Hepatit B Nedir? Belirti ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

 

Hepatit B karaciğerin enfeksiyonuna neden olan bir virüsün yol açtığı bir hastalıktır. Bu bulaşıcı hastalık dünya genelinde milyonlarca insanı etkiler ve ciddi sağlık sorunlarına yol açar. Hepatit B'nin yayılmasını önlemek ve bu konuda farkındalığı artırmak için bilgi sahibi olmak son derece önemlidir. “Hepatit B nedir? Belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir?” gibi soruların yanıtlarını ve daha fazlasını sizler için derledik.

Hepatit B Nedir?

Hepatit B, Hepatit B virüsü (HBV) kaynaklı bir karaciğer enfeksiyonudur ve bazı kişilerde kronikleşebilir. Virüs taşıyıcıları karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri ve siroz hastalığına daha yatkındır. Bu durumlar kalıcı karaciğer hasarına neden olabilir. Ancak belirtisi ağır olsa dahi birçok yetişkinin erken teşhis ve doğru ilaç tedavisi ile Hepatit B'den tamamen kurtulduğu görülür. Bebekler ve çocuklarda ise kronik Hepatit B enfeksiyonu meydana gelebilir. Hepatit B aşısı bireyi Hepatit B enfeksiyonuna karşı korur fakat kişi Hepatit B virüsünü taşıyor ve virüsün karaciğerdeki yayılımı engellenemiyorsa bu durumun kesin bir tedavisi bulunmaz.

Hepatit B Çeşitleri Nelerdir?

Akut (Kısa Süreli) Hepatit B: Akut Hepatit B virüsü taşıyan kişiler sağlıklı bir yaşam için katkı maddesi içermeyen yiyecekler tüketmeli ve aynı zamanda tütün ve alkol kullanımından kaçınmalıdır. Düzgün bir yaşam tarzına yönelmelidir ve düşük yağlı besinler tercih etmelidir. Doktor kontrolünde karaciğer hasarını en aza indirmek için ilaç tedavisi uygulanır. Vücudun direnci ve uygulanan tedavi sayesinde bağışıklık gelişebilir ve vücut virüsü yenebilir. Hepatit B virüsünün vücuda girdikten sonra 5 haftadan 6 aya kadar değişen bir inkubasyon süresi bulunur. Uzun kuluçka dönemleri hastalığın yayılma riskini yükseltirken kesin teşhis için kan testinin yapılması zorunludur. Hepatit B virüsünün taşıyıcısı olan kişilere hastalığın aşaması ve şiddetine göre tedavi uygulanır. Enfeksiyon sırasında karaciğer yetmezliği ortaya çıkabilir ve bu durumda ölüm riski artar.

Kronik (Uzun Süreli) Hepatit B: Bir birey 6 aydan daha uzun bir süre Hepatit B virüsünü taşıdığı zaman ve bağışıklık sistemi geliştiremediği durumlarda hastalığın kronikleştiği söylenebilir. Hastalığın kronikleşme ihtimali genellikle erken yaşlarda, direncin düşük olduğu veya risk grubunda bulunan hastalarda daha fazladır. Ancak bu durum yaşlandıkça azalır. Örneğin Hepatit B virüsünü taşıyan bir annenin bebeğinde hastalığın kronikleşmesi olasılığı daha yüksektir. Bazı kişiler Hepatit B virüsünü taşıdıklarının farkında bile olmayabilir ve bunu tesadüfen öğrenebilir. Bu nedenle belirtiler göründüğünde hemen doktora başvurulmalıdır. Böylece erken tanı konularak uygun tedaviye hızla başlanabilir. Hepatit B tanısı konulduktan sonra hastalığın karaciğerde neden olabileceği hasarı önlemek için ilaç tedavisine başlanır ve hastanın kanında virüsün çoğalma durumu izlenir. Hastalığın kronikleşmesi ile birlikte siroz ve karaciğer kanseri riski artar. Kronik Hepatit B tanısı alan hastalar düzenli sağlık kontrollerinden geçmeli, dikkatli ve sağlıklı beslenmeli ve potansiyel zararları olan maddelerden ve stresten kaçınmalıdır.

Hepatit B Belirtileri Nelerdir?

Hepatit B belirtileri kişiye göre değişebilir ve farklı zamanlarda ağır ya da hafif şekillerde görülebilir. Belirtiler genellikle enfeksiyondan 1 ile 4 ay sonra ortaya çıkar. Ancak bazı nadir durumlarda belirtiler 2 hafta sonra bile görülebilir. Çok sayıda kişi özellikle çocuklar herhangi bir belirti göstermezken bu durumla karşılaşabilir. Eğer bireyler bağışıklık kazanırsa durum sorun oluşturmaz. Ancak hastalığın varlığından habersiz olunduğu ve bağışıklığın gelişmediği durumlarda bu durum kişide ciddi sağlık problemlerine yol açabilir. Hepatit B’nin en yaygın belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Açık renkte dışkılama
• Aşırı derecede halsiz hissetme
• Bacaklarda su toplaması
• Baş ve vücut ağrısı
• Göz beyazlarının sararması
• Hızlı kanama ve morarma
• İshal
• İştah kaybı
• Kanamanın durdurulmasında zorluk yaşama
• Kanlı kusma
• Karnın şişmesi (karın içinde sıvı birikimine bağlı)
• Kilo verme
• Koyu renkte idrar çıkarma
• Mide bulantısı veya kusma durumu

Hepatit B Neden Olur?

Hepatit B genellikle kan ve vücut sıvıları ile cinsel ilişki sonucunda bulaşan bir virüstür. Virüs taşımayan bir kişiye enfekte kan, meni veya diğer vücut sıvıları ile temas sonucunda bulaşır. İnsanlar virüsü aşağıdaki durumlarda kapabilir:

• Doğum esnasında anneden bebeğe geçiş,
• Enfeksiyon kontrolü sağlanmamış bir hemodiyaliz makinasını kullanma,
• Enfeksiyon riski kontrol altında olmayan kan ve kan ürünlerinin transfüzyonu,
• Enfekte bir kişiyle, tıraş bıçağı veya diş fırçası gibi kişisel eşyaların paylaşılması,
• Enfekte kişinin kanına veya açık yaralarına temas etme,
• İğne batması veya keskin aletlerle kana maruz kalma,
• İğnelerin, şırıngaların veya başka ilaç uygulama malzemelerinin paylaşılmış olması,
• Korunmasız cinsel ilişkiye girme.

Hepatit B Nasıl Bulaşır?

Peki Hepatit B nasıl bulaşır? Bir kişiden diğerine kan, meni veya diğer vücut sıvılarının temasıyla yayılabilir. Öksürme, hapşırmak, çatal, bıçak, tabak gibi ortak kullanım alanlarından ya da öpüştükten sonra bulaşma söz konusu değildir. Virüsün yayılabilmesi için enfekte olan bir kişinin vücut sıvısının başkasına temas etmesi gerekir. Hepatit B virüsünün yayılma yolları genellikle şunlardır:

• Anne-Bebek Transferi: Hamile bir kadın eğer Hepatit B virüsü taşıyor ise doğum sırasında bebeğe bu virüs geçebilir. Ancak yeni doğan bebeklerin enfeksiyondan korunması için Hepatit B aşısı uygulanabilir. Hamileyseniz veya hamile olmayı planlıyorsanız, Hepatit B testi yaptırmanızı doktorunuzla görüşebilirsiniz.
• Cinsel Temas: Eğer bir kişi Hepatit B taşıyıcısıysa ve korunmasız cinsel ilişkiye girilmişse bu durum Hepatit B virüsünün bulaşmasına sebep olabilir. Virüs taşıyıcı olan kişinin kanı, tükürüğü, menisi veya vajinal akıntısının diğer bireye geçmesi ile yayılır.
• Kullanılmış ve Sterilize Edilmemiş İğne Kullanımı: Sterilize edilmemiş ve daha önce kullanılmış iğne kullanımıyla da Hepatit B virüsü bulaşabilir. Bu durum sağlık çalışanları ve insan kanına doğrudan maruz kalan herkes için tehlike oluşturur.
• Şırınga ve İğne Kullanımı: Hastalığın başka bir kişiye geçmesinde iğneler ve şırıngalar etkili rol oynar. Enfekte bir kişinin kanına temas eden bir iğne veya şırınga başka bir kişi tarafından kullanılırsa bu durum Hepatit B virüsünün bulaşma riskini arttırır. Damardan uyuşturucu maddelerin kullanılması da Hepatit B'ye yakalanma riskini büyük ölçüde yükseltir.

Hepatit B Hangi Yollarla Bulaşmaz?

Hastalık  aynı kapta yemek yeme, ortak gıda veya su tüketme, emzirme, sarılma, öpüşme, tokalaşma, öksürük ya da aksırmayla, aynı tuvalette bulunma, havuz kullanma, oyuncak paylaşımı ve aynı araçta seyahat etme gibi durumlardan bulaşmaz.

Hepatit B Nelere Sebep Olabilir?

Kronik HBV enfeksiyonu bazı ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bunlar:

Karaciğerde Hasar (Siroz): Hepatit B virüsünün neden olduğu bir inflamasyon, karaciğerin önemli hasar görmesine ve işlevini yitirmesine neden olabilir.

Karaciğer Kanseri: Kronik Hepatit B taşıyan kişilerin karaciğer kanserine yakalanma riski daha fazladır.

Karaciğer Yetmezliği: Karaciğerin hayati görevlerini yerine getirememesi durumunu tanımlayan akut karaciğer yetmezliği, ciddi bir sağlık sorunudur. Bu durumda, kişinin yaşamını sürdürebilmesi adına karaciğer nakli gerekebilir.

Ek Durumlar: Kronik Hepatit B enfeksiyonu olan kişilerde böbrek rahatsızlıkları ya da damar iltihaplanmaları gibi ek hastalıklar ortaya çıkabilir.

Hepatit B’den Korunma Yöntemleri Nelerdir?

Hepatit B aşısının kullanımı Hepatit B virüsünden korunmanın en yaygın yoludur. Genellikle 6 ay süresince 3 veya 4 doz olarak uygulanır. Günümüzde %90'a kadar koruma sağlayan bu aşı Hepatit B'nin önlenmesinde etkilidir. Evlilik öncesi ve doğum sonrası zorunlu tarama testleriyle hastalık oranları belirgin bir şekilde düşebilir. Hepatit B aşısı yeni doğmuş bebekler, doğumu sırasında aşılanmamış çocuklar ve gençler, gelişim engeli olan bireylerle ilgilenen veya onlarla yaşayanlar, hepatit B taşıyan bireylerle birlikte yaşayanlar, sağlık hizmetleri sunanlar, bakıcılar, acil servis çalışanları ve kanla temas etmesi gereken diğer kişiler, cinsel hastalıkları olan kişiler (HİV dahil), hepatit B taşıyan bireylerin cinsel partnerleri, uyuşturucu kullananlar, kronik karaciğer hastalığı olanlar, son evre böbrek rahatsızlığı yaşayanlar, hepatit B oranının yüksek olduğu bölgelere seyahat edecek olanlar için önerilir.

Hepatit B Teşhisi Nasıl Yapılır?

Doktor fiziksel bir muayene sırasında ciltteki sarılık veya karaciğer hasar belirtilerini arar. Bu muayenenin ardından vücudunuzdaki hepatit B virüsünün varlığını belirlemek için çeşitli testler yapılır. Bu testler arasında şunlar bulunur:

• Kan Testleri: Bu testler vücuttaki hepatit B virüsünün işaretlerini tespit etmek ve virüsün akut ya da kronik olduğunu anlamak için kullanılır. Ek olarak basit bir kan testi ile bağışıklık durumunuzu da öğrenebilirsiniz.
• Karaciğer Ultrasonu: Bir tür ultrason olan geçici elastografi karaciğerdeki hasarın ve iltihabın derecesini belirlemeye yardımcı olur.
• Karaciğer Biyopsisi: Karaciğerden küçük bir parça alınarak yapılan bu testle karaciğer hasarı incelenir. İnce bir iğne ile deriden ve karaciğerden doku örneği alınır ve laboratuvar analizi yapılır.
• Hepatit B yüzey antijeni ve antikorları ile Hepatit B yüzey antikoru (anti-HBs) de hepatit B teşhisinde kullanılan yöntemlerdendir.

Hepatit B Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

“Hepatit B'den nasıl kurtulabilirim?” sorusu da sıklıkla merak edilir. Akut Hepatit B durumlarında genellikle tedaviye gerek kalmaz ancak semptomların neden olduğu rahatsızlıkları hafifletmek için destekleyici ilaçlar verilebilir. Kronik hepatit B durumları için çok çeşitli ilaç seçenekleri mevcuttur. Tedavinin hedefi hastalığın karaciğer yetmezliği, siroz ve karaciğer kanseri gibi durumlara dönüşme riskini azaltmaktır. Tedavi ile hepatit B kontrol altına alınabilir fakat Hepatit B virüsünü tamamen yok etmek genellikle mümkün olmaz. Hepatit B tedavisi genellikle oral ilaçlarla gerçekleştirilir. Ancak ilerlemiş durumlarda karaciğer nakline ihtiyaç duyulabilir.

Hepatit B Aşı Fiyatı Nedir?

Hepatit B aşısı fiyatı konusunda kesin bir bilgi vermek doğru olmaz çünkü aşı fiyatları hastanelere, sağlık merkezlerine ve ayrıca uygulanan doza göre değişiklik gösterebilir. Bu nedenle en güncel ve doğru bilgiyi öğrenmek için lütfen sağlık hizmeti sağlayıcınıza başvurunuz. Aşı hakkında daha detaylı bilgi edinmek için "HPV Aşısı Nedir? Nasıl Uygulanır?" başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz. Sağlıklı günler dileriz.

 

KAYNAK: https://www.cdc.gov/hepatitis/hbv/bfaq.htm#:~:text=Hepatitis