Kırık Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?
Kemik kırıkları vücudun belli bir bölgesinde meydana gelen travma sonucu oluÅŸan ciddi yaralanmalardır. Kırık belirtileri genellikle ÅŸiddetli aÄŸrı, ÅŸiÅŸlik, morarma ve hareket kısıtlılığı ÅŸeklinde ortaya çıkar. Ancak bazen kırıkların belirtileri diÄŸer rahatsızlıklarla karışabilir ve tanı koymak zorlaÅŸabilir. Bu nedenle belirtileri doÄŸru ÅŸekilde deÄŸerlendirmek önemlidir.
Kırık Belirtileri Nelerdir?
Kırığın erken belirtileri arasında aÄŸrı, hareket zorluÄŸu, deformite yani ÅŸekil bozukluÄŸu ve ÅŸiÅŸme bulunur. Ancak bazen kırıklara damar siniri hasarı eÅŸlik edebilir ve bu durumda uzuvlarda solgunluk ve duyu kaybı gibi semptomlar görülebilir. Kırık belirtileri genellikle aÅŸağıdaki gibidir:
- Ağrının hareketle artması,
- Åžekil bozukluÄŸu,
- Hareket yeteneğinin azalması,
- Ödem ve kanama sonucu morarma.
Kırık Neden Olur? Kırık Nasıl Anlaşılır?
DüÅŸme, çarpışma veya trafik kazaları genellikle kırıkların ana nedenleridir. Kemik üzerinde aşırı basınç, kırığa yol açabilir. Kemik, kemik hücreleri ile kalsiyumdan oluÅŸur ve yaÅŸam için hayati bir öneme sahiptir. Kırık kemik tanısının konulması günümüzde oldukça kolaydır. Hasarlı bölgedeki kızarıklık, ÅŸiÅŸlik ve aÄŸrı en bariz belirti olarak görülür. Bununla birlikte hareket kaybı ve ÅŸiddetli aÄŸrı da mevcuttur. Ä°nsan vücudunda çok sayıda kemik bulunur. En sık kırılan kemikler genellikle kol, bacak, parmak, köprücük kemiÄŸi, el ve ayak bileÄŸi gibi bölgelerde bulunanlardır. Bir bölgede kırık olduÄŸundan ÅŸüphelenildiÄŸinde ilk adım ortopedi ve travmatoloji bölümüne baÅŸvurmak olmalıdır.
Kırık ve Çatlak Arasındaki Fark Nedir?
Kemik kırığı ve kemik çatlaması genellikle travma sonucu ortaya çıkan iki farklı durumdur. Kemik kırığı kemiÄŸin tamamen veya kısmen kesintiye uÄŸradığı durumu ifade eder tüm kalınlığı boyunca bir ayrım meydana gelir ve genellikle acı verici bir deneyimdir. Öte yandan kemik çatlaması (veya tıbbi terimiyle stres kırığı) kemik yapısında minik bir çatlak anlamına gelir. Özellikle sporcular arasında sıkça görülen sürekli stres ve yüksek ağırlıklara maruz kalma sonucunda oluÅŸur. Çatlaklar genellikle ilk baÅŸta belirti göstermez ancak zamanla aÄŸrıya ve hatta tam bir kırığa yol açabilir. Her iki durum da ciddiye alınmalıdır ve uygun tıbbi tedavi gerektirir. Ancak her ikisi de kemikler üzerinde farklı etkilere sahiptir. Kemik kırılması genellikle daha acil müdahale gerektirirken kemik çatlakları genellikle zaman içinde geliÅŸir ve belirtileri daha az belirgindir.
Kırık Nasıl Tedavi Edilir?
Kırık tedavisinde kullanılan yöntemler aÅŸağıdaki gibidir:
- Alçı ve Atel: Kaymayan ya da ekleme uzanmayan kırıklarda ve yaÅŸ aÄŸaç kırıklarında kullanılan bir yöntemdir. Kırığın altındaki ve üzerindeki eklemler sabitlenerek iyileÅŸmesi için uygun ortam hazırlanır. Kırığın belirli aralıklarla kontrol edilerek herhangi bir kayma olup olmadığı izlenmelidir. SaÄŸlıklı bir kiÅŸinin ortalama kırık iyileÅŸme süresi 6 hafta, çocuklarda ise 3-4 hafta ve bebeklerde 1-2 haftadır.
- Eksternal Fiksatör: Parçalı kırıklar ve ciltte ÅŸiÅŸlik veya yara olan durumlarda kullanılan bir kemik sabitleme yöntemidir. Kırık dışarıdan kalın teller ve kafesler ile sabitlenir. Ä°lk müdahaleden sonra yaranın ve kırığın durumu takip edilir ve gerekirse içeriden bir tespit yöntemi uygulanabilir.
- Kapalı Cerrahi: Bu cerrahi yöntemde deriye kesik atılmaz. Kırık röntgen cihazı veya skopi kontrolü altında yerine getirilir ve uygun boyuttaki teller ile sabitlenir. Çok parçalı olmayan, stabil kırıklarda tercih edilen bir yöntemdir. Kesik atılmadığı için kırık uçlar gözle görülmeden birleÅŸtirilir. Bu nedenle ideal sabitlemeler genellikle bu cerrahi yöntem ile gerçekleÅŸtirilir. ÇoÄŸunlukla çocuk kırıkları veya parmak kırıklarında kullanılır.
- Minimal Ä°nvaziv Cerrahi: Bu cerrahi teknik, açık cerrahi tekniÄŸi ile benzerdir ancak cilt kesileri ve yumuÅŸak doku hasarı minimuma indirgenmiÅŸtir. Kırığın biyolojisi bozulmadan, küçük kesilerden yapılan bir operasyondur. Genellikle hastalarımda tercih ettiÄŸim teknik budur. Bu teknik, biyolojik tespiti de mümkün kılar. Bu nedenle hastaların daha erken harekete geçmeleri ve kırıkların daha hızlı iyileÅŸmelerini saÄŸlamak olasıdır.
- Açık Cerrahi: KemiÄŸin kırık bölgesini açarak görsel olarak inceleme yöntemidir. Özellikle büyük kemiklerin ve eklem bölgelerinin içerdiÄŸi kırıklarda bu yöntem kullanılır. Açık cerrahi uygulansa bile, biyolojik bir yaklaşımla kırığın onarılması yani minimum doku hasarıyla kırığın düzeltilmesi kırığın iyileÅŸme sürecini hızlandırır.
KAYNAK: https://www.medicalnewstoday.com/articles/173312
Bilgi talep formu doldurarak kırık tedavisi için bizimle iletiÅŸime geçebilirsiniz.
SIK SORULAN SORULAR
Kırığın hareketi engelleme durumu genellikle kemiÄŸin ne kadar ayrıldığına ve eklem içinde olup olmadığına baÄŸlıdır. Kemiklerimiz, kaslarımız, baÄŸlarımız, tendonlarımız ve sinir dokumuz ile birlikte hareket sistemimizin temel taşıyıcılarıdır. Dolayısıyla, kemiÄŸin bütünlüÄŸünün kaybolması sonucunda hareket kabiliyeti azalabilir. Eklem içerisindeki kırıklar durumunda ise, eklemdeki pürüzler veya kemik parçaları nedeniyle hareket sınırlanabilir.
Ayrılmamış bir kırık genellikle cerrahi olmayan yöntemlerle tedavi edilebilir. Ancak, bu durumun önemsenmemesi ve üzerine basılması veya hareket ettirilmesi durumunda, hastalar bu fırsatı kaybedebilir.
AÄŸrı, kırığın temel belirtilerinden biri olsa da aÄŸrının varlığı veya yokluÄŸu bir kırığı teÅŸhis etmek için kesin bir ölçüt deÄŸildir. Bu durum bireyin aÄŸrı eÅŸiÄŸi ile iliÅŸkilidir. Yüksek aÄŸrı eÅŸiÄŸi olan kiÅŸiler basit kırıklarda aÄŸrıyı görmezden gelebilir. Stres kırığı gibi kronik travma sonucu oluÅŸan yetmezlik kırıklarında da hafif düzeyde aÄŸrı hissedilebilir.
KemiÄŸin boyutu ve aÄŸrı arasında doÄŸrudan bir baÄŸlantı bulunmamaktadır. Ancak, kemiÄŸi kıran enerji ne kadar büyükse, kemikte ve yumuÅŸak dokuda o kadar fazla hasar oluÅŸacaktır. Travmanın hissiyatını belirleyen faktörlerden biri de aÄŸrı olduÄŸu için, bu soruya dolaylı bir ÅŸekilde evet yanıtı verilebilir. AÄŸrının algılanışının bireyden bireye deÄŸiÅŸebileceÄŸi ve aÄŸrıya dayanma kapasitesinin farklılık gösterebileceÄŸi akılda tutulmalıdır.
Bazı durumlarda, aÄŸrının hafif olduÄŸu düÅŸünülerek harekete devam edilir ve bu, kırıkta daha büyük bir ayrılma oluÅŸmasına yol açabilir. Bu da normalde basit bir tedavi ile iyileÅŸtirilebilecek hastalar için karmaşık tedavi yöntemlerinin gerekliliÄŸini doÄŸurabilir. Kırığı iyileÅŸtirmek için hareketin sınırlandırılması gerektiÄŸinden, harekete devam etmek iyileÅŸme sürecini uzatabilir.
Kırık, travmanın kemik dokusunda yarattığı bütünlük kaybını ifade eder. Ancak, kırığı oluÅŸturan enerji yumuÅŸak dokuda da zarara neden olabilir. Bu yüzden aÄŸrı sadece kırık olan bölgede deÄŸil, daha geniÅŸ bir alanda da hissedilebilir.
Hastaların bir kısmı özellikle soÄŸuk hava koÅŸullarında, kırığın iyileÅŸtikten sonra bile hafif bir aÄŸrı hisseder.
Parmak kırıkları genellikle bir parmaÄŸa sert bir cismin çarpması sonucu oluÅŸur. BaÅŸka bir yaygın sebep ise, parmağın araba kapısı gibi iki yüzey arasında sıkıştırılmasıdır.
Kırığın tedavisi, kırığın ne kadar ayrıldığı, hastanın yaşına, beklentilerine ve mesleÄŸine baÄŸlı olarak deÄŸiÅŸebilir. Basit parmak kırıkları genellikle alçı yerine küçük ateller ile tedavi edilirken, ciddi yaralanmalarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Kırığın iyileÅŸme süresi yaÅŸ grubuna göre deÄŸiÅŸmektedir. YetiÅŸkinlerde ortalama kırık iyileÅŸme süresi yaklaşık 6 haftadır. Çocuklarda bu süre daha kısadır.
Eğer uygun şekilde tedavi edilmezse, hastaların parmaklarında şekil bozukluğu, hareket kısıtlılığı ve tutma yeteneğinde azalma meydana gelebilir.
Yorum Ekle
