Lavman Nedir? Lavman Nasıl Yapılır?
Lavman bağırsak temizliği ve çeşitli bağırsak hastalıklarının tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde sıvı ilaçlar rektum yoluyla vücuda verilir ve bu sayede bağırsakların hareketliliği artırılarak dışkının daha kolay atılması sağlanır. Lavmanın tarihçesi oldukça eski olmasına rağmen günümüzde hala yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu yazıda lavmanın ne olduğunu, hangi durumlarda kullanıldığını ve potansiyel faydalarını detaylı bir şekilde ele alacağız.
Lavman Nedir?
"Lavman nedir?" sorusu genellikle merak edilen fakat toplumda tam olarak bilinmeyen bir konudur. Rektum adı verilen kalın bağırsağın alt kısmına sıvı veya gaz gönderilerek bağırsakların boşaltılması işlemine lavman denir. Bu işlem kolonoskopi, sigmoidoskopi, cerrahi operasyonlar, kabızlık veya dışkılama zorluğunun tedavisi gibi çeşitli durumlarda kullanılır. Özellikle ağır kabızlık durumlarında lavman en sık başvurulan çözüm yollarından biridir. Kişinin kendi başına dışkılamada zorluk çektiği durumlarda bağırsakları boşaltmak için oldukça etkilidir. Evde uygulanabilen çok sayıda lavman kitleri bulunsa da yanlış uygulamalar ve yaralanmaların önlenmesi için hemşire veya doktor gibi uzmanların yardımını almak daha iyidir. Lavmanların çeşitli kullanım alanları vardır. Hastane ortamında gerçekleştirilecek cerrahi müdahaleler veya tedaviler öncesi lavmanın sağlık profesyonelleri tarafından yapılması gereklidir. Ancak kabızlık tedavisinde evde de uygun prosedürleri takip ederek lavman uygulanabilir. İlaçların etkisiz kaldığı ağır kabızlık durumlarında lavman önerilir.
Lavman Neden Yapılır?
Lavman uygulamasının kullanıldığı çeşitli durumlar mevcuttur. En sık görüleni şiddetli kabızlık rahatsızlığının tedavi edilmesidir. Genellikle doktorlar ilk aşamada dışkıyı yumuşatıcı ilaçlar ya da fitiller kullanarak hastalığın tedavisini yapmayı tercih ederler. Fakat bu tedavi yöntemleri etkisiz kalırsa lavman seçeneği düşünülür. Müshil niteliğindeki lavmanların dehidratasyon ve elektrolit dengesizliklerine neden olabileceği için mutlaka bir uzmana başvurulması gereklidir. Bağırsak operasyonları öncesinde hastanın ameliyata hazır hale getirilmesi adına lavman uygulanır. Bağırsakta bulunan poliplerin ve anormal durumların kontrolünün daha net ve doğru bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için bağırsağın temiz olması gerekir. Bu sayede doğru teşhis ve tedavi yapılabilir. Bu durumu sağlamak için genellikle sodyum fosfat içeren lavmanlar tercih edilir. Lavman sonrasında bağırsakta dışkı kalmadığından tüm teşhis ve tedavi yöntemleri daha sağlıklı biçimde uygulanabilir. Bazı kanser taramalarında baryum lavmanı adı verilen bir görüntüleme muayenesi kullanılır. Bu işlemde kalın bağırsağın röntgen ile daha net bir şekilde görüntülenebilmesi için baryum içeren bir sıvı bağırsaklara yerleştirilir. Ayrıca kolon ve crohn hastalığı tedavisinde de çeşitli lavman yöntemleri kullanılır.
Lavman Nasıl Yapılır?
Peki lavman nasıl yapılır? Kolon görüntüleme muayenesinde tercih edilen baryum lavmanı bağırsakta bulunan değişimlerin ve anormalliklerin tespiti için uygulanır. İşlem başlamadan önce doktor veya hemşire tarafından kalın bağırsağa sıvı enjeksiyonu şeklinde bu lavman gerçekleştirilir. Boşaltıcı lavman ise solüsyonların bulunduğu bir tüp karışımıdır. Kolaylıkla rektuma giriş yapabilmesi için ince uçlu ve hortumlu olmalıdır. Rektal tüpte herhangi bir hasar ya da yaralanma oluşmaması adına kullanılacak hortumun esnek ve yumuşak olması önemlidir. İşleme başlamadan önce rektal tüpün ucuna vazelin ya da jel gibi kayganlaştırıcı ürünler sürülür. Rektal tüpün uygulanabilmesi için ucuna vazelin ya da jel gibi kayganlaştırıcılar sürülür. Bu sayede tüp rektuma kolaylıkla yerleştirilerek içerisindeki sıvı bağırsaklara aktarılır. İşlem başarıyla tamamlanabilmesi için uygulamanın yapıldığı kişinin bacaklarını karnına veya göğsüne doğru çekmesi gerekir. Sıvının oda sıcaklığında olması konforu arttırabilir.
“Evde lavman nasıl yapılır?” sorusu da merak edilen konulardan biridir. Evde lavman yapılacaksa işlemden en az yarım saat önce bir şey yenmemelidir. Yöntem hastane prosedürleri ile benzerdir. Hastanın yattığı alanın, ellerin ve bedenin düzgünce temizlenmesi esastır. Lavmanın kullanma talimatının doğru anlaşılması ve adımların dikkatlice izlenmesi önemlidir. Hasta bacaklarını göğsüne doğru çekmeli ve elini kullanmalıdır. Tüpün rahatça rektuma yerleştirilebilmesi için kayganlaştırıcıların kullanılmasında fayda vardır. Lavman tipine bağlı olarak 2 dakika ile 2 saat arası bir bekleme süresi gerekebilir. Bu nedenle tuvalete yakın olmak önemlidir.
Lavman Türleri Nelerdir?
Çeşitli lavman türleri vardır ve en yaygın kullanılanlar arasında tedavi edici, boşaltıcı ve salofalk bulunur. Boşaltıcı lavmanlarda sodyum, fosfat, yağ, mineral ve bisakodil gibi maddeler bulunur. Bu bileşenler dışkının yumuşayarak akışkanlaşmasına yardımcı olur böylece olası bir enfeksiyonun önüne geçilmiş olur. İçeriğinde bol miktarda zeytinyağı, steroid ve gliserin bulunan bu lavmanlar dışkının yumuşamasını ve bağırsaktan rahatça atılmasını kolaylaştırır.
Tedavi edici lavmanlar ise ilaç içeren karışımlardır. Bu tür lavman uygulamaları bir uzmana bırakılmalıdır çünkü boşaltıcı lavmanlar yavaşça bağırsaklara verilmelidir. Bu rektumun uyandırılmasının engellenmesi için gereklidir. Eğer bu durum gerçekleşirse dışkılama hissi oluşabilir ve ilacın rektumda kalma süresi azalabilir. İlaç tedavi edilmesi gereken alanlarda daha uzun süre kalmalıdır. Bu yöntem genellikle bağırsaktaki parazitlerin tedavisi için kullanılır hedeflenen amaç parazitlerden kaynaklanan enfeksiyonların tedavisidir. Elektrolit dengelemesi ve görüntüleme için kullanılan baryum lavmanları da bu gruba dahildir. Son olarak Crohn hastalığı ve ülseratif kolitin de dahil olduğu iltihaplı bağırsak hastalıklarında salofalk lavman uygulanır. Bu tip lavmanlarda mesalazin maddesi bulunur ve kronik bağırsak hastalıklarının tedavisinde düzenli kullanım önerilir.
Lavmanın Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?
Lavman yapanların yorumları ve uzman görüşlerine göre uygulama dünya çapında en etkili bağırsak temizleme yöntemi olarak kabul edilir. Binlerce yıllık geçmişi vardır ve toksinleri vücuttan atmak için terapötik amaçlarla kullanılır. Karın ağrısından baş ağrısına kadar çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde binlerce yıldır kullanılmıştır ve hala kullanılmaktadır. Modern tıpta kabızlık semptomlarının giderilmesi, iltihaplı bağırsakların tedavisi gibi bir dizi alanda farklı lavman tipleri kullanılır. Bu uygulamalar neticesinde hastanın sağlıklı bir bağırsağa sahip olması sağlanır ve böylelikle daha sağlıklı bir vücuda kavuşur. Tavsiye edilen dozda kullanıldığında lavmanın çok fazla yan etkisi yoktur. Ancak nadiren kolon hasarıyla ilişkili kanama ve bu kanamanın neden olduğu enfeksiyonlar görülebilir. Evde yapılan lavmanlarda prosedüre uyulmaması yaralanmalara yol açabilir. Ayrıca baryum lavmanında kolon tıkanıklığı riski de bulunmaktadır. Baryum lavmanı uygulandığında kolon tıkanıklığı meydana gelebilir. Bu durumları önleyebilmek için uzman desteği almak ve prosedürleri uygun biçimde uygulamak büyük önem taşır.
Eğer bağırsağınızla ilgili problemler yaşıyorsanız ve rahatsızlık hissediyorsanız en kısa sürede bir muayene olun. Bu sayede tanı ve tedavi yöntemlerini hızlıca hayata geçirebilir ve sağlıklı yaşama geri dönebilirsiniz.
KAYNAK: https://en.wikipedia.org/wiki/Enema
SIK SORULAN SORULAR
Lavman sırasında hastalar genellikle hafif bir rahatsızlık veya basınç hissi yaşar fakat çoğu zaman ağrı hissetmez. Lavman esnasında kişinin ne kadar rahatsızlık hissedeceği kullanılan solüsyonun sıcaklığına, uygulamanın hızına ve şekline, kişinin bağırsak hassasiyetine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Lavmanın temel amacı bağırsakları temizlemektir, bu yüzden hafif bir rahatsızlık hissi normaldir. Ancak eğer şiddetli ağrı veya rahatsızlık olursa, derhal doktora başvurulmalıdır.
Lavmanın etkisi hastanın genel sağlık durumuna, rahatsızlığının seviyesine ve kullanılan solüsyonun içeriğine bağlı olarak değişir. Ancak genellikle uygulandıktan 5-10 dakika veya bazen 2-3 dakika gibi kısa sürelerde etkisini göstermeye başlar.
"Lavmanın etkisi ne kadar sürer?" sorusuna verilebilecek yanıt kişinin genel sağlık ve fiziki durumuna bağlı olmakla birlikte çoğunlukla lavman uygulamasından sonraki 1 saat boyunca bağırsakların temizlenme süreci devam edebilir.
Kolonoskopiye hazırlık amacıyla yapılan lavman genellikle işlem gününden bir gün önce veya bazı durumlarda aynı gün gerçekleştirilir. Lavmanın kolonoskopi öncesinde yapılmasının amacı, bağırsakta biriken dışkıyı ve kalıntıları temizleyerek endoskopik cihazın daha iyi görüntü almasını sağlamaktır.
Lavman fiyat aralıkları kullanılan ürüne göre farklılık gösterir. Uygun fiyatlı basit lavman kitlerinden özel kitlere kadar sayısız seçenek bulunur. Lavman prosedürü hakkında detaylı bilgi için dahiliye polikliniğine başvurabilirsiniz.
Yorum Ekle
