Testis Torsiyonu (Testis Dönmesi) Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?
Testis torsiyonu testisin kan damarlarının dönerek bozulması ve sonucunda aÄŸrı ve ÅŸiÅŸlik oluÅŸması durumudur. Bu durum ürolojik bir acil durum olarak kabul edilir ve genellikle tek taraflıdır. EÄŸer erken teÅŸhis konulabilir ve cerrahi müdahale yapılırsa testisin iÅŸlev kaybını engellemek mümkündür.
Testis Torsiyonu Nedir?
“Testis torsiyonu nedir?” sorusu daha detaylı olarak spermatik kord adlı testisin damarlarıyla dolu olan bir yapının etrafında döndüÄŸü bir durum ÅŸeklinde yanıtlanabilir. Bu döner hareket testise kan taşıyan arteri tıkar ve böylece testisin kan akışını keser. Testisin beslenmesi durduÄŸunda normal iÅŸleyiÅŸini yitirebilir.
Bebeklerde Testis Torsiyonu Nedir?
Bebeklerde de benzer bir olay meydana gelebilir. Bebeklerdeki testis torsiyonu testisin damarlarının dönme hareketi sebebiyle acil bir durumdur. Bu durum testislere kan akışını engeller ve ciddi aÄŸrı ile ÅŸiÅŸliÄŸe neden olabilir. Ergen erkeklerde daha yaygın olsa da yeni doÄŸmuÅŸ bebeklerde de görülebilir. Kalıcı hasarı önlemek için hızlı bir ÅŸekilde teÅŸhis ve tedavi gereklidir. AÄŸrı veya rahatsızlık belirtisi olan bebeklerin hemen bir saÄŸlık profesyoneli tarafından deÄŸerlendirilmesi gerekmektedir.
Testis Torsiyonu Türleri Nelerdir?
TT anatomik olarak farklı türlerde sınıflandırılabilir. Ancak tedavi süreci ve klinik seyir her iki tipte de aynıdır. Anatomik yapısına göre iki tür torsiyon bulunmaktadır:
- Ä°ntravaginal TT: Normal koÅŸullarda testisler, tunika vaginalis adı verilen bir zarın içerisinde yer alır. Bu zar içerisinde çok az miktarda sıvı bulunur ve bu sıvı testisleri darbelere karşı korur. Spermatik kordun tunika vaginalis içerisinde kendi etrafında dönüÅŸü sonucunda meydana gelen torsiyon tipine intravajinal torsiyon denir.
- Ekstravaginal torsiyon: Ekstravaginal torsiyon, spermatik kordonun tunika vaginalisin dışında kendisini döndürdüÄŸü bir tür torsiyon durumudur.
Testis Torsiyonu En Sık Hangi YaÅŸlarda Görülür?
Testis torsiyonu anne rahmindeki fetüsten yaÅŸlı bireylere kadar her yaÅŸ grubunda görülebilmektedir. Bu durumun %65'i 12-18 yaÅŸ arası erkeklerde meydana gelir. Erken teÅŸhis ve tedavi ile ileri aÅŸamadaki komplikasyonlar önlenebilir. 25 yaşın altındaki erkeklerde her 4000 kiÅŸiden birinde bu duruma rastlanır. Genellikle tek taraflı ve sol testiste görülürken saÄŸ testiste daha nadiren görülür. Hastaların %2'sinde ise her iki testiste de bu hastalık ortaya çıkabilir.
Testis Torsiyonu Neden Olur?
Peki testis torsiyonu neden olur? Testisin neden döndüÄŸü tam olarak bilinmemektedir. Ancak torsiyona yol açabilecek bazı faktörler ÅŸunlardır:
- Genetik etmenler
- YoÄŸun fiziksel aktivite
- Testise gelen darbe
- SoÄŸuk hava etkili olabilir
- Ergenlik döneminde testisin hızla büyümesi
Testis Torsiyonu Belirtileri Nelerdir?
Testis torsiyonunun teÅŸhisi klinik olarak konulabilir. Detaylı bir sorgulama ve muayene ile hastalığın teÅŸhisi mümkündür. Testis torsiyonu belirtileri aÅŸağıdaki gibidir:
- Testiste aniden başlayan yoğun ağrı
- Skrotumda (testislerin içinde bulunduÄŸu deri) ÅŸiÅŸkinlik
- Skrotum cildinde morarma, kızarıklık
- Torsiyon olan tarafta alt karın bölgesinde aÄŸrı
- Mide bulantısı ve kusma
- Yüksek ateÅŸ
- Sık idrara çıkma ihtiyacı
- Muayenede torsiyon olan testisin diÄŸerine göre daha yüksekte olması
- Testisi elle yukarı kaldırmakla ağrının artması (Phren belirtisi)
- Küçük çocuklar bazen uyandıklarında testiste yoÄŸun aÄŸrı hissedebilirler
- Bazen skrotuma gelen bir darbe sonrasında torsiyon meydana gelebilir.
Bebeklerde Testis Torsiyonu Nasıl Anlaşılır?
Testis torsiyonunun belirlenebilmesi için ayrıntılı bir inceleme yapılmalıdır. Testisin çevresini kaplayan ve torbanın içerisinde bulunan bir zar vardır. Bu zarın torsiyonu (dönme) ani ve yoÄŸun bir aÄŸrıyla baÅŸlar, hasta bu durumdan dolayı gece uyanabilir. Testis torsiyonunda testis torbasında ve kasık bölgesinde ÅŸiÅŸlik oluÅŸur. Yeni doÄŸmuÅŸ bebeklerde ise testis anomali bir kızarıklığa neden olabilir.
Testis Torsiyonu Nasıl Anlaşılır?
Peki testis torsiyonu nasıl anlaşılır? Testis torsiyonunun tanısı için hastanın genel üroloji muayenesi gerekir. Ayrıca radyolojik tetkikler de teÅŸhise yardımcı olabilir. Tanılama sürecinde izlenecek adımlar aÅŸağıdaki gibidir:
- Hastalar detaylı olarak incelenir. AÄŸrının baÅŸlama zamanı ve herhangi bir travma öyküsü araÅŸtırılır.
- Muayenede skrotum iltihaplı ve acılıdır. Skrotum yukarıya kaldırıldığında ağrı yoğunlaşır.
- Ä°drar analizi teÅŸhis konusunda çok kritik deÄŸildir ancak idrar yolu enfeksiyonu hakkında bilgi saÄŸlar.
- USG ile testislerin boyutları ölçülür. Renkli Doppler USG'de torsiyonlu testiste kan akışının torsiyonun ÅŸiddetine baÄŸlı olarak azaldığı ya da tamamen durduÄŸu görülebilir.
- Testisin kanlanması, testis sintigrafisi ile değerlendirilir.
- Kesin tanı konulamayan hastaların testisleri operasyonla incelenir. Eğer testiste torsiyon varsa, normal haline getirilip skrotum duvarına sabitlenir.
Testis Torsiyonu Nasıl Tedavi Edilir?
T dönmesinin tedavisi cerrahi müdahale ile gerçekleÅŸtirilir ve ilaçla tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Hastanın zamandan tasarruf etmek adına en kısa sürede ameliyata alınması gerekmektedir. Testis torsiyonunun nihai tedavisi cerrahi yoldur. Operasyon genel anestezi altında yapılır. Hasta anestezi altındayken, skrotum küçük bir kesikle açılır ve testis gözlemlenir. Tespit edilen bir torsiyon durumunda, spermatik kordon normal konuma çevrilir (torsiyon düzeltilir) ve testis skrotumun alt bölgesine sabitlenir.
Gelecekteki torsiyon riskine karşı önlem olarak, saÄŸlıklı olan diÄŸer testisin de aynı operasyonda skrotuma sabitlenmesi gerekmektedir. Bazı vakalarda doktor, ameliyat olmaksızın torsiyonu elle düzeltme ihtimali vardır. Ancak bu, kalıcı bir çözüm deÄŸil sadece geçici bir tedavidir. Tekrar torsiyon yaÅŸanmaması için testisinin operasyonla skrotuma sabitlenmesi ÅŸarttır.
Testis Torsiyonu Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Testis torsiyonu tedavisinde, testis dokusunun zamanında kurtarılması büyük önem taşır. Testisin dönüÅŸü kan akışını durdurduÄŸu anlamına gelir ve bu durumda testis dokusu ölür. EÄŸer ilk 6 saat içinde müdahale yapılırsa doku kurtarılabilecektir.
Testisi dönen kiÅŸi hemen muayene edilerek teÅŸhis konulmalı ve acilen ameliyata alınmalıdır. Testis normal haline getirdikten sonra eÄŸer dokular onarabilecek durumdaysa tamiri yapılır. Ancak testis dokusu iÅŸlevini kaybetmiÅŸse hem iÅŸlevsiz olacağı hem de diÄŸer testise zarar verip sperm üretimini engelleyebileceÄŸi için doku tamamen çıkarılır.
Testis Torsiyonu Ameliyatı Sonrası Yapılması Gerekenler Nelerdir?
Testis torsiyonu ameliyatı sonrası iyileÅŸme süreci için hastanın uyması gereken bazı kritik hususlar bulunur. Bunlar:
- Operasyondan sonraki ilk 48 saat boyunca, ameliyat bölgesine düzenli buz uygulaması yapılmalıdır. Bu, ÅŸiÅŸkinliÄŸi ve aÄŸrıyı hafifletecektir.
- Doktorunuz muhtemelen aÄŸrınızı kontrol etmek için ilaç yazacaktır. Reçeteyi doktorun talimatlarına tam olarak uyarak kullanmanız gerekmektedir.
- Genellikle, ameliyat sonrasında birkaç hafta süresince ağır yük kaldırmaktan veya yoÄŸun fiziksel aktivitelerden kaçınmanız önerilir.
- Operasyonun baÅŸarısını doÄŸrulamak ve herhangi bir komplikasyon olup olmadığını teyit etmek için kontrol randevularına katılmalısınız.
- Ameliyat alanını temiz tutmak büyük önem taşır. Her gün hafif bir sabun ve suyla yıkayabilirsiniz, fakat sert bir ÅŸekilde sürtünme veya ovalamadan kaçınmalısınız.
- Şiddetli ağrı, kızarıklık, şişme veya ateş gibi belirtilerle karşılaşırsanız derhal doktorunuza başvurun.
- Doku iyileÅŸmesini hızlandırmak ve enfeksiyon riskini düÅŸürmek adına saÄŸlıklı ve dengeli beslenmeye özen göstermelisiniz.
- Testis torsiyonu ameliyatı sonrası cinsellik kiÅŸinin genel saÄŸlık durumu ve ne kadar hızlı bir ÅŸekilde tedavi edildiÄŸi gibi faktörlere baÄŸlıdır. Ameliyattan sonra ilk birkaç hafta boyunca cinsel aktivite genellikle tavsiye edilmez.
KAYNAK: https://tr.wikipedia.org/wiki/Testis_torsiyonu
SIK SORULAN SORULAR
EÄŸer ilk 8 saat içinde teÅŸhis konulmaz ve cerrahi tedavi gerçekleÅŸtirilmezse, testiste kan akışı kesildiÄŸi için nekroz (doku ölümü) meydana gelir. Ani skrotum (testislerin bulunduÄŸu torba) ÅŸiÅŸmesi, hassasiyet, aÄŸrı ve zamanla geliÅŸen kızarıklık bu durumun belirtileridir.
TT genellikle 18 yaÅŸ altı erkek çocuklarda görülür. Bu hastalar genellikle pediatri (çocuk saÄŸlığı) bölümüne baÅŸvururlar. Daha bilinçli olanlar ise Üroloji polikliniÄŸine giderler. Hastalık hakkında yeterli bilgiye sahip pediatristler, hastayı muayene ettikten sonra bir üroloji doktoruna yönlendirebilir. Zira bu rahatsızlık ancak cerrahi müdahale ile tedavi edilebilir.
Testis torsiyonu, genellikle acil tıbbi yardım gerektiren ciddi bir durumdur ve bu sebeple kendi kendine geçeceÄŸini ummak önerilmez.
EÄŸer testis torsiyonu tedavi edilmezse kalıcı hasara ve hatta kısırlığa neden olabilir. Torsiyon ne kadar uzun süre devam ederse, testisin oksijen kaynağının kesilmesi sebebiyle hasar riski o kadar artar.
Testis torsiyonu kendi başınıza düzeltebileceÄŸiniz bir durum deÄŸildir. EÄŸer tedavi edilmezse, bu durum kalıcı hasar ve kısırlığa neden olabilir. Torsiyon süresi uzadıkça, testise giden oksijen akışı kesilir ve dolayısıyla hasar riski artar.
Testis torsiyonunun tekrarlama ÅŸansı genellikle düÅŸüktür, ancak bazı bireylerde ne yazık ki bu durum tekrar ortaya çıkabilir. Cerrahi müdahale sonrasında tekrarlama riski büyük ölçüde azalır.
Testis torsiyonu orÅŸit (testis enfeksiyonu), epididimit (sperma kanalının en yakın kısmında bulunan epididim'in enfeksiyonu), appendiks testis torsiyonu (testiste bulunan doÄŸumsal saplı çıkıntının dönmesi), appendiks epididimis torsiyonu (epididimdeki doÄŸumsal saplı çıkıntının dönmesi) gibi hastalıklarla karıştırılabilir.
Erkek çocuklarda ileride testis torsiyonu oluÅŸup oluÅŸmayacağını belirlemek mümkün deÄŸildir. Bu sebeple, her erkek çocuk için önleyici bir tedavi gerekli deÄŸildir. Ancak genetik olarak torsiyona yatkın olan kiÅŸilerde koruyucu önlemler alınabilir. Genetik yatkınlığı olan erkeklerde, her iki testisin cerrahi ile skrotuma sabitlenmesi ileride oluÅŸabilecek torsiyonu engelleyebilir.
Ailelerin bu konuda bilgi sahibi olması çok önemlidir. Hastalık oldukça nadir görüldüÄŸünden, ailelerin bilgili olmaması normaldir. Ancak, çocuklarında aÄŸrı, ÅŸiÅŸlik, kızarıklık, ateÅŸ, bulantı ve kusma gibi belirtiler varsa, zaman kaybetmeden bir üroloji uzmanına baÅŸvurmaları gerekmektedir.
Yorum Ekle
