Romatoid Artrit Nedir? Romatoid Artrit Belirtileri Nelerdir?

16 / HAZ
2023

Romatoid artrit dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen oldukça yaygın ve karmaşık bir hastalık olup günlük yaşamı önemli ölçüde etkileyebilir. Aslında sistemik bir hastalık olan romatoid artrit cilt, akciğerler ve kalp dahil olmak üzere vücudun farklı bölgelerini de etkileyebilir. Bu nedenle erken teşhis ve doğru tedavi yöntemleri büyük önem taşır.

Romatoid Artrit Nedir?

“İltihaplı romatizma nedir?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir: Romatoid artrit eklemlerde ağrı, şişme ve sertlik ile karakterize kronik bir otoimmün hastalıktır. Bu durumun neden olduğu iltihabi süreç zamanla bağışıklık sisteminin kendi dokularına saldırarak hücre zararına yol açar. Romatoid artrit genellikle ellerde ve ayaklarda başlamak üzere çeşitli eklemleri etkileyebilir.

İltihaplı Romatizma Neden Olur?

Peki iltihaplı romatizma neden olur? İşte bu sorunun yanıtı:

• Genetik faktörler önemli bir rol oynar. Ailede romatoid artrit vakaları olan bireylerin de hastalığa yakalanma riski daha yüksektir. Ancak genetik yatkınlık tek başına hastalığın gelişmesine yol açmaz. Çevresel faktörler ve yaşam tarzı da etkili olabilir.
• Özellikle sigara kullanımı romatoid artrit riskini önemli ölçüde artıran bir etkendir. Sigara içen ya da pasif içicilik durumunda olan kişilerde hastalığın gelişme ihtimali daha yüksektir. Bunun yanında enfeksiyonlar ve hormonal değişimler de romatoid artrit gelişiminde etkili olabilir.
• Bağışıklık sistemi ile ilgili sorunlar da bu hastalığın ortaya çıkmasında rol alır. Normalde bağışıklık sistemi vücudumuza zararlı bakteri ve virüsleri yok ederek koruma sağlar ancak bu süreçte bazen kendi hücrelerimize saldırarak iltihaplanmaya neden olabilir. Bu durum romatoid artritli kişilerde bağışıklık sisteminin kendi eklemlerine karşı saldırı düzenlemesi şeklinde ortaya çıkar.
• Stres ve travmalar da romatoid artritin nedenlerinden biri olarak görülebilir. Uzun süreli stres ve psikolojik zorluklar yaşayan kişilerde bağışıklık sistemi daha hassas hale gelir ve bu da iltihaplanma riskini artırır.

İltihaplı Romatizmanın Belirtileri Nelerdir?

Başlıca iltihaplı romatizma belirtileri arasında eklem ağrısı, şişlik ve sertlik bulunur. Bu durum genellikle eklemlerde simetrik olarak ortaya çıkar ve özellikle sabah saatlerinde ya da uzun süre hareketsiz kaldıktan sonra daha belirgin hale gelir. İltihaplı romatizma olarak da bilinen bu hastalık tedavi edilmediği takdirde eklemlerde deformasyonlara yol açabilir. Ayrıca romatoid artrit hastalarının bir kısmında yorgunluk, halsizlik ve kilo kaybı gibi sistemik semptomlar da görülebilir. Bunların yanı sıra bazı hastalarda ateş, göz kızarıklığı ve akciğer problemleri gibi farklı organları etkileyen belirtiler de yaşanabilir. Romatoid artrit zaman zaman alevlenme dönemleri ile seyreden kronik bir hastalık olduğu için belirtiler dönemsel olarak şiddetlenebilir veya azalabilir.

Romatoid artriti olan kişilerin yaklaşık %20'sinde el ve ayak bileklerinin dışındaki bölgelerde nodül adı verilen sert, şişkin alanlar oluşur. Bu nodüller genellikle basınç altında olan bölgelerde örneğin dirsekler ve topuklar gibi bölgelerde gelişebilir. Belirttiğimiz tüm bu semptomlar romatoid artrit hastalarında yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir. Bu nedenle erken tanı ve uygun tedavi oldukça önemlidir. Eğer siz de bu belirtilerden birkaçını yaşıyorsanız vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmalısınız. Romatoid artritin zamanında teşhis edilmesi ve yönetilmesi, eklem hasarının önlenmesine yardımcı olacak ve daha sağlıklı bir yaşam sürmenizi sağlar.

Romatoid Artrit Evreleri Nelerdir?

Romatoid artrit, genellikle eklemlerde iltihaplanmaya ve ağrıya yol açan kronik bir hastalıktır. Bu hastalığın ilerlemesi ise çeşitli evrelere ayrılabilir. Romatoid artrit evreleri aşağıdaki gibidir:

• İlk evre olarak kabul edilen öncül evre henüz belirtilerin tam olarak ortaya çıkmadığı bir süreçtir. Kişi bu dönemde hafif eklem ağrısı ve şişlik yaşayabilir ancak röntgen veya başka testlerle tanı koymak zor olabilir.
• İkinci evrede ise erken romatoid artrit adı verilen sürece girilir. Bu aşamada eklemlerde daha belirgin iltihaplanma görülmeye başlar ve kişi daha fazla ağrı ve sertlik hisseder. Röntgen sonuçlarında eklemdeki yapısal değişiklikler fark edilebilir.
• Üçüncü evre yavaş ilerleyen romatoid artrit olarak adlandırılır. Bu dönemde iltihaplı eklemlerde ciddi tahribatlar meydana gelir ve hareket kabiliyeti azalmaya başlar. Eklem hasarı giderek artar ve kemik erimesi gibi sorunlar ortaya çıkabilir.
• Dördüncü evreye ileri romatoid artrit denir. Bu evrede hastalık ileri düzeyde seyretmekte olup eklem hasarı ve işlev kaybı daha belirgin hale gelir. Tedavi sürecinde kullanılacak ilaçlar ve yöntemler bu evrede daha agresif bir yaklaşım gerektirebilir.

Romatoid Artrit Tanı Kriterleri Nelerdir?

Tanı aşaması “İltihaplı romatizma nasıl geçer?” sorusuna doğru yanıtın alınması adına önemlidir. Romatoid artritin teşhis süreci, hastanın şikayetleri ve belirtileri dikkate alınarak başlar. Doktor hastalarının medikal geçmişi ve fiziksel muayeneleri sonucunda bu rahatsızlıktan şüphelenebilir. Ancak kesin teşhisi koymak için bazı laboratuvar testleri ve görüntüleme yöntemleri gereklidir. Doktor kan testleri yaparak romatoid faktör (RF) ve anti-sitrüllin antikorları (ACPA) seviyelerini ölçer. Bu testler romatoid artritli hastaların çoğunda pozitif çıksa da her zaman kesin sonuç vermez. Ayrıca C-reaktif protein (CRP) ve eritrosit sedimentasyon hızı (ESR) gibi inflamasyon göstergelerine de bakılır yüksek değerler iltihaplı süreçlerin var olduğunu gösterir.

Görüntüleme yöntemleri arasında ise röntgen, ultrasonografi ve manyetik rezonans görüntüleme (MRI) bulunur. Röntgen eklemde meydana gelen hasarı ve kireçlenmeyi tespit etmek için kullanılabilirken ultrasonografi ve MRI daha detaylı bir inceleme sağlayarak dokuların iç yapısını gözlemlemeye yardımcı olur. Bu teknikler sayesinde romatoid artrit ile ilişkili eklem şişliği ve iltihaplanma net bir şekilde görülebilir.

Romatoid Artrit Testleri Nelerdir?

“Romatoid artrit nedir? Hangi testler uygulanır?” sorusu da merak edilen konulardan biri. Romatoid artrit hastalığının teşhisinde kullanılan testler oldukça önemlidir. Bu testler sayesinde hastaların durumu daha iyi anlaşılır ve uygun tedavi yöntemleri belirlenebilir. İşte romatoid artrit tanısında yardımcı olan bazı testler:

• Kan Testleri: Romatoid faktör (RF) ve anti-siklik sitrulline peptid (anti-CCP) gibi spesifik kan testleri yapılarak romatoid artrit tespiti gerçekleştirilebilir. Ayrıca C-reaktif protein (CRP) ve eritrosit sedimentasyon hızı (ESR) gibi iltihap belirleyicisi kan testleri de doktorlar tarafından değerlendirilir.
• Görüntüleme Yöntemleri: Radyografi, ultrasonografi ve manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi görüntüleme yöntemleri eklemlerde hasarın derecesini anlamaya yardımcı olur. Bu yöntemler sayesinde eklem içindeki sıvının miktarını ölçmek ve eklem kıkırdağındaki bozulmaları görmek mümkündür.
• Eklem Sıvısı Analizi: Enflamasyonun şiddetini ve nedenini tespit etmek için eklem sıvısı analizi yapılabilir. Bu işlemde eklemden bir miktar sıvı örneği alınarak laboratuvar ortamında incelenir.
• Fiziksel Muayene: Doktorlar tarafından gerçekleştirilen fiziksel muayene eklemlerde şişlik, kızarıklık ve hassasiyetin tespit edilmesine olanak tanır. Bu inceleme sayesinde hastanın hareket kabiliyetini ve yaşadığı ağrının şiddetini değerlendirmek mümkündür.

Romatoid Artritin Diğer Romatizma Çeşitlerinden Farkı Nedir?

Romatoid artrit birkaç önemli yönüyle diğer romatizma çeşitlerinden farklılık gösterir. Bu farklılıkların başında hastalığın seyri, etkilediği eklemler ve iltihaplı romatizma tedavisi yöntemleri gelir.

• Romatoid artrit ile diğer romatizmal hastalıklar arasındaki en belirgin fark bu hastalığın otoimmün bir hastalık olmasıdır. Yani vücut kendi bağışıklık sistemini hedef alarak sağlıklı doku ve hücrelere saldırır. Bu durum iltihaplanmaya ve ağrılı eklem hasarına yol açar. Diğer romatizma türlerinde ise genellikle yaşlanmaya bağlı olarak ortaya çıkan dejeneratif süreçler söz konusudur.
• Romatoid artrit daha çok küçük eklemleri etkilerken diğer romatizma türleri büyük eklemlerde de görülebilir. Romatoid artritte en sık rastlanan tutulum bölgeleri eller ve ayak bilekleri iken osteoartrit gibi diğer romatizmal hastalıklarda diz, kalça ve omurga gibi büyük eklemlerin tutulduğu görülür.
• Romatoid artritin tedavisi diğer romatizma çeşitlerine göre daha karmaşıktır. Hastalığın otoimmün kökenli olması nedeniyle tedavi sürecinde bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar hastalığın ilerlemesini yavaşlatarak eklem hasarını azaltmayı amaçlar. Diğer romatizmal hastalıkların tedavisinde ise genellikle ağrı kesici ve antiinflamatuar ilaçlar fiziksel terapi ve yaşam tarzı değişiklikleri önerilir.
• Romatoid artrit diğer romatizma çeşitlerinden farklı bir hastalık seyri, etkilediği eklemler ve tedavi yöntemleri ile ayrılır. Bu nedenle doğru teşhis ve uygun tedavi sürecinin uygulanabilmesi için bu farklılıkların bilincinde olmak önemlidir.

Romatoid Artrit Nasıl Tedavi Edilir?

“İltihaplı romatizmaya ne iyi gelir?” sorusunun yanıtının arandığı tedavi aşaması hastalığın şiddetine ve kişinin genel sağlık durumuna bağlı olarak değişkenlik gösterir. Tedavinin temel amacı ağrıyı hafifletmek, eklem hasarını önlemek ve yaşam kalitesini artırmaktır. İlk olarak ilaç tedavisi uygulanır. İlaçlar arasında ağrı kesiciler, kortikosteroidler ve hastalık modifiye edici antiromatizmal ilaçlar bulunur. Fiziksel ve işlevsel terapiler de romatoid artrit tedavisinde önemli bir rol oynar. Fiziksel terapistler hastaların esnekliğini ve hareket kabiliyetini artırarak ağrının yönetilmesine yardımcı olabilir. Bu tedavi yaklaşımları arasında egzersiz programları, masaj ve sıcak-soğuk uygulamalar sayılabilir. Romatoid artriti olan kişiler için yaşam tarzı değişiklikleri de önemlidir. Düzenli egzersiz, sağlıklı bir diyet ve uyku düzeni tedavi sürecini desteklerken yaşam kalitesini de artırır. Sigara kullanımının azaltılması veya bırakılması, hastalığın ilerlemesine karşı önemli bir koruyucu faktördür.

Romatoid Artrit Egzersizleri

Romatoid artrit hastaları için egzersizin önemi büyüktür. Uygun ve düzenli yapılan egzersizler ağrının azalmasına, kas gücünün artmasına ve hareket kabiliyetinin iyileşmesine katkı sağlar. Bu nedenle romatoid artrit egzersizleri tedavi sürecinde oldukça önemlidir. Egzersiz programına başlamadan önce mutlaka doktorunuzla konuşmalısınız. Doktorunuz sizin için en uygun egzersiz türlerini ve seviyelerini belirleyecektir. Genellikle romatoid artrit hastalarına yönlendirilen egzersizler aerobik aktiviteler, esneme hareketleri ve kuvvet antrenmanlarıdır.

Aerobik aktiviteler kalp ritmini artırarak akciğer kapasitesini ve dayanıklılığı geliştirir. Yüzme ve yürüyüş gibi düşük etkili aerobik aktiviteler, eklem üzerindeki baskıyı azaltarak romatoid artrit belirtileriyle başa çıkmaya yardımcı olur. Esneme hareketleri ise eklemlerin hareket açıklığını korumaya ve genişletmeye yardımcı olur. Bu tip hareketler her gün yapılabilir ve doğru bir şekilde uygulandığında rahatlama hissi verebilir. Kuvvet antrenmanlarına gelince, kas gücünü arttırarak eklemlere destek sağlar ve ağrıyı azaltır. Ancak bu tür egzersizler, doğru şekilde uygulanmalı ve aşırı zorlamadan kaçınılmalıdır.

Fiziksel veya Uğraşı Terapisi

Romatoid artrit tedavisinde önemli bir yöntem olarak fiziksel veya uğraşı terapisi göze çarpar. Bu tür terapiler hastaların yaşam kalitesini artırmaya yardımcı olabilir ve günlük yaşamlarında daha bağımsız hale gelmelerine destek sağlar. Fiziksel terapi romatoid artritli hastalarda kas kuvvetinin ve esnekliğin korunmasına yönelik çalışmalar içerir. Bu süreçte egzersizler düzenli olarak yapıldığında eklem hareket açıklığının arttığı ve ağrının azaldığı görülmektedir. Fiziksel terapistler özellikle hasta için uygun olan egzersiz programını belirlemeye yardımcı olur ve bu süreçte doğru tekniklerin kullanılmasına dikkat eder. Uğraşı terapisi ise daha çok hastanın günlük yaşam aktivitelerini sürdürebilmesi üzerine yoğunlaşır. Uğraşı terapistleri hastaların ev işleri, kişisel bakım ve meslekleriyle ilgili zorlukları aşmalarına yardımcı olur. Ayrıca artritli eklemleri daha az zorlayacak şekilde iş yapmayı öğreten adaptif cihazlar ve stratejiler sunar. Her iki terapi türünde de amaç romatoid artrit belirtilerini hafifletmek ve hastaların yaşam kalitelerini artırmaktır. Bu nedenle fiziksel ve uğraşı terapisi tedavi sürecinin ayrılmaz bir parçası olarak değerlendirilmelidir. Hastaların bu terapilere düzenli olarak katılım sağlaması, hastalığın ilerlemesine karşı önlem almak açısından büyük öneme sahiptir.

Romatoid Artrit Cerrahisi Nedir?

Romatoid artrit hastaların yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyen bir hastalık olduğu için bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi işlem, iltihaplı romatizma ilaçları tedavisi ve diğer konservatif yöntemlerin yetersiz olduğu veya hastanın ağrıyı hafifletmek ve eklem fonksiyonlarını iyileştirmek için daha hızlı sonuçlar almak istediği durumlarda uygulanabilir.

Romatoid artrit cerrahisi genellikle eklemlerde hasar görmüş kıkırdak ve bağ dokularının onarılması veya değiştirilmesi amacıyla yapılır. Bu işlemler arasında artroskopik cerrahi, total eklem protezi ve tendon onarımı gibi seçenekler bulunmaktadır. Artroskopik cerrahi küçük kesilerle gerçekleştirilen minimal invaziv bir işlem olup, eklem içindeki hasarı değerlendirmeye ve tedavi etmeye yardımcı olur. Total eklem protezi ise, aşırı hasar görmüş olan eklemin tamamen çıkarılıp yerine yapay bir eklem takılması işlemidir. Tendon onarımı ise kopmuş veya zedelenmiş tendonların yeniden düzgün çalışmasını sağlamaya yöneliktir. Cerrahi müdahale, romatoid artrit hastalarında sıklıkla el ve ayak eklemleri, diz ve kalça eklemlerinde uygulanır. Bu işlemler, hastanın yaşam kalitesini artırmak ve günlük yaşam aktivitelerini kolaylaştırmak amacıyla planlanır. Ancak cerrahi müdahalelerin de belirli riskleri ve komplikasyonları olabilir. Bu nedenle hastaların doktorları ile bu seçeneği değerlendirip, uygun tedavi yöntemine karar vermeleri önemlidir.

Romatoid Artrit İçin Evde Neler Yapılabilir?

İltihaplı romatizma için evde uygulanabilecek bazı yöntemler şu şekildedir:

İlk olarak uygun bir diyet programı izlemek romatoid artrit belirtilerini hafifletebilir. Anti-inflamatuar özelliklere sahip yiyecekler tüketmek iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir. Omega-3 yağ asitleri, sebzeler, meyveler ve tam tahıllar gibi sağlıklı besinlerin tüketimi artırılmalıdır. Ayrıca düzenli egzersiz yapmak da romatoid artritin neden olduğu ağrı ve sertliğin kontrol altına alınmasında faydalıdır. Doktorunuzun önerdiği egzersiz programını takip ederek kaslarınızı güçlendirebilir ve hareket kabiliyetinizi artırabilirsiniz. Stres yönetimi de oldukça önemlidir çünkü stres romatoid artrit belirtilerini kötüleştirebilir. Meditasyon, yoga veya derin nefes alma teknikleri gibi rahatlama yöntemlerini deneyerek stresi azaltabilirsiniz. Uyku düzenine dikkat etmek de romatoid artriti olan bireyler için önemlidir. Yeterli ve kaliteli uyku vücudun daha iyi iyileşmesine katkı sağlayacaktır. Hastaların yaşam alanlarını ergonomik hale getirmeleri de önemlidir. Evde kullanılan mobilya ve eşyaların kullanımı kolaylaştıracak şekilde düzenlenmesi, günlük yaşamdaki zorlukların üstesinden gelmeye yardımcı olur. Tüm bu yöntemlerle birlikte doktorunuzun önerdiği tedavi planına uyarak, iltihaplı romatizmaya iyi gelen kremler ile uygulama yaparak romatoid artritin etkilerini azaltabilir ve yaşam kalitenizi artırabilirsiniz.

Tüm romatizmal hastalıklarla ilgili daha detaylı bilgiyi "Romatizmal Hastalıklar Nelerdir?" başlıklı yazımızda bulabilirsiniz.

Bilgi talep formu doldurarak Romatoid Artrit tedavisi için randevu alabilirsiniz.