Debulking Cerrahisi Nedir? Debulking Ameliyatı Nasıl Yapılır?

18 / MAR
2024

 

“Sitoredüksiyon nedir?” sorusu kitle küçültme ameliyatları söz konusu olduğunda sıklıkla merak edilen sorulardan biri olarak öne çıkar. Debulking cerrahisi aynı zamanda kitle küçültme ameliyatı ya da sitoredüksiyon olarak bilinir ve kanserli bir tümörün tamamını değil ancak büyük bir kısmını yok etmeyi hedefler. Bu yöntem tümörün tamamen çıkarılmasının vücuda veya organlara zarar verebileceği durumlarda tercih edilir. Kitle küçültme operasyonunu takiben, kemoterapi ve radyasyon gibi diğer kanser tedavileri uygulanabilir. Çoğu kanser türü ve evresinde en ideal cerrahi yaklaşım tümörün tamamını veya çoğunluğunu çıkarmaktır. Ancak bazı kanserler çok geniş yayılım göstermiş olabilir ya da hayati organlara çok yakın konumlanmış olabilir ki bu durumlar kanserin tamamen yok edilmesini zorlaştırır. Kitle küçültme ameliyatının esas hedefi, güvenli bir şekilde mümkün olduğunca fazla kanseri ortadan kaldırır. Geride kalan kanser genellikle kemoterapi veya radyasyon gibi diğer tedavi yöntemleriyle ele alınır.

Debulking Cerrahi Nedir?

“Debulking cerrahi nedir?” sorusu merak edenler için debulking cerrahi, tümörün tamamını çıkarmak mümkün olmayan durumlarda uygulanan bir prosedürdür şeklinde de yanıtlanabilir.Bu yöntemle rahatsızlığı hafifletmek ve diğer tedavilerin etkinliğini artırmak amaçlanır. Debulking cerrahisi genellikle kanserlerin ilerlemiş evrelerinde kullanılır ve hastaların yaşam kalitesini artırmaya yardımcı olabilir. Kanserli doku ne kadar çok çıkarılırsa kemoterapi ve radyasyon tedavisi gibi diğer tedaviler o kadar etkili olabilir. Ancak bu tür bir ameliyatın riskleri ve yan etkileri de vardır. Her hasta için en iyi tedavi seçeneği doktorları ve sağlık ekibi ile yapılan kapsamlı bir değerlendirme sonucunda belirlenir.

Neden Kitle Küçültme Ameliyatı Yapılabilir?

Büyük tümörlerin yol açtığı belirtileri azaltmak ve yumurtalık kanseri gibi bazı gelişmiş (ilerlemiş) kanser türlerinin büyümesini yavaşlatmak amacıyla debulking operasyonu düşünülebilir. Diğer ilerlemiş kanser türleri ile karşılaştırıldığında ileri aşamadaki yumurtalık kanseri genellikle kitle küçültme operasyonuna ve kemoterapiye daha iyi yanıt verir. Bu sebeple ameliyat çoğunlukla ilk tedavi yöntemi olarak kemoterapi ile birlikte uygulanır ve yumurtalık kanseri tedavisinde önemli bir rol oynar.

Amerikan Kanser Derneği'ne göre yumurtalık kanseri vakalarının yaklaşık %80'i tanı konulduğunda ileri aşamadadır. Bunun nedeni birçok hastanın semptomlarının başka hastalıklarla kolaylıkla karıştırılabilmesidir. Ayrıca yumurtalık kanseri için önerilen tarama yöntemlerinin olmaması da bu durumu karmaşık hale getirir. Bu da belirtisiz veya düşük risk taşıyan kadınların bu hastalığa karşı nadiren kontrol edildiği anlamına gelir.

Gelişmiş durumlarda kitle küçültme cerrahisinin faydası bedende görülebilir herhangi bir kanser hücresini tamamen ortadan kaldırması veya kemoterapi ile daha rahatlıkla tedavi edilebilen çok düşük seviyede kanser bırakmasıdır. Küçültülen veya azaltılmış tümörler kemoterapiye karşı daha hassastır. Kitle küçültme operasyonunun amacı eğer mümkünse çok az miktarda ya da hiç kanser hücresi bırakmaktır.

Kitle Küçültme Ameliyatına Nasıl Hazırlanılır?

“Debulking cerrahisi nedir? Bu ameliyata nasıl hazırlanılır?” sorusu da merak edilen konular arasındadır. Hazırlık aşamasında dikkat edilmesi gerekenler aşağıdaki gibidir:

• Doktorunuzun bu prosedürü gerçekleştirme konusunda yeterli deneyime sahip olduğundan emin olmalısınız. Örneğin yumurtalık kanseri tedavisinde kitle küçültme cerrahisi, kadın üreme sistemine dair hastalıklarında uzman olan bir jinekolojik onkolog tarafından yapılmalıdır. Ameliyat tarihinizden önce nasıl hazırlanmanız gerektiği hakkında daha detaylı talimatlar alabilirsiniz.
• Eğer sigara kullanıyorsanız ameliyattan önce olabildiğince uzun süre içmemeniz tavsiye edilir. Sigara kullanımı kan dolaşımını etkileyerek vücudunuzun iyileşme sürecini zorlaştırır. Ayrıca sigara içen kişilerde cerrahi komplikasyon riski de artar.
• Kullandığınız tüm ilaçlar ve takviyeler hakkında doktorunuza bilgi vermelisiniz.
• Cerrahi işlem öncesinde bazı ilaçları bırakmanız gerekebilir. Ameliyat öncesi gece yarısından itibaren yiyecek ve içecek tüketimine son vermeniz istenebilir.

Kitle Küçültme Ameliyatından Neler Beklenmeli?

Sitoredüksiyon bir diğer adıyla da hacim azaltma operasyonuna girmeden önce genellikle damar yoluyla genel anestezi uygulanır. Operasyonun yapılış kitlenin ilerleme durumuna göre büyük oranda farklılık gösterir. Bazı kitle küçültme operasyonları minimal invaziv tekniği gerektirirken yani küçük kesikler kullanılır (laparoskopik) bazıları ise karına ulaşmak için daha büyük bir kesi ile açık cerrahi yöntemi gerektirir. Genel olarak hacim küçültme operasyonu karın bölgesinde genişlemiş olan kanseri temizlemek için kullanılır ve görünür tüm tümörlerin alınması hedeflenir. Fakat hangi karın bölgelerinin veya organların çıkarılacağı kanserin yaygınlığına ve türüne bağlıdır.

Örneğin yumurtalık kanseri tedavisinde hacim küçültme operasyonu aşağıdaki organ ve dokuların tamamen veya kısmen alınmasını içerir:

• Rahim ve rahim boynu
• Bir veya iki yumurtalık
• Bir veya iki fallop tüpü
• Omentum (karın alt tarafını örten yağ dokusu)
• İnce bağırsak
• Kolon

• Dalak
• Safra kesesi
• Bir kısmı mide
• Bir kısmı karaciğer
• Bir kısmı mesane

Sonuç olarak operasyonun hedefi optimum sitoredüksiyon sağlamaktır. Yani görünür kanserli alanın geride bırakılmaması veya 1 cm'den daha küçük lezyonların kalması anlamına gelir. Eğer cerrah tümörleri en iyi şekilde küçültemez ve daha fazla kanser dokusu vücutta kalırsa bu durum tümörlerin optimum olmayan bir şekilde küçültüldüğü olarak kabul edilir. Bazen bu durum tümörlerin temel organlara çok yakın olduğu ve güvenli bir şekilde alınamadığı zaman meydana gelir. Eğer kolonun bir bölümü alınırsa cerrah ya kolonun geriye kalan iki ucu birleştirir ya da üst ucunu karındaki ostomi denilen açıklığa diker. Dışkılama işlemi ostomi üzerinden gerçekleşir. Eğer cerrah ilk operasyon sırasında sağlam kolon parçalarını birleştiremiyorsa bu işlemi gerçekleştirmek için daha sonraki bir operasyon düşünülebilir ve ostomi torbasının kullanılması geçici olabilir.

Bazı vakalarda tümörün alınmasının ardından kemoterapi doğrudan karın boşluğuna uygulanabilir. Bunun adı intraperitoneal kemoterapidir. Bu işlem yoğun dozda kemoterapi ilacının karın içine enjekte edilmesini kapsar. Bazı yumurtalık kanseri hastalarında bu işlem operasyon sırasında gerçekleştirilirken genellikle diğer kemoterapi tedavilerinin uygulanmasına izin verildiği daha sonraki bir zamanda yapılır. Tümör küçültme ameliyatının tamamlanması kemoterapi ile birlikte yapıldığında 6 ile 12 saat sürebilir. Ameliyat sonrasında herhangi bir sıvının atılabilmesi için karına bir drenaj tüpü yerleştirilebilir ancak bu genellikle birkaç gün sonra çıkarılır. Hastanede kalış süresi ameliyat tipinize bağlıdır. Örneğin yumurtalık kanseri hastaları 3 ile 7 gün arası hastanede kalabilirken tümör küçültme ameliyatı olan ve kemoterapi alan hastaların hastanede geçireceği süre daha uzun olabilir. Tam iyileşme 2 ile 3 ay alabilir.

Debulking Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Debulking ameliyatı kanseri tamamen çıkarmak mümkün olmayan durumlarda hastalığın yayılmasını yavaşlatmak veya semptomları hafifletmek için kullanılan bir işlemdir. “Debulking ameliyatı nasıl yapılır?” sorusunun yanıtı aşağıdaki gibidir:

• İlk olarak hasta genel anestezi altına alınır. Bu sayede hasta operasyon süresince uykuda olacak ve ağrı hissetmeyecektir.
• Cerrah tümörün bulunduğu bölgeye ulaşmak için vücudun belirli bir bölgesinde bir kesik yapar.
• Daha sonra cerrah tümörün mümkün olduğunca büyük bir kısmını çıkarmaya çalışır. Ameliyatın asıl amacı tümörün tamamını değil en fazla miktarını çıkarmaktır.
• Debulking ameliyatı sırasında cerrah sağlıklı organları ve dokuları korumak için mümkün olduğunca dikkatli olmalıdır.
• Hasta genellikle birkaç gün boyunca hastanede kalır ve ardından evde iyileşmeye devam eder.

Her ne kadar bu adımlar genel bir rehber olarak kabul edilebilecek olsa da her hasta ve durum farklı olduğundan debulking ameliyatının süreci de hastadan hastaya değişebilir. Bu nedenle doktorunuzla ayrıntılı bir şekilde görüşmeniz önemlidir.

Debulking Ameliyatı Kaç Saat Sürer?

Peki debulking ameliyatı kaç saat sürer? Debulking ameliyatının süresi hastanın durumu ve tümörün büyüklüğüne bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Genellikle bu tür bir operasyon yaklaşık 3 ile 5 saat arasında sürebilir. Ancak karmaşık vakalarda süre daha da uzayabilir.

Faydalar, Riskler ve Sonuçlar

Debulking cerrahisi faydaları kanserin en iyi düzeyde küçültüldüğünde çok daha belirgindir. Araştırmalar bu işlem konusunda deneyimli cerrahlar ve bakım ekiplerinin en başarılı sonuçları sağlama olasılığının yüksek olduğunu göstermektedir. Bu sebeple yumurtalık kanseri tedavisi için onkolojik cerrahi doktorunun bakımında olmak hayati önem taşır. Ameliyattan sonra normal aktivitelerinize dönmek birkaç hafta veya ay sürebilir. Bu dönemde herhangi bir ağrı ya da diğer belirtiyi doktorunuza bildirmeniz çok önemlidir. Bakım ekibiniz ağrınızı kontrol altına almak için reçete yazabilir ve diğer belirtilerle nasıl başa çıkacağınıza dair tavsiyelerde bulunabilir. Menopoz öncesi dönemde her iki yumurtalığı da sırasında çıkarılan kadınlar menopoza daha erken gireceklerdir. Menopoz belirtileri arasında vajinal kuruluk ve sıcak basmaları bulunur. Bu ameliyatla birlikte her iki yumurtalığı çıkarılan kadınlar ayrıca doğurganlık yeteneklerini de yitireceklerdir. Bu sebeple hastaların cerrahi işlem öncesi bu konular hakkında doktorlarıyla görüşmeleri önemlidir. Sitoredüksiyon gibi her tür cerrahi işlemde riskler mevcuttur. Örneğin ileri derece yumurtalık kanserinin tedavisi sırasında muhtemel komplikasyonlar ve yan etkiler aşağıdaki gibidir:

• Ağrı
• Fazla kanama
• Mesane problemleri (idrar yapma sıklığının artması, idrar yolu enfeksiyonu, idrar kontrol edilememesi)
• Lenfödem (şişlik)
• Doğurganlığın kaybolması
• Üreme sorunları
• Menopoz
• Kan pıhtısı oluşumu
• Enfeksiyon
• Bağırsak tıkanması

• İdrar yapmada zorluk
• Aşırı vajinal kanama
• Ateş veya enfeksiyon işaretleri
• Karın ağrısının artması
• Bacakta ağrı, kızarıklık veya şişlik
• Nefes darlığı, göğüs ağrısı veya kanlı öksürük

KAYNAK:

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34254145/

https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/debulking?redirect=true