Protein Tozu Nedir? Protein Tozu Zararlı mı?
Protein tozu son yıllarda sporcular ve fitness tutkunları arasında popülerlik kazanan bir takviye ürünüdür. Vücut geliÅŸtirme, kilo verme veya saÄŸlıklı bir yaÅŸam tarzını sürdürme amacıyla egzersiz yapan pek çok kiÅŸi tarafından tercih edilen protein tozu beslenmede önemli bir rol oynar. Ancak protein tozu sadece sporcular için deÄŸil günlük protein ihtiyacını karşılamak isteyen herkes için uygun bir seçenektir. Protein tozu ile ilgili bilinmesi gerekenleri sizler için derledik:
Protein Tozu Nedir?
Protein tozu besin takviyesi olarak kullanılan ve toz formuna getirilmiÅŸ yoÄŸun bir üründür. Dünya genelinde pek çok sporcu tarafından tercih edilen bu ürün dayanıklılık ve güç sporlarında vücut geliÅŸtirmeye ve kas kazanımını optimum düzeyde tutmaya yardımcı olur. Takviyenin etkisi için dozajının ve kullanım süresinin doÄŸru ayarlanması gereklidir.
Protein Tozu Ne Ä°ÅŸe Yarar?
Protein tozu çeÅŸitlerine baÄŸlı olarak vücutta farklı iÅŸlevlere sahiptir. En yaygın kullanılan protein tozu türleri aÅŸağıdaki gibidir:
Whey protein tozu: Whey protein tozu peynir ve yoÄŸurt üretim sürecinde sütün iÅŸlenmesi sonucu ortaya çıkan açık renkli sıvıdan elde edilir. Genellikle peynir altı suyunun toz formuna getirilmiÅŸ hali olarak bilinir. Hem dayanıklılık hem de direnç sporlarına yönelik antrenmanlarda whey protein takviyesi sıklıkla tercih edilir. Whey proteinler mide ve bağırsak sistemi tarafından hızlıca emilir. Bu nedenle genellikle spor aktivitesinden kısa bir süre önce ya da sonra kullanılır.
Kazein: Whey proteininin aksine yavaÅŸ emilen bir proteindir. Peynir ve yoÄŸurdun katı parçasını oluÅŸturan kazein proteinine örnek verilebilir. Ä°nek sütünün %78-80'i kazein proteininden oluÅŸur. Kazein protein tozu da bir besin desteÄŸi olarak kullanılabilir. Whey proteine nazaran daha yavaÅŸ karışır. Sporcular genellikle kas protein sentezi saÄŸlamak amacıyla gece uyumadan önce tüketmeyi tercih eder.
Kreatin: Spor beslenmesi konusunda en çok tartışmaları oluÅŸturan kreatin, enerji üretme (ATP) ile ilgili önemli bir protein kaynağıdır. ÇoÄŸunlukla iskelet kaslarında bulunurken, küçük bir miktarı beyinde ve testislerde yer alır. Ani fiziksel hareket durumlarında kullanılmak üzere iskelet kaslarında fosfokreatin formunda saklanır. SaÄŸlıklı bir birey, kırmızı et tüketerek gereksinim duyduÄŸu kreatini alabilir. Ancak bazı kiÅŸiler, güç sporları yaparak kas geliÅŸtirmek için daha fazla kreatine ihtiyaç duyarlar. Bu yüzden kreatin takviyeleri üretilmiÅŸtir. Kreatin, yanlış kullanıldığında çeÅŸitli yan etkilere neden olabileceÄŸi için, kullanmadan önce mutlaka bir uzmana baÅŸvurmak gereklidir.
Protein Tozunu Kimler Kullanmalı?
Protein tozu genellikle çeÅŸitli amaçlarla tercih edilen bir besin takviyesidir. Sporcular ve düzenli olarak egzersiz yapan kiÅŸiler kasların geliÅŸimini ve onarılmasını saÄŸlamak adına protein tozlarından faydalanabilir. Özellikle ağırlık çalışanlar veya yoÄŸun egzersiz programlarına dahil olan bireyler için protein supplementleri yararlı olacaktır. YaÅŸlılar veya uzun süreli yatakta kalma durumu olan hastalar gibi kas kaybı riski bulunan kiÅŸiler, protein supplementleri ile kasları korumak için bu ürünleri kullanabilir. Hayvansal ürün tüketmeyen vegan ve vejetaryen bireyler, bitkisel protein tozları ile protein ihtiyaçlarını karşılayabilir. Zaman kısıtlaması olan ya da hızlı bir protein kaynağı arayan kiÅŸiler, özellikle yoÄŸun geçen günlerde protein tozlarına baÅŸvurabilir. Farklı saÄŸlık durumları veya diyet seçimleri nedeniyle yeterli miktarda protein alamayan kiÅŸiler, protein açığını bu takviyeler ile kapatabilir. Ameliyatın ardından veya ciddi bir hastalık sonrasında iyileÅŸme sürecinde olan bireyler, vücutlarının toparlanmasına yardımcı olmak adına protein tozlarını tercih edebilir.
Protein Tozu Faydaları Nelerdir?
“Protein tozu ne iÅŸe yarar? Faydaları nelerdir?” sorusunun yanıtı da aÅŸağıdaki gibidir:
- Temel metabolizma hızını yükseltmeye yardımcı olur.
- Bağışıklık sistemine destek sağlar.
- Esansiyel amino asitlerle zenginleştirilmiş bir beslenme planı ile daha enerjik bir beyne sahip olmanızı destekler.
- Kas kitlesi oranı yüksek olan saÄŸlıklı kiÅŸilerin, diÄŸer bireylere göre daha güçlü bir savunma mekanizmasına sahiptir. Ayrıca, kas kazanımı kemik saÄŸlığını da pozitif yönde etkiler.
Protein Tozu Zararları Nelerdir?
Tüm takviye edici ürünlerde olduÄŸu gibi protein tozu da dikkatlice ve doÄŸru ÅŸekilde kullanılmalıdır. Kullanım amacından sapmamak önemlidir aksi takdirde protein tozu zararları ortaya çıkabilir. ÖrneÄŸin uzun süreli vücut geliÅŸtirmeye yönelik spor yapmayan bireylerin kreatin ve whey protein takviyesi alması önerilmez. Bu bireyler ihtiyaç duydukları proteini gıdalarla rahatlıkla karşılayabilir. EÄŸer bu tür takviye ürünleri kullanılırsa kullanılmayan proteinler ve amino asitler azota dönüÅŸtürülerek ter, dışkı ve idrar yoluyla vücuttan atılır. Bunun yanında bir kısmı yaÄŸa dönüÅŸtürülerek depolanır. Bu durum aşırı kalori nedeniyle insülin direnci ve obezite gibi saÄŸlık sorunlarına yol açabilir. Ayrıca karaciÄŸer ve böbreklere ekstra yük bindirerek vücudu yorabilir.
Protein Tozu Yan Etkileri
“Protein tozu zararlı mı?” sorusu merak edenler için ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir: Teknolojik ilerlemeler sayesinde sindirim ve emilim iÅŸlemleri daha etkin olan kreatin monofosfat ürünleri üretilmektedir. SaÄŸlıklı yetiÅŸkin sporcularda kreatin monofosfat ürünlerinin herhangi bir yan etki göstermesi beklenmez. Ancak nadiren karın aÄŸrısı ve susuzluk gibi yan etkiler yaÅŸanabilir.
Protein Tozu Nasıl Kullanılır?
“Protein tozu egzersizden önce mi yoksa sonra mı tüketilmelidir? Protein tozu nasıl kullanılır?” sorusu da sıklıkla merak edilir. Her ürünün kullanım ÅŸekli farklı olabilir. Özellikle kan dolaşımına hızlı bir ÅŸekilde karışan whey protein gibi supplementler spordan önce veya sonrasında alınabilirken kazein herhangi bir zamanda tüketilebilir. Dozaj miktarının belirlenmesinde uzman desteÄŸi önemlidir. Kronik metabolik rahatsızlığı olan kiÅŸiler ile böbrek ve karaciÄŸer hastalarının uzun süreli takviye kullanırken dikkatli olması gerekir.
KAYNAK: https://www.health.com/what-is-protein-powder-7372048
SIK SORULAN SORULAR
Protein tozunun saç dökülmesini tetiklediÄŸini gösteren herhangi bir bilimsel çalışma bulunmamaktadır.
Birçok alternatif protein tozu çeÅŸidi mevcuttur ve bunların içinde laktoz intoleransı olanlar ya da veganlar için uygun olanları da bulunmaktadır. Protein tozları genelde soya proteini, süt proteini, bezelye proteini, pirinç, patates, yumurta beyazı gibi besinlerden elde edilir.
Böbrek hastalığı olanların, saÄŸlık sorunlarıyla karşılaÅŸmamak için protein tozu kullanmadan önce doktorlarına danışmaları gerekmektedir. ÇoÄŸu zaman kullanılması tavsiye edilmez. SaÄŸlıklı bireylerde ise doÄŸru bir ÅŸekilde kullanıldığında böbrek hasarı riski düÅŸüktür.
Amerikan Kalp DerneÄŸi'ne göre kalp saÄŸlığını korumak için yetiÅŸkin kadınlar günde en fazla 24 gram, yetiÅŸkin erkekler ise günde en fazla 36 gram ilave rafine karbonhidrat (ÅŸeker) tüketmelidir. Protein tozlarının bazıları, içerisinde basit karbonhidratlar içerebildiÄŸinden, dikkatli kullanılmadığı takdirde uzun vadede kalp hastalıkları riskini artırabilir.
Amerikan Kalp DerneÄŸi'nin belirttiÄŸine göre; kalp saÄŸlığını korumak adına yetiÅŸkin kadınların günde maksimum 24 gram, yetiÅŸkin erkeklerin ise günde maksimum 36 gram rafine karbonhidrat (ÅŸeker) tüketmeleri önerilir. Bazı protein tozları basit karbonhidratlar içerdiÄŸi için, dikkatli kullanılmaması durumunda uzun vadede kalp hastalığı Protein tozunun ne zaman alınması gerektiÄŸi, takviye türüne ve uygulanan spora baÄŸlı olarak deÄŸiÅŸkenlik gösterebilir. Dolayısıyla "Protein tozu hangi zamanlarda kullanılmalı?" sorusu birden çok yanıt içerir. Spor beslenmesi konusunda uzman bir kiÅŸi ile çalışarak, protein tozu takviyelerinin ne zaman ve ne miktarda tüketilmesi gerektiÄŸini belirlemek mümkündür.
GereÄŸinden fazla tüketilen herhangi bir gıda gibi, protein tozları da aşırı tüketildiÄŸinde yaÄŸ birikimine neden olabilir. Bu durum da zamanla obezite riskini yükseltebilir. "Protein tozu ne kadar çok kullanılırsa o kadar fazla kas oluÅŸur." ÅŸeklindeki yaygın inanış hatalıdır. EÄŸer aktif bir sporcuysanız ve protein takviyesi kullanmayı düÅŸünüyorsanız, size en uygun beslenme programını belirlemek için bir saÄŸlık kuruluÅŸuna baÅŸvurmanız önerilir.
Yorum Ekle
