol açar?” sorusunun yanıtı da aÅŸağıdaki gibidir:

• Böbrek hastalıkları,
• Eklem aÄŸrısı,
• Hipertansiyon,
• Ä°nme,
• Ä°nsülin direnci,
• Kalp yetmezliÄŸi,
• Katarakt,
• Mide kanseri belirtileri,
• Multiple skleroz aktivasyonu,
• Osteoporoz (kemik erimesi),
• Ödem,
• ÅžiÅŸmanlık.