Alerji Belirtileri Nelerdir? Alerjiye Ne Ä°yi Gelir?

 

Alerji çoÄŸumuzun sıkça duyduÄŸu, belki de bir kısmımızın doÄŸrudan yaÅŸadığı ve alerji ilaçları kullandığı bir durum. Vücudun belirli maddelere karşı aşırı tepki gösterdiÄŸi alerji durumunda kiÅŸilerde bağışıklık sistemi bu maddeleri tehdit olarak algılar ve koruma amaçlı bir yanıt verir. Bu yanıt sırasında histamin ve diÄŸer kimyasallar salınır ki bu da alerjik reaksiyonlara yol açar. Alerjik reaksiyonlar göz kaşıntısı, hapşırma, astım, egzama veya daha ciddi durumlarda anafilaksi gibi çeÅŸitli biçimlerde ortaya çıkabilir. “Alerji nedir? Vücudumuzu nasıl etkiler? Hangi tür alerjiler vardır ve en önemlisi bu rahatsızlıkla nasıl baÅŸ edilir?” gibi soruların yanıtlarını sizler için derledik.

Alerji Nedir?

“Alerji nedir?” sorusu merak edenler için ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir: Alerji pek çok insanda görülen bağışıklık sisteminin yabancı olarak algıladığı herhangi bir maddeye reaksiyon göstermesi durumudur. Bağışıklık sisteminin normal koÅŸullarda zararlı gördüÄŸü maddeleri uzak tutmak için savunma mekanizmalarını ortaya çıkarır ve antikorlar üretir. Alerjisi olan kiÅŸilerde ise maddeler zararlı olmasa da bağışıklık sistemi bunu tehdit olarak algılayarak bu maddeler içinde antikor üretmeye baÅŸlar.

Alerji Belirtileri Nelerdir?

Peki alerji belirtileri nelerdir? Alerji belirtileri her bireyde farklılık gösterebilir. Bu durum daha çok alerjen maddenin ne olduÄŸuna baÄŸlı olarak deÄŸiÅŸir. Alerjik yapıya sahip bireylerde çoÄŸunlukla maruz kaldığı alerjen sonucu kiÅŸilerde ciltte kızarıklık, ÅŸiÅŸlik, hapşırma, burun tıkanıklığı veya akıntısı, nefes alamama, mide bulantısı, midede ÅŸiÅŸlik, kusma, gözlerde yanma, cilt dökülmeleri, kaşıntı gibi belirtiler görülür. Alerjiden etkilenen bölgeler ve belirtileri aÅŸağıdaki gibi özetlenebilir:

• Burun, boÄŸaz ve gözler: Burun bölgesinde daha fazla mukus üretimine baÄŸlı burunda iltihap, ÅŸiÅŸlik, kaşıntı ve hapşırma oluÅŸabilir. Gözlerde ise yanma, sulanma kaşıntı ve kızarıklık oluÅŸabilirken boÄŸazda ise aÄŸrı meydana gelebilir.
• Mide ve bağırsak: Bazı besinler kaynaklı oluÅŸan alerjilerde mide de rahatsızlık hissi aÄŸrı bulantı oluÅŸabilir. Bebeklerde ise inek sütü alerji yaparak egzama, astım ve mide de rahatsızlığa neden olabilir.
• AkciÄŸer: Hava yollarında bulunan mukozada ÅŸiÅŸme meydana gelerek solunumda sorunlar oluÅŸabilir. Astım hastalığı da alerjinin tetiklediÄŸi bir diÄŸer önemli sorundur. Direkt olarak astıma alerji sebep olmasa da tetikleyen bir faktördür.
• Cilt: Alerji deri üzerinde ürtiker ve egzama gibi döküntülere neden olabilir. Beyaz veya kırmızı ÅŸiÅŸlikler, kurdeÅŸen ve kaşıntı görülür.

Alerji ÇeÅŸitleri Nelerdir?

“Alerji nedir en çok görülen türleri nelerdir?” sorusu da merak edilen konular arasında. Alerjiler mevsimsel veya kısa süreli olabileceÄŸi gibi ömür boyu süren alerjiler de vardır. Alerjen maddenin tespit edilip ona uygun bir tedavi programı ile günlük hayata devam edilmesi gerekir. BaÅŸlıca alerji çeÅŸitleri aÅŸağıdaki gibidir:

• Ä°laç Alerjisi: Ä°laç alerji diÄŸer alerji çeÅŸitlerine göre çok daha az görülür. Ä°laç kullanımı sonrası hastada semptomlar oluÅŸmasına baÄŸlı hastalık öyküsü dinlenerek ve deri testi yapılarak teÅŸhis konuÅŸabilir.
• Besin Alerjisi: Besin alerjisinin semptomları zaman zaman hafif veya ÅŸiddetli olabilir. Ancak bazen besin alerjisi ve gıda intoleransı karıştırılabilir. Besin alerjisinin belirtileri; mide bulantısı, kusma, kurdeÅŸen, öksürük, boÄŸaz ÅŸiÅŸme, baÅŸ dönmesi ve baygınlık olabilir. TeÅŸhisin konulması için deri testi uygulanır.
• Böcek Alerjisi: Böcek alerjisi böcek sokması veya ısırmasından kaynaklanabileceÄŸi gibi böceÄŸin deriye teması nedeniyle de oluÅŸabilir. Böcek alerjisi ciddi tepkiler vererek hayati tehlikeye yol açabilir. Kaşıntı, kızarıklık, acı, ÅŸiÅŸlik, deri döküntüsü, gibi belirtiler yaratır. Böcek sokması sonrası karşı reaksiyon oluÅŸturacak zehir verilerek tedavi edilebilir.
• Lateks Alerjisi: DoÄŸal kauçuk latekse karşı oluÅŸan bir alerjidir. Ciddi sorunlar yol açabilen bu alerjiye lateks eldivenler, balonlar ve prezervatifler neden olabilir.
• Küf Alerjisi: Yıl boyunca karşılaşılan bir alerji türüdür. Küf bir mantardır.
• Polen Alerjisi: Polenler mevsimsel kaynaklı alerjiye neden olabilen tetikleyiciler den biridir. Polen alerjisi halk arasında saman nezlesi olarak da bilinir. P alerjisi aynı zamanda mevsimsel alerjik rinit olarak da adlandırır.
• Evcil Hayvan Alerjisi: DiÄŸer alerji çeÅŸitlerini yaÅŸayan veya astımı olan kiÅŸilerde çoÄŸunlukla kürklü evcil hayvanlara karşı da alerji oluÅŸumu görülür. Alerjenler belli bir yüzeyde toplanarak veya giysilere mobilyalara yapışarak kiÅŸiyi rahatsız eder. Özellikle hapşırma, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, yüz aÄŸrısı, öksürük gözlerde sulanma veya kaşınma belirtileri gösterir.
• Toz Alerjisi: Toz alerjisi en sık görülen alerji türlerinden biridir. Ä°ç mekanlarda toz alınması, ev süpürülmesi gibi tozun en çok bulunduÄŸu alanlarla temasta ortaya çıkar. DiÄŸer alerji türlerinde oluÅŸan belirtiler ortaya çıkarak kiÅŸiyi oldukça rahatsız eden bir hal alabilir. Deri testi ile teÅŸhis konulabilirken birkaç farklı tedavi seçeneÄŸi ile güzel sonuçlar alınabilir.
• Göz Alerjisi: Göz hastalıklarına benzer belirtiler gösterebilen göz alerjisinde gözde yanma, sulanma, aÄŸrı, kızarıklık ve kaşıntı gibi ÅŸikayetler ortaya çıkabilir. Bazı durumlarda iltihap oluÅŸmasına neden olabileceÄŸi için semptomların ÅŸiddeti artabilir. Herhangi bir göz hastalığı ile karıştırılmaması için detaylı bir test sonrası teÅŸhisin konulması önemlidir.

Alerji Neden Olur?

“Alerji neden olur?” diye merak ediyorsanız alerjilerin bağışıklık sisteminin zararsız maddeleri zararlı olarak görüp antikor üretmesi sonucu oluÅŸtuÄŸunu bilmelisiniz. KiÅŸi alerjen maddelere maruz kaldığı sürece bu iÅŸlem tekrarlanarak hayat boyu sorunlara yol açabilir. Alerjileri tetikleyen nedenler aÅŸağıdaki ÅŸekilde sıralanabilir:

• AÄŸaç polenleri ve otlar,
• Bazı ilaçlar,
• Bazı kimyasal maddeler,
• Böcek sokmaları,
• Bazı besinler (yumurta, süt, deniz ürünleri, meyveler, kuruyemiÅŸler ve sebzeler),
• Evcil hayvan tüyleri,
• Küf,
• Lateks ürünler,
• Toz akarları.

Alerji Kimlerde Daha Sık Görülür?

“Alerji kimlerde daha sık görülür?” sorusunun cevabı tam olarak cevaplanamaz. Ancak çevresel ve genetik faktörlerin etki ettiÄŸi kabul edilir. Alerji belirtileri her yaÅŸta ve cinsiyette kiÅŸilerde ortaya çıkabilir. KiÅŸilerin kendi yaÅŸadıkları belirtileri fark ederek tekrarlanması sonucu uzmana baÅŸvurması önemlidir. Alerjiler tedaviye baÅŸlanmadığı ve alerjenden uzak durulmadığı sürece artarak devam edebilir.

Alerjik Deri Hastalıkları Nelerdir?

En sık görülen alerjik deri hastalıkları ürtiker (kurdeÅŸen) ve egzamadır. Cilt alerjisi hastalıkları aÅŸağıdaki gibidir:

Egzama: Ciltte kızarıklığa, kaşıntıya pullanmaya ve döküntüye neden olur. Egzama genellikle çocukluk çağında baÅŸlayan kiÅŸiyi oldukça rahatsız eden ancak tedavisi olan bir hastalıktır. Alerjik sebeplere baÄŸlı egzamalarda alerjenden uzak durulması ve gerekli tedavinin uygulanması gerekir.

Ürtiker: Ürtikerler ise ciltte aşırı kaşıntım oluÅŸturulan kızarıklıklar ile görülür. Tüm vücutta oluÅŸabileceÄŸi gibi belli bir alanda da oluÅŸabilir. Ürtikerlerde egzama gibi alerjik veya strese baÄŸlı olarak oluÅŸabilir.

Ä°rritan kontakt dermatit: Cilde temas eden maddelerin oluÅŸturduÄŸu alerjidir. Derinin pH dengesini deÄŸiÅŸtiren, deterjanlar, sabun, alkol gibi tahriÅŸ edici malzemeler bu alerjiye yol açabilir.

Alerjik kontakt dermatit: Vücudun bazı bölgelerinde özellikle boyun, el bileÄŸi koltuk altı, elin dışı gibi bölgelerde daha sık görülür. Önceden duyarlı olan cildin alerjen madde ile teması sonrası yaÅŸanır. ÖrneÄŸin kolda saat kayışı, bileklik yüzük gibi takıların kullanımı sonrası ortaya çıkabilir.

Alerji En Sık Ne Zaman Görülür?

Alerjinin en sık görüldüÄŸü dönem bahar mevsimleridir. Bu dönemde polenler, otlar çiçekler sıkça yer deÄŸiÅŸtirdiÄŸinden alerjilerin yoÄŸun yaÅŸandığı dönemlerdir. Her çeÅŸit alerjide alerjen maddelerin farklı olmasından dolayı her kiÅŸide aynı dönemlerde ortaya çıkmaz. KiÅŸilerin bu durumu fark edip teÅŸhisi için doktora baÅŸvurulması önemlidir.

Alerji Testi Nedir?

Alerjik belirtiler ortaya çıkan kiÅŸilere uygulanabilecek 3 farklı alerji testi vardır. Bu testler ile geniÅŸ çaplı alerjik nedenler belirlenebilir. “Alerji testi nasıl yapılır?” sorusu aÅŸağıdaki gibi yanıtlanabilir:

Deri Testi (Prick Testi): Bu yöntemle deriye uygulanan küçük iÄŸneler ile alerjen maddeler enjekte edilir. Ortalama 10 ile 20 dakika sonrasında sıvıların temas ettiÄŸi bölgede oluÅŸan alerjik reaksiyon gözlemlenerek deÄŸerlendirme yapılır.

Yama Testi: Bu yöntem takı, dövme, saç boyası, inÅŸaat malzemeleri gibi kimyasallar kaynaklı oluÅŸabilen alerjilerin tespitinde kullanılır. Bu uygulamada alerjen olabilecek maddeler deriye temas ettirilerek üzeri kapatılır. Bu maddeler ortalama 24 ile 72 arası bekletilerek oluÅŸan reaksiyonlara karşı uzmanlar deÄŸerlendirme yapabilir.

Kan Testi: Kan testi, deri testi ile birlikte deÄŸerlendirilerek verimli sonuçlar elde edilebilir. ÇoÄŸunlukla gıda alerjenleri bu ÅŸekilde belirlenir. Kan testi özellikle deri testine uygun olmayan ağır deri hastalıkları yaÅŸanan kiÅŸilerde ve çocuklarda tercih edilebilir.

Alerjiye Ne Ä°yi Gelir?

Peki alerjiye ne iyi gelir? Alerji belirtilerini hafifletmek ve kontrol altına almak için çeÅŸitli tedavi yöntemleri mevcuttur. Ä°lk olarak alerjenlerden kaçınma önemlidir. EÄŸer ev tozu, polen veya hayvan tüyüne karşı alerjiniz varsa bu maddelerle teması en aza indirmek faydalı olacaktır. Ayrıca reçeteli ya da reçetesiz alabileceÄŸiniz bir dizi ilaç bulunur. Bu ilaçlar yalnızca doktor tarafından reçete edildiÄŸinden kullanılabilir. Bazı durumlarda doktorunuz size immün terapiyi önerebilir. Bu tedavi genellikle haftalık veya iki haftada bir uygulanan alerjen enjeksiyonları ÅŸeklinde yapılır.

Alerji Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

“Alerji nedir alerjide bağışıklık sisteminin rolü nedir?” diye merak ediyorsanız alerji tedavisinde bağışıklık sisteminin de önemli olduÄŸunu bilmelisiniz. Alerji tedavisinin en önemli unsuru sakınma denilen alerjen maddeler uzak durulmasıdır. Ancak bu durum yeterli olmayarak ilaç tedavisi de uygulanmalıdır. Ä°laç tedavisinin de yeterli olmadığı durumlarda alerjen immünoterapi uygulaması ile alerjen özütü enjeksiyonu yapılabilir. Bunun dışında bir baÅŸka yöntem ise dilin altına yerleÅŸtirilen dil altı tabletler ile gerçekleÅŸtirilen immünoterapi seçeneÄŸi olabilir. Ancak doÄŸru tedaviye sadece doktorunuz karar verebilir. Doktor kontrolü dışında herhangi bir alerji kremi, sprey, ilaç veya iÄŸne kullanımı daha ciddi sorunlara yol açabilir.