HPV Aşısı Nedir? Nasıl Uygulanır?

 

HPV aşısı günümüzde birçok kiÅŸinin merak ettiÄŸi ve önemli bir saÄŸlık konusu haline gelmiÅŸtir. Özellikle cinsel yolla bulaÅŸan hastalıkların önlenmesi için büyük önem taşıyan aşı bağışıklık sistemini güçlendirerek insan vücudunu Human Papilloma Virüsü (HPV) enfeksiyonlarına karşı korur. HPV'nin tüm dünya genelinde yaygın olduÄŸu düÅŸünülürse virüsle ilgili bilgi sahibi olarak doÄŸru tedbirleri almak oldukça önemlidir. Ä°nsanların yaÅŸamlarını tehdit eden rahatsızlıklardan biri olan rahim aÄŸzı kanseri gibi bazı kanser türlerine yol açabilen virüs erken teÅŸhisle etkili önlemlerle engellenebilir. Bu nedenle HPV aşısı hakkında bilgi sahibi olmak hem sizin hem de sevdiklerinizin saÄŸlığı açısından büyük fayda saÄŸlar. 24-30 Nisan Dünya Aşı Haftası özelinde hazırladığımız bu yazıda “HPV aşısı nedir? Nasıl uygulanır?” hakkında bilmeniz gerekenleri okuyabilirsiniz.

HPV Nedir?

Ä°nsan Papilloma Virüsü (HPV) dünya genelinde yaygın görülen, cinsel yoldan bulaÅŸan bir enfeksiyondur. Ä°ki yüzden fazla farklı HPV türü bulunur ve bunların yaklaşık 40 tanesi genital bölgede enfeksiyonlara neden olabilir. Bu virüsler cilt veya mukozalarda hücre anormallikleri meydana getirerek siÄŸille kanser gibi hastalıklara yol açar. Genital HPV'nin çoÄŸu zaman belirti göstermemesi virüsün yayılma riskini artırır. Bazı durumlarda virüs vücutta uzun süre sessiz kalabilir. Daha sonra aktive olarak saÄŸlık sorunlarına sebep olabilir. Her ne kadar bazı HPV türleri siÄŸil gibi zararsız etkilere sahip olsa da diÄŸer türler rahim aÄŸzı kanseri baÅŸta olmak üzere pek çok ciddi hastalığa yol açabilir.

HPV Enfeksiyonu Tanısı Nasıl Konur?

HPV enfeksiyonu tanısı koymak için kullanılan çeÅŸitli yöntemler bulunur. Öncelikle hastanın ÅŸikayetleriyle klinik muayene sonuçları deÄŸerlendirilir. Enfeksiyonun bazı tipleri genital siÄŸiller gibi belirgin semptomlar gösterirken diÄŸer tipleri ise sessiz seyrederek kansere yol açabilir. Bu sebeple düzenli kontrollerle taramalar büyük önem taşır. Hastaların enfeksiyon tanısı alabilmesi için genellikle Pap smear testi uygulanır. Bu test rahim aÄŸzından alınan hücre örneklerinin mikroskop altında incelenmesini içerir. EÄŸer anormal hücreler tespit edilirse doktorlar daha kapsamlı incelemeler yaparak kesin tanıya ulaÅŸabilir.

Bazı durumlarda ise HPV DNA testi uygulanarak virüsün genetik materyalinin varlığı araÅŸtırılır. Bu test sayesinde yüksek riskli HPV tiplerinin mevcut olup olmadığı saptanarak hastalığın ilerleyip ilerlemediÄŸi takip edilebilir. Erken teÅŸhisle tedavi sürecinde en önemli nokta düzenli kontrollerdir. Özellikle kadınların 21 yaşından itibaren Pap smear testine baÅŸlaması ve 30 yaşından sonra ise HPV DNA testini de yaptırması önerilir. Erken tanı konulduÄŸunda hastalığın ilerlemeden kontrol altına alınabilmesi, kanser riskinin azaltılması mümkündür.

HPV Nasıl Bulaşır?

Cinsel yolla bulaÅŸan hastalıklar arasında en yaygın olanlardan biri olarak bilinen HPV (Human Papilloma Virus), özellikle kadınlar için ciddi saÄŸlık sorunlarına yol açabilen bir virüstür. Peki bu virüs nasıl bulaşır ve nelere dikkat edilmelidir? HPV aslında 100'den fazla farklı tür içeren bir virüs ailesidir. Bu virüslerin çoÄŸu zararsızdır, vücut tarafından atılır. Ancak bazı HPV tipleri genital siÄŸil ve kanser gibi saÄŸlık problemlerine neden olabilir. Virüsün bulaÅŸması için direkt temas gereklidir, en sık cinsel iliÅŸki sırasında bulaşır. Ä°liÅŸkiye giren her iki partner de virüse maruz kalabilir. Cinsel iliÅŸki dışında da HPV'nin bulaÅŸtığı durumlar rapor edilmiÅŸtir ancak bu oran oldukça düÅŸüktür. ÖrneÄŸin hijyenik olmayan koÅŸullarda yapılan genital bölgelerdeki epilasyon veya dövme uygulamaları da risk teÅŸkil edebilir. Kondom kullanımının HPV enfeksiyonu riskini azalttığı bilinir ancak kondomlar virüsün bulunduÄŸu tüm alanları kaplamayacağından %100 koruma saÄŸlayamaz. Bunun yanı sıra HPV'nin oral yolla bulaÅŸma riski de bulunur. Bu nedenle hem cinsel iliÅŸki sırasında hem de oral seks sırasında kondom kullanılması önemlidir. HPV ile enfekte olan kiÅŸilerin çoÄŸu virüsün vücuttan atılmasını saÄŸlayan güçlü bir bağışıklık sistemine sahiptir. Ancak bazı durumlarda virüs vücutta kalıcı hale gelerek kanser gibi ciddi hastalıklara yol açan bulaÅŸma yollarıyla korunma yöntemlerini bilerek korunma saÄŸlanabilir. Cinsel eÄŸitimin önemi bu noktada büyük rol oynar.

HPV Aşısı Nedir?

“HPV aşısı nedir?” sorusu merak edenler için ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir: HPV aşısının koruyuculuÄŸu konusunda yapılan araÅŸtırmalar aşının HPV enfeksiyonuna karşı oldukça etkili olduÄŸunu gösterir. Öncelikle aşı sayesinde bağışıklık sistemi virüse karşı daha dirençli hale gelir. Ayrıca belli baÅŸlı kanser türlerine karşı da koruma saÄŸlar. AraÅŸtırmalar HPV aşısının servikal, vulvar, vajinal, anal, orofarengeal kanserlerin önlenmesinde yüksek derecede etkili olduÄŸunu ortaya koyar. Ayrıca kadınlarda yaygın olarak görülse de erkeklerde de rastlanır. Dolayısıyla her iki cinsiyet için de büyük önem taşır.

HPV Aşısı Türleri Nelerdir?

HPV aşısı türleri üç ana kategoriye ayrılır: Bivalent, kuadrivalent, nonavalent aşılar. Bu aşılar Human Papilloma Virüsü (HPV) enfeksiyonlarına karşı koruma saÄŸlamak amacıyla geliÅŸtirilmiÅŸtir. HPV enfeksiyonları kadınlarla erkeklerde cinsel yolla bulaÅŸan hastalıklar arasında önemli bir yer tutar özellikle kadınlarda serviks kanseri geliÅŸme riski ile doÄŸrudan iliÅŸkilidir.

• Bivalent: Ä°ki farklı HPV tipine karşı koruma saÄŸlar. Bu aşı baÅŸta serviks kanseri olmak üzere rahim aÄŸzı kanserinin en yaygın nedeni olan HPV 16, 18 tip virüslere karşı etkilidir. Böylece bu aşıyla enfeksiyon riskini azaltma hedeflenir.
• Kuadrivalent: Gardasil adıyla anılır, dört farklı HPV tipine karşı koruma saÄŸlar. Bu aşı HPV 6, 11, 16 ve 18 tiplerine karşı etkili olup hem serviks kanserine hem de genital siÄŸillerin olplerini kapsar.
• Nonavalent: Gardasil 9 adıyla bilinir, toplamda dokuz farklı HPV tipine karşı koruma saÄŸlar. Bu aşı HPV 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 ve 58 tiplerini içerir. Bu geniÅŸ kapsamlı koruma ile serviks kanseri geliÅŸme riskinin yanı sıra vulva ile vajina kanseri riskinde de ciddi bir düÅŸüÅŸ hedeflenir.

HPV Aşısı Yan Etkileri Nelerdir?

HPV aşısı, insan papillomavirüs enfeksiyonunu önlemeye yönelik son derece etkili bir yöntem olmasının yanı sıra bazı yan etkilere de neden olabilir. HPV aşısı yan etkileri aÅŸağıdaki gibidir:

• HPV aşısının uygulanmasıyla ortaya çıkabilen en yaygın yan etkilerin başında hafif reaksiyonlar gelir. Aşı yapılan kolun çevresinde kızarıklık, ÅŸiÅŸlik, aÄŸrı gibi lokal reaksiyonlar gözlenebilir. Bunlar genellikle 1-2 gün içerisinde kendiliÄŸinden geçer.
• DiÄŸer bir yan etki olarak ateÅŸ görülmesi mümkündür. ÇoÄŸu durumda düÅŸük dereceli olan ateÅŸ vücudun bağışıklık sisteminin çalıştığını gösterir, endiÅŸe verici bir durum deÄŸildir.
• BaÅŸ dönmesi, mide bulantısı da HPV aşısı ile iliÅŸkilendirilen daha az yaygın yan etkilerdendir. Genellikle hafif seyreden bu belirtiler de kısa sürede kaybolur.
• Nadiren görülen ancak daha ciddi semptomlar arasında kas aÄŸrısı, eklem rahatsızlıkları, alerjik reaksiyonlar sayılabilir. EÄŸer böyle bir durumla karşılaşırsanız doktorunuza baÅŸvurmanız önemlidir.

HPV Aşısı Hangi Durumlarda Yapılır?

HPV aşısı insan papillomavirüsünün (HPV) karşı koruma saÄŸlayan önemli bir aşıdır. Cinsel yolla bulaÅŸan en yaygın virüs olan HPV'ye baÄŸlı olarak ortaya çıkan bazı kanser türlerini ve genital siÄŸil gibi rahatsızlıkları engellemeye yardımcı olur. ÇeÅŸitli yaÅŸ gruplarındaki erkekle kadınlar için farklı dozajlarda uygulanabilir. Aşıların güvenliÄŸi ve yan etkileri konusunda kapsamlı araÅŸtırmalar gerçekleÅŸtirilmiÅŸtir. Genellikle lokal reaksiyonlar dışında ciddi yan etkilere sebep olmayan aşılar dünya genelinde milyonlarca kiÅŸi tarafından kullanılır hale gelmiÅŸtir. HPV aşıları risk altındaki bireyler için önemlidir. Aşı enfekte olmuÅŸ kiÅŸilerle cinsel temas sonrası virüsün vücuda giriÅŸini engelleyerek enfeksiyonun yayılmasını önlemeye yardımcı olur. Bu nedenle genç yaÅŸta aşılanmanın faydalı olduÄŸu düÅŸünülür.

HPV Aşısı Fiyat Aralığı Nedir?

HPV aşısı fiyat aralığı uygulanacak doza göre farklılık gösterir.

HPV Aşısı Kimlere Yapılır?

“HPV aşısı kimlere yapılır?” sorusunun yanıtı aÅŸağıdaki gibidir:

Özellikle belirli yaÅŸ grupları ve risk faktörleri olan bireyler için önemlidir. Aşı hem kadınlar hem de erkekler için uygundur. Genellikle 9-26 yaÅŸ arası gençlere yapılır. Ancak bazı durumlarda daha yüksek yaÅŸ gruplarına da uygulanabilir. HPV aşısı önerilen yaÅŸ grubu içinde olan herkese yapılabilir. Erkeklerde ise anal kanser, penis kanseri gibi saÄŸlık sorunları için önerilir. Ayrıca erkeklerin HPV'yi partnerlerine bulaÅŸtırma riskini azaltmak için de aşılanması önemlidir. Daha yüksek yaÅŸ gruplarındaki bireyler için özellikle 26 yaşından büyükler için önerilmeyebilir. Ancak bu durum kiÅŸinin bağışıklık sistemi zayıflamışsa veya daha önce cinsel yolla bulaÅŸan hastalığa yakalanmışsa deÄŸiÅŸebilir. Bu gibi durumlarda doktor tavsiyesiyle uygulanabilir.

HPV Aşısı Kimlere Yapılmaz?

Özellikle rahim aÄŸzı kanseri ve diÄŸer cinsel yolla bulaÅŸan hastalıkların önlenmesi amacıyla belirli yaÅŸ gruplarına ve risk altındaki bireylere uygulanır. Bununla birlikte herkes için uygun olmayan durumlar bulunur. Bu durumlar ÅŸu ÅŸekilde sıralanabilir:

• Hamile kadınlara yapılmamalıdır. Aşı hamilelik sürecinde fetüse zarar verici etkiler gösterebilir, uygulanması önerilmez. Ancak doÄŸum sonrasında annenin aşılanması mümkündür.
• HPV aşısına karşı alerjik reaksiyon geçmiÅŸi olan bireyler de aşıyı tekrar almak istemelidir. EÄŸer daha önce yapılan aşıdan sonra ciddi bir alerjik tepki yaÅŸandıysa doktor tavsiyesi olmadan tekrar aşılanmamalıdır.
• 9 yaşından küçük çocuklarda kullanılması onaylanmamıştır. Bu yaÅŸ grubundaki çocuklar için yapılan çalışmalar henüz yetersizdir bu nedenle güvenliÄŸi garanti edilememektedir.
• Bazı saÄŸlık sorunları da HPV aşısının yapılmaması için geçerli bir neden olabilir. Özellikle bağışıklık sistemini etkileyen hastalıkları olan kiÅŸilerin (örneÄŸin HIV/AIDS hastaları) doktorlarının tavsiyesine göre hareket etmeleri önemlidir.

HPV Aşısı Nasıl Yapılır?

“HPV aşısı nasıl yapılır?” diye merak ediyorsanız aşının genellikle kas içine siyon ile uygulandığını bilmelisiniz. Uygulama sırasında hastaların rahat olması önemlidir. Aşılama önerilen doz sayısı ve aralıklarına göre birden fazla seans halinde yapılır. Çocuklarla gençler için 9-14 yaÅŸ aralığında iki doz ÅŸeklinde uygulanırken 15 yaÅŸ ve üzerindeki bireyler için ise üç doz ÅŸeklinde uygulanması önerilir. Ä°kinci doz uygulaması ilk dozdan 6 ile 12 ay sonra dozda üçüncü uygulama ise ikinci dozdan 6 ay sonra yapılmalıdır.

HPV Virüsünden Korunmanın Yolları Nelerdir?

• Cinsel iliÅŸkiye giren kiÅŸilerin genital hijyenin saÄŸlanması ve kondom kullanımı ile HPV enfeksiyonu riskini büyük ölçüde azaltılabilir. Kondom cinsel yolla bulaÅŸmasını önlemeye yardımcı olurken tam bir koruma saÄŸlamasa da HPV enfeksiyonu riskini düÅŸürür.
• Bir baÅŸka korunma yöntemi ise düzenli jinekolojik kontrollerle smear testidir. Smear testi rahim aÄŸzındaki anormal bir araçtır. Düzenli olarak yapılması erken teÅŸhis açısından büyük önem taşır. Böylece rahim aÄŸzı kanserinin ilerlemesini engellemek mümkündür.
• Sigara içmemek de rahim aÄŸzı kanseri riskini azaltmaya yardımcı olur. Sigara hem bağışıklık sistemini zayıflatarak HPV enfeksiyonu için daha hassas hale getirir hem de rahim aÄŸzı kanseri geliÅŸme riskini artırır. Sigarayı bırakmak saÄŸlıklı bir yaÅŸam için önemlidir.
• Bağışıklık sistemini güçlendiren beslenme, egzersiz alışkanlığı edinmek de rahim aÄŸzı kanseri ve HPV enfeksiyonundan korunmada etkili olabilir. Düzenli egzersiz yapmak dengeli, vitamin açısından zengin beslenmek bağışıklık sistemini destekler ve vücudun virüsle savaÅŸmasına yardımcı olur.

HPV Aşısı Kaç Doz Kullanılmalıdır?

HPV aşısı uygulaması bağışıklık sisteminin virüse karşı etkili bir savunma oluÅŸturabilmesi için belirli bir dozda ve süreçte gerçekleÅŸtirilir. Bu nedenle HPV aşısının kaç doz kullanılması gerektiÄŸi konusu oldukça önemlidir. Peki HPV aşısı kaç doz uygulanır? Genel olarak 2 veya 3 doz ÅŸeklinde uygulanır. Aşının tipine, kiÅŸinin yaşına baÄŸlı olarak farklı dozajlar söz konusu olabilir. Öncelikle 9-14 yaÅŸ aralığında olan bireyler için genellikle 2 doz önerilmektedir. Ä°lk dozdan sonra ikinci dozu almak için minimum 6 ay beklemek gerekir. Bu yaÅŸ grubunda ikinci dozu alındıktan sonra bağışıklık sistemi virüse karşı güçlü bir yanıt geliÅŸtirerek koruma saÄŸlar. 15 yaÅŸ ve üzerindeki bireylerde ise üç doz uygulanması tavsiye edilir. Ä°lk dozdan sonra 1-2 ay içinde ikinci doz ve ardından ilk dozdan 6 ay sonra üçüncü doz verilir. Bu ÅŸekilde daha yüksek yaÅŸtaki bireylerde de etkili bir bağışıklık saÄŸlanarak hastalığa karşı koruma elde edilmiÅŸ olur. Hamilelik döneminde ise uygulanmaz. Hamilelik sonrasında ise doÄŸumdan en az 6 hafta sonra aşıya baÅŸlanarak uygun dozlarla devam edilir.

HPV Aşısı Rahim Ağzı Kanserinden Korur mu?

HPV aşısının rahim aÄŸzı kanserine karşı koruyucu etkisi günümüzde bilimsel çalışmalarla kanıtlanmıştır. Aşı bu amaca yönelik olarak geliÅŸtirilen bir önleme stratejisidir. Özellikle en yaygın ve yüksek riskli HPV tiplerine karşı bağışıklık saÄŸlar. Bu sayede HPV aşısı yaptıranlar için vücut enfeksiyon oluÅŸmasını engelleyerek kanser geliÅŸimi sürecini durdurur. Özellikle 16 ve 18 numaralı HPV tiplerine karşı yüksek koruma saÄŸlar. Bu iki tip virüsün rahim aÄŸzı kanserinin %70'inden sorumlu olduÄŸu düÅŸünülür. Dolayısıyla aşının kullanımı ile bu tip enfeksiyonların ortadan kalkması ve hastalığın yayılmasının önlenmesi amaçlanır. Ancak unutulmamalıdır ki tam bir koruma saÄŸlamasa da önemli ölçüde riski azaltır. Sonuç olarak mevcut HPV aşıları farklı sayıda HPV tipine karşı koruma sunar. Bu nedenle hangi HPV aşısının sizin için uygun olduÄŸunu doktorunuzla konuÅŸmanız önemlidir.

HPV Aşısının Koruyuculuğu Nedir?

HPV aşısı insan papilloma virüsü (HPV) enfeksiyonlarının önlenmesine yardımcı olan bir aşıdır. Özellikle rahim aÄŸzı kanseri ve genital siÄŸiller gibi HPV ile iliÅŸkili hastalıkların riskini azaltmaya yöneliktir. Genellikle 9-26 yaÅŸ arası bireylerde uygulanması tavsiye edilen bu aşı erken yaÅŸlarda alındığında daha etkili olur. Erken dönemde yapılan aşılama henüz cinsel yolla bulaÅŸan hastalıklara maruz kalmamış bireyler için enfeksiyon riskini önemli ölçüde azaltır. HPV aşısı bazı özel durumlar için de önerilir. ÖrneÄŸin bağışıklık sistemi zayıflamış veya HIV pozitif olan kiÅŸilerde Human Papilloma Virüsü (HPV) enfeksiyonu riski daha yüksektir. Bu nedenle onlar için aşı uygulaması daha önemli geçiren veya bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanan kiÅŸilerin de olması tavsiye edilir.

Rahim aÄŸzı kanseri geçirmiÅŸ kadınlar için de faydalı olabilir. Bu hastalığı yaÅŸamış olanlar virüsün diÄŸer tiplerine karşı bağışıklık kazanmak adına aşılanabilir. Böylece rahim aÄŸzı kanserinin tekrarlama riski azaltılabilir. HPV aşısı erkek hastalar için de önemlidir. Genital siÄŸillerin yanı sıra anal ve baÅŸ-boyun kanserleri gibi hastalıkların riskini azaltmaya yardımcı olması nedeniyle erkek bireylerin de bu aşıyı yaptırması önerilir.