Meninjiyom Çeşitleri, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi
Meninjiyom beyni kaplayan zarların oluşturduğu yavaş bir büyüme hızına sahip ve genelde iyi huylu tümörlerdir. Beynin kendi yapısından meydana gelmedikleri için teknik anlamda beyin tümörü olarak kabul edilmez. Ancak büyüdükçe beyne baskı uygularlar ve çeşitli belirtilere neden olabilir. Genellikle iyi huylu olan bu tümörler kanserli tümörlerden farklı olarak vücuttaki diğer bölgelere yayılma (metastaz) eğilimi göstermez. Bununla birlikte büyüme sürecinde nörolojik sorunlara yol açabilir ve beyni veya omuriliği sıkıştırarak ciddi durumlara sebep olabilir. Ağrı kesicilerin etkisiz kaldığı baş ağrılarına, felce, hormonal dengesizliklere, görme bozukluklarına, epilepsi krizlerine ve beyin kanamalarına yol açabilen meninjiyomlar mutlaka takip edilmelidir. Meninjiyomlar genellikle 40'lı yaşlarından sonra yetişkinlerde görülür ve kadınlarda erkeklere nazaran daha yaygındır.
Meninjiyom Nedir?
Meninjiyom beyin tümörlerinin bir çeşididir ve metastatik değildir. Beynin kendi dokusundan oluşmaz. 120'den fazla farklı beyin tümörü tipi bulunurken meninjiyom en sık görülenlerden biridir. Metastatik tümörler hariç tutulduğunda beyin tümörü vakalarının üçte birinden fazlasını oluşturur. Genellikle iyi huyludur ve beyin içi dokulardan değil, kafatasının dış yüzeyinden (meninks) gelişir. Meninjiyomlar beyin dokusuna bağlanmaz. Beyin ve tümör arasında belirgin bir ayrım vardır bu da tamamen cerrahi olarak çıkarılmalarını mümkün kılar. Çoğu meninjiyom 2 cm'den küçüktür ancak bazıları 5 cm'ye kadar veya beyinin dörtte birini kaplayacak büyüklükte olabilir. Tümör ne kadar büyürse beyin fonksiyonlarını o derece riske atar. Ayrıca tümörün yerleşimi de beyin fonksiyonlarını olumsuz yönde etkileyebilir.
Meninjiyom Görülme Sıklığı Nedir?
Meninjiyomların yaygın olduğunu söylemek mümkündür ve görülme oranları 100.000 kişi başına 4.5'tir. Ayrıca ABD'de her yıl 6.500 kişiye meninjiyom teşhisi konulur. 2021 yılında dünya genelinde 34.840 kişinin meninjiyom teşhisi konulacağı tahmin edilmektedir bu veri bir araştırmaya dayanmaktadır. Tanı teknolojilerinin pek çok ülkede yeterince gelişmemiş olması ve meninjiyomların bazen belirti göstermemesi sebebiyle dünyada daha çok sayıda meninjiyom taşıyan birey olduğu varsayılabilir.
Meninjiyomlar Nerede Görülür?
Meninjiyomlar çoğunlukla meninkste ortaya çıkar ve özellikle meninksin bir parçası olan araknoid zarından kaynaklanır. Genellikle kafatasının üst kısmında, parasagittal ve falks bölgesinde bulunurlar. Ancak beyinin diğer bölgelerinde de görülebilirler: Kafa tabanında, kafa tabanındaki kemik kanatlarda, kafatasının içerisinde, beynin içerisinde ve beyinin diğer bölgelerinde. Meninjiyomların adları, kaynaklandıkları yerlere bağlı olarak değişir:
- Konveksite Meninjiyomları: Beynin üst dış yüzeyinden kaynaklanır.
- Parasaggital ve Falks Meninjiyomları: Kafatasını sağ ve sol beyin yarımküresini ayıran bölgede bulunur.
- Posterior Fossa Meninjiyomları: Beynin arka çukurunda yer alır.
- Tentorial Meninjiyomları: Beynin beyin sapı ve beyincikle birleştiği noktada kaynaklanır.
- Serebellopontin Köşe Meninjiyomları: Beyincik ve beyin sapı arasında görülür.
- Orbita İçi Meninjiyomları: Göz küresinden türerler.
- Olfaktor Oluk Meninjiyomları: Koku sinirinin geçiş yaptığı bölgede oluşur.
- Spinal Meninjiyomları: Omurilik sinirinden kaynaklanır.
Meninjiyom Çeşitleri Nelerdir?
Meninjiyomlar farklı tiplere ayrılır. Bunlar aşağıdaki gibidir:
- Yavaş büyüyen Grade I, (selim meninjiyom)
- Daha hızlı büyüyen Grade II (atipik meninjiyom)
- Hızla büyüyen ve yayılan Grade III (malign meninjiyom)
Meninjiyom Nedenleri Nelerdir?
Meninjiyomların neden olduğu tam olarak bilinmemektedir. Ancak genetik eğilim, radyasyona maruz kalma, kafa travması, hormonal değişimler (özellikle progesteron hormonunun artışının gebelik gibi durumlarında) genel kabul gören sebeplerdir.
Meninjiyom Belirtileri Nelerdir?
Beynin herhangi bir bölgesinde meninjiyomlar gelişebilir ve bu durum tümörün çeşitli semptomlara neden olmasına yol açar. Tümörün bulunduğu yer çevredeki dokuların ve damarların etkilenme derecesini belirler ve bu durum tedavi sürecini de zorlaştırabilir. Bu tür tümörler genelde yavaş büyüdükleri için belirgin bir büyüklüğe ulaşıncaya kadar herhangi bir belirti göstermeyebilir. Belirtiler genellikle tümörün beyinde bulunduğu ve etkilediği alana bağlı olarak değişkenlik gösterebilir ancak temelde aşağıdaki semptomlar görülebilir:
- Baş ağrısı
- Mide rahatsızlığı
- Görme veya işitme kaybı
- Nöbet geçirme
- Dikkat toplama güçlüğü
- Yürüme sorunları
- Koku algısında azalma
- Kol veya bacakta güçsüz hissetme
Meninjiyom Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Meninjiyomlar hem yavaş ilerledikleri hem de başlangıç dönemlerinde genellikle herhangi bir rahatsızlık yaratmadıkları için tanı koymak oldukça zor olabilir. Tanı sürecinde doktorunuz detaylı bir tıbbi geçmiş toplar ardından nörolojik bir muayene yapacak ve sonrasında beyin MR ve bilgisayarlı tomografi (CT) yöntemlerini kullanır.
Meninjiyom Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
İlk tedavi seçeneği genellikle cerrahi müdahaledir. Ancak bazen meninjiyomların tamamının çıkarılması mümkün olmayabilir veya cerrahi müdahalenin riskleri yüksek olabilir. Bu gibi durumlarda Gamma Knife radyo cerrahisi faydalı bir alternatif olabilir. Ayrıca cerrahi sonrası tümör kalıntısı bulunan veya tümör tekrar büyüyen hastalarda da bu yöntem tercih edilebilir. Çoğu meninjiyom cerrahiye uygun olup ameliyat kararı kişinin genel sağlık durumu, yaşam beklentisi, tümörün büyüklüğü ve konumu dikkate alınarak verilir. Eğer ameliyat sırasında damar veya sinir dokusuna zarar verme riski yüksekse ya da tümör oldukça büyükse operasyon sonrasında radyo cerrahi (Gamma Knife tekniği) önerilir. Cerrahi sonrası performans düşüklüğü olan ya da kalıcı hasar riski taşıyan hastalar için de radyo cerrahi uygulanabilir ancak tümörün bu tedaviye uygun boyutta olması gerekmektedir. Radyo cerrahisi bir tümörü küçültmeyi, büyümesini engellemeyi ve hatta tamamen yok etmeyi amaçlar. Meninjiyom hastalarında Gamma Knife ile tümörün büyümesinin durdurulması ve zamanla küçültülmesi olasılığı %95'tir.
Meninjiyom tedavisi için bilgi talep formu doldurarak bizimle iletişime geçebilirsiniz.
KAYNAK: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/meningioma/symptoms-causes/syc-20355643
Evet meninjiyomlar kötü huylu olabilir. Ancak çoğunluğunda kanserli doku bulunmaz. Yani genellikle kötü huylu değillerdir. Meninjiyomların yaklaşık %10'u malignleşme eğilimindedir. Tüm beyin tümörlerinin kaynağı olan beyinde, kanserli hücre taşıyan meninjiyomların oranı sadece %1'dir.
5 yıl boyunca sağ kalan meninjiyom hastalarının durumu incelenmiştir. İyi huylu meninjiyomlarda 5 yıllık sağ kalım oranı %95'i aşarken malign meninjiyomalarda bu oran %77'dir. Bu oranlar yaşa, tümörün büyüklüğüne ve yerine bakılmaksızın ortalamaları temsil eder. Her hasta için durum kişiye özeldir.
Meninjiyomların genellikle iyi huylu olmalarından dolayı bu risk çok düşüktür. Meninjiyomlu tüm hastaların %0,1 ile %0,76'sında bu risk vardır. En fazla metastaz yapma eğiliminde olan doku ve organlar akciğerler, karaciğer, lenf nodları ve kemiklerdir.
Çoğu meninjiyom 2 cm'nin altındaki bir çapta bulunur. 0.5 ila 2.7 cm arasındaki meninjiyomlar küçük olarak kabul edilirken 2.8 ile 10.5 cm arasındakiler büyük olarak kabul edilir. Ancak boyutları 7-8 cm'ye kadar çıkabilen dev meninjiyomlar oldukça nadirdir.
Evet meninjiyomlar kadınlarda daha yaygın olan tek beyin tümörü tipidir. Meninjiyomlar kadınlarda neredeyse iki kat daha sık görülür.
Meninjiyom genellikle 40-60 yaş aralığında görülen bir tümördür. Yavaş büyüme eğiliminde olduğundan çoğu zaman 60 yaş civarında semptomlarını gösterir. Ancak bu durum 40 yaş altındaki bireylerde de karşılaşılan bir tümör çeşididir.
Çocuklarda çok nadir görülür. Tüm meninjiyom vakalarının yaklaşık %1,5'i 18 yaş altı bireylerde görülür. Genel olarak bu tür tümörler 10 yaşından sonra belirlenebilir veya ortaya çıkabilir.
Evet tedavi edildikten sonra bile meninjiyomların yeniden gelişme ihtimali vardır fakat nadiren gerçekleşir. Bir kez meninjiyom oluşmuş bir beyinde bunun tekrar meydana gelmesi mümkündür. Bu durumun oranı ise meninjiyomun tipine ve uygulanan tedaviye bağlıdır: Eğer meninjiyom tamamen cerrahi yöntemle temizlendiyse gelecek 5 yıl içerisinde tekrarlama riski %5'tir. Ancak eğer meninjiyom beyinde kritik bir konumda bulunur ve sadece bir kısmı cerrahi yöntemle temizlenip bir kısmı beyinde bırakılırsa gelecek 5 yıl içinde yeniden büyüme riski %30'dur.
Hastanın tümörünün durumu ve uygulanan tedaviye bağlı olarak iyileşme süreci değişkenlik gösterebilir. Genellikle hasta 2-5 gün içerisinde hastaneden taburcu edilir. Cerrahinin ardından ortaya çıkabilecek kas ve konuşma problemleri genellikle geçicidir. Bu süreçte fiziksel terapi ve rehabilitasyon almak faydalıdır. Gamma Knife tedavisi sonrasında ise hasta evine dönme imkanına sahiptir.
Herhangi bir cerrahi işlemde olduğu gibi meninjiyom ameliyatının da riskleri bulunur. Ancak deneyimli doktorların elinde ve iyi donanımlı hastanelerde gerçekleştirildiğinde meninjiyom vakalarının çoğunda cerrahi riskler düşer. Bunun nedeni meninjiyomların genellikle beyin dokusuna yapışık olmamasıdır. Beyin ile tümör arasında belirgin bir sınır bulunur ki bu da onların tamamen cerrahi olarak çıkarılabilmesini sağlar.
Meninjiyomların çoğunda kanser hücreleri bulunmaz. Meninjiyomların sadece yaklaşık %10'u kanserli nitelik taşır.
Meninjiyomlar kendi başlarına küçülmez. Onların boyutunu azaltmak veya tamamen ortadan kaldırmak için tedavi girişiminde bulunulması gereklidir.
Saçın komple tıraş olmasına ihtiyaç yoktur. Cerrahi müdahale yapılacak bölgenin tıraşı yeterli olacaktır. Hem mikroskobik hem de endoskopik cerrahi işlemlerde açılan küçük bir delik olduğu için saçın tamamının tıraş olması istenir.
Meninjiyom cerrahisi sonrasında hasta geri bildirimleri genellikle pozitiftir. Tümörü büyük olan ya da sinire basısı olan hastalar görme, konuşma ve hareket kabiliyeti gibi sorunlar yaşayabilir. Hatta bunama benzeri durumlar bile meydana gelebilir. Ancak ameliyat sonrasında hasta meninjiyomundan kurtulur ve sağlıklı bir şekilde hayatına devam eder.
Yorum Ekle
