Gilaburu Nedir? Gilaburu Ne Ä°ÅŸe Yarar?

09 / KAS
2023

Gilaburu bitkisi geleneksel ve alternatif tedavi yaklaşımlarında kullanılan çeÅŸitli bitkiler arasındadır ve zamanla ilaç endüstrisinde hammadde olarak deÄŸerlendirilmeye baÅŸlanmıştır. Gilaburu Latince'de Viburnum opulus L. olarak adlandırılır. Kuzey Afrika ve Avrasya orman bölgelerinde, nehir kıyılarında doÄŸal olarak yetiÅŸir. 10-1600 metre yükseklikte yaÅŸayabilir ve bahçelerde yetiÅŸtirilebilir bir süs bitkisi türüdür.

Gilaburu Nedir?

Gilaburu meyvesi genellikle Kuzeybatı Afrika, Sibirya, Ermenistan, Türkmenistan, Türkiye, Avrupa ve Amerika'da bulunan bir bitkidir. Çalı ÅŸeklinde büyüyen bu çok yıllık bitki 2 ile 4 metre arasında bir boyuta ulaÅŸabilir. Ekildikten 3 yıl sonra meyve vermeye baÅŸlar ve yaklaşık 300 yıl yaÅŸayabilir. Gilaburu her yıl aynı verimlilikte meyve verebilir ancak kalitenin sürdürülebilmesi için yeterince organik maddeye, suya ve güneÅŸ ışığına ihtiyaç duyar. Gilaburu nisan ayında sarı ve beyaz çiçekler açar ve ay sonunda bu çiçekler böceklerin tozlaÅŸmasıyla yeÅŸil küçük meyvelere dönüÅŸür. Haziran ayında meyveler kızarır ve olgunlaşır, yuvarlak salkım ÅŸeklindeki görünümünü alır. Yaprakları geniÅŸ, 3 damarlı ve 5-10 cm uzunluÄŸundadır. Ä°lkbaharda yeÅŸil olan yapraklar sonbaharda kırmızıya dönüÅŸür. Gilaburu meyvesinin kendine özgü bir acılığı vardır. Bu acılık taze olarak tüketilmesini engeller. Ancak meyve suyu haline getirilebilirken 3-5 ay su içinde fermente edilerek bu acılık giderilebilir.

Gilaburu Suyu Nedir?

Gilaburu suyu ekim-kasım aylarında olgunlaÅŸtığında toplanan, yıkanan ve yapraklarından ayrılan gilaburu meyvesinden hazırlanır. Sonrasında topraktan yapılmış kaplara konulup üzerine su eklenir ve hava almayacak ÅŸekilde kapatılıp serin ve karanlık bir ortamda yaklaşık 3 ay bekletilir. Gilaburu meyvesinin acılığı belirli bir süre sonunda azalır ve tadı iyileÅŸir. OlgunlaÅŸtığında meyveler ezilip, posası suyla 1:4 oranında seyreltilerek ve biraz ÅŸeker eklenerek içilebilir hale getirilir.

Gilaburu Suyu Faydaları Nelerdir?

Gilaburu suyu faydaları gereÄŸi dünya genelinde ve Türkiye'de tıbbi amaçlar için kullanılan bitkiler arasındadır. Gilaburu suyunun faydaları aÅŸağıdaki gibidir:

• Her bir fincan suya 1 çay kaşığı gilaburu suyu eklenmesi ve bu karışımın günde 3 kez ya da her saatte 1 çay kaşığı tüketilmesi bağışıklık sistemini kuvvetlendirerek vücut direncini yükseltir.
• Antimikrobiyal etki göstererek hem gram negatif hem de pozitif bakterilerin büyümesini engeller.
• Kolon kanserinin ilk evresinde kullanılan gilaburu suyu, kanseri önleme yeteneÄŸi gösterir.
• Antioksidan açısından çok zengindir. Bu sebeple bazı tümör oluÅŸumlarının azalmasını destekler.
• Ä°skelet ve kas sistemini gevÅŸetici bir etkiye sahiptir.
• Damarları geniÅŸletme yeteneÄŸi, yüksek tansiyon hastalarının damar sistemlerine yardımcı olur.
• Menstrüasyon dönemiyle iliÅŸkili aÄŸrıların hafiflemesine katkıda bulunur.
• Mide kramplarını azaltır.
• Kalp saÄŸlığına destek olur.
• Kabızlık ve idrar sorunlarında tedavi amaçlı kullanılır.
• Böbrekteki taÅŸ ve kumları eritme özelliÄŸi bulunmaktadır.
• Evde yapılan gilaburu suyu laktik asit bakterileri açısından oldukça zengindir ve güçlü bir probiyotik etkisi vardır.

Gilaburu Besin Ä°çeriÄŸinde Neler Var?

“Gilaburu nedir? Besin deÄŸerleri nelerdir?” sorusu da merak edenler için ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir: Gilaburu bitkisi antioksidanlar, fenolik bileÅŸenler ve C vitamini içeren bir yapıya sahiptir. Makro elementler olarak sodyum, azot, fosfor, potasyum, kalsiyum ve magnezyum; mikro elementler olarak da demir, çinko, mangan ve bakır gilaburuda bulunur. A ve E vitaminleri ile β-karoten de gilaburu bitkisinin önemli bileÅŸenlerindendir. A vitamini cilt saÄŸlığına katkıda bulunurken, görme yeteneÄŸini destekleyici etkiye sahip olup vücut direncini arttırır ve büyüme-geliÅŸme fonksiyonlarını destekler. Gilaburu meyvesi A vitamini bakımından nispeten zengindir. E vitamini ise oksidasyonu engelleyerek serbest radikallerle mücadele eder. Antioksidan özelliÄŸi yüksek olan β-karoten gilaburuda bolca bulunur. β-karoten doymamış yaÄŸların oksidasyonunu önlemeye yardımcı olurken serbest radikal oluÅŸumunu da engeller.

Gilaburu Ne İşe Yarar? Faydaları Nelerdir?

Gilaburu meyvesi suyu, nektarı, reçeli, marmeladı, turÅŸusu, sirkesi ve çayı gibi çeÅŸitli ÅŸekillerde kullanılabilir. Gilaburunun;meyve, suyu, kökleri, yaprakları ve gövdesi çok geniÅŸ bir farmakolojik kullanım alanına sahiptir. Gilaburu faydaları aÅŸağıdaki gibidir:

• Gilaburu meyvesi böbrek taşı oluÅŸumlarının kimyasal olarak çözülmesine ve aÄŸrısız bir ÅŸekilde düÅŸmesine yardımcı olur.
• Mide, prostat ve idrar kesesi hastalıklarının tedavisini destekler.
• Ä°drar söktürücü özelliÄŸi vardır ve üriner enfeksiyonları önler.
• Diyabet tedavisine katkı saÄŸlar.
• Kabakulak ve göz hastalıklarında bitkinin kabukları ve yaprakları kullanılır.
• Romatizmal rahatsızlıklarda semptomlara hafifletici etkisi vardır.
• Hemoroid (basur) hastalığının tedavisinde etkilidir.
• Adet düzensizlikleri ve rahim hastalıkları üzerinde olumlu etkilere sahiptir.
• Sinirsel bozukluklarda rahatlatıcı rol oynar.
• Hipertansiyon hastalarına, damarları geniÅŸleterek yardımcı olur.
• SakinleÅŸtirici etkisi sayesinde sedatif olarak iÅŸlev görür.
• Gece uykusu esnasında meydana gelen ani ve ÅŸiddetli kas spazmlarını hafifletmek için spazmolitik özelliÄŸi kullanılabilir.
• KurutulmuÅŸ meyve ve tohumlarının antimikrobiyal özelliÄŸi sayesinde tercih edilebilir.
• Dermatolojik lezyonlarda, gilaburu bitkisinin gövde kabuklarından elde edilen tozu tereyağı ile karıştırıp uygulanabilir. Egzama gibi cilt rahatsızlıkları için kullanılır.
• BoÄŸaz aÄŸrısı, diÅŸ ve ağız enfeksiyonlarında bitkinin çiçek ve meyveleri suyla kaynatılıp kullanılabilir.
• Meyvesinin antihelmintik etkisi bağırsak solucanlarını düÅŸürmekte yardımcıdır.
• DüÅŸüÄŸü önleyici ve jinekolojik açıdan kanamayı azaltıcı etkiye sahiptir.
• DoÄŸum sonrası aÄŸrıları hafifletici spazmolitik etkisi bulunur.
• KaraciÄŸer rahatsızlıklarının tedavisine destek saÄŸlar.
• Laksatif özellik taşır.
• Diyet meyvesi olarak seçilebilir.
• PıhtılaÅŸmayı teÅŸvik eder ve kan kaybını önler.
• Gastrointestinal mukozanın savunma mekanizmasını güçlendirir.
• Karsinojenik tümörleri azaltır.
• Hafif astım belirtilerini hafifletir.
• Epilepsi krizlerinde kullanılabilir.
• Farmakolojik kullanımlarının yanı sıra, boya ve mürekkep endüstrisinde de tercih edilir.

Gilaburu Bitkisinin Zararları Nelerdir?

Gilaburu faydaları ve zararları olan bir bitkidir. DiÄŸer herhangi bir tıbbi bitki gibi gilaburu kullanımında da bazı hususlara dikkat etmek gerekir. Bu durumlar hamilelik, emzirme dönemi, alerjik reaksiyonlar, mevcut hastalıklar ve ilaç kullanımını içerir. Bu koÅŸullar altında gilaburu bitkisini bir saÄŸlık profesyoneli ile görüÅŸmeden tüketmemelisiniz. Ayrıca günlük alınması gereken miktarı aÅŸmamak önemlidir. Gilaburu meyvesi olgunlaÅŸmadan tüketilirse, hafif zehirlenme belirtileri görülebilir. Gilaburu bitkisinin meyvesi, suyu, kökü, yaprağı, gövdesi ve kabuÄŸu saÄŸlık açısından birçok fayda saÄŸlar. Güçlü antioksidan içeriÄŸi ve vücut direncini artırıcı etkileri ile sıklıkla destekleyici ve tedavi amaçlı kullanılır. Gilaburu bitkisi genellikle zararsız olsa da bir saÄŸlık uzmanının yönlendirmesi ile kullanılması önerilmektedir.

KAYNAK: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7595025/