Eris: Yeni Covid Varyantı Nedir ve Belirtileri Nelerdir?

19 / EYL
2023

Dünya Sağlık Örgütü, EG.5.1 yani Eris varyantını Covid-19'un mutasyona uğrayarak oluşturduğu bir alt varyant olarak belirtmiştir. Bu yeni varyant 2023 yılının temmuz ayında takip edilen varyantlar listesinde beşinci sırada yer alırken ilk kez Şubat 2023'te gözlemlendi. Eris varyantı hakkında bilinmesi gerekenleri sizler için derledik:

Eris Varyantı (Eris Virüsü) Nedir?

 “Eris varyantı nedir?” sorusunun yanıtı aşağıdaki gibidir: Omicron'un bir alt türü olarak kabul edilen Eris varyantı ilk defa şubat 2023'te Güney Afrika'da görülmüştür ve kısa sürede dünyanın diğer bölgelerine de yayılmıştır. Dünya Sağlık Örgütünün en son bilgilerine göre Eris varyantının da diğer Covid-19 varyantlarına benzer belirtiler gösterdiği bilinmektedir. Ayrıca Erisin diğer varyantlardan daha bulaşıcı olabileceği veya COVID-19’un bilinen ciddi belirtilerinden daha şiddetli belirtilere yol açabileceği henüz bilinmemekte. Ancak bazı çalışmalar Eris varyantının diğerlerine kıyasla daha bulaşıcı olabileceğini göstermekte.

Eris Varyantı (Eris Virüsü) Belirtileri Nelerdir?

Dünya Sağlık Örgütü'ne göre Eris varyantının belirtileri diğer Covid-19 varyantlarındaki belirtilerle benzerlik taşır. Eris varyantı belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Aşırı yorgunluk durumu,
• Baş ağrısı,
• Boğazda ağrı,
• Burunda akıntı veya tıkanıklık,
• İshal veya mide sorunları,
• Kaslarda ağrı veya güç kaybı,
• Nefes alma zorluğu,
• Öksürük,
• Tat ve koku algısında değişiklikler,
• Yüksek ateş.

Eris Varyantı (Eris Virüsü) ile Diğer Koronavirüs Türleri Farkı Nedir?

Tüm varyantlarda olduğu gibi genotipteki minik değişiklikler bağışıklık sisteminin etkisiz kalmasına yol açabilir. Bu durum Eris virüsünün spike proteininde yani virüsün hücreye girişini sağlayan bölgede gerçekleşebilir ve bu sebeple bağışıklık sisteminden kaçma olasılığı bulunabilir. Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) EG.5'i izlenen bir varyant olarak sınıflandırması Eris virüsünün daha bulaşıcı veya ağır sonuçlara yol açabilecek bir varyant olarak düşünülmesine neden olabilir.

Eris Varyantı (Eris Virüsü) Testi Var mı?

Eris virüsünün tespiti için testler bulunur. Bu testler COVID-19'un diğer çeşitlerini belirleyen testlerle özdeştir. En sık uygulanan Eris virüs testi PCR testidir. Bu test virüsün genetik materyalini çoğaltarak varlığını keşfeder.

Eris Varyantı (Eris Virüsü) Nasıl Bulaşır?

Eris virüsü öksürük, hapşırmak, konuşmak veya nefes almak esnasında hastalığa sahip bir kişi tarafından hava yoluyla yayılan küçük damlacıklar aracılığıyla bulaşır ve sağlıklı bir kişi tarafından solunabilir. Ayrıca virüsle kirlenmiş yüzeylere dokunduktan sonra ellerinizle ağzınıza, burnunuza veya gözlerinize dokunmak da virüsün bulaşmasına sebep olabilir. Bu yüzden sosyal mesafe korumak, maske kullanmak, el temizliğine dikkat etmek ve sağlık yetkililerinin önerilerini uygulamak enfeksiyon riskini azaltır.

Yürütülen çalışmalara göre 2023 yılının temmuz ayı itibariyle Eris virüsü 51 ülkede belirlenmiştir. Bu ülkeler arasında ABD, Birleşik Krallık, Almanya, Fransa, İtalya, İspanya, Brezilya, Japonya, Güney Kore ve Hindistan yer alır. Eris virüsünün dünya genelindeki COVID-19 vakalarının yaklaşık %17.4'ünü oluşturduğu görülmektedir.

Eris Varyantından Korunmak İçin Neler Yapılmalıdır?

Eris varyantı Türkiye için de bir risk. Bu nedenle gerekli önlemler alınmalı. Covid-19 varyasyonlarına karşı özelleştirilmiş koruma metotları mevcut değildir. Genel anlamda, Eris Varyantı'na karşı alınacak önlemler diğer virüs varyantlarından korunma stratejileriyle benzerdir. Yayılım hızı ve etki derecesi tam olarak bilinmeyen bu varyanta karşı aşağıdaki yöntemler uygulanabilir:

• Aşılanma: COVID-19 aşıları hastalığın etkisini azaltır ve vücuda bağışıklık kazandırır. Aşılar farklı varyantlara karşı da koruyucu olabilir. Sağlık yetkililerinin ve uzmanların belirlediği aşı programına uyarak virüsün zararlı etkilerini ve yayılmasını engellemek mümkün.
• Maske Kullanımı: Maske takmak hem sizin hem de çevrenizdeki kişilerin enfeksiyon riskini azaltır. Kalabalık yerlerde veya sosyal mesafe kurallarına uyulamadığı durumlarda maske kullanımı hayati önem taşır.
• Sosyal Mesafeye Dikkat Etme: İnsanlar arasındaki fiziksel teması sınırlayan sosyal mesafe kurallarına riayet ederek bulaşma riskini düşürmek mümkün. Bu sebeple kalabalık yerlerden uzak durmak ve mümkün olduğunca kişisel teması azaltmak da korunma stratejisi arasında sayılabilir.
• El Hijyenine Özen Gösterme: Ellerinizi düzenli olarak sabun ve suyla yıkamak veya alkol bazlı el antiseptikleri kullanmak enfeksiyon riskini azaltır. Ayrıca ellerle yüze teması sınırlamak da genel sağlık açısından önemlidir.
• Kamu Sağlığı Kurallarına Uyma: Yerel sağlık yetkililerinin ve bilim insanlarının önerilerine uymak enfeksiyonun yayılmasını kontrol altında tutmada yardımcı olur. Bu kurallara uygun davranmak, toplum sağlığının korunması açısından kritik bir rol oynar.
• Hasta Kişilerden Uzak Durma: COVID-19 belirtisi gösteren bireylerle olan teması kısıtlamak ve bu belirtileri taşıyan kişilerin kendilerini izole etmesi gereklidir.

Eris virüsünün yayılma hızı ve etkisi bölgeden bölgeye farklılık gösterebilir bu nedenle yerel sağlık otoritelerinin güncel önerilerine dikkat etmek önemlidir. Eris bilim adamlarının takip ettiği tek koronavirüs çeşidi değildir. BA.2.86 olarak adlandırılan ve Pirola lakaplı başka bir varyant ise yakın zamanda bilim insanları tarafından tespit edilmiştir. Pirola varyantı hakkında detaylı bilgi için "Pirola Varyantı (Virüsü) Nedir? Pirola Belirtileri Nelerdir?" başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Not: Bu makaledeki bilgiler yayınlandığı tarihte doğrudur. COVID-19 hakkındaki bilgiler hızla değiştiğinden en son bilgiler için Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ile Sağlık Bakanlığı'nı takip edebilirsiniz.

KAYNAKLAR:

https://www.insider.com/new-covid-variant-eris-symptoms-transmission-2023-8

https://www.yalemedicine.org/news/covid-eg5-eris-latest-coronavirus-strain

https://www.who.int/activities/tracking-SARS-CoV-2-variants