Henoch Scönlein Purpurası (HSP) Nedir?
Ig a vasküliti olarak da adlandırılan Henoch-Schönlein purpurası, küçük kan damarlarını tutan ve en sık çocukluk döneminde görülen damar iltihabıdır. Bu durum genellikle böbrek, deri ve barsaklardaki küçük damarları etkiler. "Henoch Schönlein purpurası nedir?" sorusunun yanıtını ve belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında merak edilenleri ve bilinmesi gerekenleri sizler için derledik.
Henoch-Schönlein Purpurası Kimlerde Olur?
HSP olarak kısaltılan Henoch-Schönlein purpurası genellikle üst solunum yolu enfeksiyonu sonrasında gelişir. Mevsim geçişlerinde ve özellikle ilkbaharda daha fazla rastlanır. Henoch-Schönlein purpurası genellikle de 4-7 yaşları arasında görülür.
Henoch-Schönlein Purpurası Neden Olur?
İmmün sistemde meydana gelen bu durumun nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Ancak yaşanan olgular incelendiğinde olguların büyük bir kısmında hastalık üst solunum yolu enfeksiyonundan 10 gün sonra başladığı görülmektedir. Bunun yanında genetik yatkınlık, çevresel faktörler, yiyecekler, aşılama, haşere ısırığı gibi etkenler de etkilidir.
Henoch-Schönlein Purpurası Belirtileri Nelerdir?
İmmün sistemde meydana gelen Henoch Schönlein purpurası belirtileri aşağıdaki gibidir:
- Genellikle ilk ciltte döküntü şeklinde bulgular verir. Bu döküntüler ciltte kabarık mor renktedir ve basınca solmaz bir yapıdadır. Bu döküntüler başlangıçta kırmızı renktedir ancak giderek mor renk alır. Döküntüler bölge olarak genellikle kalça ve bacaklarda, daha az olarak kollarda ve nadiren de gövde de çıkar. Döküntülere dair önemli bulgu da cilt altındaki şişliklerdir. Bu şişlikler sıklıkla saçlı deri, el ve ayakta olabilir.
- Eklem iltihabı ve/veya eklem ağrıları ikinci sıklıkla görülen bulgulardandır. Bu bulgu hastaların %60’ile %84’ünde görülür. Hastaların 4/1’lik kısmında da döküntülerden önce ortaya çıkabilir. Bu durum da sıklıkla ayak bilekleri, dizler, el bilekleri, parmaklar ve dirsekleri etkiler. Yaşanan olgularda eklemde ağrı, şişlik, hareket kısıtlılığı ve hassasiyet olur. Eklemlerde yaşanan bulgular birkaç günde ya da haftada tam anlamıyla iyileşme gösterir.
- Hastaların yüzde 60-70’indemide bağırsak sistemi tutulumu görülür. Bu tutulum sonucunda da bulantı, karın ağrısı ve kusma yaşanır. %5’lik olguda ciddi boyutta dışkıda kanama görülebilir. Hastaların yaşamını ciddi anlamda tehdit edebilen bir diğer durum da bağırsakların iç içe geçmesidir.
- Hastaların %10-50’sinde böbrek tutulumu görülür. Böbrek tutulumuna dair en erken bulgu da idrarda kan olmasıdır.
- Hastaların %1-8’inde santral sinir sistemi tutulumu yaşanır.
Henoch-Schönlein Purpurası Nasıl Teşhis Edilir?
Hastalık kendine özgü herhangi bir laboratuvar bulgusu vermez. Ancak eklem bulguları, böbrek tutulum bulguları, karın ağrısı ya da Ig A depolanmasının fazla olması henoch-schönlein purpurası tanı kriterleri arasındadır. Tanı için nadiren deri biyopsisi gerekebilir. Bunun yanında tanıda idrar tahlili, tam kan sayımı, kanama testleri, romatizmal belirteçler yardımcı olur.
Henoch-Schönlein Purpurası Nasıl Tedavi Edilir?
Henoch-Schönlein Purpurası genellikle kendini sınırlayan ve özel bir tedaviye gerek duymayan bir rahatsızlıktır. Hastalıkta cilt döküntüleri genellikle kendi kendine geçer. Döküntülerin yaşandığı dönemde aşırı hareket döküntülerin artmasına neden olabilir bu nedenle tedavide dinlenme önemlidir. Eklemlere ait bulgular da steroid olmayan iltihap giderici ilaçlarla kontrol altına alınır. Steroid tedavisi elde edilen klinik bulgulara ve organ tutulumunun ciddiyetine göre kullanılır. Hastalık 4 ya da 6 hafta kadar sürer ve ilk 3 ayda yeniden yaşanabilir.
Henoch-Schönlein Purpuralı Hastalarda Nelere Dikkat Edilmelidir?
HSP hastalığı geçirenler için düzenli olarak kontrollere gitmek önemlidir. Bunun yanında tedavide kullanılan ilaçlar bağışıklığı baskılayarak enfeksiyonlara yatkınlık yaratabilir. Bu nedenle zatürre, grip gibi durumlar karşısında aşı olunabilir. Steroide bağlı osteoporoz yaşanma riskine karşı da günlük D vitamini ile magnezyum takviyesi alınmalıdır. Tedavi sürecinde beslenmeye dikkat edilmeli, günlük egzersizler yapılmalıdır.
KAYNAK: https://tr.wikipedia.org/wiki/Henoch-Sch%C3%B6nlein_purpuras%C4%B1
SIK SORULAN SORULAR
Henoch-Schönlein Purpurası kalıtsal değildir ve kişiden kişiye bulaşmaz.
Belirti bakımından her çocukta aynıdır ancak organ ve deri tutulumunun kapsamı hasta özelinde farklılık gösterebilir.
Hastalık geçtikten sonraki 6.ayda idrar örnekleri alınmalıdır. Böylelikle böbrek sorunları tespit edilebilir.
Yorum Ekle
