Hamilelik süreci anne adayları için heyecan verici ve mucizevi bir dönem olsa da bazen beklenmedik durumlar ortaya çıkabilir. Erken doğum bebeğin normal tamamlanmamış bir süreçte dünyaya gelmesidir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Erken doğum belirtileri, nedenlerini ve alınabilecek önlemleri sizler için derledik.
Gebelik normalde 40 hafta boyunca devam eder. Ancak 20. haftadan sonra ve 37. haftadan önce doğan bebeklere prematüre ya da erken doğmuş bebek denir. Daha basit bir ifadeyle hamilelik sürecinin 37. haftasından önce dünyaya gelen bebekler prematür olarak isimlendirilir. Prematür doğmuş çocukların önemli bir kısmının yoğun bakım hizmetine ihtiyacı olur ve bu yüzden onlar durumlarına bağlı olarak belirli bir zaman için yenidoğan yoğun bakım ünitesinde kalır. Erken doğuma sebep olan kesin etmenler bilinmemekle beraber bazı faktörlerin erken doğum riskini arttırdığı genellikle kabul edilir. Bazen hiçbir risk unsuru bulunmayan kadınlar da erken doğum yaşayabilir.
Çok sayıda anne adayı hamilelik süreçlerinin farklı evrelerinde erken doğum belirtisi olarak kabul edilen kasılmalardan muzdarip olur. Yaşanan sahte kasılmalar doğum ağrısıyla karıştırılabilir. Anneyi doğuma hazırlayan bu tür kasılmaların farkında olmak anne adayının gereksiz yere endişelenmesini önleyebilir. Genellikle ilk gebelik dönemlerinde fark edilemeyen bu sahte kasılmalar bir doktora başvurmayı gerektirebilir ve anne adayını rahatlatabilir. Gerçek doğum kasılmaları ile sahte kasılmaları arasında birkaç fark vardır en belirgini kasılmanın sürekliliğidir. Doğum kasılmaları genellikle her 10 dakikada bir veya daha sık oluşurken kasılma hissi düzensizdir ve sıklığı artmaz. Ayrıca sahte kasılmalar genellikle ağrısızdır ve eğer ağrı varsa bile çoğunlukla karın bölgesinin önünde hissedilir. Pozisyon değiştiğinde ağrı veya kasılma genellikle azalır veya tamamen geçer. Erken doğum belirtilerini şöyle özetleyebiliriz:
Peki erken doğum neden olur? Bazı erken doğumlar kendiliğinden meydana gelirken bazıları annenin veya anne karnındaki bebeğin sağlık durumu nedeniyle doktor müdahalesi sonucu daha erken gerçekleşir. Daha önce yaşanmış erken doğum deneyimi yetersiz rahim ağzı, rahim ağzına uygulanan cerrahi işlemler, gebelik sırasında gerçekleştirilen cerrahi operasyonlar, kanamalar, tedavi edilmeyen alt genital kanal veya idrar yolu enfeksiyonları, sigara kullanımı, rahimdeki yapısal anomaliler, çoklu gebelikler, anemi, kısa süreli gebelik aralığı ve yoğun fiziksel aktivite başlıca risk faktörleridir. Anne adayının hipertansiyonu, diyabet hastalığı, erken su gelmesi ve anne karnındaki bebeğin büyüme ve sağlık durumunun bozulması ise tıbbi sebepler nedeniyle doğumun erken yapılmasını gerektirebilir.
Gebelik döneminde olduğu gibi doğum sürecinde de yaşanan deneyimler her anne adayında farklı olabilir. Doğuma yaklaştığınızı anlamak için vücudunuzda meydana gelen değişiklikleri takip etmek önemlidir. Doğum yaklaştığında genellikle aşağıdaki belirtiler görülür:
Bir gebeliğin sağlıklı bir şekilde ilerleyip erken doğuma yol açıp açmayacağını önceden tahmin etmek imkansızdır. Ancak belirli faktörler erken doğum riskini yükseltebilir. Erken doğum sebepleri ve faktörlerine karşı dikkatli olmak gebeliğin normal bir şekilde sürmesine katkıda bulunur. Doktorun belirttiği zamanlarda düzenli kontrol ziyaretleri ve gereken testlerin yapılması muhtemel erken doğum riskinin yönetilmesinde çok önemlidir. Özellikle idrar yolu ve vajinal enfeksiyonlar erken doğuma neden olabilir. Bu sebeple enfeksiyonların erkenden tespit ve tedavi edilmesi kritiktir. Erken doğum riskini azaltmak için aşağıdaki önlemler alınabilir:
Erken doğumu tetikleyen unsurların bir kısmının önüne geçmek mümkündür. Bu nedenle sağlıklı bir gebelik dönemi yaşamak ve erken doğum ihtimalini düşürmek amacıyla bazı tedbirler almak gereklidir. Erken doğum riski taşıyan durumlar şu şekildedir:
Birçok gebe kadın yalancı kasılma yaşar, ancak bazı kasılmalar gerçek olup doğuma yol açar. Bu yüzden gebelerin hamilelikte erken doğum belirtileri konusunda yalancı ve gerçek kasılmaların ayrımına varması önemlidir. Konum değiştirmeyle hafiflemeyen ağrılar, kısa süreli ve yoğunlaşmayan kasılmalar genellikle Braxton Hicks olarak adlandırılan yalancı kasılmalardır. Ancak eğer hissedilen kasılma gerçekse gebe düzenli, ardışık ve artan yoğunlukta uzun süren kasılmalar yaşar. Bu tür kasılmalarda konuşmak zorlaşırken öne doğru eğilme de güçleşir ve anne adayı kendini gergin ve endişeli hisseder. İştah kaybının da görüldüğü bu durumlarda anne adayının dikkatini neye verdiği önemsiz hale gelebilir. Doğum esnasında kasılmanın sıklığı ve gücü büyük önem taşıdığından bu tür belirtilerle karşılaşıldığında doktora başvurulup hastaneye gitmek gereklidir. Eğer vajinal akıntı gibi doğumun başladığını gösteren işaretler varsa kişi en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.
KAYNAK: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/premature-birth/symptoms-causes/syc-20376730
Gebelik 20. haftadan sonra ancak 37. haftadan önce sona erdiğinde bu durum erken doğum olarak adlandırılır. Doğumun şekli önemli değildir burada kritik olan zaman aralığıdır. Erken doğan bebeklerin yaklaşık üçte biri 34. haftadan önce dünyaya gelir ve bu durumda prematüre ile ilgili komplikasyonlar ön plana çıkar.
Erken doğumun annenin ve bebeğin sağlığını tehlikeye atıp atmadığına gelince yenidoğan bebek ölümlerinin %83'ü 37. haftadan önce doğmuş olanlardan kaynaklanır. Bebek ne kadar erken doğarsa hayatta kalma şansı o kadar az olur.