GGT Yüksekliği: GGT Yüksekliği Nedir? Değeri Kaç Olmalıdır?

1 Yorum

 

Kan testleri sağlık kontrolünde sıklıkla kullanılan tanı araçlarıdır. Bu testler hem hastalık belirtileri gösteren kişilerdeki incelemelerde hem de düzenli sağlık kontrollerinde önemli bir rol oynar. Bir nedenden dolayı çeşitli kan testleri yaptırdıysanız sonuçlarınızda "GGT" isimli bir parametrenin yer aldığını fark edebilirsiniz. Kan örneklerinde genellikle karaciğer işlev testlerinin bir parçası olarak "Gama Glutamil Transferaz" ya da "GGT" adındaki enzime bakılır. Bu enzim genellikle karaciğerle ilgili olmakla birlikte safra kesesi ve pankreas sorunlarında da seviyeleri yükselebilir. Sağlıklı bireylerin kanında genellikle çok az miktarda bulunan GGT enziminin seviyesinin yükselmesi dikkatlice incelenmesi gereken bir durumdur. GGT yüksekliği hakkında bilinmesi gerekenleri sizleri için derledik:

Gama Glutamil Transferaz Nedir?

“Gama glutamil transferaz nedir?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir: Birçok hasta laboratuvar sonuçlarında karşılaştıkları gama glutamil transferaz (GGT) terimini merak eder. GGT ayrıca gama glutamil transpeptidaz olarak da bilinen bir enzim türüdür ve çoğunlukla karaciğerde bulunur. Ancak vücudun diğer organlarında daha az miktarda da bulunabilir. İnsan vücudunda çok sayıda enzim bulunduğunu ve bu enzimlerin vücuttaki doğal süreçleri katalize ederek günlük işlevlerin gerçekleştirilmesine yardımcı olduğunu bilmekte fayda var. Bu enzimlerden biri olan GGT normal şartlarda hücrelerin içinde yer alır. Herhangi bir durumda hücre hasarı oluştuğunda bu enzim hücre dışına çıkar ve bunun sonucunda kanındaki enzim seviyesi yükselebilir. GGT'nin yoğun olarak bulunduğu organ karaciğer olduğundan genellikle karaciğer hastalıkları GGT yüksekliğinin temel nedenini oluşturur. Bunun yanında safra kesesi, pankreas veya farklı organlardaki hasarlar da GGT seviyesinin yükselmesine yol açabilir.

GGT Normal Değerleri:

Kanındaki normal GGT değerleri cinsiyete göre değişiklik gösterir. Kadınlar ile erkekler arasında normal değerler konusunda küçük de olsa bir fark vardır. Erkeklerde normal GGT düzeyi kadınlardan biraz daha fazla olabilir. Normal GGT değerleri şöyledir:

• Erkek: 10-44 mg/dl
• Kadın: 9-38 mg/dl

GGT Yüksekliği:

“GGT yüksekliği ne anlama gelir?” sorusu da konu hakkında sıklıkla merak edilir. GGT seviyelerinin yüksek olması normal bir durum olarak kabul edilmez ve bunun nedenlerini belirlemek için detaylı bir inceleme yapılması önerilir. GGT'nin yükselmesinin sebepleri karaciğerle ilgili ve karaciğer dışı faktörler olmak üzere iki ana kategoride incelenebilir. Bu faktörler ışığında doktorlar GGT yüksekliğinin teşhis ve tedavi yöntemlerini belirler.

Karaciğer Kaynaklı GGT Yüksekliği:

• Karaciğer rahatsızlıkları,
• Hepatit hastalıkları,
• Obstrüktif sarılık durumları,
• Karaciğer içindeki safra kanallarının iltihaplanması,
• Karaciğerde metastaz varlığı,
• Alkolle ilişkili karaciğer bozuklukları (Alkolizm),
• Karaciğer yağlanması.

 

Karaciğer Dışı GGT Yüksekliği

• Pankreatit vakaları,
• Bazı kanser türleri (Malign Melanom, Akciğer Kanseri, Meme Kanseri, Prostat Kanseri),
• Diyabet hastalığı (Diyabetes Mellitus),
• İnsülin direnci,
• Aşırı sigara kullanımı,
• Kalp yetmezliği bulunan bireyler,
• Belli ilaçların kullanımından sonra: Özellikle çeşitli ilaçlarla tedavi sonrasında GGT değerleri artabilir. (Örneğin antibiyotik kullanımı)

Gama Glutamil Transferaz (GGT) Testi Neden Yapılır?

Gama glutamil transferaz (GGT) testi karaciğer ve safra kesesi rahatsızlıklarının belirlenmesinde kullanılan bir dizi kan testine dahildir. GGT'nin ne olduğunu sorarsanız bu bir karaciğer enzimidir. Karaciğer ve safra kesesindeki hasarlar veya hastalıklar durumunda kanınızdaki GGT seviyesinin artması beklenir. Özellikle safra kanallarında tıkanma veya darlık söz konusu olduğunda ilk yükselen enzim genellikle GGT'dir. Bu nedenle safra sorunlarının teşhisinde en hassas kan testlerinden biri olarak GGT gösterilebilir. Ancak karaciğere bağlı herhangi bir problem de gama glutamil transferaz yüksekliği yaratabilir. Bu nedenle yüksek GGT seviyeleri tek başına belirli bir sağlık sorununa işaret etmez. ALP, ALT, AST, LDH gibi diğer enzim testlerinin sonuçları da değerlendirmeye dahil edilmeli ve bulgular topluca ele alınmalıdır. Genel olarak neden GGT testi yapılır diye sorulduğunda aşağıdaki yanıtları verebiliriz:

• Karaciğer hastalıklarını teşhis etmek,
• Safra kanallarındaki tıkanıklığı araştırmak,
• Karaciğer hasarlarının kökeninin karaciğer hastalıkları mı yoksa kemik bozuklukları mı olduğunu belirlemek,
• Alkol kullanımına veya alkol bağımlılığı tedavilerinin ilerleyişini izlemek,
• Kullanılan bazı ilaçların etkinliklerini veya yan etkilerini incelemek,
• İştah kaybı, halsizlik, bitkinlik, soluk renkte dışkılama, ciltte kaşıntı sorunu, koyu renkte idrar, karın ağrısı, karında şişkinlik, sarılık, mide bulantısı ve kusma gibi semptomların nedenlerini belirlemek.

Gama Glutamil Transferaz (GGT) Değeri Kaç Olmalı?

“Gama glutamil transferaz yüksekliği nedir? Değeri kaç olmalıdır?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir: Gama glutamil transferaz (GGT) enziminin kan değerleri yaşa ve cinsiyete bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Testi yürüten laboratuvarın prosedürlerine göre referans değer aralığı belirlenir fakat genel olarak yetişkin kadınlar için 0-45 U/L, erkekler içinse 0-65 U/L ideal GGT değeri olarak kabul edilir. GGT'nin düşük olması durumu genellikle söz konusu olmaz. Sağlıklı bireylerde bu enzimin büyük çoğunluğu hücre içinde bulunur ve kanda az miktarda veya hiç rastlanmaması normaldir. Ancak hücre yenilenmesi ve karaciğer onarımı sürecinde bir miktar GGT'nin kan dolaşımına salınması da olağan kabul edilir. Yine de belirtilen referans değerlerin üzerindeki GGT seviyeleri karaciğer ve safra kesesi hasarlarına işaret ettiği için detaylı tıbbi inceleme gerektirebilir.

Gama Glutamil Transferaz Yüksekliği Nedir?

“GGT yüksekliği nedir?” diye merak ediyorsanız bu durumun yetişkin kadınlarda 45 U/L, erkeklerde ise 65 U/L'nin üzerindeki GGT seviyeleri, 'GGT yüksekliği' olarak tanımlandığını bilmelisiniz. Bu durumun çeşitli nedenleri olduğundan dolayı sadece GGT seviyesine bakarak bir hastalığın teşhisi mümkün olmayabilir. Alkol tüketimi test öncesindeki 24 saatte gerçekleşmişse, bu durum GGT seviyesinin artmasına yol açabilir. Bu yüzden karaciğer fonksiyon testi ya da genel anlamda bir GGT testinden önceki 24 saat içinde alkol tüketilmemesi önemlidir. Karaciğer ve safra hastalıkları genellikle GGT yüksekliğinin yaygın nedenidir ancak bazı ilaçlar, aşırı alkol tüketimi veya farklı hastalıklar da enzim seviyesini etkileyebilir. Bu nedenle hastaların tıbbi geçmişi detaylıca incelenmeli ve GGT seviyesinin değerlendirilmesine buna göre karar verilmelidir. Daha sonrasında diğer karaciğer enzimlerinin seviyeleri ile birlikte değerlendirme yapılır ve yüksek olan enzim seviyesinin nedeni belirlenebilir. Gama glutamil transferaz yüksekliği genellikle aşağıdaki nedenlerden kaynaklanır:

• Geçici ya da sürekli karaciğer iltihabı (hepatit)
• Alkol tüketimi
• Karaciğer sirozu
• Karaciğerdeki kistler ve kanserler
• Karaciğerin yağlanması (hepatosteatoz)
• Safra kesesi taşları veya safra yollarının tıkanıklığı
• Ani ya da devamlı pankreas iltihabı (pankreatit)
• Şeker rahatsızlığı olarak bilinen diyabet
• Tıkanıklık sonucu oluşan kalp yetmezliği
• Bazı ilaçların kullanımından kaynaklanan yan etkiler (özellikle varfarin, fenobarbital ve fenitoin gibi ilaçlar)

Gama Glutamil Transferaz (GGT) Seviyesi Nasıl Düşürülür?

GGT yüksekliği belirtileri bu değerin artışına sebep olan sağlık problemi çözüldüğünde düşer. GGT'nin yüksek olması durumunda elde edilen veriler doğrudan ilgili sağlık sorununu belirlemeye yardımcı olmayabilir. Bu nedenle diğer karaciğer enzimlerinin (ALT, AST, ALP, LDH vb.) seviyelerine bakmak ve kişinin hastalıklarını ve ilaç kullanımını ayrıntılı olarak incelemek gereklidir. Kan testlerinin yanında çeşitli idrar testleri ve ultrason, manyetik rezonans (MR) veya bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme teknikleri ile karaciğer ve safra kanallarının incelenmesi potansiyel hastalıkları araştırmak için çok önemlidir.

Gama Glutamil Transferaz Yüksekliği Sonuçları

Gama glutamil transferaz yüksekliği nedenleri karaciğerde tümör oluşumu, karaciğer yağlanması veya safra taşı varsa bunlar bir ultrason inceleme ile hızlıca teşhis edilebilir. Daha sonra gerektiğinde biyopsi gibi daha detaylı tanı testlerine başvurulabilir, kesin teşhis konulabilir ve tedavi planı buna göre ayarlanabilir. Karaciğer veya safra kanallarındaki hasar sonucu kana karışan enzim seviyesi sadece bu organlardaki hasarı durdurarak azaltılabilir. Bu yüzden GGT yüksekliğine neden olan sağlık sorunu belirlenmeli ve uygun tedavi uygulanmalıdır.  Bu tedavi yöntemlerinden biri de safra kesesi ameliyatıdır. "Safra Kesesi Ameliyatı Fiyatı Nedir?" başlıklı yazımızdan detaylı bilgiyi öğrenebilirsiniz.

Alkol tüketimi, karaciğer yağlanması, diyabet veya kalp hastalığı gibi durumlarda bir enzim artışı mevcutsa bunlara spesifik tedaviler uygulanmalıdır. Kısacası, enzim seviyesini arttıran problem belirlenip düzeltilirse GGT ve diğer karaciğer enzimlerinin seviyeleri normal aralığa getirilebilir. Eğer bir kan testi yaptırdıysanız ve sonuçlarınızda GGT oranının yüksek olduğunu fark ettiyseniz doktorunuza danışarak bu durumun nedenlerini öğrenebilirsiniz.