Bayılma Nedenleri Hakkında Her Şey

14 / MAY
2023

Bayılma anları yaşamlarında en az bir kez herkesin karşılaşabileceği ve sıklıkla hafife alınan oldukça yaygın bir durumdur. Ancak bayılma (senkop) deneyimi hem korkutucu hem de karmaşık olabilir genellikle arkasındaki nedenler çeşitli sağlık sorunlarının habercisi olabilir. Yapılan araştırmalara göre her 4 kişiden biri hayatı boyunca en az 1 defa bayılmakta. Bayılma genellikle kan akışındaki geçici bir düşüş nedeniyle ortaya çıkar ve bu da beyne yeterli oksijen gitmediği anlamına gelir. Peki bayılma nedenleri nelerdir? Detayları sizler için derledik.

Bayılma Nedir?

“Bayılma nedir?” diye merak ediyorsanız anlık bir geçici bilinç kaybı durumu olduğunu bilmelisiniz. Bu durum beyne yeterince oksijen ve kan gitmemesi sonucu ortaya çıkar. Bayılma genellikle ciddi bir durum değildir ancak altında yatan nedenlerin belirlenmesi önemlidir.

Bayılma Neden Olur?

Bayılmak kendi başına bir hastalık olarak kabul edilmez. Ancak altta yatan bir durum ya da hastalıktan kaynaklanır. Bu nedenle “Bayılma neden olur?” sorusunu kalbe bağlı nedenler ve kalp dışı nedenler olarak yanıtlamak doğru olacaktır.

Kalbe Bağlı Bayılma Nedenleri:

• Kalp kapak ve kalp kası hastalıkları,
• Kalp ritim bozuklukları,
• Kan basıncının düşük olması.

Kalp Dışı Bayılma Nedenleri:

• Açlık (kan şekerinde düşme),
• Ağır egzersiz yapmak,
• Ağrı,
• Alkol veya uyuşturucu kullanımı,
• Ani kalkma,
• Anksiyete veya panik atak,
• Aşırı terleme,
• Bazı akciğer hastalıkları,
• Dehidrasyon (susuzluk),
• Düşük tansiyon,
• Epilepsi (sara) hastalığı,
• Hiperventilasyon,
• İdrar yapma,
• Kalp problemleri,
• Kan şekeri düzeyindeki ani değişiklikler,
• Korkma,
• Sıcak hava,
• Stres,
• Yetersiz sıvı alımı.

Bayılmayı önlemek için yapabileceğiniz birkaç şey var: Yeterli su içmek, dengeli beslenmek, aşırı sıcaklardan kaçınmak, düzenli olarak egzersiz yapmak, sigara ile alkol kullanımından uzak durmaktır. Ayrıca doktorunuzun önerdiği ilaçları doğru şekilde kullanmalısınız. Eğer bayılma geçirdiyseniz veya geçirmişseniz hemen oturun ya da yatar pozisyona geçin başınızı hafif yukarı kaldırın. Böylece beyne daha fazla kan akışı sağlanacaktır. Daha sonra mutlaka doktorunuza başvurun.

Bayılma Öncesi Belirtiler Nelerdir?

Bayılma birçok insanın hayatında en az bir kere yaşamış olduğu bir durumdur. Özellikle sıcak havalarda, kalabalık ortamlarda, aşırı stres altında olan kişilerde daha sık görülür. Bayılma öncesi belirtiler ise şu şekilde açıklanabilir:

• Bayılma hissi genellikle ani ortaya çıkar ve kişi kendisini kontrol edemez hale gelir. Ancak bayılma öncesinde bazı belirtiler vardır belirtiler sayesinde bayılmanın engellenmesi mümkündür. Bunlar arasında baş dönmesi, terleme, mide bulantısı, halsizlik gibi durumlar yer alır.
• Baş dönmesi en sık rastlanan bayılma öncesi belirtidir. Bu durumda gözlerde kararma, kulaklarda çınlama, denge kaybı da eşlik edebilir. Terleme de yine sıcak havalar veya stres altındaki durumlarda görülebilir. Mide bulantısı, halsizlik ise genellikle sindirim sorunları veya düşük kan şekeri seviyesi ile ilişkilidir.

Eğer bayılma belirtileri fark ederseniz kendinize uygun bir pozisyona geçmeniz önemlidir. Oturmak veya yere uzanmak bayılmanın önüne geçebilir. Ayrıca bol su içmek, yavaş hareket etmek de bayılma riskini azaltabilir.

Bayılma En Çok Kimlerde Görülür?

Bayılma vücudun yeterli oksijen alamaması sonucu ani bir şekilde bilincin kaybedilmesidir. Bu durum kalp atış hızının düşmesi veya kan basıncının aniden düşmesi nedeniyle ortaya çıkabilir. Bayılma en çok gençlerde ve yaşlılarda görülür. Bunun nedeni gençlerde sıklıkla görülen düşük tansiyon ve yaşlılarda ise kalp hastalığıdır. Ayrıca bayılma aşırı açlık, susuzluk, stres, ilaç yan etkileri gibi faktörlerden de kaynaklanabilir. Vücutta meydana gelen hormonal değişiklikler de bayılmaya neden olabilir.

Senkop Tanısı Nasıl Konur?

Senkop tanısı koymak için birkaç farklı yöntem kullanılabilir. Doktorlar senkop yaşayan kişinin tıbbi geçmişini ve semptomlarını dinleyerek teşhis koymaya çalışır. Bir diğer tanı yöntemi olarak da elektrokardiyogram (EKG) testi yapılır. Test kalbin elektrik aktivitesini ölçer kalp ritminde herhangi bir düzensizlik varsa belirler. Üçüncü tanılama yönteminde de holter monitörü kullanılabilir. Cihaz kalp atışlarını 24-48 saat boyunca kaydeder ve doktorların senkop ataklarını daha iyi izlemelerine yardımcı olur. Son olarak bazı durumlarda beyin görüntüleme testleri gerekebilir. Bunlar arasında manyetik rezonans görüntüleme (MRI), bilgisayarlı tomografi (BT) veya pozitron emisyon tomografisi (PET) bulunur. Her ne kadar senkop aniden ortaya çıkabilse de bu durumun nedenini belirlemek tedavi etmek mümkündür. Bu nedenle senkop yaşayan kişilerin mutlaka bir doktora danışmaları gerekir.

Senkop Nasıl Tedavi Edilir?

Bayılma (senkop) durumu sıkça karşılaşılan bir olaydır tedavisi mümkündür. Tedavi yöntemi bayılmanın nedenine bağlı olarak değişebilir. Öncelikle senkop yaşayan kişiye ilk yardım uygulanmalı ve hastaneye kaldırılması sağlanmalıdır. Tedavi yöntemleri arasında ilaç kullanımı yer alabilir. Bunun yanı sıra altta yatan rahatsızlıkların tedavisi de senkopun tekrarlamasını engelleyebilir. Örneğin kalp problemleri veya düşük tansiyon nedeniyle meydana gelen senkoplarda bu rahatsızlıkların tedavi edilmesi önemlidir. Senkopu önlemek için bazı öneriler de bulunur. Özellikle sıcak havalarda bol su içmek, aşırı egzersizden kaçınmak, düzenli beslenmek, yeterli uyku uyumak ve stresi azaltmak gibi basit önlemlerle senkop riski azaltılabilir.

Senkop İçin Ne Zaman Doktora Gidilmeli?

Senkop ciddi bir sağlık sorununa işaret edebilir ve tekrar etmesi halinde doktorunuza başvurmanız önerilir. Tedavi altta yatan nedene bağlı olacaktır ve erken teşhis önemlidir. Peki bayılma için hangi bölüme gidilir? Bayılma durumunda acil servis veya en yakın sağlık merkezine başvurulması önerilmektedir. Bu durum ciddiye alınması gereken bir sağlık sorunu olabilir ve hızlı müdahale hayat kurtarıcı olabilir. Sağlık sorunlarında vakit kaybetmeden uzmanlardan yardım almak her zaman önemlidir.