Hıçkırık Nasıl Geçer?
Hıçkırık bazen en basit ve sıradan bir olay gibi görünen ancak hayatımızı aniden etkileyebilen bir durumdur. Ani kasılma ve solunum düzeninin bozulmasıyla kendini gösteren hıçkırık, insanları rahatsız edebilir ve günlük aktiviteleri olumsuz etkileyebilir. Peki hıçkırık nasıl geçer? İşte bilmeniz gerekenler:
Hıçkırık (Singultus) Nedir?
Hıçkırık ya da diğer adıyla singultus diyafram kasının refleksif ve istemsiz bir şekilde aniden kasılması sonucu meydana gelir. Bu kas göğüs ve karın boşluğu arasında yer alır. Bazen bir kişi hıçkırabilir ve diyafram tekrar tekrar kasılıp hıçkırığa neden olabilir. Kasılma hissiyle beraber ses tellerinin bulunduğu gırtlak boşluğu da ani bir şekilde kapanır ve bu durum hıçkırıkla eş zamanlı olarak bir ses çıkmasına yol açar. Bu sesin kökeni diyaframın kasılması sonucunda akciğerlere ani bir hava girişi ve epiglotun gırtlak bölgesini kapatmasıdır.
Hıçkırık Neden Olur?
Peki hıçkırık neden olur? Hıçkırık çeşitli faktörlere bağlı olarak meydana gelen bir durumdur ve bu yüzden çok sayıda sebep belirtilebilir. Stres, endişe, kaygı gibi ani duygusal değişiklikler genellikle hıçkırık ataklarının başlıca nedenleri arasında yer alır. Bu tür duygusal dalgalanmalar yaşayan kişilerde bazen diyaframı uyarıcı hormonlar salgılanabilir ve böylece diyafram normal hareket paterninden saparak kasılabilir. Hıçkırığa tutulan bir kişi yaklaşık olarak her dakika 10 kez hıçkırabilir. Genellikle bu hıçkırıklar kendiliğinden geçer ve kişinin solunumu normale döner. Ancak hıçkırık atağı iki saatten fazla süre devam ederse uzmana danışmak en doğru tercih olacaktır.
Kısa Süreli Hıçkırık (Akut Hıçkırık) Nedenleri Nelerdir?
“Kısa süreli hıçkırık neden tutar?” sorusu da merak edilen konular arasında. Akut hıçkırık olarak adlandırılan durum, bir kişinin hıçkırığının 48 saat veya daha kısa süre devam etmesidir. Kola ya da gazoz gibi aşırı gazlı içeceklerin tüketilmesi, alkol kullanımı, büyük ve ağır porsiyonlarda yemekler yenilmesi, yoğun heyecan, ani stres ve kaygı atakları ve hızlı sıcaklık değişimleri akut hıçkırığın en bilinen nedenlerindendir. Kişi bazen farkında olmadan hava yutar ve bu da hıçkırığı tetikleyebilir.
48 Saati Aşan Hıçkırıklar Neden Olur?
Hıçkırıkların 48 saatten fazla sürdüğü durumlarda ise genellikle altta yatan başka sağlık sorunları vardır. Bu durumda kişi zaman kaybetmeden doktora gitmelidir. Başlıca nedenler aşağıdaki gibidir:
- Sinir tahrişi veya sinir hasarı bu tür uzun süreli hıçkırıkların en yaygın sebeplerindendir. Diyagram kasına bağlı vagus ve frenik sinirlerin zarar gördüğü durumlarda hıçkırık meydana gelebilir. Bu sinirlere genellikle boyunda bulunan tümörler, reflü, guatr, kist, larenjit, boğaz ağrısı veya kulak zarının hasar görmesi sonucu zarar verilebilir.
- Merkezi sinir sistemi hastalıkları da sürekli hıçkırıklara sebep olabilir. Tümör oluşumu, sinir hasarı veya enfeksiyonlar merkezi sinir sistemini etkilediğinde hıçkırık refleksinin kontrolünü kaybeder ve sürekli hıçkırma başlar. Meningit, beyin iltihabı, felç, beyin travmaları ve beyin tümörleri de hıçkırık atağına yol açabilir.
- Sinir sistemini etkileyen durumların yanı sıra yakın zamanda ağır anestezi uygulananlar, diyabet hastalarında da görülebilir.
- Bazen tedavi amaçlı kullanılacak ilaçlar da hıçkırığı tetikleyebilir. Steroidler, benzodiazepin grubu ilaçlar çeşitli antidepresanlar ve antibiyotikler de hıçkırığa neden olabilen faktörler arasındadır.
Bebeklerde Hıçkırık Neden Olur?
Bebeklerde hıçkırık görülme sıklığı yetişkinlere göre oldukça daha fazladır. Bazı bulgulara göre bebekler anne karnında bile hıçkırabilir. Genel olarak bebeklerin hıçkırması doğal bir durum olup büyük bir sağlık problemine işaret etmez. Bu doğal nedenler arasında mide büyümesi ve bu sayede hıçkırığın tetikleyicisi olan diyafram sinirlerinin uyarılması, vücut boyutlarının küçük olması nedeniyle mide kapasitesinin hızla dolması, bebeklerin hızlı yemek yemesi sebebiyle hava yutma ve gaz çıkaramama durumları yer alabilir.
Hıçkırık Nasıl Geçer?
Peki hıçkırık nasıl geçer kesin çözüm nedir? Genellikle halk arasında baş aşağı durmak veya ani bir korku hissi yaratmak gibi yöntemler önerilse de bunlar genellikle hıçkırığı durdurmada faydasızdır. Hıçkırık sorunu yaşayan kişiler eğer mide bulantısı, karın ağrısı, kusma gibi belirtilerle birlikte yaşıyorlarsa bunları doktorlarına bildirmelidir. Bu belirtiler genellikle altta yatan bir hastalığın semptomudur. Hıçkırığı engelleme için uygulanabilecek yöntemler aşağıdaki gibidir:
- Sağlıklı ve dengeli beslenme.
- Yeterli su içme.
- Gazlı içecek tüketiminden kaçınma (örneğin gazoz, kola vb.)
- Alkol tüketiminin en aza indirilmesi.
- Büyük porsiyonlar yerine daha sık ve küçük porsiyonlar tüketme.
- Gece çok geç saatte uyumamak ve sağlıklı bir uyku düzeni edinmek.
- Stres, endişe, korku ve benzeri ani duygusal dalgalanmalardan uzak durmak.
Bebeklerde Hıçkırık Nasıl Geçer?
Peki bebeklerde hıçkırık nasıl geçer? Bebeklerin geçici hıçkırık durumunu kontrol altına almak için evde çeşitli tedbirler uygulanabilir. Bebeğin emzirildikten sonra hemen yatırılması yerine bir süre dik pozisyonda tutulması önerilir. Ayrıca fazla gaz hıçkırığa neden olabilir bu yüzden bebeklerin sırtlarına nazikçe masaj yaparak gazlarını çıkarmalarına yardımcı olunmalıdır. Bebekleri uzun süre aç bırakmadan düzenli olarak beslemek de hıçkırığı önlemede etkilidir. Çünkü acıkan bebekler emzirme esnasında çok fazla hava yutabilir. Bu nedenle hıçkırık sorunu yaşayan bebeklerin düzenli beslenmelerine özen gösterilmelidir.
Hıçkırık Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Hıçkırığın teşhisi için ilk adım kişinin bir doktora başvurup muayene olmasıdır. Doktor hastanın tıbbi geçmişini dinler ve ardından gerekli fiziksel ve nörolojik muayeneyi yapar. Ayrıca hıçkırığın süresi ve sıklığı, kişinin kullandığı ilaçlar, sahip olduğu diğer hastalıklar, alkol kullanım durumu, beslenme alışkanlıkları ve psikolojik durumu hakkında bilgi toplanır. Duruma bağlı olarak endoskopik testler, laboratuvar testleri, kan testleri ve görüntüleme teknolojileri kullanılır. Bütün bu aşamalar sonucunda problem kesin olarak teşhis edilir.
Hıçkırık Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
“Hıçkırığa ne iyi gelir? Tedavi yöntemleri nelerdir?” sorusu da merak edilen konular arasında. Hıçkırık genellikle kendiliğinden geçen bir rahatsızlıktır. Ancak eğer hıçkırık başka bir sağlık sorunundan kaynaklanmaktaysa bu sorunun çözülmesi gerekir. 2 gün boyunca devam eden hıçkırıklar için ilaç tedavisi uygulanabilir. Baklofen, metoklopramid ve klorpromazin içeren ilaçlar bu durumlarda etkin olabilir. Eğer ilaçla tedavi işe yaramazsa cerrahi müdahale seçeneği değerlendirilebilir. Eğer bir kişinin sürekli hıçkırık problemi varsa vagus adı verilen sinir alanına elektrik verilir. Bunun için vücuda elektrik uyarısı sağlayan bir alet yerleştirilir. Bu yöntem temelde epilepsi hastalarının tedavisinde kullanılır ancak kalıcı hıçkırık durumunu çözmek için de oldukça etkili ve başarılı bir yaklaşım olduğu görülmüştür.
Evde Hıçkırık Tedavisi Nasıl Olur?
Peki hıçkırık nasıl geçer evde tedavi edilebilir mi? Geçici hıçkırıklar genellikle kendiliğinden sona erer veya evde uygulanabilecek basit teknikler ile kontrol altına alınabilir. İşte bu tekniklerin bazıları:
- Sirkeli suyla burunu yıkayarak ve sirkeyi burnuna çekerek.
- Hızlı bir şekilde nefes almak ve vermek.
- Boğazını zorlayarak öksürmeye teşvik etmek.
- Derin bir nefes aldıktan sonra nefesi bir süre tutmak.
- Kolonya veya limon gibi güçlü kokulu maddeleri solumak.
- Soğuk su içmek.
- Başı ya da yüzü soğuk suya batırarak yıkamak.
KAYNAK: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hiccups/symptoms-causes/syc-20352613
İnatçı hıçkırık sorunuyla uzun bir süre mücadele eden bireyler bu durumu ciddiye alarak uzman bir doktora danışmalıdır. Bu rahatsızlığa sahip olan kişiler kardiyoloji, dahiliye ve gastroenteroloji gibi farklı tıbbi branşlardan randevu alabilir.
Hıçkırığa neden olabilen bazı ilaçlar vardır. Kortizon ve trankilizan içeren ilaçlar ile romatizma ilaçları bunların başında gelir. Ayrıca steroid kullanımı ve çeşitli antibiyotikler nadir de olsa hıçkırığa sebep olabilir.
Hıçkırık genellikle dakikalarca devam eder ve kendiliğinden son bulur. Ancak hastalıklara veya durumlara bağlı olarak hıçkırık uzun süreli olabilir. Araştırmalar tarih boyunca en uzun süren hıçkırığın Amer boyunca kesintisiz yaşandığı göstermiştir.
Reflü hastalığı ve mide fıtığı, nörolojik hastalıklar da hıçkırığın belirtileri arasında yer alabilir. Ancak nörolojik hastalıklarda hıçkırık tek başına bir belirti olarak görülmez. Genellikle diğer bulgular da ortaya çıkar. Ayrıca burun, geniz, soluk borusu hastalıkları, dış kulak yoluna kaçan yabancı cisimler, kalp hastalıkları (koroner arter hastalığı, perikardit ve aort anevrizması), elektrolit dengesizlikleri, üremi, hiperglisemi, zehirlenmeler, bazı ilaçların yan etkileri, anksiyete, aşırı stres ve öfori gibi psikolojik durumlar da hıçkırığa neden olabilir.
Midenin büyümesi özellikle erken çocukluk döneminde diyaframa baskı yaparak hıçkırığa neden olabilir. Ancak hıçkırık mideyi büyütmez sadece midenin büyümesi hıçkırığa yol açabilir.
Hıçkırık Covid-19'un belirtileri arasında yer alabilir ancak nadir görülen bir semptomdur. Muhtemel mekanizması akciğer enfeksiyonunun diyaframı irite etmesi sonucu hıçkırık oluşmasına sebep olabilir.
Zencefil tek başına hıçkırığa neden olmaz ancak hasarlı bir mideye tüketilen zencefil gibi mideyi irrite edebilecek gedenleri aşırı beslenme, hızlı yeme veya fazla hava yutmadır. Bebeği emzirirken gazını çıkartmak için ara vermek, sırtını kovmak, küçük miktarlarda ve sık sık beslemek, beslenme sonrasında bebeği dik tutmak ve uygun pozisyonda emzik veya biberon kullanmak bebeğin hıçkırığını geçirmeye yardımcı olabilir. Zencefil, rezene ve papatya suyu da bebeklerdeki hıçkırığı geçirmede etkili olabilir.
Hıçkırığı hızlı bir şekilde geçirmek için derin nefes almak ve nefesi kısa süre tutup vermek gibi yöntemler kullanılabilir. Ayrıca dolu bir bardağın uzak tarafından en az 7 yudum su içmek, derin bir nefes alıp ıkınmak veya limon emmek de etkili olabilir.
Bebeklerde hıçkırığın nedeni genellikle aşırı beslenme, hızlı yeme veya çok fazla hava yutmadır. Bu durumu düzeltmek için bebeği emzirirken ara vermek, sırtını kovmak, küçük miktarlarda sık sık beslemek önemlidir. Beslenme sonrasında da dik oturtmak ve emzik kullanmak, zencefil, rezene veya papatya suyu gibi doğal yöntemler de bebeklerdeki hıçkırığı geçirebilir.
Uzun süren ve inatçı bir hıçkırık durumu diyafram kasında zedelenmelere, diyafram fıtıklarının artmasına ve bazen karın içi basınç değişimleriyle yol açabilir. Ayrıca bu durum kişilerin psikolojilerini olumsuz etkileyebilir ve daha fazla strese neden olabilir.
Hıçkırık genellikle diyafram kası ve uyaran sinirlerle ilgilidir. Su içmek veya nefes tutmak gibi yöntemler diyafram kasını etkileyerek hıçkırığın kesilmesine yardımcı olabilir. Bunun dışında başka basit ve kolay uygulanabilir yöntemler de mevcuttur.
Kalp krizinde hıçkırık ilk sıralarda görülen semptomlar arasında yer almaz. Ancak kalp zarı iltihapları gibi bazı kalp hastalıklarında hıçkırık görülebilir çünkü kalp diyaframa düzeydeki kalp hastalıkları olan kişilerde uzun süren ve inatçı hıçkırık hastaların durumunu kötüleştirebilir.
Yorum Ekle
