Maksillofasiyal Cerrahi Nedir?
Maksillofasiyal bölge kafatasının sinir sistemi içeren beyin, beyincik, beyin sapı ve omurilik dışındaki kısımlarını tanımlar. Daha açık bir şekilde tanımlamak gerekirse bu bölge gözler, burun, yanaklar ve çene gibi yüz bölgelerini kapsar. Bu yüz ve çene alanlarına yapılan her türlü cerrahi işleme maksillofasiyal cerrahi denir.
Maksillofasiyal Cerrahi Nedir?
“Maksillofasiyal ne demek?” sorusunu daha detaylı şekilde yanıtlamak gerekirse; maksillofasiyal cerrahi cilt, cilt altı yağ dokusu, kemikler, kaslar, sinirler ve damarlar da dahil olmak üzere yüz ve çene bölgesinde (maksillofasiyal bölgede) doğumsal (konjenital), gelişimsel, onkolojik (kansere bağlı), enfeksiyöz (iltihabi) veya travmatik (yaralanmalara bağlı) gelişen sorunların giderilmesi için yapılan tüm ameliyatları tanımlamak için kullanılır.
Maksillofasiyal cerrahide alt ve üst çenedeki sorunların düzeltilmesi, bölgedeki tümörlerin çıkarılması, yüz travmalarının tedavisi ve yüzdeki şekil bozukluklarının tedavisi yapılır. Maksillofasiyal cerrahi temelde plastik cerrahi tarafından yapılsa da yüz ve çene bölgesinde yapılan cerrahi operasyonların oldukça karmaşık olması ve hassasiyet gerektirmesi sebebi ile multidisipliner çalışmayı gerekli kılar. Gerekli durumlarda diş hekimliği, ortodonti, kulak burun boğaz, beyin cerrahisi ve radyoloji bölümleri ile birlikte hastaların değerlendirilip ve tedavi planlaması yapılır.
Maksillofasiyal Cerrahi Kapsama Alanları Nelerdir?
Peki maksillofasiyal cerrahi nedir? Hangi alanları kapsar? Maksillofasiyal cerrahide ağız, çene ve yüz bölgesindeki anormalliklerin, sağlık sorunlarının teşhisi ve tedavisi gerçekleştirilir. Oral ve maksillofasiyal cerrahi kapsamında yer alan uygulamalar aşağıdaki gibidir:
- Ortognatik Cerrahi: Çene ve yüz kemiklerinin gelişimsel bozukluklarının tedavisi yapılır.
- Kraniofasiyal anomalilerin (kafatası kemiği bozukluğu) tedavisi
- Doğuştan gelen dudak ve damak yarıklarının cerrahi tedavisi
- Çene ve yüz bölgesindeki travmalara bağlı kemik kırıklarının ve yumuşak doku yaralanmalarının (sinir kesisi, cilt yaralanması, tükrük bezi yaralanması vs) tedavisi
- Yüz felci tedavisi
- Tükürük bezlerine ait hastalık ve enfeksiyonların tedavisi
- Ağız, yüz, çene, baş-boyun bölgesinde oluşan yumuşak ve kemik doku enfeksiyonları ile burun ve sinüs bölgesine ait enfeksiyonların teşhis ve tedavisi
- Migren Cerrahisi
- Yüz, baş ve boyun bölgesi cilt kanserlerinin cerrahi tedavisi
- Yüz, baş ve boyun bölgesi estetik müdahaleleri (burun, göz kapağı, yüz ve boyun derisi estetik ameliyatları)
- Dudak ve Damak Yarıkları: Doğuştan gelen dudak ve damak yarıklarının cerrahi olarak düzeltilmesi için müdahale edilir.
- Çene Eklemi Problemleri: Çene eklemi rahatsızlıklarının teşhisi ve tedavisi
- Tümörlerin Çıkarılması: Çeneye ve yüze ait her türlü kist, tümör ve ağız içerisinde, odontojenik hastalıkların teşhis ve tedavisi.
- Ağız İçi Cerrahi İşlemler: Diş çekimi, yarı gömülü diş çıkartma, diş kökü apselerinin drenajı, diş implantları ve diş kistlerinin çıkarılması
- Periodontal Cerrahi: Dişeti hastalıklarının ilerlemesi ve kemik kaybı durumunda dişeti ve çene kemiğiyle ilgili cerrahi işlemler
- Rahatsızlık Veren Dişlerin Yer Değiştirilmesi: Rahatsızlık veren veya düzgün çıkmayan dişlerin uygun pozisyonlarına yerleştirilmesi amacıyla cerrahi müdahaleler
Maksillofasiyal Tedavi
Maksillofasiyal Yaralanmalara Yaklaşım
Yüz bölgesinin yaralanmalarına daha hızlı, güvenilir ve kurumsal bir yaklaşım sağlanabilmesi adına hastanelerde maksillofasiyal travma protokolü bulunur. Bu sayede yaralanma ile gelen her hasta öncelikle genel vücut travması açısından değerlendirilerek olası diğer sorunları değerlendirilir, eşlik eden başka bir sorunu olmayan hastaların tedavisi yüz bölgesindeki soruna yönelik sistematik ve kapsamlı bir algoritma ile planlanır.
Peki Maksillofasiyal travmalar nedir? Maksillofasiyal travmalar yüz ve çene bölgesinin yumuşak doku ve kemiklerini etkileyen yaralanmalardır. Bu tür travmalar genellikle trafik kazaları, spor yaralanmaları, iş kazaları, düşmeler veya şiddet eylemleri sonucunda meydana gelir. Maksillofasiyal travmalar hem fiziksel fonksiyonları (örneğin konuşma ve yemek yeme yeteneği) hem de kişinin görünümünü olumsuz etkileyebilir. Tedavi süreci genellikle cerrahi müdahale ve uzun süreli rehabilitasyon gerektirir. Bu durumlar acil ve doğru bir tedavi gerektirir çünkü bu travmalar solunum problemlerine yol açabilir veya kalıcı deformiteye neden olabilir.
Pediatrik Hastalarda Maksillofasiyal Fraktürlere Yaklaşım
Çocukların gelişim sürecinde kemikleri daha elastiktir ve büyüme potansiyeline sahiptir. Bu sebeple maksillofasiyal cerrahi uygulamalar bunu da göz önünde bulundurarak tedavi planlanmalıdır. Pediatrik hastalarda maksillofasiyal fraktürlere yaklaşım çocuğun gelişimi ve anatomik özellikleri dikkate alınarak yapılır. Pediatrik hastalarda maksillofasiyal fraktürlere yaklaşımda dikkat edilmesi gereken bazı faktörler şöyle açıklanabilir:
- Pediatrik Hastanın Yaşı: Çocukların yaşları, kemiklerin gelişimi ve kırıkların iyileşme potansiyelini etkileyebilir. Küçük çocukların büyüme plakları hala açık olduğu için kemiklerin farklı iyileşme özellikleri bulunur.
- Travma Şiddeti: Maksillofasiyal travmalar için şiddeti ve etkilediği bölgeler, tedavi yöntemini belirlemede önemli bir rol oynar.
- Kırıkların Lokalizasyonu: Kırıkların vücuttaki lokalizasyonu (yeri), tedavi seçeneklerini belirler. Özellikle büyüme plaklarına yakın kırıkların tedavisi özen gerektirir.
- Kırıkların Cinsi ve Şekli: Farklı kırık türleri farklı tedavi yaklaşımları gerektirebilir.
- Fonksiyonel ve Kozmetik Sonuçlar: Çocukların tedaviden sonra estetik ve fonksiyonel sonuçlar alması hem sağlık hem de ruhsal açıdan oldukça önemlidir.
KAYNAK: https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/22124-maxillofacial-surgery
SIK SORULAN SORULAR
Maksillofasiyal cerrahi temelde yüz ve çene bölgesindeki anormalliklere ve sağlık sorunlarına odaklansa da bir yandan estetik amaçlı düzeltmeler de yapılabilir. Estetik amaçlı maksillofasiyal cerrahi doğuştan gelen veya travma sonucu oluşan yüzdeki asimetriyi düzeltme, burun, alın veya çene bölgesindeki yapıları değiştirerek daha dengeli ve estetik bir yüz yapısı elde etme, çene boyutunu veya çene hattını düzelterek yüzün daha belirgin ve dengeli olması sağlama, doğuştan gelen dudak ve damak yarıklarının cerrahi düzeltilmesi ve estetik görünümünün iyileştirilmesi, yaşlanma süreci ile ortaya çıkan yüz ve boyun bölgesindeki sarkmaları düzeltme gibi durumlar için uygulanabilir.
Maksillofasiyal cerrahi sonrası bakım ve rehabilitasyon süreci hastanın ameliyat türüne, cerrahi müdahaleye maruz kalan bölgelere ve kişisel iyileşme hızına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Maksillofasiyal cerrahi genellikle hastanede yapılır ve ameliyat sonrası hastanın bir süre yoğun bakım ünitesinde veya yoğun gözlem altında tutulması gerekebilir. Maksillofasiyal cerrahi işlem sonrasında ağrı ve rahatsızlık normaldir, doktorun önerdiği ağrı kesiciler kullanılabilir. Ameliyat sonrası ilk birkaç gün boyunca, ağız ve çene bölgesinde şişlik ve hassasiyet olabileceği için yumuşak, sıvı veya püre kıvamında besinler tüketilmesi önerilir. Ameliyat sonrası belirli aralıklarla doktor tarafından iyileşme sürecinin değerlendirilmesi için kontrollere gidilmesi gerekir. Yüz bölgesinde yapılan cerrahi operasyonlar olduğundan başta ağız bakımı olmak üzere hijyen kurallarına uyulması önemlidir. Ameliyat sonrası şişlik ve morarma olabileceği için, belirli aralıklarla soğuk uygulama ve yatarken başın yüksek tutulması tavsiye edilir.
Maksillofasiyal cerrahi işlemleri sonrasında beklenen sonuçlar arasında başarılı bir operasyon sonucu fonksiyonel bir iyileşme, yüzde doğal bir görünüm, olumlu psikolojik etkiler, estetik bir görünüm gibi başarılı sonuçlar yer alır.
Yorum Ekle
