Dünya üzerindeki türleri 500'ü aşan egzotik bir çiçek olan passiflora caerulea adını belki ilk kez duyuyorsunuz. Ancak bu büyülü bitkinin sadece ismi değil sunduğu faydalar da oldukça etkileyici. Tropikal ormanların gizemli sakini halk arasında tutku çiçeği ya da çarkıfelek olarak da bilinir. Passifloranın bilinmesi gereken faydalarını ve kullanım şeklini sizler için derledik.
Passiflora nedir sorusu merak edenler için aşağıdaki gibi yanıtlanabilir: Passiflora yani bilinen diğer adıyla çarkıfelek çiçeği Amerika Birleşik Devletleri'nin güneydoğusu ile Orta ve Güney Amerika'ya özgü bir bitkidir ve mor-beyaz çiçeklere sahiptir. Yerli Amerikalılar bu bitkiyi yüzlerce yıl boyunca sakinleştirici olarak kullanmışlardır. İspanyol kaşifler 16. yüzyılda Güney Amerika'yı keşfettiklerinde bu bitkiyi Avrupa'ya getirmişlerdir. Bugün aslında bir sarmaşık olan çarkıfelek çiçeği tüm Avrupa'da yetiştirilir. Çiçek açmadan önce ve meyve vermeden hemen önce ilkbaharın sonlarına doğru veya yaz ortasında yaprakları toplanır ve uygun koşullarda kurutulur. Bu şekilde bitki kullanım için hazır hale gelir. Passiflora yaklaşık 3-9 m yüksekliğe ulaşabilen bir bitkidir ve pembe, sarı, mavi ve beyaz renkte 4-7,5 cm genişliğinde çiçekler açar. Diğer bir ismi tutku çiçeği olan passifloranın bazı türleri Amerika kıtasındaki bazı toplumlarda hipnotik-sedatif amaçla kullanılırken Avrupa'da uzun süreli uykusuzluk sorunu yaşayanlar için kaygı, korku ve gerilimi azaltıcı etkisi nedeniyle önerilir. Tarihsel olarak passiflora anksiyete, uykusuzluk ve histeri tedavisinde kullanılan bir bitkisel destektir.
Çarkıfelek meyvesinin beslenme değeri oldukça yüksektir. Protein, kalsiyum, fosfor, A, B1, B2, B5 ve C vitamini ile antioksidanlar açısından zengindir. İçerdiği alkaloitlerin kanserle mücadelede etkili olduğu bilinir. Lif açısından zengin olan çarkıfelek meyvesi kabızlık problemini de hafifletir ve diyet meyvesi olarak da tercih edilebilir. Passiflora yetiştiriciliği tohumla aşılama veya daldırma yöntemleri ile ya da çelik kullanılarak yapılır. Tohumla üretim genellikle ilkbahar mevsiminde gerçekleşir.
Passiflora bitkisi sağlık için zararlı olan maddeleri barındırmazken alkaloit, vitamin, mineral ve antioksidanlar ile tıbbi anlamda pek çok faydaya sahiptir. Passifloranın sağlık üzerindeki etkileri aşağıdaki gibi özetlenebilir:
Diğer bir ismi tutku çiçeği olan passiflora kullanımı için genellikle 1 çay kaşığı (yaklaşık 2 gram) passiflora üzerine kaynamış su eklenir ve bir süre demlemeye bırakılıp ardından süzülerek içilir. Günde 2-3 fincan içilebilir ve uyumadan önce 1-2 fincan daha tüketilebilir. Yetişkinlerin günlük dozu genellikle 4 ila 8 gram arasındadır. Passiflora çayı, sakinleştirici etkisi nedeniyle genellikle sinir sistemi hastalıklarında diğer bazı rahatlatıcı bitkiler ile birlikte kullanılır. Bu bitkiler arasında kediotu, şerbetçiotu veya diğer sedatif (rahatlatıcı) bitkiler bulunabilir.
Çay olarak hazırlanıp içilebilen passiflora incarnata uykusuzluğa karşı akşamları yatmadan önce 1 bardak şeklinde alındığında faydalıdır. Vücudun gevşemesini sağlayarak uyku problemlerinin çözülmesine yardımcı olabilir. Bir tatlı kaşığı kuru yaprak üzerine bir bardak sıcak su eklenip 15 dakika demlemeye bırakılmalıdır. Haziranın ortalarından sonra olgunlaşan meyveleri dilediğiniz gibi tüketebilirsiniz erik veya kiraz gibi. Hem yaprakları hem de meyveleri rahatlamayı ve sakinleşmeyi destekler. Meyvelerin hiçbir yan etkisi yoktur ancak günde fazla tüketilmemelidir. Günde 1-2 adet yeterli olacaktır. Passiflora meyvesinde C, B1, B2, B5 vitaminleri ve kalsiyum, fosfor gibi mineraller bulunur. Ayrıca passiflora meyvesi protein açısından da zengindir.
Passiflora zararları olabilen bir bitkidir. Ancak aşırı tüketildiğinde. Passiflora yan etkileri yaşamamak adına kullanımında dikkat edilmesi gereken noktalar ve potansiyel yan etkiler aşağıdaki gibidir:
Passiflora bitkileri genelde sakinleştirici etki gösterdiği bilinir. Özellikle Passiflora incarnata çeşidi doğal sakinleştirici bileşenler içerir. Bu nedenle anksiyete, stres ve uykusuzluk gibi durumları hafifletmek için kullanılabilir. İçerik passiflora çayı, tentür, kapsül veya diğer takviye şekillerinde alınabilir. Ancak her bireyin tepkisi farklı olacağından kullanmadan önce bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir. Eğer Passiflora bitkisinin stres ve anksiyeteyi yatıştırma, uyku bozukluklarını düzelme gibi özelliklerinden faydalanmayı düşünüyorsanız bir sağlık profesyoneli ile görüşerek daha fazla bilgi alabilirsiniz. Sağlıklı günler dileriz.
KAYNAK:
https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87ark%C4%B1felek_(bitki)
https://www.verywellmind.com/how-is-passion-flower-used-to-treat-anxiety-3024970
Passiflora bitkisinin en yaygın kullanım alanlarından biri uyku bozukluğu tedavisidir. Bir uzmana danışarak doğru dozajda kullanılabilir.
Passiflora bitkisinin bağımlılık yapıcı bir etkisi bulunmamaktadır.
Passiflora bitkisi şurup, tablet, kapsül, çay, ekstre ve tentür formlarında tüketilebilir.
Hamilelik ve emzirme süreçlerinde passiflora kullanımına dair kesin güvenlik bilgisi bulunmamaktadır. Bu nedenle bu dönemlerde passifloranın kullanımı öncesinde doktordan tavsiye almak gereklidir. Herhangi bir bitkisel destek veya ilaç kullanmadan önce doktor onayının alınması önemlidir.
Passiflora bitkisi çay, tentür ya da kapsül gibi çeşitli şekillerde tüketilebilir. Genellikle yetişkinler günde 2-3 kez 300-500 mg kurutulmuş yaprak veya çiçek ekstresi şeklinde kullanır. Doz miktarı kişinin yaşına, cinsiyetine ve sağlık durumuna göre değişkenlik gösterebilir.
Çarkıfelek ya da mide yanığı olarak da bilinen passiflora fidanı çeşitli türleriyle bir dizi kullanım alanına sahiptir. Özellikle Passiflora incarnata türü sakinleştirici ve uyku düzenleyici özellikleri ile mide rahatsızlıklarını hafifletmede yardımcı olabilir. Ayrıca antioksidanlar içererek vücudu serbest radikal hasarlarına karşı korur.
Passifloraya başvurmadan önce diğer ilaçlarla etkileşebilmesi ve olası yan etkiler nedeniyle herhangi bir özel tedbir hakkında sağlık uzmanıyla görüşmeniz önem taşımaktadır.
Passiflora, anksiyete, uykusuzluk ve stres gibi problemleri hafifletme potansiyeli olan bir doğal destek olarak kullanılır. Passifloranın sakinleştirici nitelikte olduğu ve bu tür rahatsızlıklarla mücadelede faydalı olabileceği düşünülmektedir.
Passiflora bitkileri genellikle tropikal ve yarı tropikal bölgelerde yaygındır. Bu bitki özgün olarak Amerika kıtasına aittir ve Güney Amerika, Orta Amerika ile Kuzey Amerika'nın belirli bölgelerinde yetişmektedir. Ayrıca bazı türleri Asya ve Avustralya gibi yerlerde de bulunabilir ancak doğası gereği en çok Amerika kıtasında rastlanmaktadır.
Belirli hastalıklar için sabahleyin çay ya da şurup formunda alınabilen passiflora uykusuzluğa karşı bir tedbir olarak kullanılacaksa genellikle akşam yatmadan 1-2 saat önce içilmelidir.
Passifloranın etkisini görmek biraz zaman alır. Uykusuzluk tedavisi için kullanıldığında etkisi genellikle 1-2 saat sonra hissedilir.
Passiflora tehlikeli bir bitki değildir ancak kullanmadan önce daima bir sağlık uzmanına danışılması gerekir. Eğer başka bir ilaçla beraber kullanılıyorsa, herhangi bir ilaç etkileşimi olabileceği konusu aydınlatılmalıdır. Yapılan araştırmalarda passifloranın az sayıda yan etkilerinin olduğu tespit edilmiştir. Bu yan etkiler uyuşukluk, zihinsel yavaşlama, mide bulantısı, hızlı kalp atışı ve kusma gibi belirtilerdir.
Passiflora, Avrupa İlaç Kurumu (AİK) tarafından passiflora ilaç değil geleneksel bitkisel tıbbi ürün olarak kabul görmektedir.
Passiflora kullananlar tarafından merak edilen bir konuda diğer ilaçlarla etkileşime girip girmediğidir. Passifloranın bitkisel ürünlerle yapılan tedavilerde kullanımının hekim ve eczacı kontrolünde olması gereklidir. İlaç etkileşimleri ve diğer etkileşimler genellikle benzodiazepinler gibi yapay sakinleştiricilerle ve fenelzin gibi MAO inhibitörleriyle olur.