Multipl Miyelom Nedir? Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

 

Multipl miyelom sağlıklı plazma hücrelerinin aşırı çoğalarak anormal antikor üreten hücrelere dönüştüğü bir kanser türüdür. Tüm kanser türleri gibi multipl miyelom da çeşitli organların işlevinde bozulmaya ya da kayba yol açabilir ve sonuç olarak kemiklerle böbrekler zarar görür. Ayrıca vücudun sağlıklı beyaz kan hücrelerini, kırmızı kan hücrelerini veya trombositleri üretme yeteneğini de etkileyebilen sağlık sorunlarına neden olur. Multipl miyelom doğrudan tedavi edilemeyen bir hastalık olsa da belirtilerin yönetilmesi mümkündür. Bu yüzden erken teşhis sonrasında tedavi genellikle belirtileri kontrol altına almaya odaklanır. Erken teşhis ve tedavi ile hasta yaşam süresini uzatabilir ve daha kaliteli bir yaşam sürdürebilir.

Multipl Miyelom Nedir?

“Multipl miyelom nedir?” Multipl Miyelom, plazma hücreleri adındaki beyaz kan hücresi türünden gelişen bir kanser şeklidir. Plazma hücrelerinin kontrolsüz çoğalması sonucu ortaya çıkan bu hastalık, plazma hücrelerinin mikropları tespit edip onlara saldıran antikorlar üretmesi ile enfeksiyonlara karşı savaşır. Bu antikorlara immünoglobülin adı verilir. Multipl miyelom hastalığına neden olan plazma hücreleri de miyelom hücreleri olarak adlandırılır. Miyelom hücreleri, monoklonal isimli anormal antikorlar üretirler. Yani, plazma hücreleri faydalı antikorlar yerine potansiyel komplikasyonlara yol açabilecek anormal proteinler üretir. Multipl miyelom, genellikle kemik iliğinde çoğalarak, kanser hücrelerinin sağlıklı kemik hücrelerini baskıladığı bir duruma yol açar. Belirti göstermeyen vakalar genellikle tedavi gerektirmemektedir. Ancak tedaviye ihtiyaç duyan vakalar için, hastalığın yönetimine yardımcı olacak çeşitli tedaviler mevcuttur.

Multipl Miyelom Kimlerde Görülür?

Multipl miyelom kanserinin doğrudan sebebi tam olarak belirlenememiştir. Ancak risk grubunda bulunan kişiler belirlenebilmiştir. Yaş ilerledikçe multipl miyelom oluşma riski de artar. Genellikle 60 yaş ve üzeri kişilerde görülen multipl miyelom, 35 yaş altında çok nadir rastlanan bir durumdur. Multipl miyelom riski taşıyan kişiler aşağıdaki gibidir:

• Multipl miyelom genellikle 60 yaş ve üzerindeki bireylerde ortaya çıkar. Bu nedenle, yaş ilerledikçe multipl miyelom riski de artmaktadır.
• Siyah insanlarda multipl miyelom riski, diğer ırklara kıyasla daha yüksektir. Irklar arasındaki bu farkın neden olduğu ise henüz bilinmemektedir.
• Erkekler, kadınlara göre multipl miyelom kanserine daha sık yakalanmaktadırlar. Neden erkeklerde bu hastalığın daha yaygın olduğu konusunda net bir bilgi yoktur.
• MGUS, M proteinleri üreten anormal plazma hücrelerinin varlığıdır ve genellikle iyicil bir durumdur. Semptomları nadirdir ve genellikle kan testi ile anormal M protein seviyesi tespit edilir. Bazen, MGUS'a sahip kişilerde multipl miyelom gibi bazı kanserler gelişebilir. Tedavisi yoktur ancak, M protein seviyelerinin kontrol altında tutulması için MGUS'lu kişilere düzenli laboratuvar testleri (her 1 ya da 2 yılda bir) ve semptomların izlenmesi için düzenli kontroller önerilmektedir.
• Multipl miyelom genetik bir hastalık olmasa da, akrabalarında bu hastalığın görülme sıklığı olan kişilerin riskinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.

Multipl Miyelom Nedenleri Nelerdir?

Kesin nedeni belirlenememiştir. Ancak kimyasallara, petrol ürünlerine ve radyasyona maruz kalmanın etkili olduğu düşünülmektedir. Miyeloma sebep olan anormal plazma hücreleri kemik iliğinde bulunur ve bu hücreler hızla çoğalarak kemik iliğinde birikir. Kanser hücreleri, olgunlaşamadıkları ve öldükleri için kemik iliğinde birikebilir ve böylece sağlıklı hücrelerin oluşumunu güçleştirir. Miyelom hücreleri, kemik iliğinde bulunarak, enfeksiyonlarla mücadeleyi önler çünkü beyaz kan hücreleri ve kırmızı kan hücrelerinin yerini alır.

Bu miyelom hücrelerine rağmen antikor üretimi devam eder ancak bu antikorlar normal değildir ve dolayısıyla vücut savunması tarafından kullanılamaz. Kullanılmayan ve vücutta biriken bu anormal antikorlar, böbrek işlev bozukluklarına yol açabilir. Miyelom hücreleri ayrıca, kemiklere zarar vererek kırılma riskini yükseltir. Multipl miyelom genellikle monoklonal gammopati (MGUS) adı verilen benign bir durum olarak görülür. MGUS'ta da anormal plazma hücreleri tarafından üretilen M proteinleri bulunur ancak seviyeleri daha düşük olduğu için herhangi bir hasara neden olmaz.

Multipl Miyelom Komplikasyonları Nelerdir?

Miyelom hücreleri, vücudun enfeksiyonlara karşı korunma yeteneğini azaltır. Kemiklerdeki incelme, kemik ağrılarına ve kırılmalarına neden olabilir. Kemik aşınmasıyla birlikte kan kalsiyum seviyesi artar ve bu durum böbreklerin atık filtreleme kapasitesini engeller ve böbrek yetmezliği ile sonuçlanabilir. Miyelom hücreleri normal kan hücrelerinin yerini aldıkça, anemi veya başka kan problemleri ortaya çıkabilir.

Multipl Miyelom Belirtileri Nelerdir?

Multipl miyelom belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve erken evrelerde herhangi bir belirti gözlenmeyebilir. Başlıca belirtiler aşağıdaki gibidir:

• Kemik ağrısı özellikle omurgada ve göğüste
• Mide bulantısı
• Kabızlık
• İştah kaybı
• Sık idrara çıkma ihtiyacı
• Bilişsel karışıklık veya bulanıklık
• Halsizlik
• Sık yaşanan enfeksiyonlar
• Kilo kaybı
• Bacaklardaki güçsüzlük ve his kaybı
• Aşırı derecede susama isteği

Çoğunlukla belirti vermeden teşhis edilen vakalar da bulunsa da 40 yaşından büyük kişilerin genel bir halsizlik, bel ağrısı, kontrolsüz kilo kaybı ve böbrek yetmezliği şikayetleriyle doktora başvurması durumunda, multiple miyelom ihtimaline karşı gerekli tahlillerin yapılması gereklidir.

Multipl Miyelomun Evre Belirtileri Nelerdir?

Multiple miyelom teşhisi düşünülerek muayene edilen hastaya çeşitli testler uygulanmaktadır. Biyopsisi sonucu multiple miyelom olan hasta ile doktorunun bir araya gelip tedavi sürecini planlaması önemlidir. Hastalığın yaygınlık seviyesi (aşaması) ekstra testlerin yapılmasını gerektirebilir. Multiple miyelom kanserinin kesin teşhisi içi yapılan tetkikler şöyledir:

• Multiple miyelom kanserinin evrelerini belirlemek için albümin ve beta-2-mikroglobulin gibi kan testleri uygulanır.
• Kemiklerin ayrıntılı görüntülerini elde etmek için bilgisayarlı x-ray cihazı kullanılır.
• MRI: Kemiklerinizin detaylı görüntülerini çıkarmak için güçlü bir mıknatısın bilgisayara bağlandığı yöntemdir.

Doktorlar multiple miyelomu belirtisiz, Evre I, Evre II veya Evre III şeklinde sınıflandırabilir. Aşamalandırmada kanserin kemiklerinizde veya böbreklerinizde bir problem oluşturup oluşturmadığı göz önünde bulundurulur. Belirtisiz multiple miyelom, hastalığın erken aşamasıdır ve herhangi bir semptom görülmez. Örneğin, kemik hasarı yoktur. Semptomların görüldüğü (kemik hasarı gibi) erken hastalık aşaması Evre I'dir. Evre II veya III daha ileri aşamaları ifade eder ve vücutta daha çok miyelom hücresi bulunur.

Multipl Miyelom Tanı Yöntemleri Nelerdir?

Bazen multiple miyelom rutin kan testi ile teşhis edilebilir. Sıklıkla kemik kırığı sonucu çekilen röntgen filminden sonra doktorlar multiple miyelom şüphesi taşırlar. Genellikle hastalar başka belirtiler nedeniyle doktora başvururlar. Bu tür problemlerin multiple miyelomdan mı yoksa başka durumlardan mı kaynaklandığını anlamak için doktorunuz öncelikle aile geçmişi ve fizik muayene sonrasında belirli tetkikleri isteyebilir.

Multipl miyelom, kan proteinlerinin yüksek düzeylere çıkmasına yol açar. Laboratuvarda yapılan testlerde M proteini ve diğer immünoglobulinler (antikorlar), albümin ve beta-2-mikroglobulin dahil olmak üzere bir dizi farklı proteinin seviyesi incelenir. Miyelom ayrıca anemiye ve beyaz kan hücreleri ile trombosit seviyelerinde azalmaya sebep olabilir. Beyaz kan hücreleri, kırmızı kan hücreleri ve trombosit sayısını belirlemek için laboratuvarda tam kan tahlili gerçekleştirilir. Aynı zamanda laboratuvarda kalsiyum seviyesinin normalden yüksek olup olmadığına bakılır. Böbrek fonksiyonlarının sağlıklı çalışıp çalışmadığını anlamak adına kreatinin ölçümü yapılır.

• İdrar Testleri: İdrarda Bence Jones proteini olarak bilinen M protein tipi araştırılır. 24 saatlik idrar örneği üzerinden Bence Jones protein miktarı belirlenir. Eğer idrar örneğinizde Bence Jones protein miktarı yüksek çıkarsa doktorunuz böbreklerinizi izleyecektir. Çünkü Bence Jones proteini böbreklerin tıkanmasına ve hasara uğramasına neden olabilir.
• Röntgen: Kırık veya zayıflamış kemiklerinizi belirlemek için röntgen çekilebilir. Miyelomun ne kadar çok kemiğe zarar verdiğini anlamak amacıyla tüm vücut röntgeni yapılabilir.
• Biyopsi: Doktorunuz kanser hücrelerini bulmak amacıyla doku örneği alır. Kemik iliğinde miyelom hücrelerinin bulunup bulunmadığını kesin olarak bilmek için biyopsi uygulanır. Örnek alma işleminden önce, ağrının hafifletilmesi için lokal anestezi uygulanır. Doktorunuz kalça kemiğinizden veya başka bir büyük kemikten bir miktar kemik iliği alır. Daha sonra patolog, dokuyu miyelom hücreleri açısından incelemek üzere mikroskop kullanır.

Multipl Miyelom Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Multipl miyelom teşhisi konan bireylerin çeşitli tedavi alternatifleri bulunmaktadır. Bu alternatifler arasında gözetim, indüksiyon terapisi ve kök hücre transplantasyonu yer alır. Sıklıkla bu yöntemler birleştirilerek uygulanabilir. Ayrıca, radyasyon terapisi ağrılı kemik hastalığını iyileştirmek amacıyla da kullanılabilir. Bu, tek başına veya diğer tedavilerle birlikte gerçekleştirilebilir. Tedavinin hangi yönteminin seçileceği esas olarak hastalığın ne kadar ilerlediğine ve semptomlarınızın olup olmadığına dayanır. Eğer sizde belirtisiz multipl miyelom (asemptomatik miyelom) varsa, hemen kanser tedavisine ihtiyaç duyulmayabilir. Belirtileriniz ortaya çıkmaya başladığında, doktorunuz sağlığınızı dikkatlice izleyerek uygun zamanda tedaviye başlayabilecektir (gözetim). Eğer belirtileriniz varsa, indüksiyon terapisi uygulanması muhtemeldir. Bazen kök hücre nakli de tedavi planının bir parçası olabilir.

Miyelom için tedavi gerektiğinde genellikle hastalık ve belirtileri kontrol altına alınır. Kanser remisyonunu desteklemek için tedavi uygulanabilir, fakat miyelomda tamamen iyileşme (kür) nadiren gerçekleşir. Doktorunuz sizinle tedavi alternatiflerini, beklenen sonuçları ve olası yan etkileri görüşebilir. Sizin ihtiyaçlarınıza uygun bir tedavi planı geliştirmek için doktorunuzla iş birliği yapabilirsiniz. Doktorunuz sizi bir uzmana yönlendirebilir veya siz de bir uzmana başvuruda bulunabilirsiniz. Hematoloji uzmanı (hematolog) bu hastalığı tedavi eden doktordur. Tedaviye başlamadan önce, doktorunuzdan muhtemel yan etkiler hakkında bilgi almayı ve tedavinin günlük aktivitelerinizi nasıl etkileyeceğini öğrenmeyi talep edin. Kanser tedavilerinin genellikle sağlıklı hücre ve dokulara da zarar vermesi sebebiyle yan etkiler yaygındır. Yan etkiler her bireyde aynı değildir ve bir tedavi seansından diğerine değişiklik gösterebilir.

Tedaviye başlamadan önce doktorunuza aşağıdaki soruları sormayı düşünebilirsiniz:

• Miyelomumun evresi nedir?
• Hastalığım böbreklerimi etkiliyor mu?
• Patolojiden raporun bir kopyasını nasıl elde edebilirim?
• Hangi tedavi yöntemleri uygulanabilir ve bana hangisini tavsiye edersiniz? Bu önerinizi neden yapıyorsunuz?
• Birden çok tedavi yöntemi mi alacağım? Tedavim zamanla nasıl değişiklik gösterecek?
• Tedavi seçeneklerinin her birinin umulan yararları nelerdir?
• Tedavi seçeneklerinin riskleri ve muhtemel yan etkileri nelerdir? Bu yan etkileri nasıl kontrol edebiliriz?
• Tedaviye başlamadan önce ne yapabilirim?
• Hastanede kalış sürem ne kadar olacak, eğer kalmam gerekiyorsa?
• Tahmini tedavi maliyeti nedir? Sigortam bu maliyeti karşılar mı?
• Tedavinin günlük yaşam aktivitelerimi nasıl etkileyeceği konusu nedir?
• Ne sıklıkta kontrol için gelmeliyim?

Gözlem Altında Beklemek: Asemptomatik myeloma veya Evre I myelom hastaları, kanser tedavisini erteleyebilirler. Tedavinin yan etkilerinden kaçınmak için semptomlar belirene kadar tedaviyi geciktirebilirler. Eğer siz ve doktorunuz bekle ve gör yaklaşımının en iyi seçenek olduğunda hemfikirseniz, düzenli kontroller (örneğin her üç ayda bir) yapılır. Semptomlar belirdiğinde tedaviye başlanabilir. Bekle ve gör yaklaşımı yan etkileri önleyebilir veya geciktirebilir ancak bu seçenek de riskler içerir; bazı durumlarda, miyeloma kötüleşmeden kontrol altına almanın şansını azaltabilir. Eğer tedavi edilmemiş myelom ile yaşamak istemiyorsanız, bekle ve gör yaklaşımını reddedebilirsiniz. Eğer bekle ve gör yaklaşımını seçip daha sonra kaygı hissederseniz, bu duygularınızı doktorunuzla paylaşmalısınız. Çoğu durumda başka bir yaklaşıma geçiş yapılabilir. Bekle ve gör yaklaşımını seçmeden önce doktorunuza aşağıdaki soruları sormayı düşünebilirsiniz:

• Eğer bekle ve gör yaklaşımını tercih edersem, daha sonra fikrimi değiştirebilir miyim?
• Hastalığın ileri evrede tedavi edilmesi daha mı zor olacak?
• Ne kadar sıklıkta kontrole gelmeliyim?
• Kontrol aralarında hangi problemleri rapor etmem gerekiyor?

İndüksiyon Tedavisi

Myelomu tedavi etmek için çeşitli türden ilaçlar kullanılır. Hastalar genellikle ilaç kombinasyonları alır ve myelomu tedavi etmek için bir dizi farklı kombinasyonlar kullanılır. İnsanlar genellikle ilaçların bir karışımını almakta ve miyelomun tedavi edilmesi için çeşitli kombinasyonlar kullanılmaktadır. Her ilaç, kanser hücrelerini farklı şekillerde yok eder:

• Kemoterapi: Kemoterapi, hızla büyüyen miyelom hücrelerini öldürür, ancak aynı zamanda hızla bölünen normal hücrelere de zarar verebilir.
• Hedef odaklı tedavi: Bu tür tedavilerde, miyelom hücrelerinin büyümesini engelleyen ilaçlar kullanılır. Hedef odaklı tedavi, miyelom hücrelerinin büyümesine neden olan anormal proteinlerin etkisini durdurur.
• Steroidler: Belirli steroidlerin antitümör etkisi bulunmaktadır. Steroidlerin miyelom hücrelerinin ölümünü tetikleyebileceği düşünülür. Miyelom tedavisinde bir steroid yalnız başına veya diğer ilaçlar ile birlikte verilebilir.

İlaçları oral olarak ya da intravenöz yoldan (IV) alabilirsiniz. Tedaviler genellikle hastanın ayakta tedavi bölümünde, doktorun muayenehanesinde veya evde gerçekleştirilir. Bazı kişilerin tedavi sürecinde hastanede kalması gerekebilir.

Kök Hücre Nakli

Multipl miyelom hastalarının büyük bir kısmına kök hücre nakli yapılabilmektedir. Kök hücre nakli, yüksek dozlarda ilaçla tedavi olmanızı sağlar. Yüksek dozluk ilaçlar, kemik iliğinizdeki hem miyelom hücrelerini hem de normal kan hücrelerinizi öldürür. Yüksek dozda tedavi sonrasında damarınıza sağlıklı kök hücreler verilir. (Kan transfüzyonuna benzer.) Nakledilen kök hücrelerden yeni kan hücreleri gelişir ve tedavi ile yok edilen hücrelerin yerine geçerler. Kök hücre nakilleri hastane ortamında gerçekleştirilir. Bazı miyelom hastalarına birden fazla nakil yapılır. Kök hücreler sizden veya bir donörden alınabilir:

Sizden: Otolog kök hücre naklinde kendi kök hücreleriniz kullanılır. Yüksek dozda kemoterapiye başlamadan önce kök hücreleriniz toplanır. Bu hücreler, olası miyelom hücrelerini öldürmek için işlem görür. Kök hücreleriniz dondurulup saklanır. Yüksek dozda kemoterapi sonrasında saklanan kök hücreler çözülür ve size geri verilir.

Bir aile üyesinden veya diğer bir donörden: Allojenik kök hücre naklinde, bir donörün sağlıklı kök hücreleri kullanılır. Erkek ya da kız kardeşiniz veya anne-baba gibi yakınlarınız donör olabilir.

Bir erkek ya da kız kardeş veya bir ebeveyniniz donör olabilir. Fakat bazı durumlarda kök hücrelerin akraba olmayan kişilerden alındığı görülür. Vericinin hücrelerinin sizinkilerle uyumlu olup olmadığını belirlemek için doktorlar kan testleri kullanmaktadır. Allojenik kök hücre transplantasyonunun multipl miyelom tedavisindeki etkinliği üzerine araştırmalar halen sürmektedir.

Monozygot ikiziniz varsa: Tek yumurta ikiziniz varsa, sağlıklı ikizinizden singenik kök hücre nakli yapılır. Miyelom hastalarından kök hücre almanın iki yöntemi bulunur: Genellikle periferik kan kök hücre nakli olarak adlandırılan kan yoluyla alım ya da kemik iliği nakli olarak bilinen kemik iliğinden alım. Kök hücre naklinden sonra hastanede birkaç haftadan aya kadar kalabilirsiniz. Yüksek dozda kemoterapi uygulandığı için enfeksiyon riskiniz mevcut olacaktır. Ancak zamanla, nakledilen kök hücreler sağlıklı kan hücreleri üretmeye başlar. Kök hücre nakli öncesi doktorunuza şu soruları sormak isteyebilirsiniz:

• Hangi türde bir kök hücre nakli yapılacak? Bir donöre ihtiyacım olacaksa bunu nasıl bulabilirim?
• Ne kadar süreyle hastanede kalacağım? Özel bir bakıma ihtiyaç duyacak mıyım? Nasıl enfeksiyonlardan korunurum? Ziyaretçilerimin ve benim maskemiz olması gerekiyor mu?
• Hastaneden ayrıldığımda ne türde bir bakıma ihtiyacım olacak?
• Tedavinin başarılı olduğunu nasıl anlarız?
• Riskler ve yan etkiler nelerdir? Bu konuda ne yapabiliriz?
• Günlük yaşantımda hangi değişiklikleri yapmalıyım?
• Tamamen iyileşme oranım nedir ve bu ne kadar zaman alır?
• Kontrollerimin sıklığı ne olmalıdır?

İkinci Görüş

Tedaviye başlamadan önce tanınız ve tedavi planınız hakkında ikinci bir görüş almayı düşünebilirsiniz. Bazı insanlar doktorlarının ikinci görüş taleplerinden rahatsızlık duyabileceğini düşünse de genellikle durum tam tersidir. Birçok doktor, ikinci görüş alma taleplerine olumlu yaklaşır. Tıbbi kayıtlarınızın toplanması ve yeni bir doktora başvuruda bulunmanız bir miktar zaman ve enerji gerektirebilir. Ancak çoğu durumda, ikinci görüş için birkaç hafta beklemek sorun teşkil etmez. Tedaviye geç başlama genellikle tedavinin etkinliğini azaltmaz; ancak emin olmak adına bu konuyu doktorunuzla paylaşmanızda fayda vardır. Multipl miyelom hastalarının bazıları hemen tedaviye başlamalıdır. İkinci görüş için başvurabileceğiniz doktorlar hakkında bilgi almak için kendi hekiminize, Türk Hematoloji Derneği'ne ya da yakınınızdaki hastane veya tıp fakültesine danışabilirsiniz.

Destek Tedavisi

Multipl miyelom ve onun tedavisi diğer sağlık sorunlarına yol açabilir. Hastalığın her aşamasında destekleyici tedavi almanız mümkündür. Bu tür bir tedavi, enfeksiyonları önlemeye veya bunlarla savaşmaya, ağrıyı ve diğer semptomları kontrol altına almaya, tedavinin yan etkilerini hafifletmeye ve kanser teşhisi nedeniyle ortaya çıkan duygusal zorluklarla başa çıkmada yardımcı olur. Tedavi sürecindeki konforunuzu ve yaşam kalitenizi arttırma amacıyla bu problemleri kontrol altına almak ya da önlemek için destekleyici tedavi uygulanabilir.

Enfeksiyonlar

Multipl miyelom hastalarının büyük bir kısmında kolayca enfeksiyon kapma eğilimi olduğu için antibiyotikler ve diğer ilaçlar kullanılabilir. Bazı kişilere grip ve zatürre karşı aşı yapılır. Bu aşıların ne zaman uygulanacağı hakkında doktorunuzla görüşmek isteyebilirsiniz. Doktorunuz, kalabalık yerlerden ve soğuk algınlığı veya diğer bulaşıcı hastalıklar taşıyan kişilerden kaçınmanızı tavsiye edebilir. Eğer bir enfeksiyon oluşursa bu durum ciddiye alınmalıdır ve derhal tedaviye başlanmalıdır.

Anemi

Miyelom ve onun tedavisi, sizin kendinizi oldukça yorgun hissetmenize sebep olabilecek anemiye neden olabilir. Bu durumda ilaçlar veya kan nakli faydalı bir çözüm olabilir.

Ağrı

Çoklu miyelom genellikle kemik ağrısına neden olur. Ağrınızın hafiflemesi veya azalması için doktorunuzdan öneri alabilirsiniz:

• Boyun ya da sırttaki ağrıyı azaltacak destekler
• Ağrınızı kesmeye yardımcı olacak ilaçlar
• Büyük bir cihazla gerçekleştirilen ve kemiğe uygulanan radyasyon tedavisi
• Omuriliği daralan baskının düzeltilmesine yönelik cerrahi işlemler

Bazı kişilerde, masaj veya akupunktur gibi alternatif yaklaşımlar ağrının hafiflemesine yardımcı olabilir. Miyelom hücreleri, yeni kemik hücrelerinin oluşumunu engeller ve miyelom hücrelerinin bulunduğu bölgelerde kemikler incelir. Doktorunuz, kemik incelmesini önlemeye ve kırılma riskini düşürmeye yardımcı olacak ilaçlar önerebilir. Ayrıca, yürüyüş gibi fiziksel aktiviteler kemiklerinizi güçlü tutabilir.

Kemiklerde İncelme

Çoklu miyelom, kalsiyumun kemikten ayrılıp kan dolaşımına girmesine neden olabilir. Eğer kanınızdaki kalsiyum seviyesi fazlaysa, iştahınız azalabilir. Bunun yanında mide bulantısı, huzursuzluk ve zihinsel karışıklık yaşayabilirsiniz. Yüksek kalsiyum seviyesi, sizi yorgun, halsiz, susuz ve dehidrate hissettirebilir. Bol miktarda su içmek ve kanındaki kalsiyumu düşürmeye yardımcı olan ilaçları kullanmak faydalıdır.

Kanda Çok Fazla Kalsiyum Bulunması

Çoklu miyelom, kalsiyumun kemikten ayrılıp kan dolaşımına girmesine neden olabilir. Eğer kanınızdaki kalsiyum seviyesi fazlaysa, iştahınız azalabilir. Bunun yanında mide bulantısı, huzursuzluk ve zihinsel karışıklık yaşayabilirsiniz. Yüksek kalsiyum seviyesi, sizi yorgun, halsiz, susuz ve dehidrate hissettirebilir. Bol miktarda su içmek ve kanındaki kalsiyumu düşürmeye yardımcı olan ilaçları kullanmak faydalıdır.

Böbrek Problemleri

Çoklu miyeloma sahip bazı kişilerde böbrek sorunları görülür. Eğer bu sorunlar ciddi boyutlardaysa, diyalize ihtiyaç duyulabilir. Diyaliz tedavisi, kanınızdaki atık maddelerin temizlenmesini sağlar. Ciddi böbrek problemlerinde ise böbrek nakli gerekebilir.

Amiloidoz

Miyelom hastalarından bazıları amiloidoz geliştirir. Bu durum, vücut dokularında biriken anormal proteinlerden kaynaklanır. Protein birikimi, bazıları ciddi olabilen çeşitli sorunlara neden olabilir. Örneğin, protein birikintileri kalpte ağrı ve ayaklarda şişlik oluşturabilir. Amiloidozun tedavisi için mevcut ilaçlar bulunmaktadır.

Beslenme ve Fiziksel Aktivite

Dikkatli beslenmeniz, yeterli miktarda sıvı tüketmeniz ve aktif yaşamanız son derece önemlidir. Kilo kontrolü için gereken kalori miktarını zamanda direncinizi artırmak için yeterli proteine ihtiyaç duyarsınız. Sağlıklı beslenmek daha enerjik hissetmenize yardımcı olabilir. Ancak, tedavi edildiğiniz dönemde veya hemen sonrasında iştahınız olmayabilir. Huzursuz ya da yorgun hissedebilirsiniz ve yiyecekler eskisi kadar lezzetli gelmeyebilir. Tedavinin yan etkileri (iştah kaybı, mide bulantısı, kusma veya ağız yaraları gibi) sağlıklı beslenmenizi güçleştirebilir. Doktorunuz, deneyimli bir diyetisyen veya başka bir sağlık profesyoneli bu sorunları çözmek için önerilerde bulunabilir.

Araştırmalar, kanser hastalarının fiziksel olarak aktif olduklarında kendilerini daha iyi hissettiklerini belirtmiştir. Yürüyüş yapmak, yoga yapmak, yüzmek ve diğer etkinliklere katılmak sizi güçlü kılabilir ve enerjinizi yükseltebilir. Egzersiz, mide bulantısı ve ağrıyı hafifletebilir ve tedavi sürecini daha kolay hale getirebilir. Ayrıca stresi de azaltabilir. Hangi fiziksel aktiviteyi seçerseniz seçin, başlamadan önce doktorunuzla görüşün. Eğer bir aktivitenin size acı veya başka problemler yaşatması durumunda doktorunuza bilgi vermelisiniz. Daha fazla bilgi için genel bilgilere göz atınız.

Tedavi Sonrası İzlem

Peki Multipl miyelom tedavisi ne kadar sürer? Multipl miyelom tedavisi, hastalığın evresine, hastanın genel sağlık durumuna ve tedaviye yanıtına bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Bazı durumlardа tedavi birkaç ay sürebilirken, bazı durumlarda ise birkaç yıl gerekebilir. Tedavi süreci boyunca doktorunuzla düzenli olarak görüşmekte ve tüm tedavi seçeneklerini değerlendirmekte fayda vardır. Lütfen unutmayınız ki her hasta benzersizdir ve tedavi süreleri bireysel duruma göre değişebilir. Bunlar yalnızca genel bilgiler olup, kişisel tıbbi tavsiye yerine geçmez. Sağlıkla ilgili her türlü sorunuz için lütfen sağlık hizmetleri sağlayıcınıza başvurunuz.

Multipl miyelom tedavisi sonrasında düzenli sağlık kontrolü gerekecektir. Bu kontroller, sağlık durumunuzdaki değişikliklerin takip edilmesini ve gerekli olduğunda müdahale edilmesini sağlar. Kontrol aralıklarında herhangi bir sağlık sorunu yaşarsanız, doktorunuzla iletişime geçmeniz önemlidir.

Doktorunuz kanserin tekrarlama riskine karşı sizi izleyecektir. Kanser tamamen ortadan kalkmış gibi görünse bile, tedavi sonrasında belirlenemeyecek kadar az miktarda multipl miyelom hücresi vücudunuzda kalabilir ve hastalığın nüksetme olasılığı vardır.Kontroller, kanser tedavisi sonucu oluşabilecek sağlık sorunlarını belirlemeye yardımcıdır. Kontroller genellikle ayrıntılı fiziksel muayene, kan testleri, röntgen çekimleri veya kemik iliği biyopsisi içerebilir. 

KAYNAK: https://www.nhs.uk/conditions/multiple-myeloma/

SIK SORULAN SORULAR