Çocuklarda Bahar Alerjisinin Belirtileri Nelerdir?

 

Çocuklarda bahar alerjisi ve benzeri alerjik durumlar ilkbahar aylarında daha fazla görülür. Bahar alerjisinin ana sebebi çoÄŸunlukla polen yani çiçek tozudur. Bu polenler rüzgâr ile havada sürekli olarak dolaşırlar ve alerjik çocuklarda burun akıntısı, kaşıntı, öksürük, hırıltı, nefes darlığına yol açabilir. Polen seviyesi nemli ve rutubetli hava koÅŸullarında azalırken kuru ve güneÅŸli hava koÅŸullarında artış gösterir. Küresel ısınma da alerjik hastalıkların sayısını arttıran faktörlerden bir tanesi ve belki de en önemlisidir.

Polenler En Çok Ne Zaman Etkili?

En önemli polen kaynakları arasında çayır, çimen, aÄŸaçlar ve yabani otlar bulunur. AÄŸaçların polenleri genellikle mart-nisan aylarında aktif olurken yabani ot polenleri ise aÄŸustos-ekim ayları arasında yayılım gösterir. Sabahları polen seviyesi genellikle en yüksek olur. Ankara, Samsun, Kütahya ve Burdur gibi ÅŸehirlerde aÄŸaç ve çayır polenleri yoÄŸunlukla bulunur.

Çocuklarda Bahar Alerjisi Belirtileri Nelerdir?

Mevsimsel alerjik saldırılar ÅŸeklinde ortaya çıkan bahar alerjilerinin en belirgin belirtileri arasında hapşırma, burun akıntısı, kaşıntı, göz sulanması ve boÄŸazda kaşıntı hissi bulunur. EÄŸer anne ya da babada alerji öyküsü varsa çocukların bu durumu yaÅŸama ihtimali oldukça artar. Halk arasında saman nezlesi olarak bilinen mevsimsel alerjik rinit durumunda olan çocuklar genellikle yanlarında sürekli mendil taşımak zorunda kalırlar. Gündüzleri burun akıntısı yaÅŸarken geceleyin burun tıkanıklığına yol açabilir. Bu durum çocukların gece uyku düzenini de etkileyebilir. Gündüzleri sıkça hapşıran, burun akıntısı olan ve gözlerinde yanma-kızarıklık-kaşıntı gibi belirtiler nedeniyle çocukların dikkatleri dağılır. Bu yüzden alerjik rinit, okul baÅŸarısızlığına da sebep olabilir.

"Alerjik selam" olarak adlandırılan, çocukların eliyle burnunu yukarı kaldırarak hava yolunu açma ve kaşıntıyı azaltma eylemi özellikle alerji durumlarında sıkça görülür. Alerjik selamlama hareketinin sürekli ve uzun süreli tekrarlanması, burun ucunda yatay bir çizginin oluÅŸmasına sebep olabilir. Aynı zamanda çocuklarda göz altı morlukları da görülebilir. Geniz akıntısının alerjik reaksiyon sonucu geceleyin öksürük, gündüzleri ise geniz temizleme sesi gibi belirtileri vardır. Bahar döneminde polenlere karşı hassasiyet gösteren çocuklarda alerjik astım ataklarına rastlanabilir. Çocukluk dönemindeki astımın %90'ı alerji kaynaklıdır. Ä°ÅŸte bu yüzden bahar döneminde poleni tolere edemeyen çocuklarda astım atağı görülme ihtimali de vardır.

Nasıl Tanı Konur?

Polen alerjisinden kuÅŸkulanan ebeveynlerin ÅŸikayetçi olan çocukları genellikle klinik muayene ve alerji deri testleri ile teÅŸhis edilir. Burun salgısı analizi, total IgE, kan testleri gibi ek testler de gerekebilecektir.

Bahar Alerjisi Tedavisi

Polenden korunmak için gerekli önlemleri almak çok önemlidir. DoÄŸru tanıyı koymak ve hangi alerjenin sorumlu olduÄŸunu belirlemek tedavi sürecinde hayati önem taşır. En baÅŸarılı tedavi, alerjenlerden kaçınmaktır, ancak bu her zaman mümkün olmayabilir. EÄŸer tüm önlemlere raÄŸmen ÅŸikayetler devam ederse, ilaç tedavisi veya aşı uygulanabilir.

Çocuklarda Bahar Alerjisi Neden Olur?

Dış ortamda polenlerin belirdiÄŸi ve küf sporlarının yayıldığı bahar mevsimi, bahar alerjisinin oluÅŸmasında belirleyici bir faktördür. Bahar alerjisi genellikle polen ve küf sporlarına karşı geliÅŸirken, farklı sebeplere baÄŸlı olarak da ortaya çıkabilir. Alerjenlere maruz kalan kiÅŸinin savunma sistemi bu etkenleri tehdit olarak algılar ve kendini koruma amaçlı çeÅŸitli kimyasallar salgılar. Bu durum çocuk saÄŸlığı üzerinde etkili olup bahar alerjisine zemin hazırlar.

Çocuklarda Bahar Alerjisinin Belirtileri

Bahar dönemi, aynı zamanda alerji mevsimi olarak da bilinir ve bu dönemde ortaya çıkan semptomlar hastalığın ana belirtileri arasındadır. Yeni doÄŸan bebekler genellikle dış dünya ile az temasta bulunduklarından bahar alerjisi nadiren görülür fakat bahar alerjisi olan çocuklar için bu durum daha yaygın hale gelir. Hastalığın sürekli ve tekrar eden bir özelliÄŸi vardır, bu da anlaşılması gereken önemli bir noktadır. Bahar mevsiminde belirtilerin ağırlaÅŸması ve diÄŸer zamanlarda hafiflemesi de önemli bir faktördür.

Alerjinin Yaygın İşaretleri ve Semptomları

Erken dönemde alerjinin tespit edilip çözüm üretilmesi, çocuÄŸun hem günlük yaÅŸantısını hem de gelecekteki saÄŸlığını büyük oranda etkileyebilir. Bu sebeple hastalığın neden olduÄŸu belirtilerin erken fark edilmesi, çocuklarda alerji yönetimi açısından büyük öneme sahiptir. Bebeklikten itibaren ve çocukluk döneminde gözlenen tipik bahar alerjisi belirtileri aÅŸağıdaki gibidir:

• Gözlerde sulanma, kızarıklık ve ÅŸiÅŸme
• Hırıltılı solunum
• Tıkanıklık nedeniyle sürekli ağızdan nefes alma
• Uyku bozuklukları
• Sık sık hapşırmak ve kuru öksürük
• Burun, boÄŸaz ve gözlerde ÅŸiddetli kaşıntı
• Sinüslerde basınç hissi
• Burun kaşıntısı
• BaÅŸ aÄŸrısı
• Tat ve koku alma yetisinin azalması

Bahar Alerjisinin Nedenleri

Alerjik reaksiyonlar konusunda çeÅŸitli sebepler ve tetikleyiciler olabilir. Özellikle çocukluk döneminde görülen bahar alerjisinin, bebeklik döneminde baÅŸlaması mümkündür. Genetik eÄŸilim bu faktörler arasında yer alabilir. ÇocuÄŸun küçük yaÅŸta çeÅŸitli alerjenlere maruz kalması da reaksiyonların geliÅŸiminde rol oynar. Ä°lk etapta belirgin bir alerji rahatsızlığı olmasa bile, çocuk sürekli ve yoÄŸun ÅŸekilde alerjenlere maruz kaldığında, bağışıklık sistemi tarafından verilen tepkiler zaman içinde alerji belirtileri olarak kendini gösterir.

Doktor yardımıyla çocuÄŸun hangi etkenlere karşı hassas olduÄŸunu ve hangi unsurların alerji potansiyeli taşıdığını tespit etmek gereklidir. ÖrneÄŸin, bir çocukta polen alerjisi varsa, bitkilerin bol olduÄŸu bahar aylarında yeÅŸil alanlardan uzak durması yarar saÄŸlar. Ancak bazı hastalar birden fazla tetikleyiciye karşı duyarlıdır. Mevsimsel alerjiyi aktive edebilecek bazı etkenler aÅŸağıdaki gibidir:

• ÇocuÄŸun yaşına girmeden önce yapay gıda tüketimine baÅŸlaması ve saÄŸlıksız beslenme rutini
• Polen ve küf sporları gibi farklı elementlere maruz kalma
• Evin içinde sigara içilmesi ve aşırı toz bulunması
• Aşırı toza maruz kalma veya kimyasal temizlik malzemeleri ile yapılan yoÄŸun ev temizliÄŸi de tetikleyiciler arasında olabilir.

Bağışıklık Nasıl Güçlendirilir?

Alerjinin cinsi ne olursa olsun var olan rahatsızlık bağışıklık sistemine baÄŸlıdır. Bu nedenle tedavide ilk adım genellikle bağışıklık sistemini güçlendirmektir. Bunun için geçici diyet uygulamalarının yerine saÄŸlıklı beslenme rutininin hayatın her alanına yayılması önemlidir. Özellikle atakların yaÅŸandığı zamanlarda dinlenmeye ve bol su içmeye özen göstermek gerekmektedir. Vücuttaki vitamin ve mineral eksiklikleri bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olabilir. Doktorun önerdiÄŸi takviyeleri kullanmak da önemlidir.

Alerji Mevsiminde Çocuk SaÄŸlığı

Alerjilerin yoÄŸun olduÄŸu dönemlerde tedaviye ek olarak önlemler de alınabilir. ÖrneÄŸin bahar aylarında polen etkisini azaltmak için çocuklarda gözlük kullanılması düÅŸünülebilir. Dışarıdan gelen çocuÄŸun kıyafetlerinin deÄŸiÅŸtirilmesi ve her seferinde yıkanması da önemlidir. Polenlerin yoÄŸunlaÅŸtığı dönemde çocuÄŸun dışarıda geçirdiÄŸi süreyi sınırlamak faydalı olabilir. Ayrıca polen mevsiminde kapı ve pencerelerin uzun süre açık bırakılmaması ve yıkanan kıyafetlerin içerde kurutulması tercih edilebilir.

Bunlara Dikkat!

Bahar mevsimi alerji ÅŸikayetlerini tetikler

Doktora baÅŸvuran çocukların yaklaşık yarısında, bahar aylarında burun akıntısı veya tıkanıklığı (rinit) nedeniyle alerjik nezle belirlenmiÅŸtir. Alerjik nezle ya tüm yıl boyunca devam eder ya da mevsimsel olarak görülür. Mevsimsel alerjik nezlenin en yaygın nedeni, genellikle polenlerini rüzgâr ile yayma eÄŸiliminde olan ve çiçek açmayan bitkilerdir. Bahar aylarıyla birlikte özellikle bitkilerin tozlaÅŸma dönemi baÅŸladığında, üst solunum yollarını etkileyen alerjik nezlenin ana belirtileri; burun akıntısı, burun tıkanıklığı ve sık tekrar eden aksırık krizleri olur. Aksırma genellikle 10-20 kez arka arkaya gelirken, burun akıntısı su gibi, bol miktarda ve sürekli olabilir. Çocuklar bazen burun tıkanıklığından ÅŸikâyet eder. Burun tıkanıklığı genellikle burundaki mukoza dokusunun ÅŸiÅŸmesinden kaynaklanır. Åžiddeti artarsa ve uzun süre devam ederse, bu durum sinüs kanallarının tıkanmasına ve sonuç olarak kulak ve baÅŸ aÄŸrılarına ve hatta sinüzite yol açabilir. Burun kaşıntısı da oldukça karakteristiktir. ÇocuÄŸun burnunu açmaya çalışırken ve kaşınırken yapacağı mimikler "alerjik selam" olarak adlandırılır. Alerjik nezle, göz sulanması ve kaşıntıyla birlikte görülen göz alerjileri ile bir arada olabilir. Bazen boÄŸazda veya damakta akıntı veya kaşıntı hissedilebilir.

Soğuk algınlığı ile karıştırılabilir

EÄŸer nezle ilkbahar ve yaz aylarında baÅŸlar ve üç haftadan fazla devam ederse ve iyileÅŸme belirtisi göstermiyorsa, bu durum alerjik nezle olabileceÄŸi konusunda güçlü bir ÅŸüphe oluÅŸturur. Bu tür durumlarda doktora danışmak önemlidir.

Alerjik nezle astım ile birlikte görülebilir

Alerjik nezle, evdeki çiçek ve bitkilerin polenlerine duyarlı olan çocukları pek etkilemez; ancak açık havada, yeÅŸil alanlarda, ormanda veya kırsal alanda bulunan bitkiler alerjik nezleye neden olabilir. Evdeki toz, hayvan tüyleri ve sigara dumanı gibi alerjenler de alerjik nezleye yol açabilir. Astım, alerjik nezle olan çocuklarda sıklıkla görülen bir durumdur. Bu sebeple, ebeveynlerin çocuklarında öksürük ve hırıltı semptomlarına karşı tetikte olması gerekmektedir. Çocukluk döneminde belirti vermeye baÅŸlayan bu hastalığı, kiÅŸinin hayatı boyunca yanında taşıması ve onunla yaÅŸamayı öÄŸrenmesi gerekebilir.

Alerjiye neden olan madde tespit edilebilir

ÇocuÄŸun alerjik nezleye sahip olabileceÄŸi düÅŸünülürse, aile hem alerjiye neden olan faktörleri fark edebilir hem de alerjeni belirlemek için deri ya da kan testlerine baÅŸvurabilir. "Nasal eosinofili" testi- burundaki akıntılardan alerji hücrelerinin oranının ölçüldüÄŸü bir prosedür- da alerjik nezle teÅŸhisi konulmasına yardımcı olabilir. Test sonuçlarına göre, çocuÄŸun belirli bir alerjene duyarlı olduÄŸu anlaşılırsa, ilgili alerji tedavisi baÅŸlatılabilir.

Ä°laç tedavisi yetersiz kaldığında aşı tedavisi uygulanabilir

Alerjik nezle tedavisinde ilk adım, alerjiye yol açan maddelerden uzak durmaktır. EÄŸer çocuÄŸunuzun alerjik nezlesi polenlere karşı ise, yoÄŸun tozlaÅŸma dönemlerinde çocuÄŸunuzun yeÅŸil alanlardan mümkün mertebe uzak tutulması ya da tedavi gözetimi altında bu alanlarda bulunmasının saÄŸlanması gerekebilir. Çevresel koruma önlemleri yeterli olmadığında, ilaç tedavisi etkili bir alternatif olabilir. Bu ilaçlar sadece semptomların olduÄŸu günlerde bile kullanıldığında, çocuÄŸun rahatsızlıklarını hafifletebilir. Ä°laç tedavisi de yetersiz geldiÄŸi durumlarda, aşı tedavisi veya "immünoterapi" uygulanır. Bu tedavi, çocuÄŸun alerjenlere duyarlılığına yönelik olan ve bağışıklık sistemini düzenlemeyi hedefleyen bir süreçtir ve sonunda vücudun bu alerjenlere doÄŸal bir ÅŸekilde tepki vermesine yardımcı olur.

Çocuklar Bahar Alerjisinden Nasıl Korunabilir?

Çocukları bahar alerjilerinden korumanın bir dizi yöntemi vardır. Bu metotlar genellikle çocukların polenlere maruz kalmasını azaltmayı amaçlar. Bu metotlar, genelde çocukların polenlere karşı maruz kalma oranını düÅŸürmeyi amaçlamaktadır. AÅŸağıdaki öneriler bu konuda yardımcı olabilir:

• Bahar mevsiminde dışarı çıkacağınız zamanlarda evin pencerelerini kapalı bırakın. Bu durum, polenlerin eve giriÅŸini engeller.
• Polen seviyesinin yüksek olduÄŸu zamanlarda çocuÄŸunuzu dışarıya göndermeyin. Polen miktarının en fazla olduÄŸu zaman genellikle sabah saatleridir. Bu yüzden, günün ilerleyen saatlerinde çocuÄŸunuzu dışarıya çıkarmanız daha iyi olacaktır.
• ÇocuÄŸunuz evinize girdikten sonra kıyafetlerini deÄŸiÅŸtirin.
• Polen yoÄŸunluÄŸunun arttığı aylarda çamaşırlarınızı dışarıda kurutmayın.
• Yatak ve yastık kılıflarını düzenli olarak yenileyin.
• EÄŸer mümkünse, evcil hayvan bulundurmayın. Çünkü evcil hayvanlar da bahar alerjisi olan çocuklar için risk teÅŸkil eder.
• ÇocuÄŸunuza saÄŸlıklı beslenme alışkanlığı kazandırın. Düzgün bir beslenme rutini, çocuÄŸun bağışıklık sistemini güçlendirir ve bu nedenle çok önemlidir.

Bu ÅŸekilde uygulanan önlemler, çocuklarda alerjik reaksiyonların geliÅŸmesini engelleyebilir. Bahar alerjisi belirtileri gözlemlendiÄŸi takdirde uzmana baÅŸvurun. Hastalığın teÅŸhis edilip tedaviye baÅŸlandıktan sonra, çocuÄŸunuzun yaÅŸam kalitesi artabilir.

KAYNAK: https://health.clevelandclinic.org/kids-seasonal-allergies

SIK SORULAN SORULAR