Safra Kesesi İltihabı (Kolesistit) Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Safra kesesi iltihabı bir diÄŸer adıyla kolesistit çoÄŸunlukla safra kesesinde oluÅŸan taÅŸların kanalda tıkanmasıyla oluÅŸur. Safra kesesi iltihabı belirtileri kendisini genellikle yemekten sonra karın bölgesinde veya sırtta oluÅŸan aÄŸrı olarak gösterir. Safra kesesi iltihabı yalnızca safra taÅŸlarından kaynaklanmaz. Safra kanalında yaÅŸanan sorunlar, enfeksiyonlar ve tümörler kolesistite neden olabilir. Safra kesesi nadir olarak kendiliÄŸinden geçse de tekrarladığı durumlarda en kısa sürede tedavi edilmesi gerekir.
Safra Kesesi ve Safra Nedir?
Safra kesesi karaciÄŸerin altında karnın saÄŸ tarafında bulunan armut ÅŸekline benzeyen bir organdır. Safra kesesinin görevi karaciÄŸerde üretilen safranın biriktirilerek yemeklerden sonra safranın on iki parmak bağırsağına yönlendirilmesini saÄŸlamaktır. Safra ise atık ürünlerden oluÅŸan yeÅŸilimsi ve kahverengi gibi bir sıvıdır. Ä°nce bağırsaÄŸa giden safra sıvısı yaÄŸda çözünen vitaminleri parçalayarak emiliminin kolaylaÅŸtırılmasını saÄŸlar.
Safra Kesesi İltihabı Nedir?
Safra kesesi hastalıklarında sık sorulan sorulardan biri de “Kolesistit nedir?” sorusudur. Soru ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir: Safra sıvısının safra kesesinde depolanarak vücudun safraya ihtiyacı olduÄŸunda sıvı ince bağırsaklara yönlendirilir. Buna baÄŸlı olarak ince bağırsaÄŸa giden yolda bir tıkanıklık olduÄŸunda kolesistit oluÅŸabilir. Kolesistit çoÄŸunlukla ani karın ve sırta vuran aÄŸrılar ÅŸeklinde ortaya çıkar. Fakat bu belirtiler birçok hastalıkta görüldüÄŸü için belirtileri yaÅŸayan kiÅŸilerin kısa sürede uzmana baÅŸvurarak muayene ve ultrason ile teÅŸhisinin konulması gerekir. Safra kesesi iltihabı tedavi edilmediÄŸinde ciddi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle hastalığın teÅŸhisinde geç kalınmaması gerekir.
Safra Kesesi İltihabı Neden Olur?
“Safra kesesi iltihabı neden olur?” sorusunun cevabı ise çoÄŸunlukla safra taÅŸlarının ince bağırsaÄŸa giden yolu tıkamasıdır. Safranın kanalda çamur kıvamında yapıya dönüÅŸmesi ve bu çamurlaÅŸmanın büyümesi ile safra taÅŸları oluÅŸur. Kanalı tıkayan bu taÅŸların olduÄŸu bölge ÅŸiÅŸerek iltihaplanmalar oluÅŸur. Ancak safra iltihabının tek oluÅŸma nedeni safra taÅŸları deÄŸildir. Safra kesesi iltihabı nedenleri aÅŸağıdaki ÅŸekilde sıralanabilir:
- Beslenme Alışkanları: YaÄŸlı yiyeceklerin tüketimi aşırı olan kiÅŸilerde safra kesesi iltihaplanmaları daha sık görülebilir.
- Çevresel Faktörler: Yapılan bazı araÅŸtırmalara göre çevresel ve yeme alışkanları kolesistit oluÅŸumunu tetikleyebilir. Özellikle hızlı yemek yenen, yaÄŸlı yiyeceklerin fazla tüketildiÄŸi ve soÄŸuk ülkelerde kolesistit oluÅŸumu daha sık görülür.
- Enfeksiyonlar: Viral ve AIDS gibi bazı enfeksiyonlar kolesistit oluşumunu tetikleyebilir.
- Kan Damarı Sorunları: Yaşanan bazı şiddetli hastalıklar sonucunda kan damarlarında hasar oluşabilir. Bu hasarlar sonucu safra kesesine giden kan akışı etkilenerek kolesistit oluşmasına neden olabilir.
- Safra Kanalı Sorunları: Safra kanallarının yaralanması veya kıvrılması sonucu safra kesesi iltihabı oluşabilir.
- Safra TaÅŸları: Safranın ince bağırsaÄŸa geçtiÄŸi kanalda çamurlaÅŸması ve birikmesi ile safra taÅŸları oluÅŸur. Bu durum iltihap oluÅŸmasına neden olur.
- Tümör: On iki bağırsak tümörleri, safra kesesi tümörleri ve pankreas başında da oluÅŸan tümörler sonucu safra kesesinin tıkanması ile iltihap oluÅŸturabilir.
Safra Kesesi İltihabı Belirtileri Nelerdir?
“Safra kesesi iltihabı belirtileri nelerdir?” sorusunun cevabı ise en yaygın olarak karın bölgesi ve sırtta hissedilen aÄŸrı, ateÅŸ, kusma gibi belirtiler olabilir. Safra kesesi iltihabının baÅŸlıca belirtileri aÅŸağıdaki gibi sıralanabilir:
- AÄŸrı bölgesinde sertlik hissedilmesi,
- Aşırı yaÄŸlı yemekler tüketildikten sonra yaÅŸanan hazımsızlık,
- AteÅŸ,
- Dışkı renginde değişiklik,
- İştahsızlık,
- Karın ve sırt bölgesinde aÄŸrı,
- Mide bulantısı ve kusma.
Safra kesesi iltihabının uzun süre devam etmesi veya sık sık tekrarlaması durumunda kronik kolesistite dönüÅŸebilir. Bu belirtilerden birkaçının görülmesi durumunda en kısa sürede bir uzmana baÅŸvurulması önemlidir.
Safra Kesesi İltihabı Nasıl Teşhis Edilir?
Genel cerrahi uzmanının yapmış olduÄŸu fiziki muayene ve hastaya ultrason yapılması “Safra kesesi iltihabı nasıl teÅŸhis edilir?” sorusunun yanıtı olabilir. Doktorunuz aÄŸrının olduÄŸu bölgeyi, aÄŸrının nasıl seyrettiÄŸini sorar ve bazı hareketler yapmanızı isteyebilir. Fiziki muayene sonrasında bazı laboratuvar tetkikleri ve bilgisayarlı tomografide istenebilir.Yapılan ultrason bilgisayarlı tomografi ve testlerin sonuçlarına göre iltihabın derecesi belirlenebilir. Yapılan laboratuvar testlerinde kan sayımında iltihap deÄŸerlerinin yüksekliÄŸi de incelenir. Bunun dışında sarılığın gösteren total bilirubin deÄŸerinin yüksek olması kolesistite veya safra yolunun tıkanıklığına iÅŸaret edebilir. Tüm bu tanı testleri sonucu safra kesesi iltihabı teÅŸhisi konulmadan tanı ve tedavi aracı olan endoskop ile ERCP uygulaması da yapılabilir.
Safra Kesesi Ä°ltihabından Korunmak Mümkün mü?
Safra kesesi iltihabı ile sindirim sistemi hastalıkları iliÅŸikli olmasından dolayı yaÅŸam ve beslenme biçiminin deÄŸiÅŸtirilmesi hastalıktan korunmak için alınacak önlemler arasındadır. Özellikle yaÄŸlı yiyecek tüketiminin sınırlandırılması ideal kilo aralığında kalmak sindirim sisteminin dengesini korumak önemlidir. Bunun dışında kolesterol seviyesinin normal düzeyde tutulması ve bu durum mümkün deÄŸil de doktor kontrolü altında kolesterol tedavisi uygulanmalıdır. Düzenli egzersiz yapılması da vücuttaki toksinleri atılarak safra kesesi iltihabının oluÅŸmasını önleyebilir. Sigara ve alkol kullanımı da safra kesesini etkileyebilir. Bu nedenle sigara ve alkol kullanımı sınırlandırılmalıdır.
Safra Kesesi İltihabı Nasıl Tedavi Edilir?
Hastalığın ilk aÅŸamasında kolesistit tedavisinde kullanılan ilaçlar vardır. Tedavide ilk olarak safra kesesinin dinlendirilmesi saÄŸlanır. Hastanın yemek yemesine veya içmesine izin verilmeyebilir. Hastaya bu süreçte hastaneye yatırılarak su kaybının önüne geçmek için intravenöz sıvı desteÄŸi saÄŸlanabilir. YaÅŸanan aÄŸrının ve iltihabın azaltılması için hastalığın seyrine ve hastanın durumuna baÄŸlı olarak safra kesesi iltihabı antibiyotik tedavisi uygulanır.
Safra kesesi iltihabının yayıldığı ve fazla olduÄŸu durumlarda ise ilk düÅŸünülen tedavi seçeneÄŸi cerrahi tedavidir. Endoskopik yöntemle yapılan bu ameliyatta karında 1-1,5 cm boyutunda delik açılarak ucunda kamera bulunan alet araç ile ameliyat gerçekleÅŸtirilir. Ameliyatın kapalı yöntemle yapılması hem doktor için daha kolay hem de hasta içinde daha rahattır. Ä°yileÅŸme süresi açık ameliyatlara göre çok daha kısa olur.
Safra Kesesi İltihabı Tedavi Edilmezse Ne Olur?
“Safra kesesi iltihabı tedavi edilmezse ne olur?” sorusu bu konuda en merak edilen sorulardan biridir. Safra kesesi iltihabının tedavi edilmemesi ciddi sorunlara yol açabilir bunlardan bazıları aÅŸağıdaki ÅŸekilde olabilir:
- Tıkanan safra kanalında safra akışının durması ile safra kesesi şişip patlayabilir.
- Safra kesesinde yaşanan iltihap yayılarak safra yolların etkileyebilir. Safra yolunun iltihaplanmasına kolanjit ismi verilir.
- Safra kesesi taşından dolayı oluşan kolesistitte ise iltihap pankreası da etkileyerek başka bir hastalığa neden olabilir.
- Uzun süre tedavi edilmeyen safra kesesi iltihabında safra zarar görmeye baÅŸlar. Bunun devamında Ä°ltihap tüm vücuda yayılarak ciddi sorunlar oluÅŸabilir.
Safra Kesesi İltihabı Diyeti
Safra kesesi hastalıkları sindirim sisteminde ilgilendirdiÄŸi için hastaların beslenme biçimi önemlidir. “Safra kesesi iltihabı olanlar nasıl beslenmeli?” sorusunun cevabı ise aÅŸağıdaki ÅŸekilde sıralanabilir:
- Hayvansal yaÄŸ tüketimi azaltılmalıdır. Margarin, tereyağı gibi yaÄŸlar yerine bitkisel sıvı yaÄŸların tüketilmesi önerilir.
- Bol sıvı tüketimine özen gösterilmeli.
- Yumurta tüketimi azaltılmalı ve yumurta içeren besinlerden kaçınılmalı.
- Buharda, fırında veya ızgarada piÅŸen sebze veya etler tüketilmeli.
- Yağda kızartılmış etler, sucuk, pastırma ve salam gibi işlenmiş gıdalardan da uzak durulmalı.
- Kafein içeren kahve, çay gibi içecekler tüketilmemeli.
- Alkol ve sigara kullanımı bırakılmalı.
- Yemeklerde baharat kullanımında uzak durularak bahar kullanımı sınırlandırılmalı.
Safra Kesesi İltihabı Ameliyatı
Yapılan tüm medikal tedaviler sonrasında safra kesesi iltihabı geçmesine raÄŸmen sonradan tekrarlayabilir. Bu nedenle en kalıcı tedavi yöntemi safra kesesinin çıkarılması ile gerçekleÅŸtirilen ameliyattır. Safra kesesi iltihabı ameliyatı kapalı ve açık yöntemle yapılabilir. Laparoskopik (kapalı) yöntemle gerçekleÅŸtirilen ameliyat karında açılan küçük kesiler yardımıyla yapılan kolay bir operasyondur. Bu operasyona kolesistektomi ismi verilir. Ameliyat sonrası iyileÅŸme sürecinin kısa olduÄŸu gibi ameliyat sonrası aÄŸrı ve acı da çok azdır.
Bunun yanında günümüzde açık safra kesesi ameliyatları nadir olarak yapılır. Açık ameliyatın tercih edilme nedeni iltihabın çok ilerlemiÅŸ olması, laparoskopik cerrahi sonrası oluÅŸan komplikasyonlar ve hastanın genel durumunun laparoskopik cerrahiye uygun olmaması olabilir. Safra kesesinin alınması ile gerçekleÅŸtirilen bu yöntemlerde herhangi bir sakınca yoktur. Safra kesesinin insan vücudunda olmaması herhangi bir iÅŸlevde sorun yaratmaz. KiÅŸi günlük yaÅŸantısında bunun farkını hissetmez. Bu nedenle safra kesesi iltihabı olanlar için laparoskopik kolesistektomi ameliyatı altın standart olarak kabul edilir. Safra kesesi ameliyatı fiyatı ise belirli kriterlere göre belirlenir.
Bilgi talep formu doldurarak safra kesesi ameliyatı için bizimle iletiÅŸime geçebilirsiniz.
Safra kesesi iltihabı ciddi bir durumdur ve tedavi edilmezse ölümcül olabilir. Bu nedenle kesinlikle ihmal edilmemelidir ve zamanında tedavi edilmelidir.
Safra kesesi iltihabı görülen hastalara ilk olarak antibiyotik tedavisi uygulanır. Hastaneye geç baÅŸvuran hastalara ise damardan antibiyotik tedavisi uygulanarak vücuda yayılmış olma ihtimali olan tüm iltihabın temizlenmesi saÄŸlanır. Hastanın durumuna baÄŸlı olarak cerrahi operasyonla safra kesesi iltihabından kalıcı olarak kurtulunabilir.
Cerrahi operasyona gerek olmayan hastalarda hastanede antibiyotik tedavisi 2 ile 7 gün arası sürer. Bu tedavinin sonrasında hasta bir süre antibiyotik haplar ile tedaviye devam ettirilir. 2-3 hafta süren bu tedavi sonrası tekrarlanması görülürse cerrahi tedavi önerilir.
Tedavi edilmeyen safra kesesi iltihabı safra kesesinin zarar görerek patlamasına veya çürümesine neden olabilir. Bunun yanında iltihabın diÄŸer organlara da yayılarak ciddi sorunlar oluÅŸmasına yol açar.
Gangrenöz kolesistit kolesistitin daha ağır formudur. Akut kolesistit hastalarının geçirdiÄŸi bazı komplikasyonlar sonucu oluÅŸabilir. Bu hastalıkta laparoskopik cerrahi yerine açık cerrahi kullanılması gerekebilir.
Yapılan kan tahlillerinde safra kesesi iltihabı olup olmadığı anlaşılabilir. Ancak iltihabın tam olarak yayıldığı bölgeleri görmek için ultrason gibi baÅŸka tanı koydurucu yöntemler uygulanabilir.
Hastalar çoÄŸunlukla karın üst ve orta bölümünde veya sırta kürek kemiÄŸinin ortasına doÄŸru ÅŸiddetli aÄŸrı ÅŸikâyeti ile baÅŸvurur.
Yorum Ekle
