Kortizon Nedir? Nasıl Kullanılır? Kortizon Vücudu Nasıl Etkiler?

 

Kortizon tıbbi dünyada çok yönlü bir savaşçı olarak adlandırılır. Fakat vücutta hangi işlevleri yerine getirdiğini tam olarak biliyor muyuz? İyi mi yoksa kötü mü? Yan etkileri nelerdir, bu yan etkiler nasıl önlenebilir ve kortizon nedir? İşte bilinmesi gerekenler:

Kortizon Nedir?

Her gün özellikle sabahları ve yemeklerden sonra vücuttaki adrenal bezler kortizol isimli bir hormon salgılar. Kortizol ile aynı etkiye sahip olan ilaçlara genellikle glukokortikoid veya kortikosteroid denir. Kortizon da bu türden bir ilaç olup kortizol ile benzer bir işleyişe sahiptir. Ancak genel anlamda glukokortikoid tipi ilaçların tamamına halk arasında kortizon adı verilir. Bu ilaçlar arasındaki temel farklılık etki süresi, dozaj ve kullanım şekillerinde bulunur. Doktorunuz mevcut sağlık durumunuzu ve genel sağlık halinizi göz önünde bulundurarak sizin için en uygun olan kortizon türevi ilacı seçecektir.

Kortizon Nasıl Kullanılır?

Kortikosteroidler genellikle kortizon olarak bilinen bir ilaç türüdür ve bu ilaçlar çeşitli kullanım biçimlerine sahiptir. Doktorunuz sizin kişisel durumunuza ve hastalığınızın cinsine bağlı olarak oral (ağız yoluyla), bölgesel veya intravenöz (damar içi) kortizon tedavisi uygulamayı seçebilir. Mesela artrit gibi rahatsızlıklarda kortizon enjeksiyon şeklinde direkt hastalıklı bölgeye verilirken; dermatolojik sorunlarda cilde sürülen kortizonlu kremler daha uygun olabilir. Kortizon bazlı ilaçların kullanımında dikkate alınması gereken bir diğer faktör ise etki süreleri. Hekiminiz önerdiği kortizon tipinin ne kadar süre etkili olduğuna bağlı olarak size ne kadar doz almanız gerektiği hakkında ayrıntılı bilgi verebilir.

Kortizon Ne Kadar Süre Kullanılır?

Hastalığın başlaması ve bireyin durumuna bağlı olarak kortizon kullanım süresi değişiklik gösterebilir. Genellikle hastalığın yoğunlaştığı 1-3 aylık dönemlerde tercih edilir. Kullanım süresi hastalığın şiddetine bağlı olarak uzman hekim tarafından belirlenir.

Kortizon Ne İşe Yarar?

Kortizon iltihap kurutucu etkiye sahiptir ve vücutta düşük seviyede bulunduğunda iltihap oluşma riski artar. Eğer vücut yeterince kortizon üretmiyorsa bu eksikliği gidermek için ilaç yoluyla dışarıdan takviye alabilir. Eklemler veya tendonlar iltihaplandığında kortizon enjeksiyonları bu iltihaplı durumların tedavisinde kullanılır. Ayrıca alerjik tepkiler, astım ve romatoid artrit gibi hastalıkların tedavisinde de etkilidir.

Kortizon Vücudu Nasıl Etkiler?

Kortizon vücutta doğal olarak üretilen bir steroid hormonudur. Ancak çeşitli sağlık durumlarını tedavi etmek için ekstra kortizon kullanıldığında bu önemli hormonun vücut üzerinde belirgin etkileri olabilir. Öncelikle kortizon bağışıklık sistemini baskılar ve iltihaplanmayı azaltır. Bu özellikleri nedeniyle astım, romatoid artrit gibi inflamatuar hastalıkların yanı sıra alerjilerin tedavisinde kullanılır. Bununla birlikte bağışıklık sisteminin baskılanması enfeksiyonlara karşı hassasiyeti arttırabilir. Ayrıca kortizon kan şekerini yükselterek metabolizmayı etkileyebilir. Uzun süreli kullanım osteoporoz veya kemik erimesine yol açabilir çünkü kortizon kalsiyum emilimini engeller ve kemik yoğunluğunu azaltır.

Kortizon Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

“Kortizon tedavisi nedir? Hangi hastalıklarda kullanılır?” sorusu da merak edilen konular arasında. Kortizon genellikle vücutta iltihaplanmayı azaltmak ve bağışıklık sistemini baskılamak için kullanılır. Bu nedenle bir dizi farklı hastalığın tedavisinde kullanılabilir. Bu hastalıklardan bazıları:

• Alerjik hastalıklar
• Bağ dokusu hastalıkları
• Cilt hastalıkları
• Göz hastalıkları
• Hipofiz veya böbrek üstü bezinin az çalışması
• Hormonal hastalıklar
• Kan hastalıkları
• Kanser tedavileri
• Romatizmal hastalıklar
• Sinir sistemi hastalıkları
• Zehirlenmeler ve şoklar

Kortizon İğnesi Nedir?

Peki kortizon iğnesi nedir? Kortizon iğnesi çeşitli iltihaplı durumları ve ağrıları tedavi etmek için kullanılan bir tür steroid tedavisidir. Kortizon vücutta doğal olarak üretilen bir hormon olan kortizolün sentetik formudur ve genellikle iltihabı azaltmaya yardımcı olmak için kullanılır. Bu iğneler genellikle eklem ağrısı, romatoid artrit, tendinit ve bursit gibi durumlarda uygulanır. Ancak yan etkileri olabilir ve genellikle sadece sağlık profesyonelleri tarafından verilir.

Kortizon İğnesi Nasıl Yapılır?

Kortizon iğnesi genellikle bir doktor veya sağlık profesyoneli tarafından uygulanır. İşlem, kortizonun doğrudan iltihaplı veya ağrılı bölgeye enjekte edilmesini içerir. İşte tipik bir kortizon iğne uygulamasının adımları:

• Enjeksiyon bölgesi belirlenir ve bölge temizlenir. Bu genellikle bir antiseptik solüsyon ile yapılır.
• Doktor ince bir iğne kullanarak kortizonu doğru bölgeye enjekte eder. Bazı durumlarda ultrason veya röntgen yardımıyla enjeksiyonun doğru yere yapıldığından emin olunabilir.
• Enjeksiyon tamamlandıktan sonra bölge tekrar temizlenir ve gerektiğinde bandaj uygulanır.
• Hasta işlem sonrası herhangi bir yan etki olup olmadığını kontrol etmek için gözlemlenir.

 

Kortizon İğnesi Etkisini Ne Zaman Gösterir?

“Kortizon iğnesi ne işe yarar? Ne zaman etki gösterir?” sorusu da merak edilen bir diğer konudur. Kortizon iğnesinin etkisinin görülmesi genellikle bireyden bireye değişkenlik gösterir. Ancak genel bir kural olarak kortizon iğnesinin alımından sonra 24 ile 48 saat arasında ilk iyileştirmelerin hissedilmesi beklenir. Tam etki içinse genellikle bir hafta kadar bir sürenin geçmesi gerekebilir.

Kortizon İğnesi Kilo Yapar mı?

Kortizon iğnesi iştah açıcı özelliğe sahiptir. Ancak kilo alımı kişinin bünyesi ile yakından ilgilidir. Kortizon iğnesi fiyatı ise uygulanacak bölgeye göre farklılık gösterir.

Kortizon Yan Etkileri Nelerdir?

Kortizon yan etkileri uzun süre ve aşırı kullanımı ile görülür. Bu durumda ortaya çıkacak yan etkiler aşağıdaki gibidir:

• Çocuklarda gelişme bozuklukları,
• Enfeksiyona yatkınlık,
• İnsülin direnci,
• Kas zayıflaması,
• Katarakt,
•  Kemik erimesi,
• Kilo alımı,
• Regl düzensizliği,
• Tansiyonda yükselme,
• Tüylenme,
• Vücutta bölgesel yağlanma, şişlik.

 

Kortizonun Yan Etkilerinden Korunmak İçin Neler Yapılmalı?

Kortizon tedavisi sürecinden olası yan etkilerden korunmak adına bir dizi önlemler alınmalıdır. Bu önlemler aşağıdaki gibidir:

• Bol sıvı tüketme,
• Düzenli egzersiz yapma,
• Kalsiyum zengini besinler tercih etme,
• Protein alma,
• Sebze tüketmeyi artırma,
• Şeker ve tatlılardan uzak durma,
• Tuzu kontrollü tüketme,
• Unlu mamuller tüketmeme.

Kortizon Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Kortizon ilaçları diğer tedavi yöntemleriyle birleştirildiğinde bazı ilaç etkileşimlerine yol açabilir. Kortizon içeren ilaçlarla beraber başka bir ilaç almak gerekiyorsa bu durum kesinlikle doktor gözetiminde olmalıdır. Yeni bir ilaca başlama kararı alırken kortizon kullanan kişilerin öncelikli olarak doktorlarına başvurması gerekmektedir. Canlı aşıların uygulanması kortizon tedavisi gören bireyler için uygun değildir. Bu tip aşılar hastalık yapıcı mikroorganizmanın zayıflatılmış ancak canlı hali içerdiği için bağışıklık yanıtını harekete geçirir. BCG (tüberküloz), su çiçeği, KKK (Kızamık- Kızamıkçık-Kabakulak) ve oral polio aşısı canlı aşı örneklerindendir. Kortizon tedavisi ile bağışıklık sistemi baskılandığı için canlı aşılar bu kişilerde enfeksiyon riskini artırabilir.

Kortizon kan basıncını yükseltici etkiye sahip olduğundan hipertansiyon hastalarının bu ilacı dikkatle kullanmaları önerilir. Aynı şekilde kan şekerini de artırıcı etkisi bulunan kortizonun diyabet hastaları tarafından kullanılması konusunda da dikkatli olunmalı ve kan şeker seviyeleri sık sık kontrol altında tutulmalıdır. Göz sağlık sorunları olan kişiler ve karaciğer, böbrek hastalıkları olanlar, psikiyatrisel rahatsızlıkları veya nöbet geçmişi olanlar da kortizona başlamadan önce mutlaka doktor görüşmesi yapmalıdır. Gebe ya da emziren kadınların kortizon tüketimi hasta faydası ve muhtemel yan etkiler gözetilerek değerlendirilir. Eğer doktor kortizon tedavisinin faydasının olası risklerden daha ağırlıklı olduğuna inanırsa bu ilacın reçetesi düzenlenebilir. Beslenme alışkanlıkları da kortizon tedavisi sürecinde göz önünde bulundurulması gereken bir faktördür. Vücutta su ve tuz tutulumunu artırabilen kortizon nedeniyle tüketilen tuz miktarının azaltılması gerekebilir. Ayrıca kilo alma etkisinden dolayı kalori alımına da dikkat edilmeli ve günlük kalori ihtiyacını aşmamaya çalışılmalıdır.