Propolis Nedir? Propolis Faydaları Nelerdir?
Propolis arıların aÄŸaç kabuklarından ve bitki özlerinden topladığı bir maddedir ve arılar tarafından kovanlarını korumak için kullanılır. Ancak propolis sadece arılar için deÄŸil insanlar için de birçok fayda sunar. Ä°ÅŸte propolis hakkında bilinmesi gerekenler:
Propolis Nedir?
“Propolis nedir?” sorusu merak edenler için ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir: Propolis arıların çiçek açmayan aÄŸaçlardaki filizlerden ve kabuklarından toplayarak balmumu, polen ve tükürük salgılarıyla birleÅŸtirdiÄŸi bir bileÅŸiktir. Arılar propolisi peteklerini sterilize etmek, inÅŸaat malzemesi olarak kullanmak ve mumyalama iÅŸlemi için kullanır. Propolis büyük oranda aÄŸaçlar tarafından oluÅŸturulur. Arılar reçineleri toplar, tükürük bezlerinden maddeler ekler ve karışımı daha da rafine eder. Propolisin büyük bir kısmı reçinelerden ve mumlardan oluÅŸur.
Propolisin Besin DeÄŸerleri
Ham propolis genellikle %50 oranında aÄŸaç ve bitki reçinesi, %30 balmumu, %10 uçucu ve aromatik yaÄŸlar, %5 polen ve %5 diÄŸer organik bileÅŸenler içerir. Ayrıca propolis içinde 12 farklı flavonoid ve 2 farklı fenolik asit türü bulunur ki bunlar antioksidan özelliktedir. Bioflavonoidler P vitamini olarak da adlandırılır. Bağışıklık sistemini güçlendiren ve saÄŸlık açısından bir dizi yararı olan bioflavonoidler propolis dışında pek çok meyve ve sebzede de yer alır. Özellikle portakalda bol miktarda bulunan bioflavonoid miktarı propolisteki miktarına kıyasla yaklaşık 500 kat daha azdır. Propolis içinde B1, B2, B6, C ve E vitaminleri ile çinko, demir, bakır, mangan, sodyum, potasyum, kalsiyum, magnezyum gibi mineraller bulunur. Ham propolisin balmumu içeriÄŸi sindirimini zorlaÅŸtırabilir bu yüzden besleyici rezin parçasını ayırma iÅŸlemi için iÅŸlenmesi gereklidir. Propolisin iÅŸlenme sürecinde bitki ve larva atıkları da temizlenerek sindirimi kolaylaÅŸtırılır.
Propolis Faydaları Nelerdir?
Propolis faydaları aşağıdaki gibidir:
- Bağışıklık sistemi için güçlü destek saÄŸlar ve dengeli bağışıklık fonksiyonuna yardımcı olur. Bağışıklık direncini arttırabilir ve yaygın soÄŸuk algınlığı hastalıklarının üstesinden gelmede yardımcı olabilir.
- Propolis güçlü bir antioksidandır. Hücre saÄŸlığına ve korumasına kanıtlı antioksidan aktivite sunar. Antioksidan desteÄŸi saÄŸlıklı yaÅŸlanmayı destekler. SaÄŸlıklı yaÅŸlanma sürecinde antioksidan desteklemesi oldukça önemlidir.
- Genel saÄŸlık ve refahı desteklemek adına propolisin bağışıklık sistemini güçlendiren ve antioksidan etkisi büyük rol oynar.
- Ayrıca iltihapları azaltıcı özelliÄŸi sayesinde doÄŸal bir antiinflamatuar görevi görür.
- Propolis dezenfekte edici bir materyal olup virüsler, bakteriler ve mantarlara karşı savunmayı artırır.
- Mantar enfeksiyonlarının, egzama ve aknenin tedavisine katkıda bulunan propolis toksik olmayarak vücuda ekstra yük getirmez.
- Ä°ltihapla birlikte gelen aÄŸrılarda da propolis aÄŸrı kesici özelliÄŸi ile yardımcı olur.
Propolis Hangi Hastalıklara İyi Gelir?
Peki propolis ne iÅŸe yarar? Hangi hastalıklara iyi gelir? Propolis kalp ve damar saÄŸlığına da katkı sunar. SaÄŸlıklı kolesterol seviyelerinin korunmasını desteklerken kan basınç seviyelerini düÅŸürür. Cildin yenilenmesine yardımcı olarak genç bir görünüm kazandırırken cilt tahriÅŸi ve yanıkları gidermeye yardımcı olur. Serbest radikallerle savaÅŸarak cildi nemlendirir ve antimikrobiyal ile antiviral etkileri sayesinde sivilce oluÅŸumunu engeller ve bakterileri yok eder. Yüzeysel uygulamalarda yaraların iyileÅŸmesine yardım eder. Bazı araÅŸtırmalar propolisin belirli kanser türlerinin tedavisinde kullanılabileceÄŸini belirtmektedir. Kanser hücrelerinin çoÄŸalmasını engellerken hücrelerin kanserli hale gelme riskini azaltabilir ve kanser hücrelerinin iletiÅŸim kurmasını engelleyebilir.
Propolis Nasıl Tüketilmeli?
Kovandan çıktığı ilk haliyle propolis doÄŸrudan tüketilmez. Sıcakken yapışkan bir kıvama sahip olan propolis soÄŸudukça sertleÅŸir ve kırılır. Bu durumda tüketim için uygun hale getirmek adına iÅŸlem görmeli ve özütlenmelidir. Propolis laboratuvar ÅŸartlarında deneyimli kiÅŸiler tarafından sıvı formata dönüÅŸtürülür. Arının maruz kaldığı tüm zararlı maddeler arının ürettiÄŸi ürünleri etkileyebilir. Bu yüzden saÄŸlık açısından çok faydalı olan ürünler bile saÄŸlığa zarar verebilecek duruma gelebilir. Propolisin gerekli analizleri yapılmış olmalı ve içeriÄŸinde zararlı madde bulunup bulunmadığı belirlenmelidir. Propolisi kullanacak kiÅŸi içerik analizi raporunu mutlaka talep etmelidir. Ne kadar süre ve ne dozda propolis kullanılacağı da önemlidir. Bu sebeple bir doktora danışmadan önce propolis kullanmak doÄŸru deÄŸildir.
Propolis Tüketilirken Nelere Dikkat Edilmeli?
Propolis almadan önce kesinlikle o propolisin analiz raporu istenmeli ve içeriÄŸi güvenilir olmalıdır. Ä°çerisinde saÄŸlığa zarar verebilecek kalıntılar bulunmamalıdır ve dozu belirlenmiÅŸ olmalıdır. Fenolik asitler içerdiÄŸi için dozajın hassas bir biçimde belirlenmesi gerekmektedir. Ayrıca bal ürünlerine veya arı sokmasına karşı alerjisi olan kiÅŸilerin propolis tüketmemesi gerekir. Propolisi yüksek miktarlarda ve uzun süre boyunca kullanmak yerine kontrollü bir ÅŸekilde kullanılmalıdır. Yüksek miktarlarda veya alkollü içeceklerle birlikte alındığında mide yanması, bulantı veya kusma gibi yan etkilere yol açabilir. Ä°çeriÄŸindeki kumarin miktarına baÄŸlı olarak kanama riski oluÅŸturabileceÄŸi için cerrahi operasyon öncesi kullanımını kesmek gerekebilir.
Propolis Zararlı mı?
ÇeÅŸitli saÄŸlık faydaları olan propolisi belirli saÄŸlık koÅŸulları olan bireylerin kullanmaması tavsiye edilir. Astım bu durumlar arasındadır. Ayrıca bal ve diÄŸer arı ürünlerine alerjik tepkileri olan kiÅŸilerin propolisten kaçınması önerilir. Kavak veya kozalaklı aÄŸaçlara karşı alerjisi bulunanların da propolise mesafeli durması gerekmektedir. Hassas ciltlerde tahriÅŸ veya kızarıklığa yol açabilir. Propolis aşırı tüketildiÄŸinde mide sorunlarına neden olma potansiyeline sahiptir. Propolis kan pıhtılaÅŸmasını yavaÅŸlatabilir ve kanama kontrol problemi yaÅŸayan kiÅŸilerde veya ameliyat sırasında kanama riskini artırabilir. Ameliyat olacak kiÅŸilerin operasyon tarihinden iki hafta önce propolisin kullanımını durdurması gerekir. Hamile kadınların ve emziren annelerin propolisi kullanmadan önce doktorlarına danışmaları önemlidir. Propolis ile birlikte alkol tüketimi uygun deÄŸildir. Alkol ile birlikte alındığında mide bulantısı ve kusma gibi istenmeyen etkilere sebep olabilir.
Propolis Nasıl Kullanılır?
Peki propolis nasıl kullanılır? Propolis sıvı formda alınarak kullanılabilir. Hem sıvı hem de katı gıdalara eklenebilme özelliÄŸi olan iki formu vardır. YetiÅŸkinler ve çocuklar için dozaj miktarları deÄŸiÅŸkenlik gösterebilir. Propolisle zenginleÅŸtirilmiÅŸ bal karışımı da mevcut ürünler arasında yer alır.
KAYNAK: https://www.healthline.com/health/propolis-an-ancient-healer
Propolisin aktif maddesi flavonoidlerdir. Bunun yanında hidroksisinnamik asit gibi maddeler de bulunur ki bunlar kafeik veya ferulik asit gibi bileÅŸenleri içerir. DiÄŸer su bazlı maddeler arasında arı enzimleri, ÅŸekerler, B vitamini, C vitamini ve E vitamini ile mineraller ve eser elementler bulunur.
Propolisi tüketirken özellikle alerjiye yatkın bireylerin dikkatli olmaları gerekmektedir. EÄŸer bal ürünlerine, arı ya da yaban arısı sokmalarına karşı alerjiniz varsa, propolis içerikli besin takviyelerini kullanmaktan kaçınmanız önerilir.
Antioksidan bir maddesi olan propolis, vücut saÄŸlığına pek çok fayda saÄŸlar. Propolis'in günlük tüketimi en fazla 3 kez olmalıdır ve kullanmadan önce doktorunuza baÅŸvurmanız önemlidir.
Propolisin balgam söktürme yeteneÄŸi bulunur ve bu sayede akciÄŸerleri temizler, boÄŸazda meydana gelebilecek tahriÅŸi engeller ve öksürüÄŸün hafiflemesini saÄŸlar.
10 yaşından küçük çocukların kullanımına uygun olmayan propolis hem aç hem de tok karnına tüketilebilir.
Mideyi ve karaciÄŸeri yoran bir etkisi olan propolisin kontrollü ÅŸekilde tüketilmesi gereklidir. Bir günde yarım çay kaşığı sıvı propolis tüketmek genellikle vücut için yeterli olacaktır. Fazla miktarda tüketildiÄŸinde mide ve karaciÄŸer aÄŸrısına neden olabilir.
Cilt saÄŸlığına faydalı birçok bileÅŸen içeren propolis hücrelerin yenilenmesine yardımcı olarak yaraların daha hızlı iyileÅŸmesini saÄŸlar.
Aşırı miktarda propolis tüketimi mide ve karaciÄŸerde aşırı stres oluÅŸturabilir ve bal alerjisini tetikleyebilir. Ayrıca hamilelik ve emzirme dönemlerinde kullanılması tavsiye edilmez. Astım ilaçları ile birlikte alındığında çeÅŸitli komplikasyonlara yol açabilir.
Her yaÅŸ grubunda propolisin tüketimi genellikle güvenlidir ancak bebekler için uygun olmayabilir. Bu nedenle bebek ve çocuklar için bir propolis ürününün kullanımını düÅŸünmeden önce mutlaka uzman bir doktordan görüÅŸ almanız önemlidir.
Antioksidanların serbest radikalleri etkisiz hale getirmesi sayesinde kanser riskinin düÅŸürülmesine yardımcı olur. Propolisin içindeki güçlü antioksidan bileÅŸenin özellikle kanser riskini azaltmada etkili olduÄŸu düÅŸünülür.
Antimikrobiyal aktiviteleri ile öne çıkan propolisin, genellikle H. pylori bakterisinin aşırı büyümesinden dolayı oluÅŸan gastrit ve peptik ülser semptomlarını azaltmada etkili olabileceÄŸi belirtilmiÅŸtir. Bu, bal ile birlikte ya da tek başına propolis tüketimiyle mümkün olabilir.
Kronik hastalıkların semptomlarını azaltmada yardımcı olan propolisin, iltihaplanmayı engelleyici özellikleri bulunur. Flavonoidler ve polifenoller içeren propolis; kalp hastalığı riskini düÅŸürmenin yanında diyabet, inflamatuar bağırsak hastalığı ve artrit gibi kronik iltihapla iliÅŸkili saÄŸlık sorunlarına karşı koruyucu ve tedavi edici etkiye sahip olabilir.
2020 yılında Phytotherapy Research Dergisi’nde yayınlanan bir çalışma, Covid-19 virüsü olan SARS-CoV-2'ye karşı propolisin antiviral özelliklerinin etkin olabileceÄŸini ifade etmektedir. Ayrıca daha önceki laboratuvar çalışmalarında da rinovirüsler, grip virüsü ve bazı solunum yolu virüslerine karşı propolisin antiviral aktivitesi belirlenmiÅŸtir. Bağışıklık sistemini güçlendirme potansiyeli olan propolis, Covid-19 enfeksiyonunu önlemeye yardımcı olabilir diye düÅŸünülürken bu konuda kesin bir kanıt henüz bulunmamaktadır. Konuyla ilgili klinik araÅŸtırmalar halen devam etmektedir.
Su bazlı propolis ürünleri çocuklar tarafından tüketilebilir ancak bunu yapmadan önce her zaman bir uzmana danışılması gerekmektedir.
Propolis deri enfeksiyonları, güneÅŸten kaynaklanan cilt hasarları, uçuklar, cilt yaraları, siÄŸil, egzama ve rahatsız edici yanıkların önlenmesi ve iyileÅŸtirilmesinde yardımcı olarak kullanılabilir. Serbest radikallerle savaÅŸan propolisin cilt yenileyici ve cildi genç bir görünüme kavuÅŸturucu etkileri bulunmaktadır.
Hamilelik ve emzirme dönemindeki kadınların, olası riskleri nedeniyle propolis tüketmeleri önerilmez. Kan pıhtılaÅŸması sorunu olanlar, bağışıklık sistemi rahatsızlıkları bulunanlar ve organ nakli geçirenler için de kullanımı tavsiye edilmeyebilir. Propolis kullanmayı düÅŸünen herkesin bir uzmana baÅŸvurması faydalıdır.
Yorum Ekle
