Doğal Antioksidanlarla Dolu Bir Güç Kaynağı: Zerdeçalın Faydaları
Zerdeçal binlerce yıldır kullanılan doÄŸal bir baharat ve ÅŸifalı bitki olarak bilinir. Köklerinden elde edilen sarı toz sadece lezzetli yemeklere tat katarak deÄŸil aynı zamanda saÄŸlık açısından da birçok fayda sunar. Zerdeçalın güçlü antioksidan özellikleri vardır ve içerdiÄŸi aktif bileÅŸenler sayesinde vücut için çeÅŸitli saÄŸlık sorunlarının tedavisine yardımcı olabilir. Ayrıca zerdeçalın bağışıklık sistemini güçlendirdiÄŸi, iltihapları azalttığı ve sindirim saÄŸlığını desteklediÄŸi de bilinir. Ä°ÅŸte zerdeçal hakkında bilinmesi gerekenler:
Zerdeçal Besin DeÄŸeri
Bir yemek kaşığı zerdeçal tozu 29 kaloridir. Ayrıca 6.31 gram karbonhidrat, 0.91 gram protein, 2,1 gram lif, 0.31 gram yaÄŸ, 0,3 gram ÅŸeker içerir. Bunun yanında günlük manganez ihtiyacının %26'sını, demir ihtiyacının %16'sını, potasyum ihtiyacının %5'in ve C vitamininin %3'ünü karşılar. Zerdeçal mikro besin ögelerinin alınmasına da katkıda bulunur. ÖrneÄŸin bir yemek kaşığı tüketildiÄŸinde günlük demir ihtiyacının %16'sı, potasyum ihtiyacının %5'i, manganez ihtiyacının %26'sı ve C vitamini gereksiniminin %3'ü karşılanmış olur.
Zerdeçalın Faydaları Nelerdir?
Tıpkı çeÅŸitli baharatlar gibi zerdeçal da uzun süredir bilimsel incelemelere konu olmuÅŸtur. Bu araÅŸtırmaların büyük bir kısmında zerdeçalın faydaları üzerinde genel bir anlaÅŸmaya varılmıştır. Sıkça kullanılan baharatlar listesinde belki üst sıralarda yer almaz ama özellikle tavuk yemeklerinin vazgeçilmezi köriye sarı rengini kazandıran zerdeçaldır. Bu olaÄŸanüstü baharat sarı çiçekli bir bitkinin kökünden elde edilir ve genellikle GüneydoÄŸu Asya ve Hindistan gibi bölgelerde bulunur. Antienflamatuvar ve antioksidan özelliklere sahip olan zerdeçal Ayurveda gibi Hindistan'ın geleneksel tedavi yöntemlerinde de sıklıkla tercih edilir. SaÄŸlık sorunu yaÅŸamayan herkes günde 1-2 kaşık zerdeçal tüketerek bağışıklık sistemini güçlendirebilir ve enfeksiyon hastalıklarını daha hızlı atlatabilir. YoÄŸurtla karıştırılan zerdeçalın ya da toz halindeki zerdeçalın faydaları bu baharatın tüketimine ilgi duyan bireylerin sıklıkla araÅŸtırdığı konulardır. Zerdeçal her ÅŸekilde tüketilebilir, ancak içeriÄŸindeki kurkumin maddesi yaÄŸda çözündüÄŸünden yaÄŸlı yiyeceklerle veya doÄŸal olarak yaÄŸ içeren yoÄŸurt gibi besinlerle birlikte alınması daha saÄŸlıklı olacaktır.
Zerdeçalın Cilde Faydaları Nelerdir?
Zerdeçal faydaları sadece beslenme yoluyla deÄŸil cilt bakımında da kendini gösterir. Sivilce, egzama ve sedef hastalığı gibi cilt sorunlarının iyileÅŸtirilmesinde zerdeçalla yapılan doÄŸal karışımlar kullanılabilir. Antioksidan ve antienflamatuvar özellikleri ile yara iyileÅŸmesini destekleyen bileÅŸenleri sayesinde zerdeçallı bir karışım hazırlayarak bunu cildinizin problemli bölgelerine direk uygulayabilirsiniz. YoÄŸurt cilt tonunu eÅŸitleme ve nem dengesini koruma konusunda yardımcı bir besin olarak bu karışımlarda önemli bir rol oynar. Toz zerdeçal, yoÄŸurt ve doÄŸal zeytinyağı ile hazırlanmış bu karışımı cildinize uygulayabilir, bir süre dinlendirdikten sonra yıkayabilirsiniz. Hassas ciltli veya alerjik reaksiyonlara meyilli kiÅŸilerin bu iÅŸlemi yaparken dikkatli olmaları gerekmektedir. Herhangi bir yanma veya kaşıntı durumunda derhal durulamalı ve uygulamayı bırakmalısınız.
Kurkumin Nedir?
Zerdeçalın ana aktif bileÅŸeni olan kurkumin bu baharatın saÄŸlık üzerindeki birçok olumlu etkisinden sorumludur. Zerdeçalın ağırlığının %3'ü kurkuminden meydana gelir. Bu bileÅŸenin en etkin ÅŸekilde kullanılabilmesi için genellikle oldukça fazla miktarda zerdeçal tüketilmesi gerektiÄŸi için çoÄŸu kiÅŸi tarafından bu mümkün olmadığından dolayı kurkumin takviyeleri üretilmiÅŸtir. Bu takviyeler doktor tavsiyesine baÄŸlı olarak alınabilir. Kurkumin emilimi düÅŸük bir bileÅŸendir, ancak karabiberde bolca bulunan piperin, kurkuminin vücutta emilimini %2000'e kadar artırabilir. Bundan ötürü zerdeçal takviyelerinde genellikle piperine de bulunur ve böylece vücuttaki kullanımı maksimize edilebilir. Ayrıca kurkumin yaÄŸda çözünen bir bileÅŸen olduÄŸundan yemeklerle birlikte alındığında çözünürlüÄŸünün ve dolayısıyla absorpsiyonunun artması saÄŸlanır.
Zerdeçal Hangi Hastalıklardan Korur?
Zerdeçal içerisinde bulunan kurkumin maddesi doÄŸada bulunan bir antienflamatuvardır. Bu özelliÄŸi sayesinde zerdeçalın faydaları ve kullanımı hastalıkların iyileÅŸme sürecini hızlandırır ve kronik inflamatuvar hastalıkların tedavi sürecini kolaylaÅŸtırır. Antioxidanlar bakımından zengin olan zerdeçal kalp-damar hastalıkları, kanser ve metabolik sendrom gibi rahatsızlıklara karşı vücudu korurken var olan hastalıklarda ise tedavi sürecine yardımcı olur. Zerdeçal ayrıca akut komplikasyon riskinin düÅŸmesine katkıda bulunur ve hastalığın ilerlemesini yavaÅŸlatır. Zerdeçalın bileÅŸenleri beyin kaynaklı nörotrofik faktör (BDNF) adı verilen büyüme hormonunun seviyesini arttırarak nöronların onarımına ve çoÄŸalmasına destek olur. Bu durum zerdeçalın psikiyatrik ve nörolojik hastalıklarla mücadelede de koruyucu rol üstlendiÄŸini gösterir. Zekâ geliÅŸimine katkısıyla çocukları desteklerken, yetiÅŸkinlerde hafıza ve biliÅŸsel fonksiyonların güçlenmesine yardımcı olur. Kalp-damar saÄŸlığını koruyarak damar yapısını güçlendirir ve hücresel yapıların güçlenmesine yardımcı olarak kanser riskini azaltır. Bu durum zerdeçalın tüm kanser türlerine karşı koruma saÄŸladığını gösterir. Zerdeçalın vücutta baÅŸka bir pozitif etkisi ise artrit hastalığına karşı koruma saÄŸlamasıdır ki bu da antienflamatuar özelliÄŸi sayesinde gerçekleÅŸir.
Zerdeçal Nasıl Tüketilebilir?
Peki zerdeçalın faydaları nelerdir nasıl kullanılır? Zerdeçal baharat formu veya taze haliyle yemeklere eklenebilecek bir maddedir. Zerdeçalın faydaları ve kullanım ÅŸekli için günlük ideal alım miktarı (toz veya rende) yaklaşık 1 tatlı kaşığıdır. Taze zerdeçal kökü ince dilimler halinde kesilerek ya da rendelenerek yemeklere ilave edilebilir. Taze zerdeçal ellerde iz bıraktığı için eldiven kullanılması tavsiye edilir. Karabiber içerisinde bulunan piperin adlı bileÅŸen vücudun zerdeçal emilimini arttırır bu nedenle zerdeçalın karabiber ile birlikte tüketilmesi önerilir. Yapılan araÅŸtırmalar zerdeçalın yaÄŸda piÅŸirildiÄŸinde vücudun daha fazla kurkumin emebileceÄŸini belirtmiÅŸtir. Kurkuminin yaÄŸ içeren maddelerle birleÅŸtiÄŸinde bağırsaklar tarafından daha hızlı emildiÄŸi düÅŸünülmektedir. Bu maddeler arasında zeytin ve hindistancevizi yağı bulunur. Zerdeçalın hem kuru hem de taze hali çay formunda da alınabilir. Çayın yapılışı için 2 su bardağı su kaynatılır ve ardından 1 çay kaşığı toz zerdeçal veya rendelenmiÅŸ zerdeçal eklenir. Karışımın demlemesi için yaklaşık 10 dakika bekletilir. Arzu ederseniz limon da ekleyebilirsiniz. EÄŸer saÄŸlık nedenleriyle daha fazla zerdeçal tüketmek istiyorsanız bu durumu bir saÄŸlık profesyoneli kontrolünde, tablet ya da kapsül ÅŸeklinde gerçekleÅŸtirebilirsiniz.
SaÄŸlık yararlarının bilinmesi üzerine kullanımı yaygınlaÅŸan zerdeçal bugün baharat formunun yanında kapsüller, çaylar, toz halinde ve ekstraktlar olarak da bulunabilmekte. Zerdeçal baharatı olarak yemeklere ilave edilebilir ya da yoÄŸurtla karıştırılıp tüketilebilir. Ayrıca köri baharatında bol miktarda zerdeçal bulunur ve özellikle tavuk yemeklerinde ve sosların içerisinde kullanmak hem lezzet katmakta hem de saÄŸlıklı bileÅŸenleri vücuda almanızı desteklemektedir. Zerdeçal tüketimini sevmeyenler ise zerdeçal içerikli kapsülleri tercih edebilir. Ancak bu kapsüllerin kesinlikle güvenilir markalardan alınması ve kullanmadan önce doktora danışılması önemlidir. Zerdeçalı çay olarak tüketmek de diÄŸer bir seçenektir. 1 tatlı kaşığı zerdeçal bir cezvede kaynatılarak çay yapılabilir. Farklı baharatların eklenmesi tadını zenginleÅŸtirebilir. AraÅŸtırmalar, zerdeçalın 10 dakika süresince kaynatılmasının bileÅŸenlerini daha etkin biçimde serbest bıraktığını göstermiÅŸtir, dolayısıyla çayın en az 10 dakika kaynatılması önerilir.
Zerdeçalın Yan Etkileri Nelerdir?
Zerdeçalın faydaları ve zararları da merak edilen konulardan biridir. EÄŸer çok uzun süreli ve yüksek dozlarda zerdeçal kullanırsanız ağızda kuruluk, mide aÄŸrısı, bulantı, ishal, baÅŸ aÄŸrısı ve gaz gibi yan etkilerle karşılaÅŸabilirsiniz. Ayrıca zerdeçal kan pıhtılaÅŸmasını geciktirebilir ki bu durum kanama bozukluÄŸu olanlarda morarma ve kanama riskini arttırabilir. Mevcut mide sorunlarını kötüleÅŸtirebilir ve diyabet hastalarında kan ÅŸekeri seviyelerini aşırı derecede düÅŸürebilir. KaraciÄŸer ya da safra kesesi hastalığı olanlar, hamileler ve emziren anneler zerdeçal tüketiminden kaçınmalıdır. Ayrıca zerdeçal bazı kanser ilaçlarıyla etkileÅŸime girebilir. Tedavi amaçlı kullanım durumunda, zerdeçal ancak tıbbi bir tavsiye ile alınmalıdır.
KAYNAK: https://www.hopkinsmedicine.org/health/wellness-and-prevention/turmeric-benefits
Taze zerdeçal faydaları için tüketimine dikkat edilmelidir. Çay olarak tüketilebilir. Bir parça taze zerdeçalı rendeleyin ve sıcak suyun içine atın. 10 dakika demlemeye bırakın ve sonra süzün. Ä°steÄŸe baÄŸlı olarak limon, bal veya zencefil ekleyebilirsiniz. Bunun dışında yemeklere eklenebilir. Zerdeçalı çorbalara, salatalara veya ana yemeklere ekleyerek tüketebilirsiniz. RendelediÄŸiniz zerdeçalı yemeklerinize serpiÅŸtirebilirsiniz. Smoothielere de katılabilir. Taze zerdeçalı smoothie'ye eklemek de bir baÅŸka harika seçenektir. Sadece küçük bir parça eklemeniz yeterlidir. KurutulmuÅŸ baharat formu da kullanılır. Zerdeçalı kurutup öÄŸütme yöntemiyle baharat formuna getirebilir ve bu ÅŸekilde tüketebilirsiniz.
Toz zerdeçal tüketilmesi genellikle yemeklerinize baharat olarak eklenerek veya bir içecek olarak alınarak gerçekleÅŸir. Yemeklerde kullanılan toz zerdeçal çorbalar, soslar, pilavlar ve et yemekleri gibi çeÅŸitli tariflere lezzet vermek için kullanılabilir. Bir diÄŸer popüler tüketim yöntemi de zerdeçal latte veya altın süt olarak da bilinen bir içecektir. Bu genellikle ısıtılmış sütün içerisine bir çay kaşığı toz zerdeçal eklenerek hazırlanır. Ayrıca bu içeceÄŸe tatlandırıcı olarak bal veya ÅŸeker ve ekstra saÄŸlık faydaları için bir tutam karabiber eklenebilir.
Zerdeçal içinde bulunan maddeler metabolizmayı harekete geçirir, safra üretimini teÅŸvik eder ve vücudun detoksifikasyon sürecine ve yaÄŸ sindirimine yardımcı olur. Bu özellikleri, yaÄŸ hücrelerinin birikmesini zorlaÅŸtırır. Her sabah 1 bardak zerdeçal suyu içmek metabolizmanın uyarılmasında ve vücutta oluÅŸan inflamasyonun önlenmesi veya hafifletilmesinde etkilidir. Ä°liki suya 1 çay kaşığı zerdeçal tozu eklenip karıştırılır. Kurkuminin önemli bir bileÅŸeni olan yağın çözünür olduÄŸu için birkaç damla zeytinyağı eklenmelidir. Su bir tutam karabiberle tatlandırılabilir, çünkü biber içerisinde bulunan piperin kurkumin emilimini büyük oranda artırır. Arzu ederseniz içeceÄŸe limon suyu da ekleyebilirsiniz.
Yorum Ekle
