Multipl Skleroz (MS) en kötü kabusunuz olmasın

06 / KAS
2015

Multipl Skleroz (MS) hastalığı, kiÅŸinin bağışıklık sistemindeki bozukluk sonucu beyin ve omurilikte çok sayıda plaklar oluÅŸmasıyla ortaya çıkan bir hastalıktır. Genç yaÅŸlarda görülebilen MS, dünyada yaklaşık 3 milyon, Türkiye’de ise 35 bin kiÅŸiyi etkilemektedir. MS, ataklar halinde geliÅŸmekte ve ancak tedavi ile kontrol altında tutulabilmektedir. Hastalık, genellikle, 20 ile 40 yaÅŸları arasında ortaya çıkar.

Samsun Büyük Anadolu Hastanesi Nöroloji Bölümü’nden Uz. Dr. Dilek Kasım Yücel hastalık ile ilgili olarak, "Merkezi sinir sisteminde sinir liflerini çevreleyen ve koruyan “miyelin” isimli bir tür kılıf  vardır ve bu kılıf sinir liflerinin elektrik uyarılarını iletmelerine yardımcı olur. MS’de miyelin kılıfı hasara uÄŸrar ve bazı bölgelerde yok olur. Hasar gören bu bölgeler ‘plak’ olarak da bilinir. Miyelin sadece sinir liflerini korumakla kalmayıp, görevlerini yerine getirmelerini de saÄŸlar.

Miyelin yok olduÄŸunda veya hasar gördüÄŸünde, sinirlerin beyine giden veya beyinden gelen elektrik uyarılarını iletebilme kapasiteleri kesintiye uÄŸrar; bu durum çeÅŸitli MS belirtilerini ortaya çıkarır.

MS belirtileri, halsizlik, yüzde veya vücutta uyuÅŸma ve karıncalanma, hissizlik, yorgunluk, denge problemleri, görme bozuklukları, kas sertleÅŸmesi, bozuk konuÅŸma, bağırsak veya mesane problemleri, dengesiz yürüme (“ataksi”), cinsel iÅŸlev sorunları, ısıya hassasiyet ve kısa süreli bellek sorunları ÅŸeklinde kendini gösterebilir." dedi.

MS hastalığı çeÅŸitli nedenlerle ortaya çıkar

Samsun Büyük Anadolu Hastanesi Nöroloji Bölümü’nden Uz. Dr. Dilek Kasım Yücel sözlerine ÅŸöyle devam etti:" Çevresel faktörler: Organik çözücülere ve cıvaya maruz kalma, böcek ilaçları ve radyasyon teması. 

Etnik köken: Kafkas, Kuzey Afrika kökenlilerde hastalık görülebilir. Sarı ve kısmen siyah ırkta koruyuculuk beyaz ırka göre daha fazladır. Ayrıca Kuzey Avrupa, Amerika ve Kanada'nın kuzeyinde hastalık yüksek, ekvator bölgesinde düÅŸük oranda görülmektedir. 

Virüslerin etkisi: GeçmiÅŸte “herpes”, “varisella zoster” virüslerine maruz kalma. 

Kalıtım: Çevresel tetikleyicilerden etkilenen genetik faktörler mevcuttur.

Genetik faktörler: MS'li anne veya babanın çocuklarında aynı hastalığın görülme oranı, toplumdaki aynı yaÅŸ grubu kiÅŸilerle kıyaslandığında 7-10 kat fazladır. Ancak genler, hastalığın oluÅŸmasında tek faktör deÄŸildir. ÖrneÄŸin; genetik olarak birbirinin aynı olan tek yumurta ikizlerinden birinde MS geliÅŸse bile, diÄŸerinde geliÅŸme riski %25’tir."

Atak sıklığı tedavi ile azaltılabilir

Samsun Büyük Anadolu Hastanesi Nöroloji Bölümü’nden Uz. Dr. Dilek Kasım Yücel son olarak, "MS hastaları atak dönemlerinde genellikle yüksek doz kortizon ile tedavi edilmektedir. Bu tedavi 5-7 gün süreyle uygulanır ve mutlaka bir saÄŸlık kuruluÅŸunda kontrollü olarak yapılmalıdır. Atak sıklığını azaltmaya yönelik tedaviler de bulunmaktadır. Tedavi seçenekleri hastaya gör deÄŸiÅŸiklik göstermektedir.

Stres atak sıklığını artırabileceÄŸinden, stres kontrolü için rahatlama çalışmaları yapılmalıdır. Sigara içilmemeli, koordinasyonu geliÅŸtirmek için egzersiz yapılmalıdır. MS hastaları; aşırı sıcak, ağır metaller, amalgam dolgulardan uzak durmalıdır.  Bol sebze, meyve ve yaÄŸsız kırmızı et tüketilebilir. Yürüme, yüzme, evde yapılacak bazı özel egzersizler hastalığın olumsuz etkilerinin önüne geçebileceÄŸi gibi; hastanın kendisini iyi hissetmesine de katkıda bulunur.

Ayrıca geçirilen enfeksiyonlar da atakları tetikleyebileceÄŸinden, MS hastalarının mümkün olduÄŸunca bu konuda kendilerini korumaları gerekmektedir." diyerek sözlerine son verdi.