Laparoskopik Yumurtalık Cerrahisi Nedir? Nasıl Uygulanır?
Yumurtalık kistleri, birçok kadında görülen ve büyümeleri halinde üreme yeteneğini olumsuz etkileyebilen kistik lezyonlardır. Yumurtalık kistlerinin bazıları içerisinde su bulunan küçük keselerdir ve genellikle adet dönemleri öncesinde belirirler. Bu keseler âdet kanamasının tamamlanmasıyla genellikle kendiliğinden kaybolur. Ancak yağ dolu veya sert yapılı yumurtalık kistleri kadın sağlığını ciddi şekilde etkileyebilir ve bu durumda cerrahi müdahale gerekebilir. Kapalı ameliyat yöntemi, yumurtalık kistlerinin çıkarılmasında en sık başvurulan prosedürdür. Yazımızda “Kist nedir?” sorusunun yanıtı ve yumurtalık kisti ameliyatı olanların yorumları ile ameliyat süreci hakkında bilgileri bulabilirsiniz.
Kist Nedir?
Kist, vücut dokularında anormal bir şekilde sıvı veya yarı katı madde toplanması sonucunda oluşan kapalı keselerdir. Kistler genellikle zararsızdır ve çoğu zaman belirti göstermez fakat büyüklükleri, yerleşim yerleri ve içerdikleri materyale bağlı olarak çeşitli semptomlara yol açabilir. Ciltte, böbreklerde, karaciğerde ve hatta beyinde kist oluşumu görülebilir. Tedavi yöntemleri kistin türüne, konumuna ve büyüklüğüne bağlıdır. Bazı durumlarda izlemek yeterli olurken bazı durumlarda ilaç tedavisi veya cerrahi müdahale gerekebilir. Herhangi bir şüphe durumunda sağlık profesyonellerine başvurmak önemlidir.
Yumurtalık Kisti Neden Olur?
Peki yumurtalık kisti nedir? Neden olur? Her kadında yumurtalık kisti oluşabilir ve çoğunluğu iyi huyludur, kansere dönüşmez. Özellikle regl dönemlerinden önce yumurtalıklarda su dolu kist keseciklerin oluşması normal bir durumdur ve menstrüasyon sonunda genellikle yok olur. Ancak bazı yumurtalık kistleri yağ veya diğer sıvılarla doludur. En yaygın olanı endometriozise bağlı olarak gelişen çikolata kistleridir. Endometriozis, uterus içerisindeki endometrium dokusunun rahim dışına çıkmasıyla oluşan bir hastalıktır.
Yumurtalık Kisti Belirtileri Nelerdir?
Genellikle yumurtalık kistleri büyük boyutlara ulaşıncaya kadar belirti göstermez. Çoğu kez jinekolojik muayene sırasında veya infertilite teşhis sürecinde fark edilir. Ancak yumurtalık kistleri büyüdükçe adet dönemiyle ilgili sorunlara (âdet kanamasının artması/azalması, düzensiz menstrüasyon/süreklilik kaybı) yol açabilir. Ayrıca yumurtalıklardaki kistler kadın üreme sisteminin işleyişini de bozar ve bu da gebe kalma sorunlarına neden olabilir. Büyük boyutlu yumurtalık kistlerinin genel belirtileri aşağıdaki gibidir:
- Anormal tüylenme
- Cinsel eylem esnasında duyulan ağrı
- Düzensiz adet döngüsü
- Hamilelikle ilgili zorluklar, kısırlık (infertilite)
- İdrar ve bağırsak sorunları
- Karın bölgesinde şişkinlik, sindirim problemleri
- Kilo alımı
- Kuvvetli kasık bölgesi ağrıları
- Mide bulantısı ve kusma
- Normalden daha ağrılı adet dönemleri
- Vajinal salgılarda ve kanlı lekelerde artış
Kapalı Yumurtalık Kisti Ameliyatı Nedir?
Yumurtalık kisti genellikle tıbbi müdahale gerektirmeden kendiliğinden geçer. Fakat belirgin büyüklükte bir kist bazı belirtilere yol açabilir ve ameliyatla alınması gerekebilir. Ayrıca yumurtalık kistleri üreme sistemine başta olmak üzere çeşitli sağlık sorunlarına sebep olabilir. Kapalı yumurtalık kisti ameliyatı yumurtalık kistlerinin hastada minimum düzeyde insizyon yaparak çıkarılmasını sağlayan cerrahi tekniktir. Bu sayede hasta daha hızlı iyileşebilir ve karın içi yapışıklıkları gibi ameliyat sonucu ortaya çıkan komplikasyonlar da en aza indirgenmiş olur. Basitçe ifade etmek gerekirse kapalı yumurtalık kisti ameliyatı laparoskopik cerrahi kullanarak gerçekleştirilen bir kist operasyonudur. Laparoskopik cerrahi hastanın karın bölgesine yapılan küçük kesilerle girilerek operasyonun monitör aracılığıyla izlenmesini sağlayan bir cerrahi tekniktir. Yumurtalık kisti ameliyatlarının büyük bir bölümü laparoskopik yöntemle gerçekleştirilir. Ancak şüpheli bir oluşuma rastlandığında ya da kistin laparoskopik yöntemle alınması için çok büyük olduğu durumlarda açık ameliyat yöntemi kullanılabilir. Laparoskopik yumurtalık kisti ameliyatı genellikle takip sürecinde kaybolmayan ve 15 cm'den küçük kistlerde şüpheli oluşuma rastlanmaması durumunda ve çikolata kisti dermoid kist gibi belirli yumurtalık kisti türlerinde uygulanır. Bunun yanı sıra kadın doğum uzmanı diğer etkenleri de dikkate alarak hangi cerrahi tekniğin en uygun olacağına karar verir.
Kapalı Yumurtalık Kisti Ameliyatı Neden Yapılır?
Kapalı yumurtalık kisti ameliyatı yapılması gerekli kılan durumlar aşağıdaki gibidir:
- Basit kistler kanser özelliği göstermeyen genellikle benign olan kistlerdir. Ancak vücutta bulundukları süre zarfında adet düzenini bozabilir, hamileliği tehlikeye sokabilir.
- Endometrioma veya çikolata kistleri: Halk arasında çikolata kisti olarak anılan bu kistler genelde endometriozis hastalığına bağlıdır. Endometriozis, rahim içerisindeki endometrium sıvısının rahim dışına sızmasıyla oluşan bir durumdur ve hamileliği engelleyebilir. Eğer çikolata kistleri gebeliği engelliyorsa bu kistlerin cerrahi yolla alınması gerekebilir.
- Dermoid sağlam yapıları sebebiyle kanser olasılığına neden olan kistik formasyonlardır. Kanser belirtisi gösteriyorlarsa ya da çok büyükse cerrahi müdahale önerilir. Kanser belirtisi olmayan fakat dermoid kisti olarak tanımlanan kistler ise düzenli takip gerektirir.
Yumurtalık kistleri eğer yukarıda belirttiğimiz özellikleri taşıyorsa cerrahi olarak çıkarılması en mantıklı karar olacaktır. Yumurtalık kistlerinin alınmasında en yaygın kullanılan yöntem kapalı ameliyat yöntemidir.
Kapalı Yumurtalık Kisti Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Kapalı yumurtalık kisti ameliyatı hastanın batın bölgesine birkaç santimetrelik kesikler açılarak ve cerrahi aletlerle girilerek yapılır. Bu teknik laparoskopik cerrahi olarak da bilinir ve hastanın iyileşme sürecini önemli ölçüde hızlandırır. Laparoskopik yumurtalık kisti ameliyatı, diğer laparoskopi cerrahi işlemleriyle benzerdir. Peki rahimde kist ameliyatı kaç saat sürer? Hasta genel anestezi altında olup operasyon yaklaşık 1 saat sürer. Laparoskopik yumurtalık kisti ameliyatında şu adımlar takip edilir:
- Ameliyat öncesi hastaya genel anestezi uygulanır ve operasyon alanı sterilize edilir.
- Doktor hastanın karın bölgesine birkaç 1 cm'lik küçük kesik açar.
- Bu kesiklerden karbondioksit gazı verilerek hastanın karın içi şişirilir ve bu sayede daha geniş bir çalışma alanı oluşturulur.
- Karın doldurulduktan sonra doktor cerrahi aletleri önceden açılan kesiklerden yerleştirir. Bu aşamada ucunda kamera bulunan laparoskop adlı cerrahi alet kullanılır. Dolayısıyla cerrah ameliyatı monitöre yansıyan kamera görüntüleri ile gerçekleştirir ve hasta tamamen açılmasına gerek yoktur.
- Yumurtalık kistleri büyüklüklerine uygun tekniklerle çıkarılır.
- Hastanın karındaki gaz boşaltılır. Bu işlem sırasında bir miktar gazın kalması olabilir. Bu gaz genellikle ameliyat sonrası birkaç gün içinde kendiliğinden atılır.
- Kesi yerleri temizlenir ve dikişler yapılır.
- Hasta 1 günlük istirahat süresinin ardından taburcu edilir.
Laparoskopik Yumurtalık Kisti Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?
Laparoskopik yumurtalık kisti ameliyatı sonrası iyileşme süreci, operasyonun şiddeti ve hastanın kendini nasıl hissettiğiyle ilişkili olarak değişebilir. Rahimde kist ameliyatının ardından araba kullanma, basit görevler ve egzersiz gibi ağır efor gerektirmeyen günlük aktivitelere dönme süresi genellikle 3-7 gün arasında olmaktadır. Yoğun egzersiz veya spor faaliyetlerine ise 3-4 hafta sonra tekrar başlanabilir. Kist ameliyatı sonrası cinsel ilişki de operasyonun derecesine bağlıdır ve genellikle ilişki öncesi 3-4 hafta beklenilmesi tavsiye edilir. Laparoskopik kist operasyonu sonrasında birçok kadında vajinal kanama veya akıntının görülmesi normaldir. Bu süreçte tampon kullanmamaları gerekmektedir.
Bilgi talep formunu doldurarak Laparoskopik Yumurtalık Cerrahisi ile ilgili merak ettiklerinizi öğrenebilirsiniz.
KAYNAK: https://med.emory.edu/departments/gynecology-obstetrics/patient-care/patient-education/ovarian-cystectomy/index.html
Kapalı cerrahi müdahalelerde 8-10 cm'lik yumurtalık kistleri çıkarılabilir. Kistin kanser olma riski yoksa 10-15 cm'lik kistler bile laparoskopik olarak çıkarılabilir. Ancak şüpheli veya daha büyük lezyonlarla karşılaşıldığında açık ameliyat tercih edilebilir.
Kapalı yumurtalık kisti ameliyatı kızlık zarına zarar vermez. Operasyon karın bölgesinden yapıldığı için ve vajina girişi olduğundan operasyon sırasında kızlık zarına dokunulmaz. Başka bir deyişle bu cerrahi prosedür bakire kadınlar için de uygundur.
Yumurtalık kisti operasyonu sırasında karın içerisine gaz verilir ve bu durum ameliyatın hemen ardından bir miktar şişliğe yol açabilir. Bu şişlik genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçer. Ancak bazen bu şişlik yanında postoperatif ağrı da yaşanabilir.
Çoğunlukla zararsız olan yumurtalık kistleri genellikle kendiliğinden kaybolur. Ancak eğer büyümeye devam eden bir yumurtalık kisti tedavi edilmezse yumurtalığın burulması ya da kistin yırtılması gibi komplikasyonlar meydana gelebilir. Ayrıca belirgin bir boyuta ulaşmış bir yumurtalık kisti şiddetli ağrılara sebep olabilir.
Bir yumurtalık kisti genellikle herhangi bir belirti göstermez. Fakat bazı durumlarda adet düzensizliği gibi problemlere yol açabilir. Eğer adet düzensizliği yaşayan bir kadın varsa bir sağlık profesyoneli tarafından değerlendirilmesi önerilir.
Yumurtalık kistlerinin yaklaşık %80-85’i benign (iyi huylu) niteliktedir ve genellikle ergenlikten çıkmış kadınlarda görülür. Ancak oldukça nadiren yumurtalık kistleri kanserli hale gelebilir. Bu sebeple bir yumurtalık kisti tespit edildiğinde büyüme oranına, şekline ve oluştuğu zamana bakarak değerlendirme yapmak ve düzenli olarak takip etmek önemlidir. Kanser riskini arttıran yumurtalık kistleri yaş ilerledikçe ortaya çıkan kistler, menopoz sonrası gelişen kistler, menopozdan sonra hızla büyüyen mevcut kistler, sınırları belirsiz olan kist yapıları, hızlı bir şekilde büyüyen kistler, her kontrolde daha da büyümeye devam eden kistlerdir.
Yorum Ekle
