Alerji Belirtileri Nelerdir? Alerjiye Ne İyi Gelir?

 

Alerji çoğumuzun sıkça duyduğu, belki de bir kısmımızın doğrudan yaşadığı ve alerji ilaçları kullandığı bir durum. Vücudun belirli maddelere karşı aşırı tepki gösterdiği alerji durumunda kişilerde bağışıklık sistemi bu maddeleri tehdit olarak algılar ve koruma amaçlı bir yanıt verir. Bu yanıt sırasında histamin ve diğer kimyasallar salınır ki bu da alerjik reaksiyonlara yol açar. Alerjik reaksiyonlar göz kaşıntısı, hapşırma, astım, egzama veya daha ciddi durumlarda anafilaksi gibi çeşitli biçimlerde ortaya çıkabilir. “Alerji nedir? Vücudumuzu nasıl etkiler? Hangi tür alerjiler vardır ve en önemlisi bu rahatsızlıkla nasıl baş edilir?” gibi soruların yanıtlarını sizler için derledik.

Alerji Nedir?

“Alerji nedir?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir: Alerji pek çok insanda görülen bağışıklık sisteminin yabancı olarak algıladığı herhangi bir maddeye reaksiyon göstermesi durumudur. Bağışıklık sisteminin normal koşullarda zararlı gördüğü maddeleri uzak tutmak için savunma mekanizmalarını ortaya çıkarır ve antikorlar üretir. Alerjisi olan kişilerde ise maddeler zararlı olmasa da bağışıklık sistemi bunu tehdit olarak algılayarak bu maddeler içinde antikor üretmeye başlar.

Alerji Belirtileri Nelerdir?

Peki alerji belirtileri nelerdir? Alerji belirtileri her bireyde farklılık gösterebilir. Bu durum daha çok alerjen maddenin ne olduğuna bağlı olarak değişir. Alerjik yapıya sahip bireylerde çoğunlukla maruz kaldığı alerjen sonucu kişilerde ciltte kızarıklık, şişlik, hapşırma, burun tıkanıklığı veya akıntısı, nefes alamama, mide bulantısı, midede şişlik, kusma, gözlerde yanma, cilt dökülmeleri, kaşıntı gibi belirtiler görülür. Alerjiden etkilenen bölgeler ve belirtileri aşağıdaki gibi özetlenebilir:

• Burun, boğaz ve gözler: Burun bölgesinde daha fazla mukus üretimine bağlı burunda iltihap, şişlik, kaşıntı ve hapşırma oluşabilir. Gözlerde ise yanma, sulanma kaşıntı ve kızarıklık oluşabilirken boğazda ise ağrı meydana gelebilir.
• Mide ve bağırsak: Bazı besinler kaynaklı oluşan alerjilerde mide de rahatsızlık hissi ağrı bulantı oluşabilir. Bebeklerde ise inek sütü alerji yaparak egzama, astım ve mide de rahatsızlığa neden olabilir.
• Akciğer: Hava yollarında bulunan mukozada şişme meydana gelerek solunumda sorunlar oluşabilir. Astım hastalığı da alerjinin tetiklediği bir diğer önemli sorundur. Direkt olarak astıma alerji sebep olmasa da tetikleyen bir faktördür.
• Cilt: Alerji deri üzerinde ürtiker ve egzama gibi döküntülere neden olabilir. Beyaz veya kırmızı şişlikler, kurdeşen ve kaşıntı görülür.

Alerji Çeşitleri Nelerdir?

“Alerji nedir en çok görülen türleri nelerdir?” sorusu da merak edilen konular arasında. Alerjiler mevsimsel veya kısa süreli olabileceği gibi ömür boyu süren alerjiler de vardır. Alerjen maddenin tespit edilip ona uygun bir tedavi programı ile günlük hayata devam edilmesi gerekir. Başlıca alerji çeşitleri aşağıdaki gibidir:

• İlaç Alerjisi: İlaç alerji diğer alerji çeşitlerine göre çok daha az görülür. İlaç kullanımı sonrası hastada semptomlar oluşmasına bağlı hastalık öyküsü dinlenerek ve deri testi yapılarak teşhis konuşabilir.
• Besin Alerjisi: Besin alerjisinin semptomları zaman zaman hafif veya şiddetli olabilir. Ancak bazen besin alerjisi ve gıda intoleransı karıştırılabilir. Besin alerjisinin belirtileri; mide bulantısı, kusma, kurdeşen, öksürük, boğaz şişme, baş dönmesi ve baygınlık olabilir. Teşhisin konulması için deri testi uygulanır.
• Böcek Alerjisi: Böcek alerjisi böcek sokması veya ısırmasından kaynaklanabileceği gibi böceğin deriye teması nedeniyle de oluşabilir. Böcek alerjisi ciddi tepkiler vererek hayati tehlikeye yol açabilir. Kaşıntı, kızarıklık, acı, şişlik, deri döküntüsü, gibi belirtiler yaratır. Böcek sokması sonrası karşı reaksiyon oluşturacak zehir verilerek tedavi edilebilir.
• Lateks Alerjisi: Doğal kauçuk latekse karşı oluşan bir alerjidir. Ciddi sorunlar yol açabilen bu alerjiye lateks eldivenler, balonlar ve prezervatifler neden olabilir.
• Küf Alerjisi: Yıl boyunca karşılaşılan bir alerji türüdür. Küf bir mantardır.
• Polen Alerjisi: Polenler mevsimsel kaynaklı alerjiye neden olabilen tetikleyiciler den biridir. Polen alerjisi halk arasında saman nezlesi olarak da bilinir. P alerjisi aynı zamanda mevsimsel alerjik rinit olarak da adlandırır.
• Evcil Hayvan Alerjisi: Diğer alerji çeşitlerini yaşayan veya astımı olan kişilerde çoğunlukla kürklü evcil hayvanlara karşı da alerji oluşumu görülür. Alerjenler belli bir yüzeyde toplanarak veya giysilere mobilyalara yapışarak kişiyi rahatsız eder. Özellikle hapşırma, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, yüz ağrısı, öksürük gözlerde sulanma veya kaşınma belirtileri gösterir.
• Toz Alerjisi: Toz alerjisi en sık görülen alerji türlerinden biridir. İç mekanlarda toz alınması, ev süpürülmesi gibi tozun en çok bulunduğu alanlarla temasta ortaya çıkar. Diğer alerji türlerinde oluşan belirtiler ortaya çıkarak kişiyi oldukça rahatsız eden bir hal alabilir. Deri testi ile teşhis konulabilirken birkaç farklı tedavi seçeneği ile güzel sonuçlar alınabilir.
• Göz Alerjisi: Göz hastalıklarına benzer belirtiler gösterebilen göz alerjisinde gözde yanma, sulanma, ağrı, kızarıklık ve kaşıntı gibi şikayetler ortaya çıkabilir. Bazı durumlarda iltihap oluşmasına neden olabileceği için semptomların şiddeti artabilir. Herhangi bir göz hastalığı ile karıştırılmaması için detaylı bir test sonrası teşhisin konulması önemlidir.

Alerji Neden Olur?

“Alerji neden olur?” diye merak ediyorsanız alerjilerin bağışıklık sisteminin zararsız maddeleri zararlı olarak görüp antikor üretmesi sonucu oluştuğunu bilmelisiniz. Kişi alerjen maddelere maruz kaldığı sürece bu işlem tekrarlanarak hayat boyu sorunlara yol açabilir. Alerjileri tetikleyen nedenler aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

• Ağaç polenleri ve otlar,
• Bazı ilaçlar,
• Bazı kimyasal maddeler,
• Böcek sokmaları,
• Bazı besinler (yumurta, süt, deniz ürünleri, meyveler, kuruyemişler ve sebzeler),
• Evcil hayvan tüyleri,
• Küf,
• Lateks ürünler,
• Toz akarları.

Alerji Kimlerde Daha Sık Görülür?

“Alerji kimlerde daha sık görülür?” sorusunun cevabı tam olarak cevaplanamaz. Ancak çevresel ve genetik faktörlerin etki ettiği kabul edilir. Alerji belirtileri her yaşta ve cinsiyette kişilerde ortaya çıkabilir. Kişilerin kendi yaşadıkları belirtileri fark ederek tekrarlanması sonucu uzmana başvurması önemlidir. Alerjiler tedaviye başlanmadığı ve alerjenden uzak durulmadığı sürece artarak devam edebilir.

Alerjik Deri Hastalıkları Nelerdir?

En sık görülen alerjik deri hastalıkları ürtiker (kurdeşen) ve egzamadır. Cilt alerjisi hastalıkları aşağıdaki gibidir:

Egzama: Ciltte kızarıklığa, kaşıntıya pullanmaya ve döküntüye neden olur. Egzama genellikle çocukluk çağında başlayan kişiyi oldukça rahatsız eden ancak tedavisi olan bir hastalıktır. Alerjik sebeplere bağlı egzamalarda alerjenden uzak durulması ve gerekli tedavinin uygulanması gerekir.

Ürtiker: Ürtikerler ise ciltte aşırı kaşıntım oluşturulan kızarıklıklar ile görülür. Tüm vücutta oluşabileceği gibi belli bir alanda da oluşabilir. Ürtikerlerde egzama gibi alerjik veya strese bağlı olarak oluşabilir.

İrritan kontakt dermatit: Cilde temas eden maddelerin oluşturduğu alerjidir. Derinin pH dengesini değiştiren, deterjanlar, sabun, alkol gibi tahriş edici malzemeler bu alerjiye yol açabilir.

Alerjik kontakt dermatit: Vücudun bazı bölgelerinde özellikle boyun, el bileği koltuk altı, elin dışı gibi bölgelerde daha sık görülür. Önceden duyarlı olan cildin alerjen madde ile teması sonrası yaşanır. Örneğin kolda saat kayışı, bileklik yüzük gibi takıların kullanımı sonrası ortaya çıkabilir.

Alerji En Sık Ne Zaman Görülür?

Alerjinin en sık görüldüğü dönem bahar mevsimleridir. Bu dönemde polenler, otlar çiçekler sıkça yer değiştirdiğinden alerjilerin yoğun yaşandığı dönemlerdir. Her çeşit alerjide alerjen maddelerin farklı olmasından dolayı her kişide aynı dönemlerde ortaya çıkmaz. Kişilerin bu durumu fark edip teşhisi için doktora başvurulması önemlidir.

Alerji Testi Nedir?

Alerjik belirtiler ortaya çıkan kişilere uygulanabilecek 3 farklı alerji testi vardır. Bu testler ile geniş çaplı alerjik nedenler belirlenebilir. “Alerji testi nasıl yapılır?” sorusu aşağıdaki gibi yanıtlanabilir:

Deri Testi (Prick Testi): Bu yöntemle deriye uygulanan küçük iğneler ile alerjen maddeler enjekte edilir. Ortalama 10 ile 20 dakika sonrasında sıvıların temas ettiği bölgede oluşan alerjik reaksiyon gözlemlenerek değerlendirme yapılır.

Yama Testi: Bu yöntem takı, dövme, saç boyası, inşaat malzemeleri gibi kimyasallar kaynaklı oluşabilen alerjilerin tespitinde kullanılır. Bu uygulamada alerjen olabilecek maddeler deriye temas ettirilerek üzeri kapatılır. Bu maddeler ortalama 24 ile 72 arası bekletilerek oluşan reaksiyonlara karşı uzmanlar değerlendirme yapabilir.

Kan Testi: Kan testi, deri testi ile birlikte değerlendirilerek verimli sonuçlar elde edilebilir. Çoğunlukla gıda alerjenleri bu şekilde belirlenir. Kan testi özellikle deri testine uygun olmayan ağır deri hastalıkları yaşanan kişilerde ve çocuklarda tercih edilebilir.

Alerjiye Ne İyi Gelir?

Peki alerjiye ne iyi gelir? Alerji belirtilerini hafifletmek ve kontrol altına almak için çeşitli tedavi yöntemleri mevcuttur. İlk olarak alerjenlerden kaçınma önemlidir. Eğer ev tozu, polen veya hayvan tüyüne karşı alerjiniz varsa bu maddelerle teması en aza indirmek faydalı olacaktır. Ayrıca reçeteli ya da reçetesiz alabileceğiniz bir dizi ilaç bulunur. Bu ilaçlar yalnızca doktor tarafından reçete edildiğinden kullanılabilir. Bazı durumlarda doktorunuz size immün terapiyi önerebilir. Bu tedavi genellikle haftalık veya iki haftada bir uygulanan alerjen enjeksiyonları şeklinde yapılır.

Alerji Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

“Alerji nedir alerjide bağışıklık sisteminin rolü nedir?” diye merak ediyorsanız alerji tedavisinde bağışıklık sisteminin de önemli olduğunu bilmelisiniz. Alerji tedavisinin en önemli unsuru sakınma denilen alerjen maddeler uzak durulmasıdır. Ancak bu durum yeterli olmayarak ilaç tedavisi de uygulanmalıdır. İlaç tedavisinin de yeterli olmadığı durumlarda alerjen immünoterapi uygulaması ile alerjen özütü enjeksiyonu yapılabilir. Bunun dışında bir başka yöntem ise dilin altına yerleştirilen dil altı tabletler ile gerçekleştirilen immünoterapi seçeneği olabilir. Ancak doğru tedaviye sadece doktorunuz karar verebilir. Doktor kontrolü dışında herhangi bir alerji kremi, sprey, ilaç veya iğne kullanımı daha ciddi sorunlara yol açabilir.